1945 – 2015: Η Βάρκιζα, το Ναι, το Όχι και το Άκυρο. Του Στάθη Χαμπίμπη

1945 – 2015: Η Βάρκιζα το Ναι το Όχι και το Άκυρο

Η συμφωνία της Βάρκιζας την 12η Φεβρουαρίου του 1945 ήταν ουσιαστικά η  αρχή του εμφυλίου πολέμου. Η συνθηκολόγηση των κομμουνιστών δεν προήγαγε την εθνική ενότητα, αλλά ήταν η πρωταρχική πράξη, που οδήγησε στον εμφύλιο πόλεμο. Οι Γερμανοτσολιάδες, οι Χίτες και οι πολιτικοί, που ήταν απόντες καθ’ όλη τη διάρκεια της εθνικής αντίστασης μπορούν ανενόχλητοι να ξαναβγούν στο προσκήνιο, υπό τις ευλογίες των Άγγλων, και να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής Ελλάδος. Η Ελλάδα οδεύει ολοταχώς σε μια από τις μεγαλύτερες καταστροφές, που μπορεί να βιώσει ένα Έθνος, τον εμφύλιο πόλεμο. Κι αυτό συνέβη από μια άνευ όρων παράδοση, από το μεγάλο Ναι στον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ.

Ακούω συνεχώς τις τελευταίες μέρες πως η κίνηση του Αλέξη Τσίπρα να προκηρύξει δημοψήφισμα είναι ταυτόχρονα αντιδημοκρατική και οδηγεί στο διχασμό του Ελληνικού Λαού σε αριστερούς και δεξιούς. Μα πως είναι δυνατόν μια από τις κορυφαίες αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες να είναι αντιδημοκρατική; Επίσης πως είναι δυνατόν να διχάζεις τους Έλληνες σε δεξιούς και αριστερούς όταν η ίδια η κυβέρνηση που προκήρυξε το δημοψήφισμα αποτελείται από αριστερούς και δεξιούς;

Πολλά μπορούν να λεχθούν για το πώς καταλήξαμε σε αυτό το δημοψήφισμα. Πολλοί μπορούν να έχουν τις διαφωνίες με τον τρόπο που κινήθηκε η κυβέρνηση τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά και είμαι ένας από αυτούς. Όμως αυτή τη στιγμή έχουμε ένα δεδομένο. Την Κυριακή στις 5 Ιουλίου διεξάγετε ένα δημοψήφισμα στο οποίο έχει τεθεί ένα σαφέστατο ερώτημα: ‘Ναι ή Όχι στα νέα μέτρα λιτότητας, που προτείνουν οι «εταίροι» μας’. Μπορεί αυτό το ερώτημα να περιέχει μεγάλο πολιτικό ρίσκο όμως είναι υπαρκτό και είναι εδώ. Ουδείς έχει το δικαίωμα σα στρουθοκάμηλος να χώνει το κεφάλι του μέσα στο χώμα και να κάνει πως δε βλέπει και δεν ακούει τίποτα. Το ερώτημα Ναι ή Όχι θα έχει διαφορετικές συνέπειες στην ιστορική πορεία αυτού του τόπου και ως εκ τούτου είναι ένα ερώτημα, του οποίου η απάντηση θα δρομολογήσει για τον Ελληνικό Λαό διαφορετική πορεία, επομένως ένα ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, αντί να νίπτουν κάποιοι τα χέρια τους στην κολυμπήθρα του άκυρου ή της αποχής. 

Ένα κρίσιμο ερώτημα… Ένα δύσκολο ερώτημα, που συζητιέται σε κάθε σπίτι, σε κάθε παρέα. Οι Έλληνες πολίτες μετά από 40 χρόνια περίπου συμμετέχουν ξανά σε δημοψήφισμα. Πολίτες οι οποίοι τις τελευταίες δεκαετίες αποφεύγουν τις πολιτικές συζητήσεις και έχουν γαλουχηθεί με την ιδέα της ανάθεσης, έρχονται αντιμέτωποι με μια σκληρή πραγματικότητα. Ουδείς θα με σώσει αν δεν ενεργήσω και αν εγώ δεν προκαλέσω τη σωτηρία μου. Αυτή τη χρονική περίοδο, που διανύουμε, συμβαίνει και η βίαιη ωρίμανση ενός ολόκληρου λαού. Ήρθε η ώρα να μάθουμε να συζητάμε και να προσπαθήσουμε από κοινού να λύσουμε προβλήματα, που ταλανίζουν την κοινωνία μας για χρόνια.

Κι όλα αυτά με την πλάτη στον τοίχο. Όμως θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά; Όποτε στην ιστορία ένας μικρός λαός ετοιμάζεται να επαναστατήσει, να πει το μεγάλο όχι, πάντοτε δεν βρίσκετε με την πλάτη στον τοίχο; Όταν ο αδύνατος επαναστατεί απέναντι στον ισχυρό πάντοτε δεν υπάρχει η πιθανότητα να τον συντρίψει; Και πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά… Το 1821 μια χούφτα Έλληνες τα έβαλαν με μια ολόκληρη αυτοκρατορία… Η Φιλική Εταιρεία με όνειρα, όραμα, πάθος, θέληση ακόμα και ψέματα προσπαθούσε να οργανώσει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα κι ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του να εξομολογείτε: ‘Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς…’. Ή μήπως το έπος του 1940 και ο αντιφασιστικός και  εθνικοαπελευθερωτικός  αγώνας στη συνέχεια δεν γνώρισε τα ίδια διλλήματα; Ο αδύναμος ενάντια στον ισχυρό… 

Το ίδιο το ερώτημα καταρρίπτει το δίπολο αριστεράς – δεξιάς. Διαφορετικοί ιδεολογικοί χώροι  καταλήγουν στην ίδια απάντηση, ενώ όμοιοι σε διαφορετικές απαντήσεις. Από τη μια ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ΑΝΕΛ (κι οι δύο με μικρές διαφοροποιήσεις), ο Θεοδωράκης, ο Γλέζος, αλλά και ο Πολύδωρας και η Χρυσή Αυγή (οι φασίστες πάντοτε μέχρι να πάρουν την εξουσία χαϊδεύουν τα αφτιά των καταπιεζομένων αλλά μετά τους παίρνουν τα κεφάλια) κι από την άλλη το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ ,το Ποτάμι, ο Παυλόπουλος, ο Καραμανλής κι ο Παπανδρέου,  ο ΣΕΒ κι οι τραπεζίτες και στη  μέση ο Καραμπελιάς, το ΑΡΔΗΝ και το ΚΚΕ. 

Όμως το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: ‘Τι να ψηφίσω την Κυριακή;’. Σε τέτοιας σημασίας ερωτήματα η απάντηση δεν είναι εύκολη. Αν το εξετάσουμε συναισθηματικά η απάντηση είναι εύκολη. Το όχι στη δικτατορία το χρήματος με το που ανακοινώθηκε το δημοψήφισμα έδειχνε πως έχει τεράστια δυναμική. Ο λαός γνώριζε με ποιον είναι το δίκαιο. Όμως ο φόβος, ο πραγματικός φόβος και όχι αυτός που προέρχεται από φανταστικούς κινδύνους δημιουργεί δεύτερες σκέψεις και ανακόπτει προς το παρόν ως φαίνεται μια τεράστια δυναμική. Η λογική μπαίνει στη μέση και υπαγορεύει να διαλέξεις το μικρότερο κακό… Όμως είναι η λογική που υπαγορεύει αυτή την αλλαγή ή μήπως  ο φόβος που ντύθηκε τα ρούχα της λογικής;   

Στο δια ταύτα… Οι πολίτες που έχουν καταστραφεί από τα μνημόνια και όσοι βλέπουν πως θα υποστούν τεράστια καταστροφή τα προσεχή χρόνια και δεν έχουν κανένα μέλλον, δεν έχουν κανένα ενδοιασμό. Θα ψηφίσουν Όχι, γιατί απλά δεν έχουν να χάσουν τίποτε άλλο. Η λογική και το συναίσθημα τους υπαγορεύουν το ίδιο πράγμα. Να εγκαταλείψουν ένα σίγουρο θάνατο για μια αβέβαιη ζωή. Τόσο απλά. Εκεί που τα πράγματα γίνονται πιο πολύπλοκα είναι σε αυτούς που ακόμη κατορθώνουν να επιβιώνουν με σχετική αξιοπρέπεια και σε αυτούς, που μετά από αρκετά χρόνια σκληρής δουλειάς είχαν καταφέρει να αποταμιεύσουν κάποια χρήματα. Αυτοί έχουν κάτι να χάσουν (και δεν αναφέρομαι στα μεγάλα ψάρια…). Όμως μήπως αυτός τους ο δισταγμός δεν θα τους οδηγήσει αργά ή γρήγορα στο σημείο αυτών, που δεν θα έχουν να χάσουν τίποτα; Δεν βλέπουν ότι οι στρατιές των ανέργων, η οικονομική και παραγωγική καταστροφή της χώρας γίνεται όλο και πιο έντονη όποτε λέμε Ναι σε όλα;  Δεν βλέπουν τις χαμένες γενιές των νέων; Δεν βλέπουν νέα λουκέτα να έρχονται και μεγαλύτερη εξαθλίωση να πλησιάζει; Κι αν ψηφίσουν ναι δεν βλέπουν πως σε μερικά χρόνια θα ξαναβρεθούμε στο ίδιο σημείο με ακόμη πιο κατεστραμμένη οικονομία και κοινωνία, σε δυσχερέστερη θέση, έχοντας παράλληλα υπογράψει την ίδια μας την καταδίκη; 

Το ζήτημα που διακυβεύεται δε είναι αν θα παραμείνει πρωθυπουργός ο Τσίπρας κι αν θα καταφέρει να επιβιώσει αυτή η κυβέρνηση. Το ζήτημα που διακυβεύεται είναι η επιβίωση αυτού του λαού και το σταμάτημα της καταστροφής του λαού μας. Το ζητούμενο είναι η εθνική μας ανεξαρτησία και η αξιοπρεπής μας διαβίωση.  Το ζητούμενο είναι αν θα ζήσουμε ως δούλοι ή ως ελεύθεροι και αγωνιζόμενοι άνθρωποι. Κι όπως μου είπε ένας παππούς χτες που μοίραζα φυλλάδια: «Η Ελλάδα δεν δοξάστηκε για τα Ναι, αλλά για τα Όχι της!».

Χαμπίμπης Στάθης