Ενεργειακές επενδύσεις στην Ελλάδα: Ο ρόλος των Ελληνικών Πετρελαίων

Ομιλία  του Γενικού Δ/ντή Στρατηγικού Σχεδιασμού και Συμμετοχών  του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, κ. Γιώργου Αλεξόπουλου,  στο Συνέδριο του ΤΕΕ για την Ενέργεια και την Οικονομική Ανάπτυξη, με τίτλο “Energy Market: Unlocking Greece’s Economic Potential”

«ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΩΝ»

Ο κλάδος της ενέργειας είναι κατ’ εξοχήν κλάδος έντασης επενδύσεων.  Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2015, έτος σημαντικής μείωσης της τιμής του αργού πετρελαίου, επενδύθηκαν παγκοσμίως  540 δισ. δολάρια στην Έρευνα και Παραγωγή Υδρογονανθράκων και επιπλέον άνω των 100 δισ. στην Διύλιση και Εμπορία πετρελαιοειδών.  Επίσης, το 2014 επενδύθηκαν 270 δισ. δολάρια στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας παγκοσμίως. Με βάση την γεωγραφική θέση της χώρας μας, τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και τις σχεδιαζόμενες διαρθρωτικές αλλαγές, θεωρώ ότι ο κλάδος της ενέργειας μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έναν από τους βασικούς μοχλούς ανάπτυξης και εξόδου από την οικονομική κρίση.

Υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες, τόσο στον πρωτογενή ενεργειακό τομέα (έρευνα & παραγωγή υδρογονανθράκων, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας),  όσο και στη μεταφορά και τις υποδομές φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού.  Ο Όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων, ένας ισχυρός περιφερειακός ενεργειακός Όμιλος με παρουσία σε 6 χώρες, με βασική δραστηριότητα την Διύλιση και Εμπορία Πετρελαιοειδών και δραστηριότητες σε όλο το ενεργειακό φάσμα, σκοπεύει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ας δούμε όμως την κάθε περίπτωση πιο αναλυτικά:

Μετά από πολλά χρόνια απραξίας, η Έρευνα για Υδρογονάνθρακες στον Ελλαδικό χώρο έχει επανεκκινηθεί. Το διεθνές ενδιαφέρον στους πρόσφατους διαγωνισμούς θα ήταν μεγαλύτερο εάν δεν υπήρχε κλίμα πολιτικής αστάθειας και εάν οι τιμές του πετρελαίου δεν κυμαίνονταν σε χαμηλά επίπεδα αποθαρρύνοντας έτσι τις επενδύσεις, ιδιαίτερα σε καινούργιες πετρελαιοπιθανές περιοχές.  Σε κάθε περίπτωση, είναι πολύ σημαντικό να επιταχυνθούν οι διαδικασίες αξιολόγησης των προσφορών που έχουν υποβληθεί και να διατηρηθεί σταθερό το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την Έρευνα & Παραγωγή στην Ελλάδα.

Τα Ελληνικά Πετρέλαια έχουν αποφασίσει να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Έρευνα & Παραγωγή Υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, όπου απολαμβάνουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, έχοντας ερευνήσει 26 πετρελαιοπιθανές περιοχές στον ελλαδικό χώρο για περισσότερα από 40 χρόνια και κατά συνέπεια γνωρίζοντας σε βάθος την σχετική γεωλογία.  Επιπλέον, η  εμπειρία της ΕΛΠΕ από συμμετοχές σε κοινοπραξίες με διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες στη Λιβύη, Αίγυπτο, Αλβανία και Μαυροβούνιο, αποτελεί ένα ακόμη εχέγγυο αξιοπιστίας. 

Σε αυτό το πλαίσιο, τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ήδη:

• Ενεργούν ως διαχειριστής της κοινοπραξίας 50:50 με την Edison για την παραχώρηση του Πατραϊκού κόλπου, όπου πρόσφατα ολοκληρώθηκε με επιτυχία η απόκτηση σεισμικών δεδομένων 2 και 3 διαστάσεων και βρίσκεται σε εξέλιξη η επεξεργασία τους.

• Έχουν ανακηρυχθεί «Προτιμητέος Επενδυτής» σε 2 χερσαίες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας (Άρτα-Πρέβεζα και ΒΔ Πελοπόννησος).

• Έχουν υποβάλλει προσφορές για 3 περιοχές του Ιονίου, κατά μόνας ή σε κοινοπραξία με μεγάλες διεθνείς εταιρίες (Total, Edison).

Στο επόμενο χρονικό διάστημα, τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ θα υλοποιήσουν τα προαναφερθέντα ερευνητικά προγράμματα, θα ισχυροποιήσουν και θα διευρύνουν τις στρατηγικές τους συμμαχίες με μεγάλες διεθνείς εταιρίες και θα εξετάσουν τυχόν επιπλέον ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν.

Παραμένοντας στον πρωτογενή ενεργειακό τομέα, αξίζει να δούμε τον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.  Στον συγκεκριμένο κλάδο, η Ελλάδα είναι προικισμένη με σημαντικό δυναμικό και έχει αναπτύξει – δυστυχώς, συχνά με στρεβλό τρόπο – αξιόλογη παραγωγική βάση.  Το Φεβρουάριο του 2016, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ ξεπέρασε τα 5.000 MW και αποτελεί πλέον το 25% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος της χώρας.  Εκτιμάται ότι την πενταετία 2016-20 μπορούν να εγκατασταθούν 2.000 MW επιπλέον, με αντίστοιχες επενδύσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ περίπου.  Η δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ενσωμάτωση της πρόσφατης ευρωπαϊκής οδηγίας για το Σύστημα Λειτουργικής Ενίσχυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει μόλις ολοκληρωθεί και αναμένεται η οριστικοποίηση του νέου ρυθμιστικού πλαισίου που θα επιτρέψει, κάτω από προϋποθέσεις που θα συζητήσουμε σε λίγο, την επανεκκίνηση των επενδύσεων.  Αναμένονται φέτος οι πρώτες δημοπρασίες για την κατασκευή Φ/Β σταθμών κάτω από το νέο πλαίσιο αμοιβών.

Στο πλαίσιο της μακροπρόθεσμης στρατηγικής τους, τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ στοχεύουν στην σταδιακή διαφοροποίηση του ενεργειακού τους χαρτοφυλακίου, με ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του Ομίλου.  Τα Ελληνικά Πετρέλαια ήδη:

• Προωθούν έργα ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, έχοντας 200 MW σε διάφορα στάδια ανάπτυξης καθώς και σε λειτουργία.

• Υλοποιούν πρόγραμμα εγκατάστασης Φ/Β σταθμών σε πρατήρια και εγκαταστάσεις του Ομίλου, στα πλαίσια του συστήματος net metering.

Επιπλέον και ανάλογα με τις εξελίξεις, τα ΕΛΠΕ θα εξετάσουν τη συμμετοχή στους επικείμενους διαγωνισμούς για την κατασκευή Φ/Β σταθμών, καθώς και άλλες πιθανές επενδυτικές ευκαιρίες.

Περνώντας στα μεγάλα, διεθνούς ενδιαφέροντος έργα που σχεδιάζονται και υλοποιούνται στην μεταφορά και τις υποδομές φυσικού αερίου, θα είμαι πολύ σύντομος γιατί σε αυτά έχουν ήδη αναφερθεί και θα αναφερθούν άλλοι ομιλητές.  Είναι σαφές ότι η πλεονεκτική γεωγραφική θέση της χώρας μας πρέπει να αξιοποιηθεί.  Φαίνεται ότι οι πολυετείς προσπάθειες ανάδειξης της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο που θα συμβάλει στην ασφάλεια εφοδιασμού, τη διαφοροποίηση προμηθευτών και οδεύσεων και στο ανταγωνιστικό ενεργειακό κόστος, φέρνουν καρπούς και τα οφέλη για την ελληνική οικονομία θα είναι σημαντικά.  Τα Ελληνικά Πετρέλαια δραστηριοποιούνται στον κλάδο του φυσικού αερίου μέσω της συμμετοχής κατά 35% στον Όμιλο ΔΕΠΑ και παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.

Σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες υπάρχουν και στην μεταφορά ηλεκτρισμού και συγκεκριμένα στις διασυνδέσεις των νησιών μας.  Οι επενδύσεις αυτές θα μειώσουν σημαντικά το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού στα νησιά -κόστος που βαρύνει σήμερα το σύνολο των καταναλωτών- και παράλληλα θα επιτρέψουν την καλύτερη αξιοποίηση του υφιστάμενου ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού, αλλά και την μεγαλύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα νησιά.  Τις επενδύσεις αυτές καλείται να υλοποιήσει ο ΑΔΜΗΕ υπό το μελλοντικό ιδιοκτησιακό του σχήμα (51% Ελληνικό Δημόσιο, 20% στρατηγικός επενδυτής, 29% χρηματιστήριο).

Εκτός από τις νέες επενδύσεις, σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη θα έχει και η βέλτιστη αξιοποίηση των ενεργειακών επενδύσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί.  Ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ έχει ολοκληρώσει ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 3 δισ. Ευρώ, εν μέσω πρωτοφανούς διεθνούς και εγχώριας οικονομικής κρίσης.  Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, τα Ελληνικά Πετρέλαια πραγματοποίησαν τη μεγαλύτερη βιομηχανική επένδυση στην Ελλάδα, το έργο εκσυγχρονισμού του διυλιστηρίου Ελευσίνας, ύψους 1,4 δισ. ευρώ, ενισχύοντας την ανταγωνιστική τους θέση και τον εξαγωγικό τους προσανατολισμό, με εξαγωγές πλέον άνω του 50% της συνολικής τους παραγωγής και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη.  Παράλληλα, υλοποιήσαμε σειρά προγραμμάτων βελτίωσης απόδοσης σε όλες τις επιχειρηματικές μας μονάδες, επιτυγχάνοντας ετήσιο όφελος άνω των 350 εκατ. ευρώ, βελτιώνοντας έτσι σημαντικά την ανταγωνιστική μας θέση και συνεισφέροντας ουσιαστικά στην ολοκλήρωση του επενδυτικού μας προγράμματος μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.  Με αυτό τον τρόπο, τα Ελληνικά Πετρέλαια σήμερα μπορούν να ατενίζουν το μέλλον με αισιοδοξία και να συμμετέχουν στις ελληνικές και περιφερειακές ενεργειακές εξελίξεις.

Τι χρειάζεται όμως για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν νέες ενεργειακές επενδύσεις στην Ελλάδα και να αξιοποιηθούν οι υφιστάμενες;

Απαραίτητες προϋποθέσεις για επενδύσεις είναι οι εξής:

• Νομοθετική, ρυθμιστική και φορολογική σταθερότητα.  

• Πρόσβαση σε χρηματοδότηση με ανταγωνιστικούς όρους και αξιοποίηση όλων των δυνατών πηγών (τραπεζικό σύστημα, διεθνείς χρηματοδοτικοί οργανισμοί όπως ΕIB/EBRD, κεφαλαιαγορές).

• Κοινή λογική και εκμετάλλευση της εμπειρίας άλλων χωρών – δεν χρειάζεται συνέχεια «να εφευρίσκουμε το τροχό».

• Απλοποίηση διαδικασιών στο Δημόσιο.

• Ταχύτητα και συνέπεια στη εφαρμογή νόμων και διοικητικών πράξεων και στην απονομή της Δικαιοσύνης.

Εάν οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις υλοποιηθούν, θεωρώ ότι ο κλάδος της ενέργειας, οι ελληνικές και οι διεθνείς ενεργειακές εταιρίες, είναι έτοιμες να ανταποκριθούν.