Δικαστική πλάνη στην Αργεντινή
Η Φερνάντα Ντοζ Κόστα, ερευνήτρια για την Αμερική, μεταδίδει από μια διαμαρτυρία έξω από ένα δικαστήριο στην Αργεντινή στο οποίο η «Μπελέν» επιστρέφει μετά από την καταδίκη της σε οκτώ χρόνια λόγω μιας αποβολής.
Ήταν ένα κρύο και γκρίζο πρωινό καθώς έφτασα έξω από το δικαστήριο στην πόλη Τουκουμάν, της βορειοδυτικής Αργεντινής. Μέσα στο δικαστήριο, ο δικαστής εκφωνούσε τους λόγους για τους οποίους μια γυναίκα γνωστή ως «Μπελέν» (δεν είναι το πραγματικό της όνομα) είχε φυλακιστεί μετά από μία αποβολή.
Σταδιακά το πεζοδρόμιο όπου βρισκόμουν άρχισε να γεμίζει με χρώμα. Βρισκόμασταν εκεί για να διαμαρτυρηθούμε ενάντια στην καταδίκη της Μπελέν. Γύρω μου, οι σημαίες έφεραν συνθήματα που καταδίκαζαν τις έμφυλες διακρίσεις. «Αυτό το σύστημα δικαιοσύνης είναι μεσαιωνικό», έγραφαν οι επιγραφές πάνω στα πράσινα μαντήλια των ανθρώπων που αγωνίζονταν για την αποποινικοποίηση της έκτρωσης. Υπήρχε ακόμα και ένα αντίγραφο ενός «κελιού γυναικείας φυλακής».
Όταν δεν υπήρχε άλλος χώρος στο πεζοδρόμιο, οι διαδηλωτές που διεκδικούσαν την απελευθέρωση της Μπελέν έκλεισαν τον δρόμο. Εντωμεταξύ, το συγκρότημα που έπαιζε στο δρόμο βοήθησε να μετατρέψουμε τα συναισθήματα του θυμού και της αίσθησης της απελπισίας που μας έκαναν να συμμετέχουμε στη διαδήλωση σε μια ατμόσφαιρα ενέργειας και ενότητας.
Η δύναμη μπροστά στον πόνο
Πάντα πίστευα πως ο υπέροχος ρυθμός και το χρώμα των διαδηλώσεων μας στη Λατινική Αμερική μας βοηθούν να κρατάμε ζωντανή την ελπίδα για αυτούς που έχουν υποστεί αδικίες σε υποθέσεις όπως της Μπελέν. Και για εμάς που παίρνουμε τις αδικίες προσωπικά.
Τα τραγούδια και τα συνθήματα, ο μεγάλος αριθμός των ανθρώπων που νιώθουν την ενστικτώδη ανάγκη να φωνάξουν δυνατά ότι νοιάζονται (ακόμα και αν αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δε νοιάζονται), ότι είναι εξαγριωμένοι που μια γυναίκα πρέπει να φυλακίζεται επειδή είναι γυναίκα και επειδή είναι φτωχή – όλα αυτά δίνουν δύναμη στα θύματα και στους συγγενείς τους για την τόσο άσκοπη ταλαιπωρία τους.
Η Μπελέν έφτασε σε μια διαφορετική είσοδο του δικαστηρίου για να ακούσει την απόφαση εναντίον της. Άκουσε τα πάντα και είδε φωτογραφίες της διαδήλωσης. Είπε στην δικηγόρο της ότι ήταν πολύ συγκινημένη που είδε τόσους ανθρώπους να έχουν έρθει για να δείξουν την υποστήριξη τους, που τόσοι πολλοί άνθρωποι της συμπαραστάθηκαν στην αδικία που είχε υποστεί.
«Δεν μπορώ να το πιστέψω», δήλωσε. Και γιατί να το πιστέψει; Στην περιοχή υπάρχουν εκατοντάδες υποθέσεις σαν την δική της. Γυναίκες που ζουν στη φτώχια και πηγαίνουν σε δημόσια νοσοκομεία για την αναπαραγωγική τους υγεία, αντιμετωπίζονται ως ύποπτες μόλις περάσουν το κατώφλι. Όλες δέχονται κακομεταχείριση από το υγειονομικό προσωπικό. Και σε γενικές γραμμές κανείς δε νοιάζεται.
Η υπόθεση της Μπελέν έχει σημασία
Όμως η υπόθεση της Μπελέν έχει σημασία για όλους μας. Έχει δημοσιοποιηθεί σε εκατοντάδες άρθρα σε εθνικά και παγκόσμια μέσα και έχει ευρέως διαδοθεί στα κοινωνικά δίκτυα. Σήμερα, η νέα δικηγόρος της Μπελέν έκανε αίτηση για την αποφυλάκιση της. Μαζί με την έφεση υπήρχαν πάνω από 30 σελίδες με λίστες ανθρώπων και οργανισμών που υποστηρίζουν τη Μπελέν.
Νοιαζόμαστε για εκείνη γιατί γνωρίζουμε για εκείνη. Νοιαζόμαστε γιατί, όπως οι γυναίκες των “Las 17” στο Ελ Σαλβαντόρ, η Μπελέν ενσαρκώνει τη βία με την οποία η πατριαρχία επιβάλλεται από τα κράτη μας, ακόμα και μέχρι το σημείο να φυλακίζονται γυναίκες γιατί θεωρούνται ύποπτες ότι δεν εκπληρώνουν τα καθήκοντα που αναμένονται από μια «καλή γυναίκα».
Νοιαζόμαστε γιατί ξέρουμε πως η Μπελέν δεν είχε επαρκή υπεράσπιση και από τη στιγμή που πήγε στο νοσοκομείο, ήταν στην πραγματικότητα καταδικασμένη από τον ίδιο της τον γιατρό, έναν γιατρό που παραβίασε το καθήκον του να προστατεύσει το ιατρικό απόρρητο καταγγέλλοντάς την ασθενή του.
Νοιαζόμαστε γιατί είναι ένα σχεδόν παράλογο παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο το ποινικό δίκαιο εφαρμόζεται επιλεκτικά, φυλακίζοντας τους φτωχούς που θεωρούνται ένοχοι χωρίς αποδείξεις. Και αν είναι γυναίκες είναι ακόμα χειρότερα.
Χωρίς αποδείξεις
Η Soledad Deza, η τωρινή δικηγόρος της Μπελέν, είναι μια φεμινίστρια που ανέλαβε την υπόθεση όταν έμαθε ότι, παρά την έλλειψη αποδείξεων, η Μπελέν είχε καταδικαστεί για ανθρωποκτονία από πρόθεση, που είναι η προμελετημένη δολοφονία ενός στενού συγγενή. Είχε καταδικαστεί βάσει ενός εμβρύου που βρέθηκε στο νοσοκομείο, το οποίο οι εργαζόμενοι ισχυρίστηκαν πως ήταν δικό της.
«Η πελάτης μου συσχετίζεται πάντα στο μυαλό των ανθρώπων με το λεγόμενο «έμβρυο που βρέθηκε», μας δήλωσε η Soledad Deza έξω από το δικαστήριο. «Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τα στοιχεία το έμβρυο είχε βρεθεί πριν μπει στο νοσοκομείο και παρά τη σημαντική σύγχυση στα αρχεία για το εάν ήταν ένα, δυο ή και περισσότερα έμβρυα, εάν ήταν αρσενικό ή θηλυκό έμβρυο, εάν ήταν το έμβρυο μιας 35χρονης γυναίκας [η Μπελέν ήταν 25 όταν πήγε στο νοσοκομείο] ή εάν άνηκε σε κάποιον άλλον.»
«Αυτή η υποτιθέμενη σύνδεση, πρώτα μετατράπηκε σε υποψία από το ιατρικό προσωπικό, μετά σε κατηγορία από την αστυνομία, μετά σε υποτιθέμενο ιατροδικαστικό σύνδεσμο με το περιστατικό, στη συνέχεια έγινε ένα καταγεγραμμένο γεγονός και στο τέλος δικαστική υπόθεση, και ΟΛΑ αυτά χωρίς ούτε ένα ίχνος αποδείξεων» .
Τα λόγια της έγιναν δεκτά με δυνατά χειροκροτήματα. Μπορούσες να νιώσεις την οργή της. Την νιώσαμε και εμείς στην διαδήλωση, καθώς περιμέναμε να ακούσουμε τους «λόγους» των δικαστών για την καταδίκη της Μπελέν. Τελικά, μετά από παράκληση της Μπελέν, η δικαστική απόφαση διαβάστηκε ιδιωτικά σε αυτήν και τη δικηγόρο της. Δεν διαβάστηκε δημόσια όπως είχε κανονιστεί. Αυτό έγινε γιατί ήθελε να προστατεύσει την ταυτότητα της.
Η οκταετής καταδίκη της Μπελέν παραμένει σε ισχύ. Η δικηγόρος της ανακοίνωσε ότι θα κάνει έφεση. Η Μπελέν δε θα έπρεπε να έχει καταδικαστεί ποτέ. Θέλει να αποδοθεί δικαιοσύνη. Όλοι το θέλουμε.
