Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας έγινε η πρώτη Ηθική Τράπεζα στην Ελλάδα! Toυ Ανδρέα Ρουμελιώτη
Ήρθε η ώρα και για την Ελλάδα, στο πλαίσιο της Αλληλέγγυας Κοινωνικής και Συνεργατικής Οικονομίας, να δημιουργηθούν Ηθικές Τράπεζες των κινημάτων σαν την Ιταλική Banca Etica , την Βραζιλιάνικη Banco Palmas που το 2008 πήρε το βραβείο Αναπτυξιακών Στόχων της χιλιετίας απ’ τον ΟΗΕ και την Grameen Bank στο Μπανγκλαντές ή “Τράπεζα των Φτωχών’, η οποία ιδρύθηκε το 1983 από τον Muhammed Yunus και τιμήθηκε με Νομπέλ Ειρήνης το 2006.
Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια του Φόρουμ Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας 2015, την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA), ως πρώτο μέλος από την Ελλάδα, γεγονός που την καθιστά και την πρώτη Ηθική Τράπεζα στην χώρα μας.
O Πρόεδρος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας, Γεώργιος Μπούκης παρουσιάζοντας την δράση της τράπεζας δήλωσε: “Τα χρόνια αυτά της κρίσης, επεκταθήκαμε, θέλοντας έτσι να είμαστε κοντά στον κόσμο. Οι τράπεζες παρέχουν πίστη. Χωρίς πίστη, τράπεζα δεν υπάρχει. Η δική μας τράπεζα δεν διατρέχει αυτήν την στιγμή κανένα απολύτως κίνδυνο, που μπορεί να διατρέχουν άλλες τράπεζες. Η μόνη πηγή των χρημάτων μας είναι τα μέλη και οι καταθέτες μας. Ο ρόλος μιας συνεταιριστικής τράπεζας είναι να βρίσκεται κοντά στις ανάγκες και την τοπική κοινωνία.”
Ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Τουρναβίτης Παναγιώτης αναφέρθηκε στην προσπάθεια της Τράπεζας για την προώθηση των μικρο-πιστώσεων και μικρο-χορηγήσεων μέσω της συνεργασίας της με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας ήταν η μοναδική Ελληνική Τράπεζα καλεσμένη στο 18ο Παγκόσμιο Συνέδριο MFC στην Πράγα 4-5/11/2015, για να παρουσιάσει την εμπειρία της στον σχεδιασμό και στήριξη καινοτόμων δράσεων στήριξης της κοινωνικής οικονομίας και τον αντίκτυπο που έχει η λειτουργία της Συνεταιριστικής Τράπεζας στην στήριξη της απασχόλησης και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Παράλληλα, ολοκληρώνονται εντός του Δεκεμβρίου, οι διαδικασίες αξιολόγησης και διεύρυνσης της συνεργασίας της με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων με σκοπό την κατεύθυνση πόρων, απευθείας μέσω της Τράπεζας μας, για την στήριξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών του Νομού.
Eκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών, ο κ. Sorrosal (Policy and Advocacy Manager), τόνισε την σημασία της κοινής απόφασης για την ένταξη της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας στο δίκτυό της.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA), ο ρόλος μιας Ηθικής Τράπεζας είναι να εργάζεται για το κοινό καλό.
Μέσω των δραστηριοτήτων της προωθεί την κοινωνική ενσωμάτωση, τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας.
Φωτο: από το project Challenging the Crisis/fair trade hellas/Brussels2014/graphic harvester
Τι είναι οι Ηθικές Τράπεζες και πως απαντάνε στο δίλημμα που έθεσε ο Μπρεχτ στην “Οπερα της Πεντάρας”
Για τον Μπρεχτ, ο οποίος έγραψε, μεσούσης της ηθικής και οικονομικής κρίσης στη δεκαετία του 1930, την “Οπερα της Πεντάρας”, το δίλημμα ήταν: “Ποιό είναι το μεγαλύτερο έγκλημα: η ληστεία ή η ίδρυση μιας τράπεζας;”
Μ. Μερκούρη “ο Mack με το μαχαίρι” η όπερα της πεντάρας
Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ θεατρο Δασους /6 Ιουλιου 2009 θεσσαλονικη
Οι Ηθικές Τράπεζες είναι τράπεζες που αντιλαμβάνονται την τραπεζική ως μια συνεχή και συνειδητή διαδικασία κατεύθυνσης του χρήματος εκεί που πραγματικά χρειάζεται.
Η συμβολή τους στον δημόσιο διάλογο για την σημασία και το ρόλο του χρήματος, όπως και των αδυναμιών της οικονομίας, είναι καίρια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών (FEBEA) είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ενώνει κάτω από την ομπρέλα του χρηματοοικονομικά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που έχουν ως στόχο την χρηματοδότηση της κοινωνικής και αλληλεγγυο-κεντρικής οικονομίας.
Επίσης, η FEBEA στοχεύει στην δημιουργία χρηματοοικονομικών εργαλείων που θα στηρίξουν τις Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες και θα ενδυναμώσουν την ανάπτυξη νέων πρωτοβουλιών στον τομέα της Εναλλακτικής Χρηματοοικονομικής.
Στο πλαίσιο της στρατηγικής της πορείας για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και των επιχειρήσεων της, έχει αποδείξει με τον ενεργό ρόλο της, στο Δίκτυο Στήριξης Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας (Social Entrepreneurhsip Supporting Network – SES Net), ένα από τα 22 Ευρωπαϊκά πιλοτικά προγράμματα για ανάπτυξη εργαλείων Κοινωνικής Χρηματοοικονομικής (Social Finance), ότι η ένταξη στην FEBEA δείχνει το δρόμο προς ένα μοντέλο τραπεζικής και υπηρεσιών πιο κοντά στην κοινωνία.
Oι Χρονοτράπεζες και οι Ηθικοί τραπεζίτες…
Οι τράπεζες χρόνου είναι δίκτυα ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών που στηρίζεται από το δικό του εσωτερικό “νόμισμα-χρόνο” ή “νόμισμα-εργασία”.
Κάθε μέλος της χρονοτράπεζας μπαίνει στο ηλεκτρονικό δίκτυο και δηλώνει το είδος της υπηρεσίας που έχει τη δυνατότητα να προσφέρει και το χρόνο που μπορεί να απασχοληθεί.
Κάθε ώρα εργασίας «αμείβεται» το ίδιο. Η νταντά αμείβεται όσο και ο γιατρός. Μία ώρα μαθήματος Ισπανικών εξισώνεται με μία ώρα φροντίδας των παιδιών. Θες να χωρίσεις με τον άντρα σου αλλά δεν μπορείς να πληρώσεις τον δικηγόρο; Κανένα πρόβλημα! Αυτός σου βγάζει το διαζύγιο και εσύ του καθαρίζεις για ένα μήνα το σπίτι. Δηλαδή, στους λογαριασμούς του κάθε μέλους καταγράφονται οι ώρες που εργάστηκε και επομένως οι ώρες που του αναλογούν προκειμένου να λάβει κάποιο προϊόν ή υπηρεσία από ένα άλλο μέλος.
Οι τράπεζες χρόνου αξιοποιούν τους εθελοντές και βοηθάνε να στηριχθούν οικογένειες με οικονομικά προβλήματα.
Ενεργές τράπεζες χρόνου λειτουργούν σήμερα σε περισσότερες από 26 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Μεγάλη Βρετανία, οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, η Ιταλία αλλά και η Ελλάδα.
Ηθικοί τραπεζίτες …
Εκτός από τις τράπεζες που ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος, υπάρχουν και οι λεγόμενες “ηθικές τράπεζες”, oι οποίες έχουν διαμορφώσει ένα κοινωνικό, περιβαλλοντικό προφίλ και υποστηρίζουν ότι επενδύουν με όρους κοινωνικής ευθύνης.
Ολες οι τράπεζες ενδιαφέρονται να φιλοτεχνήσουν ανάλογο προφίλ.
H Ιταλική Banca Etica
H Ιταλική Banca Etica με 27.000 μετόχους (εκ των οποίων οι 4.000 είναι νομικά πρόσωπα) παρέχει όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες των γνωστών εμπορικών τραπεζών.
Με τη διαφορά ότι το μοντέλο λειτουργίας της δεν στοχεύει στη μεγιστοποίηση του δικού της κέρδους, αλλά στην ανάπτυξη υγιών επενδύσεων με γνώμονα την κοινωνική ευθύνη, την αλληλεγγύη, την προστασία του περιβάλλοντος.
Εξ ου και συμπληρωματικά αποκαλείται και “Πράσινη Τράπεζα”.
Οι δραστηριότητές της επικεντρώνονται αποκλειστικά στην πραγματική οικονομία και όχι στη χρηματιστηριακή, ενώ οι μόνοι τίτλοι στους οποίους έχει επενδύσει είναι κρατικά ομόλογα.
Είναι ένα εναλλακτικό τραπεζικό ίδρυμα, μια “αντι-τράπεζα”, όπως αποκαλείται στη γενέτειρά της την Πάδοβα, που λειτουργεί με όρους κοινωνικής ευαισθησίας και όχι αναλγησίας.
Oι καταθέσεις της Banca Etica αυξήθηκαν κατά 100% σε σχέση με τις αντίστοιχες περσινές, η τράπεζα δεν αντιμετωπίζει το παραμικρό πρόβλημα ρευστότητας, ενώ τα “τοξικά προϊόντα” που τόσες αναστατώσεις έφεραν στην παγκόσμια οικονομία και την καθημερινότητά μας δεν την άγγιξαν καθόλου!
Βασική αρχή της είναι ότι η πίστωση αποτελεί δικαίωμα όλων και ιδίως των ασθενέστερων ομάδων που τη χρειάζονται για την άμεση επιβίωσή τους. Δεν είναι τυχαίο ότι χορηγεί δάνεια σε άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα, όπως σε μετανάστες, άστεγους και ανέργους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι με το πρόγραμμα “Τα πάντα ρει” που χρηματοδοτήθηκε από την “Ηθική Τράπεζα” δημιουργήθηκαν συνεταιρισμοί που έχτισαν κατοικίες για την προσωρινή φιλοξενία πρώην κρατουμένων!
Οσο για τα δάνεια που χορηγεί στις επιχειρήσεις, εγκρίνονται μόνον εφόσον οι επιχειρήσεις πληρούν 60 κριτήρια (αυστηρές προϋποθέσεις) μεταξύ των οποίων ο σεβασμός στην εργατική νομοθεσία και το περιβάλλον, το κοινωνικό όφελος από τη δραστηριότητα της εταιρείας, η απουσία σεξισμού και ρατσισμού.
Ολα ξεκίνησαν το 1994 από 22 μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς (περιβαλλοντικές οργανώσεις, κοινωνικοπολιτιστικούς συλλόγους, δήμους και νομαρχίες) που συνενώθηκαν και το 1998 συγκέντρωσαν το απαιτούμενο κεφάλαιο για την ίδρυση της “Ηθικής Τράπεζας”.
Το πρώτο υποκατάστημα άνοιξε στην Πάδοβα και μέσα σ’ ένα χρόνο – λόγω της θερμής ανταπόκρισης – η τράπεζα απέκτησε υποκαταστήματα στο Μιλάνο, τη Ρώμη, το Τρεβίζο, τη Φλωρεντία, τη Βιντσέντζα και την Μπρέσια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα κεφάλαια της τράπεζας προέρχονται κυρίως από τον ανεπτυγμένο Βορρά, αλλά μεγάλο μέρος επενδύεται στον Νότο, με στόχο να εξυγιανθεί η οικονομία και να ξεφύγει από τον έλεγχο της μαφίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2006, ενώ οι καταθέσεις που προέρχονταν από τον Νότο ανέρχονταν σε 16 εκατομμύρια ευρώ, οι χρηματοδοτήσεις στην ίδια περιοχή ξεπέρασαν τα 43 εκατομμύρια ευρώ.
Η Triodos
Από τις πιο γνωστές αυτού του χώρου είναι η Triodos η οποία ιδρύθηκε το 1980 στην Ολλανδία και κέρδισε τον τίτλο που απένειμαν οι Financial Times «the most sustainable bank of the year». Εχει υποκαταστήματα στην Αγγλία, την Ισπανία και το Βέλγιο.
Μεταξύ των δανειοληπτών είναι και η Αγροπεριβαλλοντική Ομάδα Βιοκαλλιεργητών Δυτικής Ελλάδος, τα προϊόντα της οποίας προωθεί σε αγορές της Κεντρικής Ευρώπης.
Η Triodos στηρίζει τους πελάτες που παίρνουν πρωτοβουλίες για τον πολιτισμό, το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Στους στόχους της αναφέρεται η προσπάθεια διασφάλισης της ποιότητας ζωής, γι’ αυτό χρηματοδοτεί μόνο όσους κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
Μεγάλη ηθική τράπεζα είναι και η GLS η οποία υποστηρίζει πολιτισμικές, κοινωνικές και οικολογικές πρωτοβουλίες και δίνει χαμηλότοκα δάνεια σε αυτοδιοικούμενα σχολεία, θεραπευτήρια, βιολογικές καλλιέργειες, σε κοινόβια και ανέργους.
Από την άλλη υπάρχει και η Charity Bank, η οποία χρηματοδοτεί κι εκείνους που οι συμβατικές τράπεζες δεν τολμούν, λόγω υψηλού ρίσκου.
Δεκάδες εναλλακτικές, ηθικές ή συνεταιριστικές τράπεζες λειτουργούν στην Ευρώπη
