«Μεταμνημονιακή» Πρωτοχρονιά
Φέτος, στην αλλαγή του χρόνου μαζευτήκαμε δέκα φίλοι σ’ ένα σπίτι και είπαμε να φάμε, να πιούμε και να υποδεχτούμε παρέα το ’19. Συνήθως στις προηγούμενες αλλαγές επέλεγα να κοιμάμαι. Αυτές οι μέρες έχουν μια «γεύση» νοσταλγίας, ειδικά τα τελευταία χρόνια της μεγάλης κρίσης. Αισίως κλείσαμε δέκα γεμάτα χρόνια οικονομικής λιτότητας, χρόνια μέσα στα οποία ζήσαμε ιστορικές στιγμές: από τα μνημόνια στην άνοδο του φασισμού και από την «πρώτη φορά αριστερή κυβέρνηση» στην «έξοδο από τα μνημόνια» τον περασμένο Αύγουστο. Αυτά ήταν τα κύρια θέματα συζήτησης.
Η κυβερνητική ρητορική αναφέρει συνεχώς ότι βασική προτεραιότητα όλων πρέπει να αποτελεί η επιστροφή των χιλιάδων νέων που έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια. Στο τραπέζι της Πρωτοχρονιάς σχεδόν οι μισοί ήταν κάτοικοι εξωτερικού οι οποίοι είχαν επιστρέψει για τις γιορτές. Ο Σωτήρης ζει στο Λονδίνο από το ’11, ο Άρης και η Ναταλία ζουν στο Άμστερνταμ από το ’14, ο Θοδωρής στη Στουτγκάρδη από το ’15. Τα συγκεκριμένα άτομα αποτελούν ένα δείγμα των σύγχρονων (οικονομικών) μεταναστών της Ευρώπης. Ο Σωτήρης αναμένεται μέσα στο ’19 να βιώσει τις αλλαγές και την αβεβαιότητα που θα φέρει το Brexit. Ο Θοδωρής κάνει δυο δουλειές στη Γερμανία, δεν έχει ελεύθερο χρόνο, ωστόσο κανείς τους δεν σκοπεύει να επιστρέψει στη «μεταμνημονιακή» πλέον Ελλάδα.
Γιατί η χώρα μας, πλούσια σε φυσικούς πόρους και με μεγάλο πολιτισμικό κεφάλαιο, συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους φτωχούς συγγενείς της ΕΕ. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat το 34% του πληθυσμού ζει στο όριο της φτώχειας. Δηλαδή το 1/3 περίπου των κατοίκων είναι φτωχοί. Πλέον, το 2019 βαδίζουμε σε εκλογές, που μπορεί να είναι από τις πιο ανούσιες της ιστορίας. Έτσι τουλάχιστον το βλέπει η πλειοψηφία, όχι μόνο των ανθρώπων που κατοικούν εδώ, αλλά και των Ελλήνων του εξωτερικού. «Αλέξης ή Κούλης είναι ένα δίλημμα σαν να λέμε μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», όπως είπε ο Γιάννης απ’ την παρέα που είναι 29, μαθηματικός και βιοπορίζεται από πέντε ιδιαίτερα μαθήματα. Ποιόν να διαλέξει άλλωστε κανείς μεταξύ αυτών που πρεσβεύουν την απομύζηση των πολιτών προς όφελος άλλων; Δεν μου έκρυψε ότι σκέφτεται να φύγει για μεταπτυχιακό στην Βόρεια Ευρώπη με την προοπτική να παραμείνει εκεί.
Αρκετά πριν τις φετινές γιορτές είχαμε και μια επιστροφή. Μετά από 40 χρόνια ζωής στον Καναδά επέστρεψε ο θείος Κώστας. Είχε φύγει το ’78, τότε είπε ότι διόριζαν πολλούς σε σώματα ασφαλείας, αν είχαν κανένα ρουσφέτι, ενώ αρκετοί έφευγαν μετανάστες για Αμερική, Καναδά και Αυστραλία. Σ’ αυτόν συνέβη το εξής παράδοξο. Καθ’ όλη τη ζωή του εκεί, είχε το μυαλό του πίσω στην πατρίδα. Είπε ότι ποτέ δεν ένιωσε πραγματικά ελεύθερος και περίμενε την στιγμή του επαναπατρισμού. Από τότε που γύρισε όμως, το μυαλό του είναι συνεχώς στους φίλους και στη ζωή στον Καναδά. 40 χρόνια εκεί είναι μια ολόκληρη ζωή. Όταν το είπα στα παιδιά, σταματήσαμε αμέσως την κουβέντα. Βαριά η γαλοπούλα, βαριά και η συζήτηση, το γυρίσαμε στα χαρτιά.
Λάμπρος Αναγνωστόπουλος
