Όλες οι συζητήσεις για τις ευρωεκλογές μοιάζουν να είναι εκτός περιεχομένου. Χωρίς να τίθενται ερωτήματα για το μέλλον της Ευρώπης όπως ποια Ευρώπη θέλουμε; Εκείνη των τεχνοκρατών ή εκείνων των λαών; Μια Ευρώπη της ειρήνης ή μια Ευρώπη του πολέμου; Μια Ευρώπη της ύφεσης, της ακρίβειας και της κερδοσκοπίας, ή μια Ευρώπη της ανάπτυξης και της υπεράσπισης των εισοδημάτων;
Μια Ευρώπη της δημοκρατίας ή μια Ευρώπη του περιορισμού των δημοκρατικών κατακτήσεων και ελευθεριών. Μια Ευρώπη με τις αντιφάσεις και τις αντινομίες ή μια Ευρώπη με συγκεκριμένους προορισμούς; Μια Ευρώπη που πλειοδοτεί στις διαιρέσεις ή μια Ευρώπη στο σεβασμό των λαών της; Μια Ευρώπη μιας κλειστής σέχτας του Βάλτερ Χολστάϊν; ή μια Ευρώπη αναστοχαζόμενη στις εμπνεύσεις του Ζαν Μονέ και του Ρόμπερτ Σουμάν;
Η ΕΕ οφείλει να εμπνέεται από τις αρχές του ευρωπαϊκού πολιτισμού και τις αρχές του κράτους δικαίου και το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων γιατί μόνο επί τη βάσει των παραπάνω αρχών μπορεί να κτίσει μια αμοιβαία εμπιστοσύνη στα κράτη-μέλη.
Σήμερα έχουμε μια ΕΕ των αυταρχικών δικτύων που χρησιμοποιούν τακτικές κατασκοπείας για να κερδίσουν πολιτικό, στρατιωτικό και διπλωματικό πλεονέκτημα σε ολόκληρη την Ευρώπη ώστε να καταστήσουν τις ευρωπαϊκές χώρες με ισχνή οικονομία, αποικίες του σκληρού πυρήνα της Ευρωπαϊκής δύναμης. Παράλληλα ο μηχανισμός των Βρυξελλών είναι απολύτως γραφειοκρατικός και σε μεγάλο βαθμό απομονωμένος από τη λογοδοσία. Προτεραιοποιεί προς ψήφιση ότι πρόκειται για νέες αγορές και νέες τεχνολογίες, παίρνοντας τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα άμεσα αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες για τα παραπάνω ζητημάτων χωρίς ποτέ τα συγκεκριμένα όργανα να υποβληθούν σε έλεγχο. Επίσης η ΕΕ διαχειρίζεται έναν αρκετά μεγάλο προϋπολογισμό, μέρος του οποίου είναι σπάταλος—συμπεριλαμβανομένων γενναιόδωρων επιδοτήσεων σε συγκεκριμένα συμφέροντα.
Ο Βίκτωρ Ουγκώ, έγραφε ήδη από τον 19ο αιώνα ότι: «Εκείνο που προβάλει μπροστά μας δεν είναι η Ευρώπη των λαών. Είναι η Ευρώπη των βασιλέων». Και σήμερα θα λέγαμε ότι είναι η Ευρώπη των πολυεθνικών, αλλά και η Ευρώπη των συμπλεγμάτων που αταβιστικά έρχονται από το σκοτεινό παρελθόν του αποικιοκρατισμού, που λειτουργεί ως ύποπτος μηχανιστικός θετικισμός μιας βούλησης ενός συμφέροντος, που μπερδεύεται με άγριους βιολογισμούς δύναμης. Ο Εμέ Σεζέρ έλεγε ότι ο ναζισμός «εφάρμοσε στην Ευρώπη αποικιοκρατικές διαδικασίες που μέχρι πριν λίγο προορίζονταν αποκλειστικά για τους Άραβες, τους Ινδούς και τους νότιους Αφρικανούς». Τίποτε από όλα αυτά δε ξεχάστηκαν. Η Ευρώπη αν και οι συνθήκες άλλαξαν (για παράδειγμα στις μεταβιομηχανικές κοινωνίες – όπως παρατηρεί ο Αλαίν Τουραίν – όπου οι κοινωνικές συγκρούσεις έπαψαν να έχουν τη σημασία που είχαν, αλλά εκεί όπου η βιοπολιτική άλλαξε το πρόσωπο της και έγινε παραγωγική βιοπολιτική διαπερνώντας τα πάντα, εκπαίδευση, κοινωνική αγωγή, διοικητικές δομές, υγεία, μεταφορές, κλπ, κατά τον Τόνι Νέγκρι) ακόμη εξακολουθεί να ιδιοποιείται εκ νέου τα οράματα του ηγεμονισμού.
Αυτά μάλλον δεν κατανοούν αριστεροί και δεξιοί στην Ελλάδα της μεταμεσονύχτιας νεκροπολιτικής. Και για να το πούμε και αλλιώς δεν αντιλαμβάνονται γιατί η ΕΕ δε συμπλέει με τα ελληνικά συμφέροντα, δεδομένου ότι τα δικά της συμφέροντα είναι προσδεμένα με τις βαλκανικές χώρες που βρίσκονται απέναντί μας. Η Γερμανία πάντα έβλεπε και εξακολουθεί να βλέπει χώρες των Βαλκανίων ως ζωτικό χώρο της. Να γιατί αυτές οι χώρες όχι μόνο παραβιάζουν τις συμφωνίες που έχουν συνάψει μεταξύ μας, αλλά θα στέκονται ως αντίπαλοι μας με εξωφρενικές βουλιμίες. Ενώ η Τουρκία αποτελεί μια μεγάλη αγορά για την ΕΕ και ως εκ τούτου θα κρίνετε με συμπάθεια και θα δικαιολογείται η όποια παραβατική της στάση.
Κατά τα άλλα οι εγχώριοι πολιτικοί σωτήρες του κενού θα θυμιατίζουν την ΕΕ ως πρόσκοποι της «Δυτικής λύπης» (Οδ. Ελύτης) και με αυθάδεια που ξεπερνά πολλά μποφόρ θα μας χαρακτηρίζουν τις ευρωπαϊκές υποθέσεις ως ταμπού και με χρησμούς μεγαλορρημοσύνης θα μας υπόσχονται ένα μέλλον υπερεκτιμημένης ευκαιρίας, που θα αποτελεί το νέο τροπάριο του λαουτζίκου. Τι μας έχει απομείνει λοιπόν; Να επιτιθέμεθα σε αυτή την ΕΕ των χαμένων ονείρων και των γκρεμισμένων ελπίδων, για να δείξουμε πόσο αγαπάμε μια Ευρώπη που κάρπιζε από σύμβολα, ιδέες, πολιτισμό.
Απόστολος Αποστόλου. Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας
