Γράφει στο enallaktikos.gr ο Ανδρέας Βασιλείου
Το αποτέλεσμα είναι ιστορικό: η χώρα υπήρξε case study στην εφαρμογή του δόγματος του Σοκ και η χθεσινή νίκη της αριστεράς είναι η απάντηση των πολιτών σε αυτό. Προφανώς δεν αρκεί, αλλά είναι μια αρχή.
Ο Σύριζα δεν έπιασε το “ταβάνι” του, παρότι έκανε μια θετική επικοινωνιακή εκστρατεία, που συνέβαλλε στην ανατροπή του φόβου και παρά το ότι ο Τσίπρας ήλθε πιο κοντα σε αυτό που οι πλειοψηφίες θέλουν από τον ηγέτη τους. Σημεία κλειδί για την απώλεια της αυτοδυναμίας, που ήταν απολύτως εφικτή:
– Στα ψηφοδέλτια υπήρξαν υποψηφιότητες, πολυσυζητημένες, που έστειλαν αρνητικό μήνυμα σε μερίδα της κοινωνίας που προσανατολιζόταν να στηρίξει τον Σύριζα.
– Το παραπάνω, μαζί με την συνολικότερη πολιτική στροφή του σύριζα, συνέβαλλε και στις απώλειες προς ΚΚΕ, αν κι εκεί έπαιξε ρόλο η σιγουριά της νίκης που βοήθησε στο να επαναπατριστούν κάποιοι ψηφοφόροι που είχαν γυρίσει την πλάτη στο Κόμμα (ένα είναι το Κόμμα) τον Ιούνιο του ’12, για να αποτρέψουν την πρωτιά Σαμαρά.
– Από τον τόπο καταγωγής μου, έχω την αίσθηση ότι οι ετεροδημότες είχαν χαμηλή συμμετοχή κυρίως λόγω των οικονομικών δυσκολιών, αλλά και των μετεωρολογικών προβλέψεων που έπεσαν έξω. Δεν χρειάζεται να πω ποιο κόμμα ευνόησε η αδυναμία των φτωχότερων ετεροδημοτών να ψηφίσουν. Ο Σύριζα δεν νομίζω ότι το αντιμετώπισε όσο σοβαρά έπρεπε. Βάλτε τους φοιτητές και τους 18άρηδες που αποκλείστηκαν από την κάλπη και υπολογίστε.
– Οι απώλειες προς Γκλέτσο-Λεβέντη, ναι μην τις υποτιμάτε καθόλου. Αυτό το 3,5% που πήραν τα δύο ψηφοδέλτια, ήταν φυσικά απολίτικη ψήφος διαμαρτυρίας προς το πολιτικό σύστημα. Θα μπορούσαν να έχουν ψηφίσει και ΧΑ ή ακόμα και Ποτάμι, αλλά κι ο Σύριζα θα είχε δυνατότητα να κερδίσει, ίσως ακόμα ένα ποσοστό του 1% από αυτή την δεξαμενή, αν είχε παίξει πιο έντονα το χαρτί της απόδοσης ευθυνών στις πολιτικές ελίτ που μας χρεωκόπησαν.
Η ΝΔ πήγε όσο ψηλά την περιμέναμε. Νομίζω ότι έχασε πολλούς παραδοσιακούς ψηφοφόρους της, νοικοκυραίους που βιώνουν έντονα την κρίση, αλλά κέρδισε από το ΠΑΣΟΚ, επιβεβαιώνοντας το συνηθισμένο φαινόμενο, σε κυβερνήσεις συνεργασίας, το μεγάλο κόμμα να λεηλατεί το μικρότερο. Άκουσα χθες το βράδυ να αποδίδονται ευθύνες για την ήττα της στην προεκλογική της εκστρατεία, από στελέχη της Δεξιάς και δημοσιογράφους της Νέριτ (don’t ask, οδηγούσα και δεν έπιανα άλλο σταθμό με αποτελέσματα). Διαφωνώ, η ΝΔ φυσικά έχασε λόγω της κυβερνητικής πολιτικής της που τσάκισε την κοινωνία, αλλά ο στρουθοκαμηλισμός πάει σετάκι με τις ήττες που αμφισβητούν το κεντρικό σου πολιτικό πρόταγμα.
Οι εξελίξεις εδώ αναμένονται με ενδιαφέρον: ο Σαμαράς δεν θέλει να παρατήσει το παιχνίδι και ποντάρει στην θεωρία της “αριστερής παρένθεσης”, οι εσωκομματικοί εχθροί του (κι έχει παράδοση να φτιάχνει τέτοιους ο Αντώνης) ετοιμάζονται για πόλεμο, απελευθερωμένοι από την αναγκαστική εκκεχειρία που φέρνει η κουτάλα της εξουσίας. Κι αφού δεν υπάρχει τσιμπούσι ανοίγει η όρεξη για γουρνοπούλα μεσσηνιακή. Και στη ΝΔ δεν είναι χορτοφάγοι.
Η ΧΑ παρέμεινε τρίτη, όπως αναμενόταν, χωρίς όμως να επιβεβαιώσει τους φόβους για κρυφή δυναμική. Είχε απώλειες και προς ΝΔ (λόγω ακροδεξιάς εκστρατείας) και προς Σύριζα ( λόγω παράστασης νίκης και αντιμνημονίου) και προς τους μικρούς σχηματισμούς τηλεπερσόνων που αναφέρα πριν.
Το Ποτάμι, παρά τις μεταγραφές και τις συμμαχίες, είχε πτώση σε σχέση τις Ευρωεκλογές, χάνοντας πολύ γρήγορα την “πατίνα” του καινούργιου. Δεν νομίζω ότι θα το δούμε να ανεβαίνει στο μέλλον.
Στους νικητές οι ΑΝΕλ, με άνοδο από τις Ευρωεκλογές. Ο Καμμένος είχε σαφή θέση για την μετεκλογική του χρησιμότητα, την πούλησε έξυπνα και κέρδισε από την αποσυσπείρωση της ΝΔ. Στους νικητές και το ΚΚΕ, όπως είδαμε.
Στους χαμένους φυσικά τα ΠΑΣΟΚ. Η κοινωνία επέστρεψε την περιφρόνηση που ο αλαζών κι αλαλάζων Βενιζέλος της επέδειξε, ενώ η αφήγηση Παπανδρέου δεν έπεισε για την ουσία της πολιτικής του κίνησης.
Στους χαμένους και ο οικολογικός χώρος. Οι περισσότεροι υποψήφιοι των ΟΠ που συμμετείχαν στον Συριζα ήρθαν από τους τελευταίους στις περιφέρειες τους, με την εξαίρεση του Γιώργου Δημαρά στην Β’ Αθηνών, ενός σοβαρού εργάτη της οικολογίας, που όμως βοηθήθηκε κι από το επώνυμο. Η εκλογική αποδοκιμασία των πρωταγωνιστών των μηχανισμών που διέλυσαν τον χώρο ήταν αναμενόμενη, όμως φαίνεται ότι παρέσυρε και άξιους νέους ανθρώπους.
Το σχήμα Πράσινοι/Δημάρ αντιμετωπίστηκε από τους πολίτες ως μια προσπάθεια διάσωσης προσώπων κι όχι ως εκφραστής ενός επιχειρήματος που θα εξέφραζε μια συνισταμένη αυτών των δύο χώρων, ενώ η οικολογική συνιστώσα του ποταμιού δεν κατάφερε καν να πείσει τους ευρωβουλευτές του κόμματος να καταψηφίσουν τις αλλαγές στη νομοθεσία για τα μεταλλαγμένα, πως να έπειθε τους οικολόγους για τα καθαρά νερά του ρυακιού;
Η κυβέρνηση που προκύπτει από αυτές τις εκλογές θα είναι δύσκολο να λειτουργήσει συνεκτικά και αποτελεσματικά. Η παρουσία των ΑΝΕΛ, που είναι λαλίστατοι όταν πρόκειται για το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, αλλά φειδωλοί όταν μιλάνε για τις ελληνικές ελίτ, δεν θα επιτρέψει στον Σύριζα να κάνει πολλές τομές σε θέματα οικονομίας. Παράλληλα, η ακροδεξιά, συντηρητική λογική του θα περιορίσει την δυνατότητα της νεας κυβέρνησης να προχωρήσει στον κοινωνικό φιλελευθερισμό, στερώντας έτσι από τον Σύριζα την δυνατότητα να βελτιώσει την ζωή των ανθρώπων, πέρα από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Τούτο ίσως σημάνει ότι όντως ο βίος της κυβέρνησης αποδειχθεί σύντομος και με ορίζοντα την διαπραγμάτευση για το χρέος με τους Ευρωπαίους εταίρους. Σε κάθε περίπτωση, βρισκόμαστε σε ένα εντελώς καινούργιο σκηνικό και η χώρα διψούσε για αυτή την αλλαγή. Η κοινωνία πήρε μια ανάσα, αλλά η συνέχεια θα είναι δύσκολη και σίγουρα ενδιαφέρουσα.
