Τα τελευταία 30 χρόνια, έχει υπάρξει μια ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο γίνεται αντιληπτή η αναπηρία.
Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση “Κάνοντας μια αλλαγή” του Συμβουλίου Τεχνών της Μ. Βρετανίας, τα άτομα με αναπηρία, εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στον τομέα των τεχνών και του πολιτισμού.
Ο αγώνας για τη βελτίωση της στάσης απέναντι στην αναπηρία και την επίτευξη της ισότητας για τα άτομα με αναπηρία ήταν μακρύς και δύσκολος. Είμαστε πιο εξοικειωμένοι με νομικές αλλαγές, όπως ο νόμος περί των διακρίσεων αναπηρίας του 1995. Αλλά, η τέχνη, όπως και στα κινήματα LGBTQ και για τα δικαιώματα των γυναικών, έχει παίξει βασικό ρόλο.
Το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας πρωτοεμφανίστηκε τη δεκαετία του 1970. Εισήγαγε την ιδέα ότι η αναπηρία δημιουργείται από την κοινωνία. Αυτή η ιδέα ότι η αναπηρία δημιουργήθηκε από την κοινωνική καταπίεση και όχι από τις αναπηρίες ενός ατόμου ήταν επαναστατική για την εποχή και ώθησε το Κίνημα για τα Δικαιώματα της Αναπηρίας. Το Disability Arts γεννήθηκε από αυτό το κίνημα και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ξεκίνησε με μια ομάδα ατόμων με αναπηρία και τους συμμάχους τους, που χρησιμοποίησαν την τέχνη για να “σπάσουν” τα εμπόδια.
Το Creative Growth Art Center στην Καλιφόρνια ήταν το πρώτο κέντρο στον κόσμο που αφιερώθηκε στο να προσφέρει στους καλλιτέχνες με αναπηρία το χώρο και τα εργαλεία για να αξιοποιήσουν τα ταλέντα τους. Από το 1974, το κέντρο έχει εξυπηρετήσει εκατοντάδες καλλιτέχνες με αναπηρία που είχαν αποκλειστεί από την καλλιτεχνική εκπαίδευση. Το στούντιο τους παρέχει τα μέσα για να εξελιχθούν σε επαγγελματίες καλλιτέχνες, μερικοί από τους οποίους έχουν έκτοτε προσκληθεί στη Μπιενάλε της Βενετίας, είχαν έργα που αποκτήθηκαν από το MoMA και έχουν μεγάλη ζήτηση σε όλο τον κόσμο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένας άλλος πρωτοπόρος οργανισμός ήταν η Shape Arts, που ιδρύθηκε από τη χορεύτρια Gina Levete το 1976. Η Shape είχε ως στόχο να εισαγάγει δημιουργικές ευκαιρίες για όσους στην κοινότητα δεν είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν ή να συνεισφέρουν στον πολιτισμό της χώρας. Σχημάτισε ένα δίκτυο μεμονωμένων καλλιτεχνών, δημιουργώντας ομάδες και περιβάλλοντα για άτομα που απομονώθηκαν λόγω ασθένειας, αναπηρίας, ή κοινωνικής μειονεξίας.
Σήμερα, καλλιτέχνες όπως ο Yinka Shonibare, λέει “αν και οι άνθρωποι μιλούν για την αναπηρία μου, ο τρόπος που δουλεύω στην πραγματικότητα δεν είναι πολύ διαφορετικός από τον τρόπο που δουλεύουν οι περισσότεροι καλλιτέχνες τώρα. Όμως, όπως δείχνουν τα πρόσφατα στοιχεία του Συμβουλίου Τεχνών, πρέπει να προχωρήσουμε ακόμη περισσότερο όσον αφορά τη διασφάλιση ίσων ευκαιριών και πρόσβασης για όλους.
Το 2016 χρηματοδοτείται η παραγωγή του Unlimited International, ενός προγράμματος που θα περιοδεύει το έργο καλλιτεχνών με ειδικές ανάγκες σε όλο τον κόσμο. Το Unlimited στοχεύει στην αλλαγή αντιλήψεων, υποστηρίζοντας πρωτοποριακή δουλειά από εξαιρετικούς καλλιτέχνες με ειδικές ανάγκες που εργάζονται στο θέατρο, το χορό, τη μουσική, τη λογοτεχνία, τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη φωτογραφία, τις ψηφιακές εγκαταστάσεις κ.α.
**Το Eyes of Light πιστεύει στην σημαντική επίδραση της τέχνης στην ψυχική και σωματική υγεία ενός ανθρώπου και εκεί στηρίζεται το έργο μας. Δείτε πως μπορείτε να πάρετε μέρος στις δράσεις μας εδώ.Μάθε περισσότερα για τα εργαστήριά μας εδώ!
Πηγή άρθρου: “Art and disability”, Paintings in Hospitals. Ευχαριστούμε τον Ανδρέα Κουβαρά για την επιμέλεια του κειμένου.
Credits:
Φωτο1: Yinka Shonibare
Video: https://www.youtube.com/watch?v=D96OZkx2bOs&feature=emb_title
