H χώρα μας έχει χιλιάδες λόγους για να γιορτάζει, όσες ακριβώς και οι φωλιές θαλάσσιων χελωνών καρέτα που φιλοξενεί στις αμμώδεις παραλίες της, τονίζει το WWF Ελλάς, με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Χελώνας, στις 23/5.
Η χώρα μας φιλοξενεί περίπου το 60% των φωλιών καρέτα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο τις σε δύο πολύ σημαντικές περιοχές ωοτοκίας: τις 6 παραλίες στον Κόλπο του Λαγανά στη Ζάκυνθο καθώς και στον νότιο Κυπαρισσιακό Κόλπο στη Δυτική Πελοπόννησο.
Στις δύο αυτές περιοχές καταγράφονται κατά μέσο όρο 1.865 φωλιές όταν συνολικά, σε όλη τη Μεσόγειο, ο μέσος όρος φωλιών είναι λίγο περισσότερες από 7.200.
Φέτος, μάλιστα, οι χελώνες καρέτα – καρέτα έκαναν νωρίτερα την εμφάνιση τους, στο Ρέθυμνο. Η πρώτη φωλιά για το έτος 2018 εντοπίστηκε από τους εκπαιδευμένους εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ στην περιοχή Αδελιανός Κάμπος στις 20 Μαΐου, ενώ την ίδια μέρα καταγράφηκαν ίχνη από προσπάθειες ωοτοκίας στην παραλία μέσα στην πόλη του Ρεθύμνου και στην περιοχή Σκαλέτα.
Κάθε χρονιά που επιστρέφουν οι χελώνες στις παραλίες του Ρεθύμνου είναι μια χρονιά ελπίδας ότι το επίπεδο πολιτισμού της κοινωνίας μας επιτρέπει στη φύση να λειτουργεί. Ο δήμος Ρεθύμνου και οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν αναλάβει και φέτος δράση με στόχο να κρατήσουν την ελπίδα αυτή ζωντανή, σε συνεργασία με τους εθελοντές του ΑΡΧΕΛΩΝ οι οποίοι βρίσκονται καθημερινά στους ενημερωτικούς σταθμούς στο Ενετικό Λιμάνι του Ρεθύμνου, και κάθε πρωί τις 05:00 στις παραλίες από το Δελφίνι μέχρι την Σκαλέτα στον κόλπο Ρεθύμνου.
Πολίτες, επισκέπτες επιχειρηματίες και τουρίστες στις παραλίες ωοτοκίας θα πρέπει να προσέχουν τα παρακάτω: «Η τοποθέτηση των ομπρελών γίνεται σε σταθερά σημεία και σε άξονες κάθετους προς το κύμα. Η απομάκρυνση ή ανάρτηση των επίπλων θαλάσσης είναι απαραίτητη μετά τη δύση του ηλίου, ώστε να αφήνεται επαρκής διαθέσιμος χώρος για ωοτοκία κατά τις νυχτερινές ώρες. Το πλύσιμο των επίπλων θαλάσσης γίνεται σε χώρο εκτός της παραλίας, ώστε να μην υγραίνονται οι φωλιές και σαπίζουν τα αυγά.
Τα ίχνη χελωνών και νεοσσών παραμένουν στην παραλία μέχρι να γίνει η καθημερινή καταμέτρηση από την ερευνητική ομάδα του ΑΡΧΕΛΩΝ. Να αποφεύγεται η τοποθέτηση εγκαταστάσεων όπως τέντες ή ντους πάνω στην παραλία. Να μην υπάρχει ανθρώπινη παρουσία, θόρυβος και τεχνητός φωτισμός στην παραλία το βράδυ και να μη χρησιμοποιούνται βαρέα οχήματα καθαρισμού παραλίας κατά την περίοδο Μαΐου – Οκτωβρίου».
Σύμφωνα με την οργάνωση WWF, η θαλάσσια χελώνα καρέτα-καρέτα κολυμπάει στις θάλασσες της Γης για περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια και δικαίως, θεωρείται ένας από τους παλαιότερους κατοίκους των ελληνικών θαλασσών.
Η μακροχρόνια παρουσία της καθώς και το ότι αποτελεί σημαντικό είδος για τα θαλάσσια οικοσυστήματα την καθιστά ίσως έναν από τα πιο εμβληματικά είδη των μεσογειακών και ελληνικών θαλασσών.
Στη Ζάκυνθο, ειδικότερα, η καρδιά των χελωνών καρέτα «χτυπά» στα Σεκάνια, μια παρθένα παραλία μήκους μόλις 550 μέτρων που αποτελεί την πιο σημαντική παραλία ωοτοκία της χελώνας καρέτα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Η συγκεκριμένη παραλία συγκεντρώνει κάθε χρόνο 500-1.000 φωλιές, δηλαδή πάνω από το 50% του συνόλου της Ζακύνθου, ενώ στα Σεκάνια καταγράφεται μια από τις ψηλότερες πυκνότητες φωλεοποίησης στον κόσμο για το είδος. Ως αποτέλεσμα, τα Σεκάνια παραμένουν σε όλο τον κόσμο «η μόνη παραλία που ανήκει αποκλειστικά στις χελώνες», καθώς και ζώνη απολύτου προστασίας του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, βάσει Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ 966/99).
Ωστόσο, όπως τονίζει το WWF, η υποβάθμιση παραλιών φωλεοποίησης από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη του παράκτιου χώρου (τουριστικές υποδομές, έργα διαμόρφωσης της παραλίας), η εντατική τουριστική χρήση των παραλιών (π.χ. ομπρέλες, ξαπλώστρες) κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου (1η Μαΐου – τέλος Οκτωβρίου), η ακούσια θανάτωση χελωνών, λόγω παγίδευσης σε δίχτυα, αλλά και η ηθελημένη θανάτωσή τους από ανθρώπους λόγω εκδίκησης για ζημιές που οι χελώνες μπορεί να προκάλεσαν ακούσια σε δίχτυα, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η φωτορύπανση κοντά ή στις παραλίες που φιλοξενούν φωλιές χελωνών καρέτα, είναι ορισμένους μόνο από τους κινδύνους που καλείται να αντιμετωπίσει το είδος καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της.
Σε όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια έρχεται να προστεθεί ακόμα μια απειλή που ασκεί ολοένα και μεγαλύτερη πίεση στους εναπομείναντες πληθυσμούς της καρέτα στην Μεσόγειο και στην Ελλάδα: η ρύπανση των παραλιών και της θάλασσας από τα πλαστικά απορρίμματα. Σύμφωνα με το WWF, οποιαδήποτε μείωση του πληθυσμού των χελωνών καρέτα θα επηρεάσει αρνητικά την οικολογική ισορροπία της ελληνικής φύσης, της Μεσογείου και θα σηματοδοτεί την επιβεβαίωση της αδιαφορίας, της έλλειψης ενημέρωσης, της «υποταγής» στις αλλαγές χρήσεων γης με μοναδικό σκοπό το οικονομικό κέρδος.
Για αυτό μπορούν να γίνουν κάποιες μικρές ενέργειες που θα κάνουν τη διαφορά και θα βοηθήσουν τη χελώνα καρέτα να συνεχίσει να κολυμπάει στις θάλασσές μας για τα επόμενα 100 εκατομμύρια χρόνια. Ενδεικτικά: Η μείωση των πλαστικών μιας χρήσης, η ενημέρωσή μας για τους περιορισμούς και τα διαχειριστικά μέτρα που ισχύουν σε μια περιοχή ωοτοκίας, η ελάχιστη όχληση αν δούμε καρέτα, η επιλογή και στήριξη φιλο-περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων και όχι όσων ενδέχεται να προκαλούν όχληση και να μην ακολουθούν το θεσμικό πλαίσιο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, greenagenda.gr
