«Δεν το περίμενε κανείς, Σλάβοι να πολεμάνε Σλάβους»
Της Δήμητρας Παπουτσόγλου
Η Ειρήνη είναι Ουκρανή, κοντά στα πενήντα, όμορφη και από όσο φαίνεται από τις χειρονομίες της αρκετά δυναμική και δραστήρια. Έχει σίγουρα μια μεγάλη στεναχώρια, το βλέπει κανείς στο πρόσωπο της παρότι προσπαθεί να χαμογελάει. Στα ελληνικά, στα αγγλικά και στα ρωσικά ή ουκρανικά που μπαίνουν εμβόλιμα, προσπαθεί να μου περιγράψει πώς βλέπει τα πράγματα, ως μια Ουκρανή με ήδη επτά χρόνια στην Ελλάδα, λίγο δηλαδή αργότερα από τα γεγονότα του 2014 και την επανάσταση της Μεϊντάν.
Μόλις έκλεισε το τηλέφωνο με μια φίλη της εδώ στην Αθήνα που είχε ένα σπίτι στο οποίο ευτυχώς γύρισαν μαζί με τον άντρα της λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Ύστερα το σπίτι της μητέρας της στην Ουκρανία καταστράφηκε και τώρα ο άντρας της φίλης της ξεκίνησε να πάει οδικώς πίσω να φέρει τη μαμά της, γιατί δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος να γίνει αυτό. Και ο γιός της – της φίλης της – έφυγε και αυτός από την Ιταλία που ζει, να πάει στο μέτωπο, με αυτοκίνητο. Δεν υπάρχουν αεροπλάνα, δεν υπάρχει τίποτα. Μόνο οδικώς μπορεί να φθάσει κανείς αν θέλει στην Ουκρανία.
Σου φαίνεται παράξενο που φεύγουν Ουκρανοί από την Ιταλία ή την Αγγλία και γυρνάνε να πολεμήσουν; μου λέει. Άνθρωποι δηλαδή με καλές δουλείες και στρωμένη ζωή; Ξέρεις όταν φεύγεις από τη comfort zone και σταματάς να κάθεσαι σταυροπόδι για να κάνεις ριλάξ, όταν έχουν φθάσει να καίνε το σπίτι σου, το μέρος σου, εκεί που είναι η μισή σου ζωή τότε πρέπει να κάνεις κάτι με το σώμα σου. Να πας ο ίδιος εκεί. Δεν φθάνει να το βλέπεις στο ίντερνετ. Γιατί η καταστροφή που γίνεται είναι πραγματική.
Μα τι θέλουν οι Ρώσοι τελικά; αναρωτιέται. Να κάνουμε από-ουκρανοποίηση; Αυτό μας ζητάνε; Ή που μας λένε να κάνουμε αποστρατικοποίηση; Μα εμείς δεν είχαμε όπλα, εξαιτίας τους τα πήραμε. Αν δεν υπήρχες εσύ Ρωσία δεν θα είχαμε όπλα, δεν τα χρειαζόμαστε. Τι επιδιώκουν; Να μας σβήσουν από το χάρτη;
Φαντάσου Ουκρανικά δεν μιλάω τόσο καλά όσο μιλάω Ρωσικά. Έκανα τα πάντα στα Ρωσικά, σχολείο, πανεπιστήμιο. Η μαμά μου είναι από τη Σιβηρία, περίπου, είναι δηλαδή για την ακρίβεια από ένα χωριό κοντά στο Τιουμέν. Όταν διάβαζε ο γιός μου στο δημοτικό, συλλάβιζε και αυτή μαζί του να μάθει τη γλώσσα μας. Ήταν πολύ συγκινητικό. Γιατί δεν μαθαίνουν οι Ουκρανοί την Ουκρανική γλώσσα; Εγώ ήρθα στην Ελλάδα και έψαξα να μάθω Ελληνικά. Πόσο μάλλον οι Ουκρανοί που ζουν εκεί.
Είμαστε αδέρφια με τους Ρώσους, με τους Μολδαβούς, με τους Λευκορώσους. Είμαστε συγγενείς. Δεν το περίμενε κανείς, Σλάβοι να πολεμάνε Σλάβους, μου λέει.
Οι Πολωνοί είναι φοβερά φιλόξενοι μαζί μας. Μας δίνουν φαγητό, μας δίνουν κουβέρτες, μας περιμένουν. Στα σύνορα οι ουρές είναι ατελείωτες, οι γυναίκες με τα παιδιά κατεβαίνουν από το αυτοκίνητο και αφήνουν έναν οδηγό να περάσει. Οδηγούν δύο μέρες και δύο μέρες οι υπόλοιποι περπατάνε συνεχώς. Κουβαλάνε μαζί τους ό,τι μπορείς να φανταστείς, παιχνίδια, σεντόνια. Μια φίλη που μιλήσαμε πριν φύγει πήρε μαζί της τα δύο της σκυλιά, «δεν πάω πουθενά χωρίς τα σκυλιά μου» μού είπε.
Όχι, ο Ζελένσκι δεν είναι πουλημένος. Μια φίλη μου, ένα αξιοσέβαστο και αυστηρό άτομο που τώρα ζει στην Αθήνα και δουλεύει ως αρχιτέκτονας, τον ήξερε, έκαναν παρέα πριν γίνει πολιτικός. Είναι ένας κανονικός άνθρωπος. Βγήκε με απόλυτα δημοκρατικές εκλογές, είμαι σίγουρη για αυτό. Δεν μας τον έχουν φορέσει, δεν είναι φυτευτός. Αυτά τα λένε οι Ρώσοι για μας μειώσουν, ότι δεν ξέρουμε τι μας γίνεται. Δεν είναι διπλωμάτης όπως ο προηγούμενος, αυτό ναι. Ο προηγούμενος ήξερε να τα έχει καλά με όλους, με την Αμερική, με τη Ρωσία, με όλους κάπως. Αυτός εδώ τώρα δεν είναι πολιτικός – με αυτήν την έννοια.
Ο Πούτιν μάλλον δεν είναι στα καλά του. Πόση ενέργεια συγκεντρώνεται σε κάποιον που έχει τόσο μεγάλη εξουσία; Ασύλληπτα μεγάλη ενέργεια. Η εξουσία κάνει τον άνθρωπο να χάνει την ισορροπία του. Κάθε εξουσία. Η εξουσία αυτή – του να κυβερνάει δηλαδή ένας άνθρωπος τη Ρωσία – σίγουρα μπορεί να οδηγήσει στην τρέλα.
Αν μας πούλησε το ΝΑΤΟ; Δεν ξέρω. Πιστεύω πως όχι. Αλλά πια δεν έχει σημασία, δεν με νοιάζει. Τώρα θέλω να βοηθήσω την Ουκρανία όπως μπορώ.
Αν θα κρατήσει αυτός ο πόλεμος; Δεν ξέρω, μάλλον ναι. Πώς να τελειώσει σύντομα; Με το να δώσουμε την Ουκρανία; Όχι.
