22.7 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΑΠΟΨΕΙΣ20 χρόνια παγκοσμιοποίησης της απορρύθμισης - 20 Χρόνια “ένας άλλος κόσμος είναι...

20 χρόνια παγκοσμιοποίησης της απορρύθμισης – 20 Χρόνια “ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός” | Του Ορέστη Κολοκούρη

 

20 χρόνια παγκοσμιοποίησης της απορρύθμισης – 20 Χρόνια “ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός” | Του Ορέστη Κολοκούρη

 

Τον Ιούλιο του 2021 κλείνουν 20 χρόνια από την γνωστότερη κινητοποίηση ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, αυτή που έγινε στις 20-22 Ιουλίου 2001 στην Γένοβα της Ιταλίας παράλληλα με την 27η συνοδο των G8. Η μαζικότητα και η πολυχρωμία της, μαζί με την βίαιη καταστολή της και τη δολοφονία του Carlo Giuliani είναι σίγουρα οι πιο ισχυρές εικόνες που μπορεί να ανακαλέσει κάποιος από αυτό το γεγονός. Όμως τι ήταν πράγματι το κίνημα ενάντια στην παγκοσμιοπίηση (ή για την εναλλακτική παγκοσμιοποίηση) και πόσο επίκαιροι είναι η προβληματισμοί του 20 χρόνια μετά;

 

Για τους περισσότερους ίσως το κίνημα της αντιπαγκοσμιοποίησης ήταν απλά μια ακόμα μορφή του αντικαπιταλιστικού κινήματος και μια τάση των πρώτων χρόνων του 2000. Άλλωστε στην “κινηματική καθημερινότητα” οι ίδιοι άνθρωποι βρεθήκαμε στους δρόμους να διεκδικήσουμε τα ίδια περίπου δικαιώματα κάθε φορά που αντιμετωπίζαμε νέα ζητήματα, ενώ τα βασικά αιτήματα των παλιότερων κινητοποιήσεων έχουν ξεθωριάσει μέσα στο χρόνο σε έναν κόσμο που γνωρίζει συνεχείς διαφορετικές αλλά αλληλοσυνδεδεμένες προκλήσεις.

 

Στην πραγματικότητα, ιστορική στιγμή που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε το κίνημα δεν ήταν τυχαία. Οι κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν το 1999 στο Σιάτλ ενάντια στη σύνοδο υπουργών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου είχαν ως βασικό λόγο συγκρότησης τους ως ένα ενιαίο (αλλά πολύχρωμο) κίνημα τον αγώνα ενάντια στη διεθνή οικονομική διακυβέρνηση. Με άλλα λόγια ήταν κυρίως οι κινητοποιήσεις ενάντια στην προσπάθεια απελευθέρωσης του εμπορίου (και των επενδύσεων) εις βάρος των θεμελιωδών δικαιωμάτων των λαών, ιδιαίτερα του φτωχού νότου, των ιθαγενών πληθυσμών, του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. 

 

Πράγματι, στα τέλη του 20ου αιώνα, η ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου το 1995 σηματοδότησε μια προσπάθεια των ισχυρών της γης να επιβάλουν μια παγκόσμια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ώστε να εξασφαλιστεί η κυριαρχία των πολυεθνικών πάνω στους φυσικούς πόρους, στους λαούς και σε κάθε τι υλικό και άυλο υπεράνω κάθε νομοθεσίας και ρυθμιστικου πλαισίου. Το “ελεύθερο εμπόριο” που προωθούν έως σήμερα οι ισχυροί της γης έχει σαν στόχο να επιβληθεί σε κάθε είδος κοινωνικών, περιβαλλοντικών ακόμα και πολιτικών δικαιωμάτων που έχουν κατακτηθεί μετά από δύο αιώνες πολλών και διαφορετικών κοινωνικών αγώνων. Η προστασία των δικαιωμάτων των επενδυτών σημαίνει επί της ουσίας την καταπάτηση των δικαιωμάτων των κοινωνιών και τη λεηλασία του φυσικού περιβάλλοντος.

 

Οι αντιδράσεις των κινημάτων, αλλά κυρίως η αντιδράσεις του αναπτυσσόμενου κόσμου, οι αντιθέσεις μεταξύ οικονομιών, όπως επίσης και το ξέσπασμα της (εντονότερης) κρίσης του 2008 και μετά δεν έκανε εφικτή – ευτυχώς- μια τέτοια συμφωνία και έτσι σιγά σιγά τα μεγάλα διεθνή γεγονότα διαμαρτυριών παράλληλα με τις συναντήσεις των οικονομικών οργανισμών και τα παγκόσμια και περιφερειακά κοινωνικά φόρουμ άρχισαν να ξεθωριάζουν.

 

Όμως η απελευθέρωση του εμπορίου δεν σταμάτησε με την αποτυχία μιας παγκόσμιας συμφωνίας, αντίθετα προωθήθηκε και προωθείται μέσω των διμερών και πολυμερών συμφωνιών μια σειρά εκ των οποίων έχουν επικυρωθεί ή βρίσκονται σε διαπραγμάτευση (με γνωστότερη την TTIP μεταξύ ΕΕ-ΗΠΑ), αλλά και με τη σταδιακή χαλάρωση της εργατικής, περιβαλλοντικής, αγροτικής κλπ. για τη δημιουργία “φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος” σε χώρες – όπως η Ελλάδα- που ακόμα κι αν ανήκουν στον υποτιθέμενο 1ο κόσμο, κατά την παλαιότερη έκφραση, λόγω οικονομικών αδυναμιών δέχονται να συνάψουν αποικιοκρατικού τύπου συμφωνίες με μεγάλους οικονομικούς οργανισμούς (όπως το ΔΝΤ).

 

Πρόσφατα, για παράδειγμα η Ελλάδα προσχώρησε στην αναθεώρηση της σύμβασης με την Καναδέζικη El Dorado Gold στις Σκουριές, μια συμφωνία που εκτός ότι αποτελεί μια ληστρική, εξευτελιστική, σύμβαση συνδέεται με την διμερή συμφωνία “ελεύθερου εμπορίου” ΕΕ με τον Καναδά (CETA) που έχει υπογραφεί μεταξύ ΕΕ και Καναδά από το 2017, αλλά.

 

Ταυτόχρονα, το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί κινητικότητα για την επικύρωση “επενδυτικών συμφωνιών” δηλαδή συμφωνιών που ασχολούνται ειδικά με τα δικαιώματα (υπεράνω εθνικής νομοθεσίας) των “επενδυτών” εις βάρος των κρατών, αυτές οι επενδυτικές συμφωνίες (όπως πρόσφατα αυτή της ΕΕ με το Βιετναμ και με μια σειρά Αφρικανικές χώρες) που συχνά αγνοούν πλήρως διεθνείς συμφωνίες που θέτουν παγκόσμιους περιβαλλοντικούς στόχους, όπως η συμφωνία για το Κλίμα του Παρισιού. 

 

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί μια οδηγία που έχει ως στόχο την προστασία των επενδυτών σε ενδοκοινοτικό επίπεδο, δηλαδή μια σειρά από εκτεταμένα νομικά δικαιώματα στις πολυεθνικές ενάντια σε όποιο μελλοντικό ρυθμιστικό πλαίσιο θεσπιστεί και πλήξει τα κέρδη τους. Το κείμενο της οδηγίας αναμένεται να δημοσιοποιηθεί στο φθινόπωρο και θα αποτελεί την πρώτη φορά που η ευρωπαϊκή ένωση θα προωθήσει τέτοιου είδους αποικιοκρατικού τύπου καθεστώς ασυδοσίας των πολυεθνικών στο εσωτερικό της ως οργανικό τμήμα του νομικού πλαισίου της ένωσης πλέον και όχι ως τμήμα μια δανειακής συμφωνίας.

 

Την ίδια στιγμή στη χώρα μας προχωρά η ιδιωτικοποίηση του νερου μέσω της παραχώρησης σε ιδιώτες του εξωτερικού δικτύου, οι παραχωρήσεις αιγιαλού, θαλασσών, δασών, λιμανιών, λοιπών υποδομών και ελεύθερων χώρων. Η ανάγκη να συνδεθούν να συνδεθούν οι παγκόσμιες προκλήσεις με τους μικρά τοπικά μέτωπα, και οι μονοθεματικοί αγώνες με μια ολιστική προσέγγιση. 

 

Σήμερα περισσότερο από ποτέ πρέπει να θυμηθούμε τα συνθήματα που ακούστηκαν στο Σιατλ και στη Γένοβα “παγκοσμιοποιείστε τα δικαιώματα” και σήμερα πρέπει πάλι να δράσουμε τοπικά σκεφτόμενοι παγκόσμια. 

 

Ορέστης Κολοκούρης

 

1. τουλάχιστον στη γηραιά ήπειρο

2. όχι τυχαία το κίνημα συνδέθηκε με τους Ζαπατίστας οι οποίοι τώρα κάνουν το καραβάνι αλληλεγγύης τους προς την Ευρώπη

3. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι οικονομικές διεθνείς και παγκόσμιες συμφωνίες είναι εντελώς ανεξάρτητες από τις όποιες διεθνείς συμφωνίες για την προστασία του περιβάλλοντος (πχ. παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα) και των δικαιωμάτων και – σε αντίθεση με τις δεύτερες- συνοδεύονται από συγκεκριμένους μηχανισμούς επιβολής που τις κάνει στην ουσία ισχυρότερες.  

4. Η συμφωνία ΕΕ-Καναδά είναι μικτή συμφωνία και δεν θα ισχύσει αν δεν επικυρωθεί από όλα τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών. Η Ελλάδα όπως και άλλα 11 κράτη-μέλη δεν την έχουν επικυρώσει ακόμα. 

 

φωτο@Wikimedia_Commons

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!
echo ‘’ ;