Αναδιανεμητική – αναλογική δικαιοσύνη στον αντίποδα της χονδροειδούς εξισωτικής δικαιοσύνης | Της Διονυσίας Ποταμίτου
Η δικαιοσύνη, δεδομένων των ποιοτικών και των ποσοτικών διαφορών που εμφανίζουν τα άτομα πέρα από τις υφιστάμενες γενικές ομοιότητες τους, πρέπει να είναι με ένα διακριτικό τρόπο αναλογική. Η ισότητα είναι μια χονδροειδής ιδέα περί δικαίου «τυφλωμένη» καθώς παραμερίζει όλες τις λεπτές δικαιονομικές διακρίσεις ανάμεσα στα άτομα ή στις ομάδες.
Ας το δούμε σε ένα ζήτημα κοινωνικής πολιτικής το θέμα… Είναι άδικο να δικαιούνται δωρεάν ιατρική περίθαλψη και οι χαμηλοί εισοδηματίες και οι υψηλοί , τη στιγμή που οι υψηλοί εισοδηματίες μπορούν να εξασφαλίζουν την περίθαλψη τους μέσα από το υψηλό τους εισόδημα, απλά καταχρώνται αυτά που δικαιούνται οι χαμηλοί εισοδηματίες καθώς την επιπλέον παροχή θα την νέμονταν αυτοί που θα την είχαν ανάγκη.
Έτσι εμποδίζεται η εξισορροπητική αναδιανομή του κοινωνικού εισοδήματος. Το ίδιο και για την δωρεάν παιδεία. Οι γονείς υψηλού οικογενειακού εισοδήματος θα έπρεπε να συνεισφέρουν στην εκπαίδευση των παιδιών τους με το εισόδημα τους. Την δωρεάν παιδεία θα έπρεπε να δικαιούνται μόνο παιδιά οικογενειών χαμηλού εισοδήματος.
Γενικά η ισότητα αναφέρεται στην εντατικότητα των αναγκών και δυνατοτήτων μας, ενώ η ομοιότητα στην ποιότητα τους.
Υπάρχουν δυο μορφές αδικίας. Η πρώτη είναι το να δίνεις σε ίσους κι όμοιους άνισα και ανόμοια, αυτή είναι κατανοητή από όλους κι μη αποδεκτή-καταδικαστέα γενικώς και είναι η συνήθης μορφή αδικίας που έχουμε κατά νου. Η δεύτερη μορφή αδικίας είναι πιο δυσδιάκριτη και απέναντι της υπάρχει ακόμη ένα μεγάλο ταμπού, είναι η αδικία του να δίνεις και να αντιμετωπίζεις τα άνισα και ανόμοια ως να ήταν ίσα κι όμοια, να μην αναγνώριζεις δηλαδή τις ιδιαίτερες ανάγκες και δυνατότητες των ατόμων.
Οι κοινωνίες μας είναι ακόμη αρκετά βάρβαρες σε ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης ώστε να μπορούν να εννοήσουν την αναδιανεμητική-αναλογική δικαιοσύνη και πόσο μάλλον να την εφαρμόσουν.
Είμαστε μια κοινωνία άνισων κι ανόμοιων ατόμων. Η βαρβαρότητα του συστήματος διακυβέρνησης φαίνεται στο γεγονός ότι όχι μόνο δεν θέλει να αμβλύνει τις ανισότητες, ίσα ίσα είναι προσανατόλισμένο στην όξυνση αυτών των διαφορών από την μια κι από την άλλη η συνολική κοινωνική διαχείριση δεν λαμβάνει κατά την διανομή εισοδήματος, εξουσίας και γνώσης καθόλου υπόψιν αυτές τις ανισότητες και ανομοιότητες. Αντιμετωπίζει ως μάζες ομοιόμορφες τα άτομα ή τις ομάδες και με την ίδια λογική επιχειρεί τη χειραγώγηση τους.
