Εθελοντές Αιμοδότες: Η σύντομη ιστορία μιας πράξης με τεράστια σημασία
Μάθε κι εσύ πως μπορείς να βοηθήσεις με ένα κλικ στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας
Από τους αρχαίους χρόνους πολλοί λαοί αποδώσανε στο αίμα μαγικές ή θεραπευτικές ιδιότητες.
Λόγος για χορήγηση αίματος γίνεται στον Όμηρο, στους Αιγυπτιακούς πάπυρους, σε Εβραϊκά και Συριανά χειρόγραφα.
Φαίνεται πώς οι αρχαίοι Έλληνες και οι Λατίνοι γνώριζαν τη μετάγγιση.
Στους Ρωμαϊκούς χρόνους και στο Μεσαίωνα επικρατούσε η λαϊκή αντίληψη ότι το αίμα διατηρεί την υγεία, τονώνει και παρατείνει τη νεότητα.
Πρώτη μετάγγιση θεωρείται η γενόμενη το 1492 στον Πάπα Ιννοκέντιο τον όγδοο αιώνα…
Η πρώτη πάντως καθορισμένη και λεπτομερής περιγραφή της τεχνικής της μετάγγισης βρίσκεται σε πραγματεία του Γερμανικού χημικού Libanus (1615), αν και κατά τους Ιταλούς η προτεραιότητα ανήκει στο γιατρό Jean de Colle (1628) από την Πάδοβα.
Μάθε κι εσύ πως μπορείς να βοηθήσεις με ένα κλικ στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας
Η ανακάλυψη της κυκλοφορίας του αίματος από τον Harvey το 1628 αποτελεί σταθμό για τη μετάγγιση.
Από τότε πολλοί δοκίμασαν μεταγγίσεις αίματος κυρίως από ζώα σε ανθρώπους, από άνθρωπο σε άνθρωπο και από αρτηρία σε φλέβα.
Η τιμή της πρώτης πραγματικής μετάγγισης αίματος από άνθρωπο σε άνθρωπο ανήκει στο Major ο οποίος δεν έκανε απ’ ευθείας μετάγγιση, αλλά συνέλεξε το αίμα για την μετάγγιση σε δοχείο (Morrison P, 2002)
Οι ομάδες αίματος ανακαλύφθηκαν το
1900, από τον Αυστριακό γιατρό Καρλ Λαντστάινερ, ο οποίος βραβεύθηκε με
το νόμπελ Ιατρικής 30 χρόνια αργότερα.
Πριν από περίπου 100 χρόνια πραγματοποιήθηκε η πρώτη μετάγγιση αίματος στην Ελλάδα.
1915: Ο Α. Αραβαντινός πραγματοποιεί θεραπευτικές μεταγγίσεις για να θεραπεύσει τη λεϊσμανίαση.
Κατά την διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δε πραγματοποιούνται μεταγγίσεις.
Μεταξύ 1916 και 1919, στην πολυκλινική Αθηνών, ο καθηγητής Σπύρος Οικονόμου χρησιμοποίησε για πρώτη φορά σε ασθενή το αίμα που πήρε από τον βοηθό του Μ. Πατρικαλάκη.
1931: Ο Ι. Καλαϊτζής ανακαλύπτει τη συσκευή Ochlecker στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός και κάνει μεταγγίσεις.
1935: Ο Ν. Πετσάλης πραγματοποιεί μεταγγίσεις αίματος πλακούντα.
1939: Ο Μ. Παϊδούσης, πρώτος διευθυντής της αιμοδοσίας του Ε.Ε.Σ πραγματοποιεί μετάγγιση με συντηρημένο αίμα στο Λαϊκό Νοσοκομείο παρουσία του καθηγητή χειρουργικής Γ. Μακρή.
Η οργάνωση αιμοδοσίας του Ε.Ε.Σ επωμίζεται για πολλά χρόνια το βάρος της Αιμοδοσίας στην Ελλάδα και για ένα χρονικό διάστημα στηρίζεται στους αμειβόμενους αιμοδότες.
1948: Επισημαίνεται η ανάγκη καταπολέμησης της εμπορίας αίματος και κρίνεται απαραίτητη ο εκσυγχρονισμός της αιμοδοσίας.
1951: Ο Μ. Παϊδούσης ανακοινώνει τα πρώτα συμπεράσματα από τη δοκιμαστική λειτουργία τράπεζας αίματος.
1952: Δημιουργείται στο Υπουργείο Υγιεινής η Εθνική Υπηρεσία Αιμοδοσίας και καταρτίζεται το Εθνικό πρόγραμμα.
Ιδρύονται τέσσερα Περιφερειακά Κέντρα Αιμοδοσίας (Π.Κ.Α.).
1958: Δημιουργούνται οι πρώτοι σταθμοί αιμοδοσίας στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών, στο Νοσοκομείο Ν. Ιωνίας «Αγ. Όλγα» και στο Μαιευτήριο «Αλεξάνδρα».
Τα βασικά άρθρα της νομοθεσίας περί αιμοδοσίας περιλαμβάνονται στο:
Νομοθετικό Διάταγμα του 1955, Νομοθετικό Διάταγμα του 1959, Βασιλικό
Διάταγμα του 1961 1960 Ιδρύεται στο Α΄Π.Κ.Α ο πρώτος Σταθμός
Αιμορροφιλικών (Δ/ντης Ι.Τσεβρένης)
1962: Το πρώτο και μοναδικό κινητό συνεργείο αιμοληψιών (δωρεά της Γαλλικής κυβέρνησης) λειτουργεί στο Α΄ Περιφ. Κέντρο Αιμοδοσίας στο Ιπποκράτειο Αθηνών.
1963: Ο Ηλ. Πολίτης αφιερώνοντας ολοκληρωτικά την επιστημονική του προσπάθεια στην αιμοδοσία, μετατρέπει σιγά-σιγά το Π.Κ.Α Πειραιώς σε Κρατικό Κέντρο Αιμοδοσίας και Παρασκευής Παραγώγων Αίματος (ονομασία που του δόθηκε επίσημα το 1973).
1968: Ο Κ. Αλεβιζάτος εισηγείται μέτρα που αφορούν τη χωρίς εξαίρεση καθιέρωση της εθελοντική αιμοδοσίας και την απαγόρευση κάθε μορφής εμπορίας αίματος.
Στο Κέντρο Παρασκευής Παραγώγων Αίματος αρχίζει να λειτουργεί μονάδα που παρασκευάζει φιάλες συλλογής αίματος με αντιπηκτικό διάλυμα.
Μάθε κι εσύ πως μπορείς να βοηθήσεις με ένα κλικ στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας
1970: Ο Ηλίας Πολίτης αναπτύσσει και συντάσσει ένα λεπτομερές κτιριολογικό πρόγραμμα για Κέντρο Αιμοδοσίας και Παρασκευής Παραγώγων Αίματος βασισμένο σε διεθνή πρότυπα.
1972: Κρίσιμη στιγμή για την εθελοντική αιμοδοσία η άστοχη απόφαση του τότε υπουργού υγείας για νομιμοποίηση των ιδιωτικών (εμπορικών) τραπεζών αίματος που λειτουργούσαν παράνομα.
Η απόφαση ανετράπη μετά από σθεναρή αντίδραση των τότε Διευθυντών των Κέντρων Αιμοδοσίας με την συμπαράσταση των υπηρεσιακών παραγόντων του Υπουργείου Υγείας και την ανεκτίμητη βοήθεια λόγων και επιχειρημάτων του Μ. Παϊδούση, ο οποίος είχε κληθεί ως εμπειρογνώμονας, αν και είχε αποχωρήσει από την υπηρεσία.
Στο Κέντρο Παρασκευής Παραγώγων Αίματος παρασκευάζεται για πρώτη φορά αντίσωμα για την ανίχνευση του αντιγόνου επιφανείας της ηπατίτιδας Β, οροί-test για τον καθορισμό των ομάδων αίματος καθώς και αντισφαιρινικός ορός Coombs σε κόνικλους
1974-1975: Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός διακόπτει τη χρησιμοποίηση αμειβόμενων αιμοδοτών και την πώληση αίματος.
1977: Από τον Ιούλιο συνδέονται υποχρεωτικά όλες οι Ιδιωτικές κλινικές της χώρας με Κρατικές υπηρεσίες αιμοδοσίας για την πλήρη κάλυψη των αναγκών τους σε αίμα.
Από τότε ξεκινά η «υπονόμευση» της
πώλησης αίματος, ιστορία που θα σταματήσει εντελώς το 1979, για να
φτάσουμε στο 1988, όταν θα ψηφιστεί και το τελευταίο νομοσχέδιο περί
αιμοδοσίας.
1979: Επί υπουργού Κοινωνικών Υπηρεσιών Σ. Δοξιάδη κλείνουν οριστικά και οι τελευταίες ιδιωτικές Τράπεζες αίματος.
Αποφασίζεται η αγορά ειδικών αυτοκινήτων Κινητών Συνεργείων Αιμοληψίας.
1988: Ψηφίζεται ομόφωνα νέος νόμος περί αιμοδοσίας (Ν.1820).
Η νέα νομοθεσία καταρτίζεται από τους Ι. Τσεβρένη, Τ. Μανδαλάκη, Ν. Ρενιέρη με τη στενή συνεργασία της Δ/ντου της Εθνικής Υπηρεσίας Αιμοδοσίας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας κ.Α. Μαυρογιάννη.
Μάθε κι εσύ πως μπορείς να βοηθήσεις με ένα κλικ στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας
Κι έτσι φτάνουμε στην εθελοντική αιμοδοσία του 2019 και τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη.
Είναι η σειρά της Ελλάδας να “φιλοξενήσει” αυτή την πρωτοβουλία και φέτος το μήνυμα είναι: «Να είσαι εκεί για τον Άλλο. Δώσε Αίμα. Μοιράσου τη Ζωή».
Είναι καθήκον του κάθε πολίτη να δίνει 10 λεπτά από τον χρόνο του και 400 κ.ε. αίμα από τα 6 λίτρα που διαθέτει στο σώμα του για να βοηθήσει τους συνανθρώπους του που το έχουν ανάγκη για να ζήσουν.
Μέσα σε λίγα 24ώρα, η ποσότητα αυτή θα έχει αναπληρωθεί.
Αίμα μπορείς να προσφέρεις σε όλα τα νοσοκομείο του Ε.Σ.Υ.
Υπάρχουν και κινητά συνεργεία που διοργανώνουν αιμοληψίες σε χώρους εργασίας, γειτονιές κ.ο.κ
Κάθε χώρα, για να καλύψει τις ανάγκες της σε αίμα, χρειάζεται 60.000 φιάλες για 1.000.000 κατοίκους.
Αρα στην Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων απαιτούνται τουλάχιστον 600.000 μονάδες, κατ’ αναλογία.
Εκατοντάδες ομάδες εθελοντών αιμοδοτών δραστηριοποιούνται σε όλη την χώρα.
Μια απο τις μεγαλύτερες είναι αυτή των εργαζομένων του Ομίλου ΟΤΕ οι οποίοι από το 1976, συμμετέχουν δύο φορές τον χρόνο στο πρόγραμμα εθελοντικής αιμοδοσίας της εταιρείας, δείχνοντας στην πράξη την κοινωνική τους ευαισθησία.
Κινητές ομάδες επισκέπτονται τα κτίρια του Ομίλου, και με τη συμμετοχή των εθελοντών εργαζομένων συγκεντρώνονται κάθε χρόνο κατά μέσο όρο 2.000 φιάλες αίματος.
Η τράπεζα αίματος της εταιρείας έχει διαθέσει μέχρι σήμερα πάνω από 27.000 φιάλες συνολικά και είναι μία από τις παλαιότερες και μεγαλύτερες εταιρικές τράπεζες αίματος στη χώρα.
Αν το παράδειγμα των ανθρώπων του Ομίλου ΟΤΕ είναι ικανό να παρακινήσει και άλλους ανθρώπους να δώσουν ελάχιστο χρόνο από τη ζωή τους, ώστε να σωθούν άλλες ζωές, τότε αξίζει να το αναφέρουμε πιο συχνά.
Γιατί δεν φτάνει να δίνουμε αίμα όταν το έχει ανάγκη κάποιος δικός μας άνθρωπος αλλά ν’ αντιληφθούμε πώς ανά πάσα στιγμή κάποιος το χρειάζεται.
Η συστηματική, εθελοντική αιμοδοσία, από πολλούς, ακόμη περισσότερους, αρκεί για να δώσει τη λύση.
