Η πολυεθνική της χημείας παίρνει σειρά για εξαγορά;
Η Bayer απειλείται από κατάρρευση λόγω αποζημιώσεων δισεκατομμυρίων, που θα υποχρεωθεί να πληρώσει μετά από καταδίκες για το φυτοφάρμακο Roundup που περιέχει την καρκινογόνο δραστική ουσία glyphosate.
Η θηλιά γύρω από το λαιμό της χημικής πολυεθνικής εταιρείας Bayer και της αμερικανικής θυγατρικής της Monsanto συνεχίζει να σφίγγεται: Το περιφερειακό δικαστήριο του Σαν Φρανσίσκο διαπίστωσε την Τρίτη, ότι το ζιζανιοκτόνο Roundup με την δραστική ουσίασε glyphosate ήταν ένας «βασικός παράγοντας» για την εμφάνιση καρκίνου Non-Hodgkin-Lymphom στον ενάγοντα Edwin Hardeman.
Τώρα, το δικαστήριο πρέπει να διερευνήσει σε ποιό βαθμό είναι υπεύθυνη η Monsanto και να καθορίσει το ύψος της αποζημίωσης.
Η απόφαση είναι ένα σοβαρό χτύπημα για την Bayer, καθώς ήταν η πρώτη διαδικασία-υπόδειγμα για την υπόθεση Roundup σε ένα αμερικανικό ομοσπονδιακό δικαστήριο. Ο προεδρεύων δικαστής, Vince Chhabria, κήρυξε τη διεξαγωγή της ως «αντιπροσωπευτική» περίπτωση για εκατοντάδες δίκες που έχουν ομαδοποιηθεί ενώπιον του δικαστηρίου. Αυτή η διαδικασία-πρότυπο θα μπορούσε επίσης να καθορίσει και την κατεύθυνση των εξωδικαστικών διακανονισμών.
Η θέση που θα πάρουν οι Ένορκοι είναι επίσης σημαντική, διότι είναι ήδη η δεύτερη ετυμηγορία για το glyphosate από αμερικανικό δικαστήριο. Τον περασμένο Αύγουστο, ένα δικαστήριο της Καλιφόρνια καταδίκασε την Monsanto για αποζημίωση ύψους 289 εκατομμυρίων δολαρίων, σε ένα άτομο με καρκίνο. Συνολικά, περισσότερες από 11.000 αγωγές έχουν ασκηθεί στις ΗΠΑ εναντίον της εταιρείας για το glyphosate.
Το θέμα σχετίζεται και με τη γερμανική πολιτική όχι μόνο επειδή η Bayer είναι γερμανική εταιρεία με 117.000 θέσεις εργασίας παγκοσμίως, εκ των οποίων οι 32.000 είναι στη Γερμανία. Η Bayer απειλείται με έξοδα δισεκατομμυρίων εξαιτίας των αγωγών. Επιπλέον, οι διαδικασίες θέτουν υπο αμφισβήτηση ένα μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού μοντέλου της Bayer: σύμφωνα με το Economist, το 70% του επιχειρηματικού κέρδους της Monsanto προέρχεται από προϊόντα που σχετίζονται με το glyphosate.
Το glyphosate είναι το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο φυτοφάρμακο στον κόσμο
Το φυτοφάρμακο είναι επίσης ένα πολιτικό ζήτημα, διότι κάνει τις περισσότερες πωλήσεις μεταξύ των φυτοφαρμάκων στον κόσμο και είναι ένα σύμβολο της χημικής γεωργίας. Δεδομένου ότι πολλά δικαστήρια των ΗΠΑ το έχουν ήδη καταστήσει υπεύθυνο για καρκίνο, η έκκληση για απαγόρευσή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Γερμανία θα γίνει εντονότερη. Το glyphosate είναι επίσης αμφιλεγόμενο από περιβαλλοντική άποψη, διότι το δηλητήριο σκοτώνει ουσιαστικά όλα τα μη γενετικά τροποποιημένα φυτά και επομένως και την τροφή για πουλιά και έντομα.
Στην τρέχουσα δίκη, η δικηγόρος του Hardeman, Aimee Wagstaff, είπε ότι ο πελάτης της εκτέθηκε εκτεταμένα στο ζιζανιοκτόνο, έχοντας χρησιμοποιήσει το φάρμακο στο κτήμα του στην Καλιφόρνια, περισσότερο από 300 φορές για μια περίοδο 26 ετών. Ο Monsanto δεν τον προειδοποίησε επαρκώς για τους κινδύνους. Οι μελέτες σε τρωκτικά και σε κυτταροκαλλιέργειες έδειξαν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Αυτό ισχύει και για μελέτες που συγκρίνουν άτομα με ή χωρίς επαφή με το glyphosate.
Σαν επιτυχία της Bayer κρίθηκε το γεγονός ότι ο προεδρεύων δικαστής αποδέχθηκε την αίτηση του Ομίλου για να χωρίσει τη διαδικασία σε δύο φάσεις. Έτσι, ο ενάγων δεν μπόρεσε να παρουσιάσει τους ισχυρισμούς του ότι η Monsanto προσπάθησε να μανιπουλάρει τις αρχές και την κοινή γνώμη, στην αρχή της δίκης. Αυτοί οι ισχυρισμοί θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, μόνο σε μια δεύτερη φάση.
Αυτοί που έμειναν περισσότερο έκπληκτοι από την ετυμηγορία ήταν οι μέτοχοι της Bayer. Η τιμή της μετοχής υποχώρησε περίπου 13% την Τετάρτη, έχοντας τη μεγαλύτερη ημερήσια απώλεια εδώ και 16 χρόνια. Ως αποτέλεσμα, η χρηματιστηριακή αξία του ομίλου μειώθηκε κατά περίπου 7,7 δισ. Ευρώ. Από την πρώτη απόφαση για το glyphosate, τον Αύγουστο του 2018, η Bayer έχασε 30 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι χρηματηστηριακές ζημίες αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο η εταιρεία να γίνει αντικείμενο κερδοσκοπικού παιχνιδιού μεταξύ των επενδυτών ή ακόμα και τον κίνδυνο να γίνει στόχος εξαγοράς.
Η Bayer είναι «κολλημένη» με το glyphosate
Ακόμη και πριν από την τρέχουσα ετυμηγορία, η δυσαρέσκεια πολλών μετόχων της Bayer ήταν μεγάλη. Αποδείχνεται ότι η εξαγορά της Monsanto από την εταιρεία πέρυσι, ήταν « η μεγαλύτερη και ταχύτερη καταστροφή αξίας στην ιστορία του DAX»(του γερμανικού χρηματηστηριακού δείκτη), πράγμα που μπορεί να οδηγήσει στην μη απαλλαγή του Διοικητικού Συμβουλίου της από την Ετήσια Γενική Συνέλευση της 26ης Απριλίου.
Η Bayer εξέφρασε την απογοήτευσή της από την απόφαση του δικαστηρίου. Οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο έχουν αξιολογήσει το glyphosate ως ασφαλές όταν χρησιμοποιείται σωστά. Η πολυεθνική είναι πεπεισμένη ότι «τα στοιχεία στη δεύτερη φάση της δίκης θα δείξουν ότι η συμπεριφορά της Monsanto ήταν κατάλληλη και ότι η εταιρεία δεν πρέπει να θεωρηθεί υπεύθυνη για τον καρκίνο του κ. Hardeman». Η θέση της αυτή δείχνει ότι δεν θέλει να αλλάξει πορεία. Ακολουθεί τα αχνάρια της Μονσάντο!
Οι κριτικοί της όμως και το κίνημα ενάντια στην συνέχιση της αδειοδότησης του glyphosate στην Ευρώπη, απαιτούν: «Η Bayer πρέπει επιτέλους να συμβάλει και η ίδια στην αποσαφήνιση των πραγματικών κινδύνων από το glyphosate και στο ξεκαθάρισμα της απάτης-μαγειρέματος των μελετών της Monsanto. Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Γερμανίας πρέπει τελικά να πάρει στα σοβαρά την απαγόρευση του glyphosate, αντί να επιτρέπει ακόμη και νέα προϊόντα με glyphosate, χωρίς όρους μάλιστα».
