24.7 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΑΠΟΨΕΙΣΔιεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών | Του...

Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών | Του Βασίλη Πανταζή

 

Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών | Του Βασίλη Πανταζή

Τον Δεκέμβριο του 1999 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (OHE)  αποφάσισε να ανακηρύξει την 25η Νοεμβρίου και έκτοτε να καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών Η ημερομηνία αυτή καθιερώθηκε λόγω της δολοφονίας τριών εκ των τεσσάρων αδερφών Μιραμπάλ, οι οποίες δολοφονήθηκαν στις 25 Νοεμβρίου 1960 στη Δομινικανή Δημοκρατία από τη στρατιωτική μυστική υπηρεσία, επειδή είχαν αμυνθεί ενάντια στον τότε δικτάτορα Ραφαέλ Τρουχίγιο.

Η σωματική ή σεξουαλική βία είναι μέρος της καθημερινής εμπειρίας των γυναικών σε πολλά μέρη.  Είτε στην Ινδία, είτε στην Αργεντινή, είτε στη Ελλάδα και αλλού: οι σωματικοί και ψυχικοί τραυματισμοί των γυναικών αποτελούν μέρος της καθημερινής ζωής παγκοσμίως – όπως και ο αγώνας των γυναικών εναντίον της βίας. Μόνο στην Ευρώπη, σύμφωνα με μελέτη της ΕΕ το 2019, μία στις τρεις γυναίκες θα πέσει θύμα σωματικής ή / και σεξουαλικής βίας σε κάποια στιγμή της ζωής της. Σε παγκόσμιο επίπεδο,  σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ/WHO) (2019), το ποσοστό ανέρχεται στο 35% των γυναικών.

Η βία κατά των γυναικών νοείται ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μορφή διάκρισης κατά των γυναικών και αναφέρεται σε όλες τις πράξεις βίας βάσει φύλου, που οδηγούν ή μπορούν να οδηγήσουν σε σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική ή οικονομική βλάβη ή ταλαιπωρία, συμπεριλαμβανομένης της απειλής πράξεων, όπως ο εξαναγκασμός ή η αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας, είτε πρόκειται για τη δημόσια είτε για την ιδιωτική ζωή.

Εκτός από τη σωματική και σεξουαλική βία, η ψυχολογική και συναισθηματική βία επιφέρουν επίσης σοβαρές συνέπειες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ/WHO) χαρακτηρίζει τη βία ως έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την υγεία των γυναικών. Πολλές γυναίκες που βιώνουν βία δυσκολεύονται να συμμετέχουν στη δημόσια ζωή. Υποφέρουν από κατάθλιψη, απομόνωση, αποκλεισμό και συναισθηματικά προβλήματα. Η βία έχει συχνά επιπτώσεις μεταξύ πολλών γενεών εντός της οικογένειας.

Ενώ οι γυναίκες είναι θύματα βίας ακόμη και σε ειρηνικά περιβάλλοντα, η κατάσταση στις ζώνες πολέμου είναι καταστροφική. Η σεξουαλική βία χρησιμοποιείται συχνά συνειδητά από τα αντιμαχόμενα μέρη ως μέσο τακτικής πολέμου για να αποθαρρύνει τον εχθρό και να εκφοβίσει τον πληθυσμό. Επίσης, επηρεάζει κυρίως γυναίκες και κορίτσια, αλλά και άντρες. Ο στοχευμένος βιασμός, όπως στους πολέμους στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη τη δεκαετία του 1990, στο Κονγκό, στη Ρουάντα και σε πολλές άλλες χώρες, οδήγησε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να εγκρίνει ψηφίσματα από το 2008 τα οποία αφορούν τη σεξουαλική βία  σε πολεμικές ζώνες. Ο ΟΗΕ δημιούργησε επίσης το γραφείο του Ειδικού Εκπροσώπου για τη Σεξουαλική Βία σε Συγκρούσεις.

Τα τελευταία 15 χρόνια έχει αναγνωριστεί όλο και περισσότερο ότι γυναίκες και κορίτσια από ομάδες μεταναστών και μειονοτήτων υφίστανται μορφές βίας και αντιμετωπίζουν διάφορα εμπόδια, όταν ζητούν βοήθεια. Πρόκειται για μορφές βίας μέσω των οποίων οι γυναίκες γίνονται θύματα βάσει ορισμένων ηθικών και αξιακών αρχών, όπως ο ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων, ο καταναγκαστικός γάμος και τα εγκλήματα στο όνομα της τιμής. Σε παραδοσιακές συντηρητικές ομάδες μεταναστών, η τιμή η οποία μπορεί να χαθεί ανά πάσα στιγμή μέσω «ανέντιμης» συμπεριφοράς, είναι συλλογική σε μία οικογένεια και πάντα απειλητική για την υπόληψή της. Κατά βάση αφορά πάντα τη σεξουαλικότητα των γυναικών. Οποιαδήποτε αυτοπροσδιοριζόμενη σεξουαλική συμπεριφορά η οποία δεν εγκρίνεται από την κοινότητα θεωρείται ανέντιμη. Η απώλεια της τιμής αποτελεί προσβολή για ολόκληρη την οικογένεια και κατευθύνει σε οστρακισμό από την κοινότητα. Ο φόβος αυτής της ντροπής οδηγεί σε αντίστοιχους μηχανισμούς ελέγχου και καταστολής, δικαιολογεί μία αυταρχική μορφή κοινωνικοποίησης και εκπαίδευσης  καθώς και  διακρίσεις εις βάρος κοριτσιών και γυναικών. Οι απαρχαιωμένες παραδόσεις και όχι η θρησκεία είναι επομένως, ως επί το πλείστον, το υπόβαθρο αυτών των βίαιων πρακτικών. Αυτό που έχουν κοινό αυτές οι παρωχημένες παραδόσεις  είναι ότι ασκούνται στην οικογένεια ή την κοινότητα, νομιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό κοινωνικά και βασίζονται σε πατριαρχικούς κανόνες και αξίες. Οι γυναίκες που επηρεάζονται είναι κυρίως παγιδευμένες σε αυτά τα πατριαρχικά συστήματα και στερούνται σε μεγάλο βαθμό μια αυτοκαθοριζόμενη ζωή.

Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών λαμβάνει χώρα ανεξαρτήτως της κοινωνικής τάξης και του πολιτισμού τους και σε διαφορετικές μορφές. Ορισμένες ομάδες γυναικών μεταναστών έρχονται αντιμέτωπες συχνά με πιο δύσκολες συνθήκες: γλωσσικά και πολιτιστικά εμπόδια, αυξημένη εξάρτηση από τον νόμο για την οικονομία και τη διαμονή στους συζύγους και στους εργοδότες, αρνητικές σχέσεις με την κρατική βία (π.χ. αστυνομική καταστολή),  περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες και άλλα, αντιπροσωπεύουν εμπόδια που είναι δύσκολο να ξεπεραστούν. Οι προκαταλήψεις και οι απλουστευτικές εξισώσεις (π.χ. μαντίλα = καταπίεση) δεν αναγνωρίζουν την πολυπλοκότητα της κοινωνικής  πραγματικότητας, ούτε συμβάλλουν στην υποστήριξη των επηρεαζόμενων γυναικών και κοριτσιών,  αντίθετα οι μετανάστριες είναι συχνά σε θέση να μιλήσουν μόνες τους για αυτοδιάθεση.

Μια ιδιαίτερα σοβαρή μορφή παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με διεθνείς διαστάσεις είναι επίσης η εμπορία ανθρώπων και η αναγκαστική πορνεία, γυναικών και κοριτσιών. Τα περισσότερα από τα θύματα προέρχονται από φτωχά περιβάλλοντα, συχνά δεν έχουν νόμιμη κατοικία και είναι πλήρως εξαρτημένα. Προκειμένου να ληφθούν μέτρα για τέτοιου είδους γεγονότα, απαιτείται διεθνής συνεργασία και ειδικά μέτρα στήριξης σε εθνικό επίπεδο, έτσι ώστε οι πληγέντες να μπορούν να διαφύγουν από τη χώρα.

Είναι σημαντικό, αφενός να προσφέρουμε κατάλληλα μέτρα προστασίας και υποστήριξης, αφετέρου να ενημερώσουμε και να ευαισθητοποιήσουμε τους πολίτες με δημόσιες εκστρατείες για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών. Ωστόσο, τα μέτρα για την προστασία των γυναικών είναι συχνά δύσκολο να διασφαλιστούν εντός του οικογενειακού τομέα. Από την άλλη πλευρά, χρειάζεται ιδιαίτερος χειρισμός προκειμένου να μην οδηγηθούμε σε μια ρατσιστική και/ή πατερναλιστική «πολιτισμική βία», όταν η βία κατά των γυναικών κατασκευάζεται μόνο ως πρόβλημα για τους άλλους (για παράδειγμα, άλλοι πολιτισμοί) .

Δεδομένου ότι οι ανισότητες μεταξύ των φύλων υιοθετούνται με διάφορους τρόπους στις κοινωνικές δομές, στο πολιτικό και νομικό σύστημα, στη συνείδηση ​​και στη συμπεριφορά των πολιτών, τα αντίμετρα πρέπει να ελέγχονται πολιτικά. Το κράτος διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην καταπολέμηση της βίας, καθώς είναι σε θέση να εξισορροπήσει τις κοινωνικές ανισότητες και επομένως, τον κύκλο μεταξύ δομικής και προσωπικής βίας κατά των γυναικών. Με την αποτροπή βίαιων πράξεων κατά των γυναικών μέσω της νομοθεσίας, η βία κατά των γυναικών μεταφέρεται από τη θέση της ιδιωτικής ζωής, στο «φως» του κοινού.

Το γυναικείο κίνημα με τους αγώνες που έδωσε, προκάλεσε δημόσια πίεση για να επιφέρει ίσες ευκαιρίες, ισότητα και εκδημοκρατισμό σε όλα τα επίπεδα.

Βασίλης Πανταζής

Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!
echo ‘’ ;