Δύο γερμανικές λέξεις για το νόμο και τη λιτότητα που δεν χρησιμοποιεί κανένας άλλος λαός | Του Βασίλη Ρώτα
Η κάθε γλώσσα είναι ένα ζωντανό εργαλείο.
Κουβαλάει ένα φορτίο πληροφορίας, που αποτυπώνει ταυτόχρονα και ένα συλλογικό βίωμα.
Άλλωστε, οι γλώσσες έχουν διαφορετική εσωτερική λογική και οικονομία.
Εμείς λέμε “λιτότητα” (νομίζω το εισήγαγε “κλέβοντας” ο ορίτζιναλ Καραμανλής, διότι το “λιτότητα’ κάπου θεωρείται αρετή σε μας).
Οι Αγγλοσάξονες και Λατινογενείς: austerity σε παραλλαγές, από το ελληνικό: “αυστηρότης”.
Οι Γερμανοί τώρα “sparprogramme”: δηλαδή προγράμματα εξοικονόμησης, σε ελεύθερη απόδοση “νοικοκυρέματος”.
Το “sparen” αποτελεί εθνικό τους ιδεώδες (= να εξοικονομήσω, να επωφεληθώ από κάποια διαφορά τιμής και να βγω κερδισμένος).
Κατ΄αυτόν τον τρόπο, κάνοντας “sparen” επί πχ. 30 χρόνια, κάποτε θα είμαι πλούσιος, γέρος ίσως, αλλά … πλούσιος.
Είναι μια λέξη που συναντάται μόνο στα γερμανικά, όπως σε εμάς το “φιλότιμο”.
Άλλο παράδειγμα είναι το “Gesetz” = νόμος.
Περιέχει το θέμα “setz” (κάθομαι, καθίζω κάποιον).
Κάτι δηλαδή που έχει “τεθεί” (όχι ψηφιστεί κατ΄ανάγκην) και έχει “καθίσει” ή μας “καθίζει”.
Το δικό μας “νόμος” σχετίζεται με την “νομή”, έναν τρόπο μοιράσματος.
Άλλωστε, το “δίκη” δίχα” κλπ. σαν αρχική σημασία είναι το μονοπάτι που δημιουργείται σαν σύνορο ανάμεσα σε όσα έχουν “διανεμηθεί” και “διχαστεί” ή επιδικαστεί” κλπ.
Προσπαθώ να είμαι σύντομος, έστω και αυθαιρετώντας λίγο, για να δώσω μια ιδέα των συνειρμών και τελικά του “πνεύματος” μιας γλώσσας.
Η νομή γινόταν συχνά με τον “κλήρο”. (έχει σχέση με το “καλώ”
😉.
Ο κλήρος ήταν πρόταγμα των δημοκρατικών, άρα πιθανότατα η Δημοκρατία έχει πολύ πιό αρχαίες ρίζες.
Εναλλακτικά, στον κλήρο η ψήφος.
Εναλλακτικά και στα δύο, η αυθαιρεσία, η τυραννία.
Στα αγγλικά έχουμε το “law” από το λατινικό” lex “( γαλλικά “loi”).
Ο κανόνας = rule.
Το ρ μπερδεύεται και εναλλάσσεται συχνά με το λ.
Εμένα μου κάνει συνειρμικά “ροή”, κάτι που έχει εσωτερική λογική και διατρέχει ένα φαινόμενο, σαν “κεντρική ιδέα”.
Επαναλαμβάνω, παίζουμε με τους συνειρμούς: Σκεπτόμενος “Αγγλικά”, ψάχνω το “τρικ”, τον κανόνα, τον φυσικό νόμο, ώστε να προσαρμοστώ και να κάνω τη ζωή μου πιο φυσική, πιο εύκολη.
Αναγνωρίζοντας την πραγματικότητα, νομοθετώ τον φυσικό κανόνα, κάνοντας πραγματική οικονομία και κερδίζοντας σε λειτουργικότητα και αρμονία με τη φύση. (Είναι αυτο που ο Μαρξισμός λέει “γνώση της αιτιότητας”, να ανγνωρίζεις πως το ποτάμι κυλάει προς τα κάτω και να το εκμεταλλευτείς πχ. με το μύλο).
Οι ιδέες αυτές είναι στη βάση του Αγγλικού (πολιτικού) φιλελευθερισμού.
Σε μας, ο νόμος έχει να κάνει με μια δημοκρατική διαδικασία, με διάλογο, διαπραγμάτευση.
Οι παρεξηγημένοι Βυζαντινοί είχαν ανάγει την διαπραγμάτευση στην ύψιστη “διπλωματία” τους, τόσο εσωτερικά με την δημιουργία του “τρίτου” στοιχείου, της μεσαίας τάξης, όσο και εξωτερικά με τους διάφορους βαρβάρους, διασφαλίζοντας μακροχρόνια ειρήνη και ευημερία.
Όσον αφορά τώρα το “Gesetz”, φαίνεται πως πάλι προσπαθούν να μας καθίσουν στο σκαμνί και να καθήσουν αυτοί στο σβέρκο μας.
Άρα, τα βήματα σε πολιτιστικό επίπεδο, πρέπει να γίνουν από τους Γερμανούς, προς την κατεύθυνση του “rule ” και του “νόμου “.
Για κάποιο λόγο που δεν έχω καταλάβει, ιστορικά οι ναυτικοί λαοί είναι δημοκρατικοί.
Και συνήθως, εφ΄όσον προκύψει σύγκρουση, νικούν.
ΥΓ.: Ένας κανόνας στα παιχνίδια είναι πώς άμα σκέπτεσαι την προηγούμενη φάση ( π.χ το γκολ που έχασες ή το καρέ του άσσου που δεν αξιοποίησες), θα χάσεις.
Το θέμα είναι “τώρα τι κάνουμε “και πως βρίσκουμε την βέλτιστη στρατηγική και τακτική, ώστε εάν π.χ. χάνουμε με 2-0 να μπορέσουμε να βάλουμε τρία γκολ.
