Έλληνες πρόσφυγες 1941-1946 | Του Γιάννη Μακριδάκη
Και φτάνομε στο Πορτ Σάιτ και μας βάζουνε μες σε τσαντίρια. Στους τρεις μήνες απάνω έρχουνται δυο καράβια, γιατί ήμαστε πολλοί, μας βάζουνε μέσα και τραβήξαμε για το Κονγκό. Στο Κονγκό ήτανε πάλι καταυλισμός αλλά ήτανε σπιτάκια μεμονωμένα και μια φαμέλια είχε δυο κάμερες. Ήμαστε μια χαρά εκεί. Κάτσαμε κοντά τρία χρόνια. Κάθε πρωί μας φέρνανε τρόφιμα, μας στέλνανε και οι ντόπιοι πολλά πράγματα γιατί ήμαστε κοντά στην πόλη. Κάμανε ένα κτήριο σχολείο και είχαμε έναν Σαμιώτη δάσκαλο, είχε πολλούς μαθητές αλλά μας είχανε μόνο και χορεύαμε εκεί, πηγαίναμε στην πόλη ντυμένοι τσολιάδες. Από δω έφυγα τρίτη τάξη και πήγα εκεί μέχρι την πέμπτη, αλλά διψήφια διαίρεση δεν ήξερα να κάμω. Πηγαίναμε κάθε μέρα στο σχολείο αλλά τις πιο πολλές φορές χορεύαμε. Η μάνα μου έραβε κουστούμια, όλα τα τσολιαδίστικα των παιδιών που βάζανε στους ρόλους η μάνα μου τα ραβε και κονομούσε, καλά ήτανε. Εμένα πότε Βέλγο με ντύνανε και βαστούσα τη βέλγικια σημαία, πότε τσολιά ήμουνα και βαστούσα την ελληνική σημαία, πότε χόρευα τα κορίτσια όλα.. Άμα ήτανε καμιά γιορτή μάς πηγαίνανε στην πόλη μέσα και παρελάζαμε. Οι ντόπιοι μας αγαπούσαν όλοι. Είχε Έλληνες, Βέλγους και μαύρους που ήτανε δούλοι..
Γιάννης Ξυντάρης
Στο Σουέζ σταμάτησε το τρένο, λίγο πιο κάτω από το κανάλι κι από κει με φορτηγά περάσαμε το κανάλι, ένα ένα αυτοκίνητο στην απέναντι όχθη. Ονομαζοτανε η περιοχή Σινά. Όταν φθάσαμε εκεί, πάρα πολύς κόσμος, υπήρχε ένας καταυλισμός από αντίσκηνα πολύ μεγάλα, δυο δυο μαζί ενωμένα μόνο με κουβέρτες και κρεβάτια μέσα. Πρέπει να ήμαστε δυο τρεις χιλιάδες πρόσφυγες εκεί αλλά ο καταυλισμός ήταν πάρα πολύ ωραίος. Εκεί ονομαζότανε Πηγές του Μωυσέως. με αυτή τη διεύθυνση αλληλογραοφύσαμε…
Ιουλία Ευαγγελινού
Εφτάσαμε στο Χαλέπι. Εκεί μας περιμένανε φορτηγά, μας βάλανε απάνω και μας μεταφέρανε σε ένα στρατόπεδο που είχε μια πελώρια πύλη σιδερένια που το βράδυ έκλεινε. Ένας μεγάλος αυλόγυρος και απάνω, γύρω γύρω ήτανε μεγάλες αίθουσες με κρεβατάκια, διάδρομος μεγάλος και κάτω μαγειρεία. Στρατώνας ήταν αλλά δεν υπήρχαν στρατιώτες, μόνο φρουροί μαύροι. Εκεί μείναμε πάρα πολύ καιρό…
Εύχαρις Κοκκάλη
Ύστερι μας λένε θα φύγετε, θα σας ρίξουνε σε χωριά. Έρχεται ένα φορτηγό μπαίνομε μέσα, μας πήγε σε ένα χωριό, λεγότανε Άχνα. Πάμε στο χωριό, κατεβαίνομε από το αυτοκίνητο, χτυπά η καμπάνα, ήβγαν οι χωριατίνες.”Τι είναι, τι είναι; Προσφυγοπούλες ήρκανε”. Τότε, όση ώρα στο λέγω, ήρτε όλο το χωριό. Και τι δεν μας εφέρανε. Κρεβάτια, καρέκλες. Εγέμισα το σπίτι καρέκλες, επέφταν τα παιδιά μου. Εκεί είχανε από αυτό το μαμούνι που κάμνει το κουκούλι, πολύ μαμούνι και φαίνανε το μετάξυ, μου δώκανε και εμένα να κάμω των παιδιών πουκαμισάκια, μας περιποιηθήκανε ο κόσμος”
Σταματία Βαλιδάκη
Αποσπάσματα μαρτυριών που μάζεψα την περίοδο 2000-2004 και δημοσιεύονται στο βιβλίο Συρματένιοι, ξεσυρματένιοι, όλοι Χιώτες πρόσφυγες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή, 1941-46, εκδόσεις Πελινναίο 2006 και Εστία 2010.
echo ‘’ ;
