Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Αναφορικά με το έγγραφο που κυκλοφόρησε προτρέποντας τους Σύριους πρόσφυγες να υποβάλλουν αίτημα ασύλου, ως μόνο αποτελεσματικό μέσο προκειμένου να επιλυθούν τα προβλήματά τους, και το οποίο φέρεται να έχει συνταχθεί από το Yπουργείο Eσωτερικών, η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου κάνει τις ακόλουθες επισημάνσεις:
1. Σύμφωνα με το άρθρο 1Α της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων, πρόσφυγας είναι αυτός που αντιμετωπίζει κίνδυνο δίωξης εάν επιστρέψει στη χώρα καταγωγής του ασχέτως του αν έχει υποβάλλει ή όχι αίτημα ασύλου. Συνεπώς βάσει της άνω σύμβασης η Ελλάδα υποχρεούται να προστατεύει τους πρόσφυγες ανεξάρτητα από το εάν έχουν αναγνωριστεί ως τέτοιοι.
2. Στα πλαίσια του σεβασμού της αρχής της μη επαναπροώθησης η ελληνική πολιτεία έχει ορθώς δεσμευτεί ότι δεν θα επιστρέφει Σύριους όσο η χώρα καταγωγής τους βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και προς τούτο τους χορηγεί ανά περίπτωση είτε 6μηνη αναβολή απομάκρυνσης βάσει του ν. 3907/2011, η οποία παρέχει δικαίωμα νόμιμης διαμονής και πρόσβασης σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είτε αναστολή απέλασης βάσει του ν. 3386/2005.
3. Στο άρθρο 37 παρ. 5 ν. 3907/2011 προβλέπεται επί λέξει ότι: «Σε περίπτωση αδυναμίας των αρμόδιων κατά περίπτωση αρχών να διασφαλίσουν με ίδιους πόρους ή μέσα ότι οι υπήκοοι τρίτων χωρών των οποίων η απομάκρυνση έχει αναβληθεί, απολαμβάνουν κατά το χρονικό διάστημα της αναβολής, στοιχειώδεις όρους αξιοπρεπούς προσωρινής στέγασης σε εγκαταστάσεις δημόσιου ή κοινωφελούς χαρακτήρα και γενικότερα ότι καλύπτουν τις άμεσες βιοτικές τους ανάγκες, μπορεί να επιτραπεί, μετά από σχετική άδεια, να απασχολούνται ως μισθωτοί σε τομείς απασχόλησης σε συγκεκριμένες περιοχές της Χώρας. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μετά από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Προστασίας του Πολίτη, καθορίζονται οι τομείς απασχόλησης και οι περιοχές της Χώρας όπου μπορούν να ασχολούνται ως μισθωτοί οι υπήκοοι τρίτων χωρών των οποίων έχει αναβληθεί η απομάκρυνση, το καθεστώς της ασφαλιστικής τους κάλυψης, οι όροι, οι προϋποθέσεις, οι διαδικασίες και τα αρμόδια για τη χορήγηση της άδειας εργασίας όργανα, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.». Συνεπώς, υπό προϋποθέσεις και εφόσον υπάρξει δημοσίευση του προαναφερθέντος προεδρικού διατάγματος, η αναβολή απομάκρυνσης παρέχει πρόσβαση στην εργασία.
4. Η δυνατότητα μετακίνησης σε χώρες της Ε.Ε. παρέχεται μόνο σε αναγνωρισμένους πρόσφυγες και όχι αιτούντες άσυλο και τούτο υπό προϋποθέσεις, κυριότερη εκ των οποίων είναι η μακρόχρονη παραμονή.
5. Τέλος επισημαίνεται ότι στην παρούσα φάση δεν υπάρχουν στην ουσία ακόμα fast track διαδικασίες αναγνώρισης προσφυγικής ιδιότητας, ενώ η υπηρεσία ασύλου διεκπεραιώνει καθημερινά πολύ μικρό αριθμό αιτήσεων ασύλου από Σύριους και μόνον στην Αθήνα καθιστώντας έτσι ιδιαιτέρως δυσχερή και χρονοβόρα τη διαδικασία χορήγησης καθεστώτος ασύλου.
