Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων στην Γιανγκόν
Κείμενο – φωτογραφίες : Κωνσταντίνος Ζήλος
Βρεθήκαμε στην Yangon της Myanmar, όπου σκοπός μας ήταν να ανακαλύψουμε πού καταλήγει όλο αυτό το πλαστικό που κυκλοφορεί σε μια μεγαλούπολη. Μιλώντας με τους ντόπιους, μάθαμε ότι το μεγαλύτερο κομμάτι περιέρχεται στο ποτάμι της πόλης και στις χωματερές.
Η εξάπλωση του πλαστικού ξεκίνησε στην χώρα της Myanmar, τα τελευταία δέκα χρόνια.
Κατά τη δεκαετία αυτή, το πλαστικό έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του Βιρμανικού λαού στην καθημερινότητα τους.
Έχοντας επισκεφτεί την Wendy Neampui, manager της επιχείρησης Chu Chu (Kyut Kyut= μαλακό πλαστικό), ενημερωθήκαμε σχετικά με το τι συνέβαινε στην χώρα πριν επέλθει η μάστιγα των πλαστικών συσκευασιών και σακουλών. Το Chuchu είναι μια κοινωνική επιχείρηση στην Myanmar και συγκεκριμένα στην περιοχή Dalah της Yangon που αφότου σχεδιάσει, μετατρέπει εκ νέου τα απορρίμματα σε είδη χειροτεχνίας.
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Η μάνατζερ Wendy Neampui του οργανισμού Chuchu
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Χειροποίητες θήκες για καπνό ή για χρήματα από σαμπρέλες ποδηλάτου
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Χειροποίητη θήκη καπνού
Όπως μας αναφέρει η ίδια, όταν ήταν νέα χρησιμοποιούσαν φύλλα για να τυλίξουν οτιδήποτε, από φαγητό μέχρι είδη πρώτης ανάγκης. Τα φύλλα αυτά κατέληγαν και πάλι στην φύση, χωρίς να δημιουργούν καμία περιβαλλοντική επιβάρυνση. Αργότερα ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν το χαρτί για τον ίδιο σκοπό, του οποίου το οικολογικό αποτύπωμα είναι μεν εντονότερο, αλλά συγκριτικά με αυτό του πλαστικού είναι μηδαμινό. Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μια άτυπη ενημέρωση προς τον κόσμο ως προς την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των υλικών που διαθέτουν. Δυστυχώς στα σχολεία, δεν υπάρχει κάποιο μάθημα, όσον αφορά το περιβάλλον και την διατήρηση του οικοσυστήματος του πλανήτη. Άλλο ένα γεγονός που μας κέντρισε την προσοχή ήταν πως δεν υπάρχει κρατική μέριμνα.
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Χειροποίητες τσάντες από ύφασμα ομπρέλας
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Χειροποίητες τσάντες από τσουβάλια και συσκευασίες καφέ
Οι Βιρμανοί δεν έχουν επίγνωση της επίπτωσης του πλαστικού στην μόλυνση του πλανήτη και συνεχίζουν την αλόγιστη χρήση του σε είδη όπως πλαστικές σακούλες, καλαμάκια μιας χρήσης, πλαστικά μαχαιροπίρουνα κ.ο.κ. Είναι συνηθισμένοι να περιβάλλονται από πλαστικά, ακόμη και έξω από το σπίτι τους. Οι κάτοικοι της περιοχής Dalah που στεγάζεται το Chuchu είναι θετικοί με την πρωτοβουλία που έχει δημιουργηθεί, αλλά ακόμη δεν μπορούν να υιοθετήσουν αυτή την στάση ζωής. Έτσι δίνεται έμφαση στην εκπαίδευση των νέων από τον οργανισμό, καθώς οι μεγαλύτεροι δεν μπορούν εύκολα να αλλάξουν συνήθειες.
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Χειροποίητες κασετίνες από σαμπρέλες ποδηλάτου
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Θήκες για μπουκάλια από πλαστικό, δημιουργώντας βάζα
Ο οργανισμός ξεκίνησε αρχικά με την χρηματοδότηση της ιταλικής ΜΚΟ Cesvi και από το 2013 και μετά λειτουργεί αυτόνομα. Οκτώ είναι οι οικογένειες που δουλεύουν συνολικά στον οργανισμό και απαρτίζουν μια ομάδα τριάντα ατόμων. Ο κάθε εργαζόμενος πληρώνεται με την ώρα καθώς-όπως μα αναφέρει η Wendy- γνωρίζει τον χρόνο που χρειάζεται το κάθε προϊόν για να είναι έτοιμο. Μέτα ακολουθεί η διαδικασία του ελέγχου, της τιμολόγησης, της διανομής και τέλος της πώλησης.
.JPG "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Ο χώρος, όπου στεγάζεται ο οργανισμός, το μαγαζάκι και το εργαστήριο παρασκευής (photo: Alexandros Zilos)
Γνωρίζοντας την χρήση της ραπτομηχανής, η Wendy συνεχίζει να διδάσκει και τις επόμενες γενιές και προσλαμβάνοντας καινούρια άτομα βοηθάει την τοπική κοινωνία, προσφέροντας έστω μια πρόσκαιρη εργασία , πχ συλλογή του πλαστικού από τους δρόμους, τις χωματερές και τις αγορές. Κατ’ αυτό τον τρόπο, στην εν λόγω περιοχή έχουν μειωθεί τα ανακυκλώσιμα σκουπίδια, καθώς το Chuchu πληρώνει για την συλλογή τους.
Τα υλικά τα οποία επαναχρησιμοποιούνται είναι τα εξής:
- Πλαστικα φιλμ (LDPE= Πολυαιθυλένιο χαμηλής πυκνότητας, δηλαδή τσάντες και καλύμματα )
- Συσκευασίες από καφέ, πατατάκια κ.ο.κ
- Ύφασμα από ομπρέλα
- Σαμπρέλες (αυτοκινήτων , φορτηγών , μηχανών , ποδηλάτων )
- Λάστιχα ( ποδηλάτων , μπουλντόζας )
- Παλιά υφάσματα
- Εφημερίδες
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Χειροτέχνης εν ώρα εργασίας
Καθώς η χώρα εξελίσσεται με ολοένα γρήγορους ρυθμούς και προσπαθώντας να ξεπεράσει το χουντικό καθεστώς , που επικρατούσε, κάνει τα πάντα για αναπτυχθεί με κάθε τρόπο. Αυτό σημαίνει πως στον βωμό του χρήματος και της ανάπτυξης, θα θυσιαστούν τα πάντα.
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Ζώνες φτιαγμένες από λάστιχα ποδηλάτου
Κατά την περιήγησή μας στον οργανισμό ChuChu, ενημερωθήκαμε σχετικά με την συμμετοχή μιας ελληνίδας εικαστικού. Η Λιάνα Μαρκάκη είχε απασχοληθεί στο κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας. Έτσι, ήρθαμε σε επικοινωνία μαζί της ώστε να μας εισάγει καλύτερα στον τρόπο λειτουργίας του οργανισμού, καθώς και να μας δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες.
Ακολουθεί συνέντευξη :
Κ.Ζ.: Πως βρέθηκες στο Chuchu;
Λ.Μ.: Στο ChuChu βρέθηκα μετά από πολύμηνη έρευνα για το που θα μπορούσα να κάνω εθελοντική εργασία στη Βιρμανία. Ήταν πολύ δύσκολη περίπτωση για να βρω και έψαξα παρά πολύ. Τελικά το βρήκα μέσω μιας ιντερνετικής κοινότητας expat μέσω κάποιας φιλης που είχε υιοθετήσει ένα παιδί από τη Καμπότζη και η δασκάλα γιόγκα της έχει μια ανιψιά βιρμανέζα στο Λονδίνο,η οποία μου σύστησε το γκρουπ αυτό. Στα γράφω όλα αυτά γιατί ήταν πολύ δύσκολο να βρω κάτι εθελοντικό εκτός μοναστηριών στη Βιρμανία!
K.Z.: Ήταν εθελοντική η προσφορά σου εκεί;
Λ.Μ.: Φυσικά ήμουνα εθελοντικά.
Κ.Ζ.: Ποιές αρμοδιότητες είχες αναλάβει;
Λ.Μ.: Όπως φαίνεται το κομμάτι αρχικά που τους βοήθησα ήταν : Α. Να εξελίξουν τα paterns των ήδη υπαρχόντων σχεδίων που είχαν καθώς και να τους δείξω καινούργιους τρόπους να δημιουργούν patern και Β : Να φτιάξουμε καινούργια σχέδια προϊόντων. Σε επόμενο στάδιο φτιάξαμε το λογότυπο, έναν κατάλογο και τη σελίδα τους στο ιντερνετ, που όσο ήμουνα εκεί τη διαχειριζόμουν.
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Ελεφαντάκι φτιαγμένο από συσκευασίες καφέ
Κ.Ζ.: Πώς ήταν η αλληλεπίδραση και η συνεργασία με τους ντόπιους;
Λ.Μ.: Η σχέση μεταξύ μας ήταν εκπληκτική. Είναι παρά πολύ δοτικοί και γλυκοί άνθρωποι, όπως θα είδατε έχουν όμως τους δικούς τους χρόνους. Επίσης η ζέστη και το ηλεκτρικό δε βοηθούσε πολύ για να υπάρχει γρηγοράδα, αλλά ήταν πραγματικά μια λεπτομέρεια! Ο τρόπος που νοιαζόντουσαν για μένα, από το εάν έχω φάει μέχρι τι ώρα θα φύγω λόγω του πλοίου, ήταν συγκινητικός!
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Κασετίνα(από πλαστικό) και πορτοφόλια από σαμπρέλες ποδήλατου
Κ.Ζ.: Νομίζεις πως μια παρόμοια πρωτοβουλία θα ευδοκιμούσε στην Ελλάδα;
Λ.Μ.: Τώρα όσο αναφορά για την Ελλάδα είναι πολύ μεγάλη συζήτηση.. Ένα βασικό προτέρημα αυτών των ανθρώπων είναι η σχέση τους με το χρόνο, το οποίο είναι άμεσα συνδεδεμένο και με το κόστος στην Ελλάδα, ενώ γι αυτούς δεν είναι. Είναι άνθρωποι που όλη τη μέρα κάτι φτιάχνουν με τα χέρια τους, δουλεύουν όλη μέρα με τους δικούς τους ρυθμούς και δε φοβούνται τις βρωμοδουλειές ( εάν σκεφτείς ότι πλένουν 2-4 φορές αυτά τα πλαστικά που είναι παρά πολύ βρώμικα όταν φτάνουν στα χέρια τους). Επίσης, η χαρά και ο ενθουσιασμός που έχουν για οτιδήποτε καινούργιο και η αμέριστη στήριξη χωρίς ανταγωνισμό, άλλων ανθρώπων, έτσι ώστε να μάθουν τη τέχνη τους, δεν είναι χαρακτηριστικά των Ελλήνων. Άρα αυτή τη δυσκολία βλέπω για κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Σαν σκέψη όμως για την αξιοποίηση όλων αυτών των προσφύγων και μεταναστών που υπάρχουν στην Ελλάδα σε συνεργασία με Έλληνες σχεδιαστές, θεωρώ ότι θα μπορούσε να είναι μια εξαιρετική ιδέα και για την Ελλάδα! Ήθελα να σου πω ότι η δουλειά μου ήταν χρόνια σε διαφημιστικές στο δημιουργικό κομμάτι, creative director. Έχω σπουδάσει γραφιστική και είμαι και καλλιτέχνης, αυτό για να καταλάβεις το γιατί μπορούσα να βοηθήσω σε αυτούς τους τομείς. Επίσης επειδή έχω ασχοληθεί πολύ και με τους πρόσφυγες τα τελευταία 3 χρόνια και ξέρω και τις δυσκολίες ένταξης στη κοινωνία μας και τη δυσκολία τους να ξεκινήσουν κάτι νέο, αλλά και μετά τη χαρά τους όταν δημιουργούν και έχουν πάλι ρόλο στη ζωή τους, θεωρώ ότι θα μπορούσε να είναι ένα σπουδαίο εγχείρημα.
Στη Βιρμανία και στο Chuchu πάντως θα ξαναπάω σύντομα!!
.jpg "Εναλλακτικές μέθοδοι επαναχρησιμοποίησης απορριμμάτων - Το παράδειγμα της Γιανγκόν")
Στοπ πόρτας φτιαγμένο από καουτσουκ
Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την Λιάνα Μαρκάκη που αφιέρωσε από τον χρόνο της, έτσι ώστε να μας κάνει μια πιο εκτενή περιγραφή του εν λόγω οργανισμού.
Περισσότερες πληροφορίες για το Chuchu θα βρείτε εδώ:
https://www.facebook.com/pg/ChuChuYangon/about/?ref=page_internal
Κείμενο και φωτογραφίες : Κωνσταντίνος Ζήλος
