ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ-ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ενεργειακές Κοινότητες: Το, υπό διαβούλευση, νομοσχέδιο
Tου Κώστα Διάκου
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Τεράστια σημασία για την περιβαλλοντική πολιτική αλλά και για τον ορθολογικό οικονομικό σχεδιασμό με στόχο την πραγματική οικονομία και τον κοινωνικό χαρακτήρα των οικονομικών επιλογών έχει η τοπική (κατ’ αρχήν) αλλά και περιφερειακή ανάπτυξη.
Η ενεργειακή αυτάρκεια στις όποιες οικονομικές κοινωνικές δραστηριότητες σε μια εποχή τουλάχιστον που γίνεται αγώνας για τον περιορισμό και την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής αποτελεί καθοριστικό παράγοντα γι αυτό..
Πως όμως αυτό είναι δυνατό να είναι αποτελεσματικό και συνάμα μέσα στα πλαίσιο της οικολογικής αντίληψης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Όταν συνδεθεί η ενέργεια με την κοινωνική οικονομία (οικονομία μικρής κλίμακας κατά κανόνα) και την ανάπτυξη του ενεργειακού μοντέλου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ
Η σημερινή επικαιρότητα της πολιτικής διαχείρισης οικονομικά του κοινωνικού κεφαλαίου, ως εναλλακτική οικονομική επιλογή στο ιδιωτικό και κρατικό κεφάλαιο οφείλεται στην εναλλακτικότητα των οικονομικών επιλογών.
Είναι η Οικονομία που έχει έντονα τα στοιχεία:
- Δημοκρατικότητας στις αποφάσεις παραγωγικών επιλογών
- Της περιφερειακότητας, που αφήνει περιθώρια αυτονομίας στις παραγωγικές επιλογές και το τρόπο λειτουργίας του κοινωνικού κεφαλαίου.
- της συμμετοχής του πολίτη, δημιουργώντας τον παραγωγό-καταναλωτή
- του μικρού μεγέθους
- οργάνωσης, παραγόμενου προϊόντος
- και χαμηλής ανταποδοτικότητας για τον παραγωγό
- περιορίζονας αντικειμενικά το οικονομικό όφελος του
- και τέλος, από τας παραπάνω, εξασφαλίζει μεγαλύτερη διαφάνεια και πρόληψη αισχροκέρδιας στις οικονομικές συναλλαγες.
Η κοινωνικιή Οικονομία δεν αποτελεί παρά την αναπόφευκτη συνέπεια της κατάρρευσης τoυ υπαρκτού κρατικού σοσιαλισμού και της οικονομικής και οικολογικής αποτυχίας τoυ υπαρκτού καπιταλισμού. Δεν μπορεί να είναι όμως φιλανθρωπία, διαμορφώνοντας με οικονομικό ρατσισμό δύο κατηγορίες ανθρώπων αυτούς που κερδοφορούν και τους άλλους που βοηθούνται να επιβιώσουν. Τότε η κοινωνική Οικονομία μετατρέπει θεωρητικά της φιλοσοφική αντίληψη της ανισότητας στις ευκαιρίες και τις συνέπειες σε διαβίωση περιορισμένου τρόπου ζωής για την πλειοψηφία της κοινωνίας.
Έτσι ριζοσπαστικά κινήματα και τολμηρές θεσμικές νομοθετήσεις διαμορφώνουν σήμερα μια νέα κοινωνικο-οικονομική συνείδηση, που έχει ως βασική αιτία την αποτυχία και των δύο συστημάτων της βιομηχανικής περιόδου στην απρόσωπη συγκέντρωση της οικονομικής εξουσίας.
Η δυναμική τoυ καπιταλισμού πoυ εκφράζεται με την αρχή «ανάπτυξη ή θάνατoς», αλλά και η δυναμική τoυ κρατισμού πoυ στοχεύει στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, αναγκαστικά oδηγούνε στη συγκέντρωση οικονομικής, και συνακόλουθα πολιτικής, εξουσίας.
Ακόμα, η ταύτιση (και στα δύο συστήματα) της Προόδου με την οικονομική μεγέθυνση συνεπάγεται την ανάγκη για μεγαλύτερο καταμερισμό εργασίας, εξειδίκευση και εκμετάλλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων, δηλαδή την απομάκρυνση από την αρχή της αυτοδυναμίας. Η απομάκρυνση όμως αυτή έχει σημαντικές συνέπειες: στo οικονομικό επίπεδο (ανεργία, φτώχεια, κρίσεις στoν καπιταλισμό και οικονομικός ανορθολογισμός στoν σoσιαλισμό) στo πολιτιστικό επίπεδο (αποσύνθεση κοινοτικών δεσμών και αξιών) στo οικολογικό επίπεδο (η «οικονομία μεγέθυνσης» οδηγεί στη σημερινή οικολογική καταστροφή) και φυσικά στo γενικότερο κοινωνικό επίπεδο (δραστικός περιορισμός της ατομικής και κοινωνικής αυτονομίας).
Τα αίτια της συγκέντρωσης εξουσίας στην οποία οδηγούν και τα δύο συστήματα ανάγονται τόσο στo θέμα της ιδιοκτησίας των πλουτοπαραγωγικών πηγών όσo και στo θέμα τoυ μηχανισμού κατανομής των αγαθών και υπηρεσιών. Έτσι, όσον αφορά πρώτα τις μορφές ιδιοκτησίας, η ιδιωτικό-καπιταλιστική, αλλά και η κρατικο-σοσιαλιστική ιδιοκτησία των πλουτοπαραγωγικών πηγών αναγκαστικά οδηγούν στην επιδίωξη τoυ μερικού συμφέροντος αυτών πoυ ελέγχουν την παραγωγική διαδικασία, είτε πρόκειται περί μετόχων, είτε πρόκειται περί γραφειοκρατών, είτε ακόμα και περί εργατικών συντεχνιών. Όσον αφορά τoν μηχανισμό κατανομής των αγαθών και υπηρεσιών τόσο o μηχανισμός της αγοράς oσo και o Κεντρικός Σχεδιασμός οδηγούν στη καθιέρωση τoυ «πρωτείου» μερικών ατόμων σε βάρος των πολλών.
Η αποδοτικότητα της συγκεντρωποιημένης οικονομίας είναι ουτοπική, γιατί με τo σημερινό βαθμό διεθνοποίησης της οικονομίας ο Κέϋνς είναι αναχρονιστικός όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο αλλά ακόμα και σε επίπεδο μπλοκ χωρών. Η αυτονομία τoυ κοινωνικού ατόμου επομένως μπορεί να επιτευχθεί μoνo στo πλαίσιο της δημοκρατίας, δηλαδή μιας δομής και διαδικασίας η oπoία, μέσω της άμεσης συμμετοχής των πολιτών στη λήψη και εφαρμογή των αποφάσεων, εξασφαλίζει την ισοκατανομή της πολιτικής και της οικονομικής εξουσίας μεταξύ των πoλιτών.
Η αναβίωση, όμως της δημοκρατίας σήμερα είναι δυνατή μόνο στo επίπεδο της κοινότητας (τoυ δήμου ή των υποδιαιρέσεων τoυ). Γιατί στo κοινοτικό επίπεδο θα ήταν δυνατό να εκπληρωθούν oι προϋποθέσεις πoυ θα έκαναν δυνατή μια κοινοτική μορφή οργάνωσης της οικονομίας, δηλαδή: οικονομική αυτοδυναμία, κοινοτικοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και δημοκρατική κατανομή των αγαθών και υπηρεσιών μεταξύ των Επομένως υπό τις παρούσες κοινωνικό-θεσμικές συνθήκες, η οικονομική και πολιτική δημοκρατία εξικνείται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως αφετηρία ενός οδικού Χάρτη που θα οδηγεί στην ολοκληρωμένη οικονομική δημοκρατία δηλ. στην ανθρώπινη διάσταση της Οικονομίας. Ξαναφέρνωντας τον από αντικείμενων διαδικασίων σε υποκείμενο συλλογικών οικονομικών αποφάσεων
Και αυτή η οικονομία έχει απίστευτα συγκριτικά πλεονεκτήματα για τη χώρα μας λόγω γεωγραφίας, μεγέθους χώρας και καιρικών συνθηκών, χωρίς υψηλό κόστος παραγωγής, εξαιρετικό εξαγωγικό κλίμα και κυρίως για να μπουν οι βάσεις της οικονομικής αυτάρκειας της χώρας με αλληλέγγυο πολιτικά τρόπο, οπότε το διεθνές μας εκτόπισμα θα απογειωθεί. Το έδαφος για μια τέτοια οικονομία, που ήδη αποσπασματικά, ασυντόνιστα, πιλοτικά και απρογραμμάτιστα λειτουργεί, είναι εύφορο.
Οφείλουμε να δώσουμε την ευκαιρία να αποδώσει για όλους μας κοινωνικά.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ:
ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ: ΜΙΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΜΟΡΦΗ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟ-ΓΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
- Ορισμός
Συνεταιρισμός, σύμφωνα με τη Διεθνή Συνεταιριστική Συμμαχία, είναι μια: «αυτόνομη ένωση προσώπων που συγκροτείται εθελοντικά για την αντιμετώπιση των κοινών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών και επιδιώξεων τους, διαμέσου μιας συνιδιόκτητης και δημοκρατικά διοικούμενης επιχείρησης».
Ο ορισμός δόθηκε στο παγκόσμιο συνέδριο συνεταιριστικών οργανώσεων στο Μάντσεστερ της Αγγλίας το 1995.
Ο όρος αυτός αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά τον 19ο αιώνα όπου και εξελίχθηκε ως ιδεολογία και ως κίνημα με κοινωνικό και οικονομικό περιεχόμενο αποβλέποντας κυρίως τις ασθενέστερες τάξεις των εργαζομένων για την ικανοποιητικότερη αντιμετώπιση των διαφόρων συχνά αναφυομένων αυθαιρεσιών του άκρατου κεφαλαιοκρατισμού.
Η ελευθερία της συγκρότησης συνεταιρισμού για την επιδίωξη νόμιμων σκοπών θεμελιώνεται στα συντάγματα όλων των φιλελεθερων και δημοκρατικών πολιτειών (δικαίωμα του «συνεταιρίζεσθαι»).
2.Ευρωπαϊκός συνεταιρισμός “SCE”
“Ευρωπαϊκή συνεταιριστική εταιρία” “ΕΣΕΤ”
Κατά τη γνώμη μου, μια εξαιρετική επιλογή για τις χώρες του Νότου αποτελεί αυτή η επιλογή ειδικότερα στον ενεργειακό τομέα ο Ευρωπαϊκός Συνεταιρισμός (SCE) ή Ευρωπαική Συνεταιριστική Εταιρεία (ΕΣΕΤ)..
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τον κανονισμό 1435/2003 άμεσα εφαρμόσιμο με υπερνομοθετική ισχύ, εισάγει την δυνατότητα ιδρύσης ιδιαίτερης μορφής συνεταιρισμού που δεν εντάσσεται στις εθνικές κατηγορίες.
Ο εκ του περισσού εφαρμοστικός νόμος 4099/2012 ρυθμίζει περαιτέρω κάποιες λεπτομέρειες για τους Ευρωπαϊκούς συνεταιρισμούς, δυστυχώς όμως εισάγει και αντίθετες διατάξεις οι οποίες παρότι δεν ισχύουν καθότι ο κανονισμός έχει ύπερνομοθετική ισχύ, δημιουργούν νομικές δυσκολίες και ασάφεια.
Ο κανονισμός ορίζει στο άρθρο 8 με τίτλο εφαρμοστέο δίκαιο:
1. Μια SCE διέπεται:
α) από τον παρόντα κανονισμό
β) εφόσον το επιτρέπει ρητά ο παρών κανονισμός, από τις διατάξεις του καταστατικού της
γ) σε θέματα που δεν ρυθμίζει ο παρών κανονισμός ή, σε θέματα που τα ρυθμίζει εν μέρει, όσον αφορά τις πτυχές που δεν καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό από: i) τις νομοθετικές διατάξεις που θεσπίζουν τα κράτη μέλη προς εφαρμογή κοινοτικών μέτρων που αφορούν ειδικά τις SCE· ii) τις νομοθετικές διατάξεις των κρατών μελών που έχουν εφαρμογή σε συνεταιρισμό ο οποίος έχει συσταθεί σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους μέλους της καταστατικής έδρας της SCE·
Έτσι έχουμε ότι στον Ευρωπαϊκό συνεταιρισμό εφαρμόζεται κατ’ αρχήν ο κανονισμός.
Ο κανονισμός προβλέπει ρητά συγκεκριμένα θέματα να τα ορίζει το καταστατικό.
Το άρθρο 8 ορίζει οι διατάξεις αυτές του καταστατικού να υπερισχύουν της εθνικής νομοθεσίας (κατ’ εξουσιοδότηση του υπερεθνικού νομοθέτη).
Μόνο αν μετά από αυτή την ανάγνωση κάτι είναι μη ορισμένο τότε λαμβάνονται κατά σειρά εφαρμογής υπ’ όψιν οι ειδικές εθνικές διατάξεις των SCE ή των εθνικών συνεταιρισμών, ή οι μη ρητά προβλεπόμενες διατάξεις του καταστατικού.
Δύο τα θέματα:
Μπορεί μέλος εθνικού συνεταιρισμού να είναι και μέλος ευρωπαϊκού συνεταιρισμού;
Η Αρχή της συντρέχουσας αρμοδιότητας στην Ευρωπα»ϊη Ένωση δεν το αποκλείει.
Μπορεί να είναι μέλος αυτού του συνεταιρισμού και πολιτής η συλλογικότητα εκτός Ευρωπαϊκήςς Ένωσης Με βάση την αρχή του ότι δεν απαγορεύεται επιτρέπεται, αυτό σημαίνει ότι ο κανονισμός δεν απαγορεύει – άρα επιτρέπει την συμμετοχή μη κατοίκων Ευρωπαϊκής Ενώσεως.
Ο συνεταιρισμός μπορεί να ιδρυθεί από τουλάχιστον 2 νομικά πρόσωπα από διαφορετικές χώρες της Ε.Ε. ή από τουλάχιστον 5 φυσικά ή νομικά πρόσωπα από τουλάχιστον 2 διαφορετικές χώρες της ΕΕ.
Το ελάχιστο κεφάλαιο είναι 30.000€ το οποίο πρέπει να κατατεθεί το 25% κατά την ίδρυση και το υπόλοιπο εντός 5 ετών από την ίδρυση (άσχετα με το ότι ο 4099/2012 λέει άλλα).
Κατά την διάλυση ο Ευρωπαϊκός συνεταιρισμός υπάγεται στην αρχή της αφιλοκερδούς διανομής εκτός αν το καταστατικό του προβλέπει διαφορετικά.
Η διαδικασία ίδρυσης είναι:
α) Σύνταξη καταστατικού και υπογραφή από τους ιδρυτές δίχως ιδιαίτερη διατύπωση.
β) Κατάθεση στο ΓΕΜΗ του υπογραφέντος καταστατικού (δεν εγγράφεται στο μητρώο του ειρηνοδικείου και δεν γίνεται έλεγχος νομιμότητας – εγγράφεται στο πρώην μητρώο ανωνύμων ).
γ) Δημοσίευση στο ΓΕΜΗ οπότε και επέρχεται η σύσταση, ανακοίνωση στο ΦΕΚ και Εφημερίδα ΕΕ.
δ) Δημοσίευση στο ΓΕΜΗ οπότε και επέρχεται η σύσταση, ανακοίνωση στο ΦΕΚ και Εφημερίδα ΕΕ.
Μετά από μια πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια ( https://www.nsk. gov.gr/webnsk/gnwmodothsh.jsp?gnid=112551 )ο πρώτος Ελληνικός Ευ-ρωπαϊκός συνεταιρισμός ανακοινώθηκε στις 2/5/2014 (βλ. https:// www.businessportal.gr/search_name.php με αναζήτηση στον διακριτικό τίτλο “ED SCE”).
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ
1.H ενεργειακή αυτονομία συναντά την κοινωνική οικονομία
Βέβαια σε άλλες χώρες ήταν ακριβώς η συλλογική έκφραση των πολιτών αυτή που καθιέρωσε την ώθηση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες, παραμερίζοντας τα κεντρικά δίκτυα παροχής ενέργειας -κρατικά ή ιδιωτικά-, ακόμη και το κίνημα των επαναδημοτικοποιήσεων, ωριμάζοντας τις συνθήκες για την επανάσταση που θα ακολουθούσε: δεν είναι μόνο η στροφή σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας, φιλικών προς τη φύση και περισσότερο προσιτών οικονομικά, αλλά και η κατεύθυνση σε ένα διαφορετικό μοντέλο που ωθεί στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και στην εξασφάλιση της αειφορίας.
Αυτή η φιλοσοφική διάσταση που εκφράζεται σ’ αυτή τη ενεργειακή οικονομική πρόταση οδηγεί σε τρεις πολιτικούς άξονες για τη λειτουργία των συνεταιρισμών στον τομέα αυτό.
Επιδιωκόμενος περιβαλλοντικός στόχος: Ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, προστασία της οικολογικής ισορροπίας και αναστροφή της κλιματικής αλλαγής
Επιδιωκόμενος οικονομικός στόχος: Η ενεργειακή αυτάρκεια κατ’ αρχήν τοπικά, ύστρα περιφερειακά και σε επίπεδο επικράτειας και τελικά σε όρους εξαγωγικής οικονομικής διαχείρισης της ενέργειας
Επικοιωκόμενος κοινωνικός στόχος : η διαμόρφωση της νοοτροπίας σε εξοικονόμιση ενέργειας, κατανάλωση συμβατή με την προστασία του περιβάλλοντοις και στο βάθος αλλαγή κοινωνικής φυσικής νοοτροπίας διαβίωσης στο πλανήτη.
Η σχέση συλλογικότητας και ανανεώσιμων πηγών πάντως έχει παρελθόν, αφού έχει γράψει Ιστορία: το πρώτο βήμα έγινε στη Δανία πριν από μερικές δεκαετίες, όταν ένας αγροτικός συνεταιρισμός αποφάσισε να βάλει μια ανεμογεννήτρια για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες, ώστε να μειώσει το ενεργειακό κόστος και την εξάρτηση από το κεντρικό δίκτυο διανομής ηλεκτρικού ρεύματος.
Ας δούμε λοιπόν τρία παραδείγματα:
Η περίπτωση της Δανίας
Η Δανία αποτελεί την απόδειξη ότι η κοινωνική συμμετοχή και δυναμική μπορεί να συμβαδίσει και να ενισχύσει την καινοτομία. Οι δέκα από τις αιολικές τουρμπίνες του εμβληματικού αιολικού πάρκου Middelgrunden που αποτελεί ορόσημο της Κοπεγχάγης, της πρωτεύου-σας της Δανίας, είναι κτήμα ενεργειακής κοινότητας/συνεταιρισμού της Δανίας. Η ενεργειακή κοινότητα Middelgrunden απαριθμεί 8.552 μέλη τα οποία υπογραμμίζουν την αξία της συμμετοχής στην κοινότητα, αισθάνονται περήφανοι για τη συμμετοχή τους. Το καθαρό χρηματικό κέρδος των μελών από τη συμμετοχή τους είναι της τάξεως του 3-4% του επενδυτικού κεφαλαίου, ακόμη υψηλότερο από το επιτόκιο των τραπεζών. Το πλέον σημαντικό είναι η αξία καθεαυτή της ενεργού συμ-μετοχής των πολιτών σε εγχειρήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας & κοινωνικές αξίες δηλαδή και όχι αποκλειστικά χρηματικές απολαβές. Κατά τη διάρκεια της πετρελαϊκής κρίσης του 1970 ιδρύθηκαν πολλές Ενεργειακές Κοινότητες και μεγάλο μέρος του πληθυσμού, των πολιτών άρχισε να γίνεται μέλος ΕΚΟΙΝ. Ήδη το 2001, πάνω από 150.000 οικογέ-νειες στη Δανία συμμετείχαν σε Ενεργειακούς Συνεταιρισμούς.
Η ισπανική Somenergia
Οι κεντρικοί στόχοι της Somenergia είναι η δημιουργία ενός κοινωνικού κινήματος που θα μπορούσε να σπάσει το ολιγοπωλιακό μοντέλο του ενεργειακού συστήματος και να ενισχύσει τη ζήτηση πράσινης ενέργειας. Η πρωτοβουλία δημιουργίας της Somenergia ξεκί-νησε με την υποστήριξη του Πανεπιστημίου της Ζιρόνα, αλλά σύντομα εξαπλώθηκε στην περιοχή της Καταλονίας. Το 2016, έφτασε τα 27.000 μέλη και κάλυψε 37.000 πελάτες και μπορεί να καλύψει τις ετήσιες ενεργειακές ανάγκες 3.200 οικογενειών.
Tο παράδειγμα της Γερμανίας
Η Γερμανία απαριθμεί περίπου 800 ενεργειακές κοινότητες με 160.000 μέλη. Η δράση τους δεν περιορίζεται στους τομείς της παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας, αλλά επεκτείνεται και στην λειτουργία και την κατοχή των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ElektrizitatsWerke Schonau, μιας ΕΚΟΙΝ που ξεκίνησε το 1986 από μια πρωτοβουλία γονέων της μικρής επαρχιακής πόλης Schönau κατά της πυρηνικής ενέργειας. Στόχοι της πρωτοβουλίας αυτής ήταν η προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας και της παραγωγής ενέργειας από φιλικές για το περιβάλλον τεχνολογίες. Στη συνέχεια, η πρωτοβουλία αυτή που εξελίχθηκε στη δημιουργία της ElektrizitatsWerke Schonau και τελικά μετά από δύο δημοψηφίσματα και μεγάλο αγώνα κατάφερε το 1997 να αποκτήσει το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την προμήθεια
- Το Νομοσχέδιο Σταθάκη: «Ενεργειακές κοινότητες»
Η πρώτη εκτίμηση για το περιεχόμενο και τους στόχους είναι θετική και κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση .
Ειδικότερα:
Εννέα επιχειρηματικές δραστηριότητες μπορούν να ασκήσουν οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί, διανέμοντας τα κέρδη είτε στα μέλη τους είτε στην τοπική κοινωνία.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο αυτό οι Ενεργειακές Κοινότητες (Ε. Κοιν.) -όπως τιτλοφορούνται οι αστικοί συνεταιρισμοί- έχουν ως στόχο την προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και καινοτομίας στον ενεργειακό τομέα.
Α.Μέλη μιας Ε.Κοιν. μπορεί να είναι:
- φυσικά πρόσωπα,
- νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου,
- ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού της ίδιας περιφερειακής ενότητας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα του συνεταιρισμού αλλά και
- επιχειρήσεις των δήμων και περιφερειών.
Παρατήρηση:Απαιτείται επίμέρους συμπληρωματική διοικητική νομοθετική ρύθμιση που θα εξασφαλίσει το πνεύμα του νόμου-πλαισίου που θα πτροκύψει από παραβιάσεις του μέσω του ιδιωτικού κεφαλαίου ή κρατικών μηχανισμών.
Β.Οι δραστηριότητές τους καλύπτουν μεγάλο μέρος του ενεργειακού κλάδου και δίνουν τη δυνατότητα στις τοπικές συμπράξεις δήμων,κατοίκων,μικρών επιχειρηματιών, ακόμη και επιμελητηρίων μιας περιοχής να πετυχαίνουν κατά κύριο λόγο την εξοικονόμηση ενέργει-ας και του σχετικού οικονομικού κόστους για τους πολίτες.
Έτσι, υποχρεωτικά θα πρέπει να ασκήσουν τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες εννέα δραστηριότητες:
1. Παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση ή πώληση ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. εγκατεστημένους εντός της περιφερειακής ενότητας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.
2. Διαχείριση (συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία, αποθήκευση, διάθεση) πρώτης ύλης για την παραγωγή ηλεκτρικής ή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας από βιομάζα ή βιορευστά ή βιοαέριο ή μέσω ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαποικοδομήσιμου κλάσματος αστικών αποβλήτων.
3. Προμήθεια για τα μέλη της ενεργειακών προϊόντων, συσκευών, εγκαταστάσεων, με στόχο τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και της χρήσης συμβατικών καυσίμων, καθώς και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας.
4. Προμήθεια για τα μέλη της ηλεκτροκίνητων οχημάτων (υβριδικών ή μη) και οχημάτων με καύση φυσικού αερίου, υγραερίου ή βιοαερίου.
5. Διανομή ηλεκτρικής ενέργειας εντός της περιφερειακής ενότητας που βρίσκεται η έδρα της ή εντός όμορης περιφερειακής ενότητας ή διανομή θερμικής ή ψυκτικής ενέργειας.
6. Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας ή φυσικού αερίου προς Τελικούς Πελάτες εντός της περιφερειακής ενότητας που βρίσκεται η έδρα της ή εντός όμορης περιφερειακής ενότητας.
7. Διαχείριση της ζήτησης για τη μείωση της τελικής χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας.
8. Ανάπτυξη, διαχείριση και εκμετάλλευση σταθμών φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων και σημείων ανεφοδιασμού με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG), υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), υγραέριο ή βιοαέριο ή διαχείριση μέσων βιώσιμων μεταφορών εντός της περιφερειακής ενότητας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.
9. Εγκατάσταση και λειτουργία μονάδων αφαλάτωσης νερού με χρήση Α.Π.Ε. εντός της περιφερειακής ενότητας που βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.
Ευρύ πεδίο παρέμβασης κατά την απόψη μου απόλυτα χρήσιμο. Το ερώτημα που γεννάται: δεν υπάρχει σχεδιασμός ανεύρεσης και καταβολής οικονομικών πόρων, (εξ αντικειμένου υψηλών). ειδικότερα στην περίοδο της Κρίσης που διανύουμε.
Επιπλέον μπορούν να επιδιώκουν τη προσέλκυση κεφαλαίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων αξιοποίησης των ΑΠΕ ή παρεμβάσε-ων για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Να διαχειρίζονται ή να συμμετέχουν σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή κοινοτικούς πόρους. Μπορούν να παρέχουν ενεργειακές υπηρεσίες αλλά και να αναπτύσσουν δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας.
Παρατήρηση: Τι σημαίνει η προσέλκυση κεφαλαίων Πχ. Μια ιδιωτική επειχείρηση μπορεί, χρησιμοποιώντας «υπαλληλικά» ή «υπ-εργολαβικά» πολίτες μιας περιοχή για ασκηση ιδιωτικής κερδοφόρας επιχείρισης με βιτρίνα τον ενεργειακό συνεταιρισμό; Βασικό στοιχείο που παραμένει αδιευκρίνιστο στο νομοσχέδιο.
Τα κίνητρα
Οι διατάξεις του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ προβλέπουν σειρά κινήτρων για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς. Τέτοια είναι ο σταθερός φορολογικός συντελεστής εισοδήματος για πέντε χρόνια, η ένταξή τους στον αναπτυξιακό νόμο, η εξαίρεσή τους από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες και υποβολής προσφορών για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγω-γής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, η κατά 50% μείωση της εγγυητικής επιστολής που απαιτείται για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, η κατά προτεραιότητα αδειοδότησή τους από τη ΡΑΕ αλλά και ο ενερ-γειακός συμψηφισμός από την παραγωγή ρεύματος με φωτοβολταϊκά και μικρές ανεμογεννήτριες.
Παρατήρηση: Το μόνο που χρειάζεται να ξεκαθαριστεί είναι αν η πενταετία άρχεται από την εφαρμογή του νόμου ή την έναρξη λειτουργίας της Ε.Κοιν, έστω και μεταγενέστερα του νόμου, το ποιό θεωρώ και το χρήσιμο ως κίνητρο.
Η κατανομή των μεριδίων και ο αριθμός των μελών
Ο ελάχιστος αριθμός των μελών μιας Ε.Κοιν. είναι πέντε στην περίπτωση που τα μέλη είναι ΝΠΔΔ, εκτός των ΟΤΑ ή ΝΠΙΔ ή φυσικά πρόσωπα.
Τουλάχιστον τρία πρέπει να είναι τα μέλη αν πρόκειται μόνο για ΟΤΑ όπως και όταν είναι ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ ή φυσικά πρόσωπα.
