Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, 1.000 φορτηγά έριξαν εκατομμύρια φλούδες και πολτό πορτοκαλιού σε μια άγονη περιοχή ενός εθνικού πάρκου της Κόστα Ρίκα. Σήμερα, η περιοχή αυτή καλύπτεται από καταπράσινο δάσος.
Μια ομάδα με επικεφαλής τους ερευνητές του πανεπιστημίου του Πρίνστον έψαξε την συγκεκριμένη περιοχή δεκαέξι χρόνια μετά και δεν κατάφερε να την βρει! Στη θέση του άγονου εδάφους, ανακάλυψαν ένα πανέμορφο δάσος. Καταγράφηκε αύξηση κατά 176% της βιομάζας – ή του ξύλου στα δέντρα – μέσα στην περιοχή των 3 εκταρίων που μελετήθηκε (7 στρέμματα). Τα αποτελέσματά τους δημοσιεύονται στο περιοδικό Restoration Ecology.
Αυτή η ιστορία, η οποία περιλαμβάνει μια αμφισβητούμενη αγωγή, προβάλλει τη μοναδική δύναμη που έχουν τα γεωργικά αποβλήτα όχι μόνο για την αναγέννηση ενός δάσους αλλά και για την απομόνωση σημαντικής ποσότητας άνθρακα από την ατμόσφαιρα, χωρίς κόστος.
Η αρχική ιδέα προήλθε από ένα ζευγάρι οικολόγων, τον Daniel Janzen και την Winnie Hallwachs, από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, οι οποίοι εργάστηκαν ως ερευνητές και τεχνικοί σύμβουλοι για πολλά χρόνια στην Area de Conservación Guanacaste (ACG, Guanacaste Conservation Area) στην Κόστα Ρίκα. Οι Janzen και Hallwachs έχουν επικεντρώσει το δεύτερο μισό της σταδιοδρομίας τους στην εξασφάλιση ενός μέλλοντος για τα απειλούμενα τροπικά οικοσυστήματα.
Το 1997, οι Janzen και Hallwachs πρότεινα μια ελκυστική συμφωνία στην εταιρεία παραγωγής χυμού πορτοκαλιού Del Oro, η οποία είχε μόλις ξεκινήσει την παραγωγή στα βόρεια σύνορα της Área de Conservación Guanacaste. Αν η Del Oro παραχωρούσε μέρος της δασικής έκτασης που κατείχε στην Area de Conservacion Guanacaste, η εταιρεία θα μπορούσε να αποθέσει τα γεωργικά αποβλήτα για βιοαποικοδόμηση, χωρίς κόστος, σε άγονες εκτάσεις μέσα στο πάρκο.
Αλλά ένα χρόνο μετά την υπογραφή της σύμβασης – κατά τη διάρκεια της οποίας 12.000 μετρικοί τόνοι φλούδες πορτοκαλιού είχαν εκφορτωθεί στην άγονη γη – η TicoFruit, ανταγωνιστική εταιρεία, κατέθεσε αγωγή εναντίον της Del Oro, υποστηρίζοντας ότι «κατέστρεψε το εθνικό πάρκο». Η TicoFruit κέρδισε την αγωγή στο Ανώτατο Δικαστήριο της Κόστα Ρίκα και η περιοχή που είχε καλυφθεί από τις φλούδες πορτοκαλιού παρέμεινε ανέγγιχτη για τα επόμενα 15 χρόνια.
Το καλοκαίρι του 2013, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Πρίνστον αποφάσισαν να επισκεφτούν την περιοχή για αξιολόγηση και για να εξετάσουν τι είχε αλλάξει την τελευταία δεκαετία.
“Ήταν γεμάτη με δέντρα και αμπέλια”, λέει ο Treuer, ένας από τους ερευνητές. Η πλούσια βλάστηση και η βιοποικιλότητα της περιοχής όπου είχαν εναποθέσει τις φλούδες πορτοκαλιού, τους άφησε άφωνους. Στα διπλανά χωράφια έβλεπαν πέτρες και ξερό χορτάρι, ενώ στο συγκεκριμένο σημείο ψηλά αμπέλια και δέντρα.
Η ερευνητική ομάδα αξιολόγησε δύο διαφορετικά δείγματα για να καθορίσει εάν οι φλούδες πορτοκαλιού εμπλούτισαν με θρεπτικά συστατικά το έδαφος. Το πρώτο δείγμα συλλέχτηκε και αναλύθηκε το 2000 από τη Laura Shanks του Beloit College, και το δεύτερο το 2014 από τον Jonathan Choi του Πρίνστον. Τα αποτελέσματα της Shanks δεν δημοσιεύθηκαν ποτέ, επομένως η ανάλυσή της συνδυάστηκε με εκείνη του Choi για τους σκοπούς της μελέτης. Τα δείγματα αναλύθηκαν χρησιμοποιώντας διαφορετικές αλλά συγκρίσιμες μεθόδους.
Αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι υπήρχαν δραματικές διαφορές μεταξύ των περιοχών που καλύπτονταν από φλούδες πορτοκαλιού και των διπλανών που παρέμεναν άγονες. Η περιοχή που καλύφθηκε από γεωργικά απόβλητα είχε πλουσιότερο έδαφος, περισσότερη βιομάζα και μεγαλύτερο πλούτο σε είδη δένδρων και φυτών.
“Πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα δημιουργούνται από εταιρείες οι οποίες, για να είμαστε δίκαιοι, απλά παράγουν πράγματα που χρειάζονται ή θέλουν οι άνθρωποι”, δήλωσε ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο David Wilcove, καθηγητής Οικολογίας, Εξελικτικής Βιολογίας και Δημοσίων Υποθέσεων του Περιβαλλοντικού Ινστιτούτου του Πρίνστον. “Αλλά ένα μεγάλο μέρος αυτών των προβλημάτων μπορεί να μετριαστεί εάν ο ιδιωτικός τομέας και η περιβαλλοντική κοινότητα δουλέψουν μαζί. Είμαι βέβαιος ότι θα βρούμε πολλές περισσότερες ευκαιρίες να χρησιμοποιήσουμε τα «υπολείμματα» από τη βιομηχανική παραγωγή τροφίμων για να αναγεννήσουμε τα τροπικά δάση. Αυτή είναι η ανακύκλωση στα καλύτερά της. “
επιμέλεια: Βιβή Συργκάνη, enallaktikos.gr | Με πληροφορίες από princeton.edu
