ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ | Μεγαλείο Ψυχής. Του Θεοδόση Πελεγρίνη
Ο τέως υφυπουργός Παιδείας και τέως Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδόσης Πελεγρίνης αρθρογραφεί αποκλειστικά για το enallaktikos.gr
Ο Πομπήιος, ο Ρωμαίος στρατιωτικός και πολιτικός του 1ου αιώνα π.Χ., ο αποκληθείς και μέγας –κατ’ εξαίρεση, μάλιστα, των κείμενων διατάξεων της πατρίδας του– ζήτησε, μετά την νικηφόρο του μάχη εναντίον του Κάρβωνα, να φέρουν τον τελευταίον αυτόν ενώπιόν του. Καθισμένος με επιδεικτική αυθάδεια τον ανέκρινε όρθιον επί ώρα πολλήν. Δεν σεβάστηκε έναν άνδρα που ο λαός της Ρώμης τον είχε τιμήσει εκλέγοντάς τον τρεις φορές ύπατο –ο οποίος, μάλιστα, μετά την συντριπτική ήττα του, δεν αποτελούσε απειλή γι’ αυτόν στην πορεία του προς την δόξα. Κι όταν, επιτέλους, ένιωσε ότι πέτυχε την απόλυτη ταπείνωση του αντιπάλου του, διέταξε να τον πάρουν να τον εκτελέσουν.
Δυο πράγματα, δυστυχώς για τον ίδιο, δεν έλαβε υπόψη του ο Μέγας Πομπήιος την ώρα εκείνη που μεσουρανούσε: πρώτον, την δύναμη που ενδέχεται να κρύβει κανείς μέσα του ενόσω βρίσκεται στα πρόθυρα του αφανισμού του, ικανή να τον μετατρέψει από αντικείμενο οίκτου σε πρότυπο αξιοπρέπειας, και, δεύτερον, το ευμετάβλητον της μοίρας.
Ο Κάρβων καθ’ όλη την διαδικασία της ταπείνωσής του παρέμεινε ατάραχος. Τόση ήταν η περιφρόνηση του προς τον θάνατο, ώστε, καθώς τον έπαιρναν για να τον εκτελέσουν, ζήτησε ένα μικρό περιθώριο χρόνου γιατί είχε στομαχικές διαταραχές. Μην και εξαιτίας των του ξεφύγει κάποιος μορφασμός και χαλάσει την εικόνα της γαλήνιας υπεροχής του μπροστά στον θάνατο.
Ενώ ο Πομπήιος; Αυτός που 34 χρόνια νικούσε στα πεδία των μαχών; Ο άνθρωπος που ευτύχισε να τελέσει τρεις θριάμβους στην Ρώμη; Όταν η μοίρα, παίζοντας ένα από τα παιχνίδια της, έφερε τα πάνω κάτω στην ζωή του, αυτός έτρεξε σαν ερπετό να χωθεί στην τρύπα να κρυφτεί. Το μεγαλείο της ψυχής δεν είναι, κατ’ ανάγκην, υπόθεση των μεγάλων ανδρών. Ο Πομπήιος, όταν άκουσε ότι ο Καίσαρ ετοιμαζόταν να εισβάλει στην Ρώμη, το έβαλε στα πόδια. Και στα Φάρσαλα, μετά, στην μάχη εναντίον του Καίσαρα, όταν η πλάστιγγα έγειρε υπέρ του αντιπάλου του, έφυγε σαν κυνηγημένος και, περιπλανηθείς, έφθασε με πλοίο στην Αίγυπτο, όπου ζήτησε άσυλο από τον βασιλιά της, τον Πτολεμαίο ΙΓ΄ Διόνυσο. Μεταβιβάστηκε από το πλοίο στην ψαρόβαρκα που υποτίθεται ότι θα τον οδηγούσε στον Πτολεμαίο ανυποψίαστος για την παγίδα που του είχαν στήσει. Έκανε μάλιστα και πρόβα στην ψαρόβαρκα τον λόγο που είχε ετοιμάσει στα ελληνικά για να τον πει την ώρα της υποδοχής του στην ακτή. Οι απεσταλμένοι του βασιλιά, όμως, χωρίς δυσκολία καμιά, του έκοψαν το κεφάλι, για να το παρουσιάσουν μαζί με το δακτυλίδι του στον Καίσαρα όταν θα κατέφθανε στην Αίγυπτο. Το υπόλοιπο σώμα του το πέταξαν στην θάλασσα –άχρηστο πλέον.
