Με μια αγωνιώδη επιστολή διαμαρτυρίας προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, οι γονείς μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, περιγράφουν την τραγική εγκατάλειψη των παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές, αναπηρίες, και σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες, στο περιθώριο του εκπαιδευτικού συστήματος.
Χωρίς καθόλου ή με ελάχιστη παράλληλη στήριξη μέσα στα σχολειά, τα παιδιά στερούνται το Ανθρώπινο Δικαίωμα στην ισότιμη μόρφωση με τους συνομηλίκους τους. Η απουσία ενός υποστηρικτικού πλαισίου ικανού να ενσωματώσει και να εκπαιδεύσει κατάλληλα αυτούς τους μαθητές, μετατρέπει το σχολείο σε ένα μη φιλικό περιβάλλον γι’ αυτά και τα απομονώνει.
Οι γονείς του Πανελληνίου Συλλόγου Γονέων-Κηδεμόνων, φίλων παιδιών με αυτισμό και ειδικές ανάγκες “Η Αγία Σκέπη” αναφέρουν χαρακτηριστικά στην επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό:
“Μιλάμε για την εδραίωση μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις. Αντ’ αυτού, έχουμε μια ομάδα από παιδιά με ελαφριές αναπτυξιακές διαταραχές, ικανά, μεν, να φοιτήσουν σε σχολικό περιβάλλον τυπικής ανάπτυξης, αποκλεισμένα δε, στο περιθώριο του σχολικού πλαισίου, με τις οικογένειές τους να βρίσκονται σε τραγικό αδιέξοδο. Πρόκειται για παιδιά με διαπιστωμένες εκπαιδευτικές ανάγκες, για τα οποία οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς διάγνωσης και αξιολόγησης έχουν γνωμοδοτήσει πλήρη παράλληλη στήριξη”.
Τι προσφέρει η “παράλληλη στήριξη” των μαθητών με αναπηρίες και προβλήματα ανάπτυξης
Στόχος του προγράμματος της “παράλληλης στήριξης” είναι η ενσωμάτωση των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στη σχολική τάξη του γενικού σχολείου και η εξασφάλιση της προσβασιμότητας τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι, με σκοπό την
αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού, την αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας και της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου.
Στο πλαίσιο αυτό απασχολούνται εκπαιδευτικοί οι οποίοι συλλειτουργούν με τον εκπαιδευτικό της τάξης (παράλληλη στήριξη) και υποστηρίζουν τους μαθητές με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες έτσι ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του προγράμματος σπουδών τους.
Η τραγική υποστελέχωση του εκπαιδευτικού συστήματος, όμως, από ειδικούς εκπαιδευτικούς έχει ως αποτέλεσμα, τα παιδιά να εγκαταλείπονται στην τύχη τους μέσα στις σχολικές τάξεις, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται η ένταξή τους στο σχολικό περιβάλλον.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι γονείς: “Τα εν λόγω παιδιά αντιμετωπίζονται με αδιαφορία και ανευθυνότητα. Μάλλον, αναλγησία είναι ο καταλληλότερος περιγραφικός όρος, προκειμένου για το πώς τα αντιμετωπίζει αυτούς τους μαθητές το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, αφού βρίσκονται σε ένα μη φιλικό για αυτά σχολείο, είτε χωρίς καθόλου παράλληλη στήριξη, είτε με παράλληλη για λίγες μόνο ώρες την εβδομάδα”.
Πληρώνουν ιδιώτες δασκάλους και καθηγητές – Άλλοι εγκαταλείπουν τις δουλειές τους για να τα βοηθήσουν οι ίδιοι
Οι γονείς βρίσκονται σε απόγνωση, αφού, κάποιες οικογένειες αναγκάζονται να πληρώνουν 500-700 ευρώ το μήνα, όπως υποστηρίζουν, για να προσλάβουν ιδιωτική παράλληλη εκπαιδευτική στήριξη, είτε αναγκάζονται οι ίδιοι οι γονείς να γίνουν η “παράλληλη στήριξη” των παιδιών τους, εγκαταλείποντας τις εργασίες και τις υποχρεώσεις τους. Οι γονείς συμπληρώνουν:
“Ακόμη χειρότερα, κάποιοι γονείς υποχρεώνονται να κρατούν στο σπίτι τα παιδιά τους, κατά τις μέρες και ώρες που δεν έχουν παράλληλη στήριξη, στερώντας τους, έτσι, το απαράγραπτο δικαίωμά τους στη Δημόσια δωρεάν εκπαίδευση. Αλλά και τα παιδιά που βρίσκονται μέσα στο γενικό σχολείο, αστήρικτα, δεν είναι λίγες οι φορές, που αδυνατούν να συμμετέχουν στη μαθησιακή διαδικασία: γίνονται εύκολος στόχος χλευασμού ή δέχονται “bullying”, στιγματίζονται και απομονώνονται”.
Το πρόγραμμα “Παράλληλη Στήριξη παιδιών με αναπηρία” χρηματοδοτείται από ΕΣΠΑ
Η αγωνία των γονιών είναι έντονη στο παρόν, αλλά και σε ότι αφορά στο μέλλον του θεσμού της παράλληλης στήριξης. Αν δεν υπάρχει επάρκεια δασκάλων και καθηγητών τώρα που το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από ΕΣΠΑ, τι θα γίνει μετά το 2020 όταν θα πρέπει να απαιτηθεί η έγκριση χρηματοδότησής τους εξολοκλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό, λένε…
“Τα προβλήματα είναι εντονότερα στις περιπτώσεις των μαθητών που αλλάζουν εκπαιδευτική βαθμίδα, όταν δηλ. αυτοί οι μαθητές πρέπει απ’ το νηπιαγωγείο να μεταβούν στο δημοτικό ή από το δημοτικό στο γυμνάσιο. Μαζί με τις όποιες δυσκολίες και το άγχος προσαρμογής, θα πρέπει να λειτουργήσουν σε ένα άγνωστο και κάποιες φορές αφιλόξενο περιβάλλον, όντας μόνοι, χωρίς βοήθεια και υποστήριξη. Και όλα αυτά γίνονται σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία, μέχρι το 2020, το πρόγραμμα των παράλληλων εκπαιδευτικών στηρίξεων χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ..”, τονίζουν οι γονείς.
Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού: “Η έλλειψη παράλληλης στήριξης έχει αρνητική επίπτωση στην πορεία των μαθητών”
Με επιστολή της τον Ιούλιο του 2019, η βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα δικαιώματα του Παιδιού κ. Θεώνη Κουφονικολάκου, γνωστοποιεί στο υπουργείο Παιδείας όλα αυτά τα προβλήματα που υπήρξαν και κατά το σχολικό έτος 2018-2019.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά:
“Αρκετοί εκπαιδευτικοί τοποθετήθηκαν από αρχές έως και το τέλος του μηνός Νοεμβρίου 2018. Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια οι μαθητές αυτοί να μην έχουν κατάλληλη υποστήριξη από την έναρξη του σχολικού έτους, ώστε να υποστηρίζονται για την εκπαιδευτική τους ένταξη (…) με συνέπεια να αυξάνεται η δυσχέρεια της ενσωμάτωσής τους σε μεταγενέστερο χρόνο σε αρκετές περιπτώσεις (πχ μαθητές στο φάσμα του αυτισμού)”.
‘Αλλα προβλήματα που επισημαίνει στην αναφορά της η Συνήγορος κ. Κουφονικολάκου:
- περιπτώσεις αποχώρησης του εκπαιδευτικού παράλληλης στήριξης για λόγους προσωπικούς (πχ ασθένεια, εγκυμοσύνη κλπ), για μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, χωρίς να υπάρξει άμεση αντικατάστασή του (πχ σε κάποια περίπτωση τοποθετήθηκε αντικαταστάτης το Φεβρουάριο 2019
- η παράλληλη στήριξη που παρέχεται είναι μειωμένη (πχ τις μισές ημέρες της εβδομάδας, 6, 8 ή 10 ώρες εβδομαδιαία, κλπ) παρά το ότι υφίστανται γνωματεύσεις για πλήρες ωράριο ή παρέχεται από έναν εκπαιδευτικά σε περισσότερα παιδιά παράλληλα χάνοντας επί της ουσίας τον εξατομικευμένο υποστηρικτικό χαρακτήρα της με αρνητικές συνέπειες για την εκπαιδευτική και ενταξιακή πορεία των μαθητών”
Γονείς παιδιών με αναπηρίες, μαθησιακές δυσκολίες και αυτισμό: “Καταπατούνται βασικά Συνταγματικά και Ανθρώπινα δικαιώματα των παιδιών μας”
Ο σεβασμός στα Ανθρώπινα δικαιώματα όπως αυτά οριοθετούνται στον Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ε.Ε. είναι υποχρεωτικός και επιβεβλημένος, υποστηρίζουν οι γονείς, ενώ και το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει την προστασία και την προώθηση του αναφαίρετου δικαιώματος αυτών των παιδιών στη μάθηση.
Ο σεβασμός στα Ανθρώπινα δικαιώματα όπως αυτά οριοθετούνται στον Χάρτη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ε.Ε. είναι υποχρεωτικός και επιβεβλημένος, υποστηρίζουν οι γονείς, ενώ και το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει την προστασία και την προώθηση του αναφαίρετου δικαιώματος αυτών των παιδιών στη μάθηση.
Τα ερωτήματα που θέτουν οι γονείς προς τον πρωθυπουργό είναι αμείλικτα. Ρωτούν με ποια ακαδημαϊκά επιστημονικά κριτήρια μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες βρίσκονται για μήνες αστήρικτοι εντός του σχολικού πλαισίου; ‘Η ακόμα και μαθητές που είναι στο φάσμα του αυτισμού να παρακολουθούν τα μαθήματά τους σε πολυπληθή τμήματα διδασκαλίας; Επίσης, ζητούν να μάθουν, τί προτίθεται η πολιτεία να κάνει για την ισότιμη μεταχείριση των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, την αποφυγή του αποκλεισμού & την καταπολέμηση του ρατσισμού, εντός του σχολικού πλαισίου τυπικής ανάπτυξης; Και τέλος, Τι πρόκειται να συμβεί μετά το 2020, όταν το πρόγραμμα της παράλληλης στήριξης πάψει να χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ…
