γεωργικής παραγωγής, αλλά συνδέεται και με ένα τρόπο ζωής και με μια
συγκεκριμένη κοινωνική και ατομική συνείδηση, παραθέτουμε τις βασικές
αρχές και τους κανόνες της, όπως διατυπώνονται και στους κανονισμούς της
Ε.Ε.:
Αρχές
Η βιολογική γεωργία
βασίζεται σε στόχους και αρχές, αλλά και σε κοινές πρακτικές, ούτως
ώστε να ελαχιστοποιείται η ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον και
συγχρόνως να επιτρέπει στο αγροτικό σύστημα να παράγει πιο φυσικά και υγιεινά προϊόντα.
Οι πρακτικές στη βιολογική γεωργία περιλαμβάνουν:
• Εναλλαγή των καλλιεργειών για αποτελεσματικότερη χρήση των φυσικών πόρων
•
Αυστηροί περιορισμοί στη χρήση συνθετικών φυτοπροστατευτικών ουσιών,
αντιβιοτικών στην εκτροφή των ζώων, πρόσθετων στα τρόφιμα και άλλους
υποστηρικτικούς παράγοντες.
• Απαγόρευση της χρήσης γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ)
•
Σωστή και αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων της περιοχής, όπως
κοπριά για λίπανση ή καλλιέργεια φυτών για την τροφή των ζώων εντός του
αγροκτήματος.
• Επιλογή φυτών και ζώων ανθεκτικών στις ασθένειες, προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής.
• Εκτροφή ζώων με ελεύθερο σταυλισμό, όχι εγκλεισμό και διατροφή με βιολογικές ζωοτροφές.
• Χρήση πρακτικών εκτροφής κατάλληλες για τα διαφορετικά είδη ζώων.
Οι κοινοτικές οδηγίες για τη βιολογική γεωργία
Ο
κανονισμός (ΕΚ) αρ. 834/2007 για τη βιολογική παραγωγή και την
επισήμανση των βιολογικών προϊόντων, σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου
2009, προσέφερε νομικές βάσεις και μεγαλύτερη σαφήνεια, απλοποιώντας τις
διαδικασίες για παραγωγούς και καταναλωτές, η οποία είχε γίνει αρκετά
περίπλοκη με τη συνεχή προσθήκη τροπολογιών από την πρώτη εφαρμογή το
1991, με τον κανονισμό (ΕΟΚ) αρ. 2092/91.
Ο κανονισμός επιτρέπει στα
κράτη μέλη να εφαρμόζουν εθνικούς κανόνες, εκτός της ιχθυοκαλλιέργειας, η
οποία ρυθμίστηκε με τον καν. (ΕΚ) αρ. 710/09, για κάποιες κατηγορίες
ζώων και της παραγωγής οίνου και οινοποίησης, για
την οποία παραμένει η επισήμανση, έως τον Ιούλιο 2012, ‘‘κρασί από σταφύλια βιολογικής γεωργίας’’ (καν. ΕΕ αρ.344/2011).
Μένουν
εκτός πεδίου εφαρμογής του κανονισμού, εκτός από τα προϊόντα και τις
υπηρεσίες της εστίασης – για την οποία προβλέπεται η επανεξέταση εντός
του 2011, να επιτρέπεται στα κράτη μέλη να διαμορφώνουν εθνικούς κανόνες
(άρθρο 42) -, η διατροφή ζώων συντροφιάς (pet-food), για την οποία
επίσης μπορούν να εφαρμόζουν εθνικούς κανόνες (άρθρο 95, καν. ΕΚ αρ.
889/08), τις ζωοτροφές για επαγγελματική χρήση, τα προϊόντα ύφανσης, τα
καλλυντικά, τα φύκια καλλιέργειας. Ο κανονισμός (ΕΚ) αρ. 889/2008, ο
οποίος θεσπίζει λεπτομέρειες εφαρμογής του προηγούμενου κανονισμού,
σχετικά με τον τρόπο παραγωγής, τον έλεγχο, την επισήμανση, την εκτροφή
και τη διατροφή.
Στη συνέχεια εκδόθηκαν ειδικοί και επεξηγηματικοί κανονισμοί για:
• τις εισαγωγές βιολογικών προϊόντων από τρίτες χώρες (καν. ΕΚ αρ. 1235/08, 537/09, 471/10).
•
την αξιολόγηση των οργανισμών ελέγχου, τη διαπίστευση, το ISO 65, τη
συμμόρφωση και τις κατευθυντήριες οδηγίες του Codex Alimentarius.
•
την παραγωγή βιολογικής μαγιάς και τα προϊόντα με βάση τη μαγιά (καν. ΕΚ
αρ. 1254/08), με εφαρμογή από 31/12/2013 ((άρθρο 27 του καν. ΕΚ αρ.
889/08).
• την παραγωγή ζώων και φυκιών ιχθυοκαλλιέργειας (καν. ΕΚ αρ. 710/09).
• το υποχρεωτικό σήμα της ΕΕ για τη βιολογική παραγωγή (καν. ΕΚ αρ. 967/08 και ΕΕ αρ. 271/10).
Τι περιλαμβάνει ο Κανονισμός (ΕΚ) αρ. 834/2007
•
Επιβεβαιώνει την απαγόρευση χρήσης ΓΤΟ στην παραγωγή βιολογικών
προϊόντων, αλλά προσδιορίζει ότι το όριο 0,9% για την τυχαία παρουσία
εγκεκριμένων ΓΤΟ στα τρόφιμα εφαρμόζεται και στα βιολογικά προϊόντα.
•
Εισάγει την υποχρέωση χρήσης του ευρωπαϊκού λογότυπου για τα βιολογικά
προϊόντα, επιτρέποντας την ταυτόχρονη χρήση εθνικών ή ιδιωτικών σημάτων.
•
Επιτρέπει τη σήμανση ως βιολογικών προϊόντων μόνο σε όσα περιέχουν
τουλάχιστον κατά 95% βιολογικά συστατικά και την αναγραφή όλων των
βιολογικών συστατικών της σύνθεσής τους.
• Διαμορφώνει τις
προϋποθέσεις για την εισαγωγή στην ΕΕ προϊόντων από τρίτες χώρες, με
όρους ισοτιμίας οι οποίοι ισχύουν και για τους παραγωγούς της ΕΕ.
•
Καθιστά υποχρεωτική την καταγραφή των πρώτων υλών στην ετικέτα, ακόμα
και για τα εισαγόμενα βιολογικά προϊόντα, που φέρουν εθελοντικά το
ευρωπαϊκό σήμα.
• Καθιερώνει τη συχνότητα των ελέγχων με βάση την αξιολόγηση των κινδύνων που προβλέπει ο κανονισμός.
•
Υποβάλλει σε ελέγχους, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, όλους τους
συντελεστές, συμπεριλαμβανομένων των χονδρεμπόρων που αποθηκεύουν ή
διακινούν στη αγορά βιολογικά προϊόντα. Εξαιρεί από τον έλεγχο όλους
τους επιχειρηματίες λιανικής που πωλούν συσκευασμένα προϊόντα με ετικέτα
απευθείας στον καταναλωτή.
• Υποχρεώνει τους ιδιωτικούς φορείς ελέγχου, εγκεκριμένους από τις αρμόδιες αρχές, να διαπιστεύονται σύμφωνα με το ΕΝ ISO 45011
