ΠΗΓΗ: Independent Researchers
φωτο αρχείου@pixabay
Γενική εισαγωγή
Η ιστορία της βιοπειρατείας του Harvard στην Κίνα την περίοδο 1994-1998 είναι άγνωστη στην Ελλάδα. Στην πλειοψηφία του ο κόσμος έχει αφομοιώσει την κυρίαρχη προπαγάνδα και πιστεύει ότι τα πανεπιστήμια είναι οι σύγχρονοι ναοί της γνώσης και οι ακαδημαϊκοί είναι κάτι σοφοί άνθρωποι που μεταλαμπαδεύουν τη γνώση αυτή στους προνομιούχους νέους που σπουδάζουν σε αυτά. Για πολλούς λόγους τα πράγματα δεν είναι έτσι. Εδώ θα ασχοληθούμε με έναν από αυτούς. Θα δούμε πως το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα στον κόσμο λειτουργεί ως στυγνός επιχειρηματίας και πως διαπλέκεται με το υπερεθνικό Κεφάλαιο σε μία επιχείρηση απροκάλυπτης υφαρπαγής γενετικού υλικού.
Από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 η βιοτεχνολογία άρχισε να γίνεται ένα από τα βασικά εργαλεία του καπιταλισμού για την κυριαρχία του πάνω στην ανθρώπινη ύπαρξη και στη Φύση. Έχοντας ως εργαλείο του τη γενετική μηχανική αρχίζει να επεμβαίνει στην εξελικτική διαδικασία και να μεταλλάσσει τις γονιδιακές ιδιότητες της οργανικής ζωής, επιδιώκοντας τη μετατροπή τους σε εμπόρευμα και φυσικά τον απόλυτο έλεγχο τους. Εκείνη την εποχή χαρτογραφήθηκαν και κλωνοποιήθηκαν για πρώτη φορά τα γονίδια των οποίων οι μεταλλάξεις, σύμφωνα με τους γενετιστές, είναι υπεύθυνες για διάφορες ασθένειες. Δεν ήταν όμως αρκετό αυτό.
Το 1990 ξεκίνησε η λειτουργία του λεγόμενου «Πρόγραμματος (Ανάγνωσης) Ανθρώπινου Γονιδιώματος» (Human Genome Project, HGP). Σκοπός του ήταν η χαρτογράφηση κάθε ανθρώπινου γονιδίου, καθώς και της αλληλουχίας όλων των βάσεων που αποτελούν το ανθρώπινο DNA. Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε και υλοποιήθηκε από μεγάλα κρατικά και ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα, κυρίως των ΗΠΑ, αλλά και της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιαπωνίας, της Γαλλίας και της Κίνας. Με την ολοκλήρωση του επιτεύχθηκε η χαρτογράφηση περίπου του 97% του ανθρώπινου γονιδιώματος. Ένας από τους πρωταγωνιστές της έμπνευσης και υλοποίησης του προγράμματος ήταν το πανεπιστήμιο-επιχείρηση του Harvard, μέσω του ερευνητικού του κέντρου Broad Institute και του EricLander. Ας συγκρατήσουμε αυτό το όνομα. Θα το συναντήσουμε αρκετές φορές στη συνέχεια. Ούτε κι αυτό το Πρόγραμμα ήταν αρκετό.
Το 2016 εγκαινιάστηκε το «Πρόγραμμα Εγγραφής (Σύνθεσης) Ανθρώπινου Γονιδιώματος» (Human Genome Project-Write, HGP-Write) ύστερα από απαίτηση του διεθνούς βιοτεχνολογικού κυκλώματος και φυσικά των παγκόσμιων εξουσιαστών. Την εποχή εκείνη η βιτρίνα τους ήταν μία άτυπη ομάδα 25 επιστημόνων, κυρίως από τις ΗΠΑ, οι οποίοι ζήτησαν τη λειτουργία του προγράμματος αυτού. Μεταξύ αυτών ο γενετιστής George Church, καθηγητής και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard και ένας από τους πρωτεργάτες του Προγράμματος, αλλά και μερικοί ακόμα που συνδέονται έμμεσα με το Ίδρυμα αυτό.
Κατά τη γνώμη μας, τα προγράμματα αυτά εντάσσονται σε μία αντίληψη ενός νέου είδους ευγονικής που έχει μπει ήδη στη ζωή μας από την πίσω πόρτα και απειλεί να θέσει τέλος στην ανθρώπινη ύπαρξη όπως την έχουμε γνωρίσει. Το θέμα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο. Η κατεύθυνση και η εξέλιξη της λαίλαπας αυτής είναι άκρως ανησυχητικές για το μέλλον της ανθρωπότητας. Θα ασχοληθούμε εκτενώς με τα ζητήματα αυτά σε επόμενες αναρτήσεις μας.
Θεωρούμε ότι μετά την ανάγνωση του κειμένου αυτού θα συμφωνήσετε μαζί μας ότι η επιχείρηση βιοπειρατείας του Harvard στην Κίνα έγινε με σκοπό να τροφοδοτήσει με γενετικό υλικό – κυρίως- τα προγράμματα αυτά.
Ειδική εισαγωγή
Από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μέχρι τουλάχιστον τα τέλη της δεκαετίας του ’90, η εντατική κλωνοποίηση γονιδίων ευνόησε τις μεγάλες φαρμακευτικές και βιοτεχνολογικές εταιρείες, οι οποίες μέσα σε μερικά χρόνια αύξησαν κατακόρυφα την κερδοφορία τους.
Εκτός από το κέρδος, σκοπός των εξουσιαστών ήταν και συνεχίζει να είναι ο πλήρης έλεγχος και το μονοπώλιο της έρευνας πάνω στο ιδιωτικοποιημένο γενετικό υλικό. Οι ουσίες που ανακαλύπτονται με βάση το γενετικό υλικό που έχει συλλεχθεί από πληθυσμούς σε όλον τον πλανήτη χρησιμοποιούνται για την παρασκευή φαρμάκων που πατεντάρονται από τις εταιρείες. Τότε στην ουσία απαγορεύεται η περαιτέρω έρευνα από άλλους πάνω σε αυτό το γενετικό υλικό. Ουσιαστικά με τον τρόπο αυτό οικειοποιούνται, ιδιωτικοποιούν και εμπορεύονται την ίδια τη ζωή. Το επόμενο στάδιο είναι η μετάλλαξη όλων των εκφάνσεων της, από τα φυτά και την παραγόμενη από αυτά τροφή, μέχρι τον ίδιο τον άνθρωπο. Είναι αυτό που κάποιοι ονόμασαν εύστοχα ευγονική δυστοπία.
Στο κείμενο «Ενάντια στη βιοτεχνολογία του χρήματος» της Αντιεξουσιαστικής Ομάδας Μυτιλήνης, το οποίο γράφτηκε για μία εκδήλωση της ομάδας και της «Εναλλακτικής Κοινότητας Πελίτι» το 2002, αναφέρεται: “Οι εταιρίες αποκτούν το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης του συγκεκριμένου γονιδίου, που τους «ανήκει», καθώς και της πώλησης οποιουδήποτε προϊόντος προέρχεται ή περιέχει το γονίδιο αυτό, με χρονικό ορίζοντα 20-30 ετών. Αυτό που στο βάθος επιζητεί η βιομηχανία, είναι η πνευματική ιδιοκτησία του βασικού δομικού υλικού, του γονιδίου. Όποιος κατέχει τα γονίδια, κατέχει την τεχνολογία και όλες τις χρήσεις της. Έτσι επικυρώνεται το αθόρυβο πέρασμα του παγκόσμιου γενετικού πλούτου από τη φυσική του δεξαμενή στο εμπορικό τραπέζι εταιριών-κυβερνήσεων-ερευνητών”.
Στα πλαίσια αυτά, από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 ο βιολογικός ντετερμινισμός αλλά και η ευγονική έχουν επιστρέψει στη ζωή μας δριμύτεροι, έχοντας πια ένα μεταμοντέρνο προσωπείο. Έχει ενταθεί το λεγόμενο «κυνήγι γονιδίων» μέσω του μαζικού χαρακτήρα συλλογής γενετικού, κυρίως σε περιοχές του πλανήτη με αυτόχθονες και απομονωμένους πληθυσμούς. Αυτό το κυνήγι χωρίς κανένα ηθικό ή άλλο φραγμό έχει ονομαστεί βιολογική πειρατεία ή βιοπειρατεία. Η βιοπειρατεία και η επακόλουθη εμπορευματοποίηση των γονιδίων και των βιοτεχνολογικών υποπροϊόντων που σχετίζονται με αυτά οργανώνονται και χρηματοδοτούνται από ένα τεράστιο διαπλεκόμενο κύκλωμα που περιλαμβάνει πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και βιοτεχνολογικές και φαρμακευτικές εταιρείες.
Για εμάς η βιοπειρατεία δεν έγκειται στο αν η διαδικασία της συλλογής γενετικού υλικού γίνεται στα πλαίσια της «νομιμότητας» ή της παρανομίας, στο αν το είναι μία συμφωνία με όρους «αποδεκτούς και από τους συλλέκτες γονιδίων και από τους τοπικούς πληθυσμούς», στο αν υπάρχει προηγούμενη ενημέρωση των τοπικών πληθυσμών για τους σκοπούς της, ή στο αν οι δότες γενετικού υλικού θα έχουν κάποια ανταλλακτικά οφέλη. Η εναντίωση μας στη βιοπειρατεία, αλλά και γενικότερα στην αντίληψη της βιοτεχνολογίας, δεν περιορίζεται σε θέματα βιοηθικής. Η συνολική διαδικασία, από τη σύλληψή της μέχρι την εκτέλεση της, είναι μία επικίνδυνη μορφή πειρατείας, επειδή είναι ο τροφοδότης της βιοτεχνολογικής βιομηχανίας, επειδή η λογική που τη διέπει ανάγει τη ζωή σε εμπόρευμα, επειδή διαταράσσει την σχέση του ανθρώπου με τη φύση, επειδή λεηλατεί το βιολογικό πλούτο του πλανήτη και την ίδια τη ζωή, υποβιβάζοντας την ταυτόχρονα στο επίπεδο του προϊόντος, επειδή οικειοποιείται κάτι που δεν της ανήκει, και επειδή επιδιώκει να ελέγξει την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, ανασυνθέτοντας και μεταλλάσσοντας το.
Αυτά που προηγήθηκαν
Η αιτιακή σχέση μεταξύ γονιδίων και ασθενειών είναι πολύ πιο σύνθετη και απέχει αρκετά από τη γραμμική σχέση που μας περιγράφουν οι συστημικοί βιοτεχνολόγοι και γενετιστές. Μία μέθοδος χαρτογράφησης και κλωνοποίησης γονιδίων, η εντοπιστική κλωνοποίηση, έκανε τις τελευταίες δεκαετίες πολλούς επιστήμονες στον τομέα της βιοϊατρικής να στραφούν στη γενετική. Η εντοπιστική κλωνοποίηση απαιτεί –πλην των άλλων- μεγάλο αριθμό δειγμάτων DNA. Είναι ακόμα πιο αποτελεσματική αν το δείγμα του πληθυσμού από το οποίο έχει προέλθει το γενετικό υλικό είναι σχετικά απομονωμένο από τον υπόλοιπο κόσμο, αν τα μέλη του έχουν μεγάλο βαθμό γενετικής συσχέτισης μεταξύ τους και φυσικά αν πάσχουν από την ίδια νόσο. Ένα τέτοιο δείγμα αποτελούσε μέχρι τουλάχιστον τα τέλη της δεκαετίας του ’90 ο απομονωμένος πληθυσμός της επαρχίας Anhui στην Κίνα. Η φτώχεια, η άγνοια και η έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, θα οδηγούσαν χιλιάδες Κινέζους στα ιατρεία, αν κάποιος τους υποσχόταν δωρεάν ιατρική εξέταση και φάρμακα για τη θεραπεία των ασθενειών τους. Η Κίνα είχε ένα ακόμα βασικό πλεονέκτημα για τους «κυνηγούς γονιδίων»: Η συλλογή του γενετικού υλικού στη χώρα αυτή είχε πολύ χαμηλό κόστος συγκριτικά με άλλες χώρες. Το κόστος αυτό ήταν σχεδόν μηδαμινό συγκρινόμενο με τα προσδοκώμενα κέρδη που θα απέφερε η μελλοντική εμπορική εκμετάλλευση του γενετικού υλικού.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 διάφοροι Κινέζοι επιστήμονες που δούλευαν στις ΗΠΑ άρχισαν να κάνουν αποστολές στην Κίνα για να συλλέξουν δείγματα γενετικού υλικού. Εκείνη ακριβώς την εποχή είχε ξεκινήσει το λεγόμενο Πρόγραμμα (Ανάγνωσης) Ανθρώπινου Γονιδιώματος (Human Genome Project, HGP). Η πρόφαση όλων αυτών των αποστολών βιοπειρατείας ήταν η χρήση του γενετικού υλικού για την καταπολέμηση σπάνιων ασθενειών. Όλοι ευαισθητοποιήθηκαν για τις σπάνιες ασθένειες ξαφνικά με την έναρξη του Προγράμματος…
Ένας από τους πολυάριθμους Κινέζους επιστήμονες που δούλευαν εκείνη την εποχή στις ΗΠΑ ήταν ο Xiping Χu. Ο Xu είχε σπουδάσει ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Anhui, στην επαρχία από την οποία καταγόταν. Μέσω ενός προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών του Πανεπιστημίου του Πεκίνου έκανε το διδακτορικό του στην επιδημιολογία στην Ιαπωνία. Μετά πήγε στις ΗΠΑ, όπου έκανε εκπαίδευση στην επιδημιολογία και πήρε μάστερ στη βιοστατιστική στο Harvard. Κατόπιν έγινε καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου αυτού. Παράλληλα έκανε διάφορες επιδημιολογικές μελέτες στην επαρχία Anhui της Κίνας. Δεν είναι σαφές μέχρι σήμερα ποιο ακριβώς ήταν το αντικείμενο των μελετών αυτών.
Ο επιβλέπων καθηγητής του στο Harvard ήταν ο Scott Weiss. To 2013 το European Journal of Clinical Investigation, ιατρικό περιοδικό με εξειδίκευση στον τομέα της βιοτεχνολογίας, τον κατέταξε στους κορυφαίους (“highly influential”) ερευνητές στον τομέα αυτό παγκοσμίως για την περίοδο 1996-2011.Είναι 80ος στους 138 κορυφαίους. Στην ίδια λίστα, οι 50 από τους 138 δουλεύουν για το Harvard.Ο Weiss, εκτός από καθηγητής στο Harvard, εργαζόταν και συνεχίζει να εργάζεται ως ερευνητής σε διάφορα πανεπιστημιακά νοσοκομεία, καθώς και σε ιατρικές επιχειρήσεις και οργανισμούς που άμεσα ή έμμεσα σχετίζονται με το Harvard.
Το Harvard, όπως όλα τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, λειτουργεί ως μία αυστηρά δομημένη βιομηχανία παραγωγής υψηλού επιπέδου επιστημόνων, προορισμένων να στελεχώσουν τα υψηλόβαθμα κλιμάκια της ιεραρχίας πολλών ιδρυμάτων, οργανισμών και εταιρειών του, αλλά και του αμερικανικού κρατικού μηχανισμού. Λειτουργεί κυρίως ως ερευνητικός οργανισμός και ως όμιλος με τεράστια επιχειρηματική δραστηριότητα και με δικτύωση τόσο στον κρατικό μηχανισμό των ΗΠΑ (αλλά και άλλων κρατών) όσο στο ιδιωτικό κεφάλαιο σε παγκόσμια κλίμακα.
Γενικά, όσο πιο υψηλό επίπεδο έχει μία τέτοια εταιρεία-πανεπιστήμιο, τόσο μεγαλύτερες είναι οι χρηματοδοτήσεις και δωρεές που λαμβάνει, τόσο πιο μεγάλα είναι τα κεφάλαια που διαχειρίζεται, και τόσο μεγαλύτερη είναι η επιχειρηματική, επιστημονική και κυρίως πολιτική επιρροή που έχει. Ουσιαστικά αυτοί οι οργανισμοί είναι ισχυρά κέντρα εξουσίας και λήψης αποφάσεων σε διάφορους τομείς. Δε χρειάζεται να αναφέρουμε ότι το Harvard βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας που αποτελείται από τέτοιους οργανισμούς.
Ο Weiss είναι ο επικεφαλήςτου Partners HealthCare Personalized Medicine, ενός παραρτήματος του βιοτεχνολογικού ερευνητικού οργανισμού Partners HealthCare. Και οι δύο ανήκουν στο Harvard και εξειδικεύονται στη Βιοτεχνολογία και στη Γονιδιωματική. Ιδρύθηκαν από δύο πανεπιστημιακά νοσοκομεία του Harvard, το Brigham and Women’s και το Massachusetts General Hospital. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Partners HealthCare, πρόκειται για “τα μεγαλύτερα ανεξάρτητα νοσοκομεία, παραλήπτες χρηματοδοτήσεων έρευνας από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) στις Ηνωμένες Πολιτείες”. Για τη χρήση της λέξης «ανεξάρτητα» έχουμε κάποιες ενστάσεις. Για την αλήθεια του υπόλοιπου της πρότασης δεν έχουμε λόγους να αμφιβάλλουμε. Η Τράπεζα Βιολογικού Υλικού τους έχει λάβει από το ΝΙΗ πάνω από 80 εκατομμύρια δολάρια. Μέχρι το 2019 κατείχε γενετικό υλικό από πάνω από 100.000 ανθρώπους. Δραστηριοποιείται σε διάφορες χώρες, από το 2017 και στην Κίνα. Το 2016 το Partners HealthCare Personalized Medicine έλαβε από το ΝΙΗ 73 εκατομμύρια δολάρια για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα All of Us, ένα βιοτεχνολογικό πρόγραμμα συλλογής γενετικού υλικού από πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους των ΗΠΑ, το οποίο ξεκίνησε το 2018 και προβλέπεται να διαρκέσει τουλάχιστον δέκα χρόνια.
Στην ιστοσελίδα του Partners HealthCare Personalized Medicine αναφέρεται για κάποιο λόγο ότι “το κέντρο ιδρύθηκε το 2001, πριν από τη λήξη του Προγράμματος (Ανάγνωσης) Ανθρώπινου Γονιδιώματος ”. Ο ίδιος ο οργανισμός, μέσω της ιστοσελίδας του, συνδέεται με το Πρόγραμμα αυτό. Από το 2005 το Ηarvard τρέχει παράλληλα το δικό του φιλόδοξο πρόγραμμα ανάγνωσης ανθρώπινου γονιδιώματος, το Harvard Personal Genome Project (Harvard PGP). Μέχρι το 2017 είχε στα χέρια του 10.000 δείγματα γενετικού υλικού. Ο στόχος του είναι να φτάσει τα 100.000 δείγματα. Το γεγονός ότι το Harvard έχει το δικό του πρόγραμμα ανθρώπινου γονιδιώματος είναι ενδεικτικό της ισχύος του. Παράλληλα δείχνει τη σημασία που δίνει αυτό το κέντρο εξουσίας στη βιοτεχνολογία και στη χρήση της μηχανικής γενετικής για τη χειραγώγηση του γονιδιώματος, την επέμβαση στους μηχανισμούς της φύσης και τη δημιουργία υβριδικών μορφών ζωής.
Το Ηarvard χρειαζόταν γενετικό υλικό, τόσο για το δικό του πρόγραμμα ανάγνωσης ανθρώπινου γονιδιώματος, όσο και για το παγκόσμιο στο οποίο ήταν πρωτεργάτης, αλλά παράλληλα και για την εμπορευματοποίηση του στους τομείς της βιοτεχνολογίας και ιατρικής. O Weiss μίλησε για τον Xu σε έναν πρώην ερευνητή και καθηγητή γενετικής στο Harvard, τον Geoffrey Duyk. Του είπε ότι ο Xu είχε επαφές στην Κίνα και ότι θα ήταν μία καλή ευκαιρία για μαζική συλλογή γενετικού υλικού στην απομονωμένη επαρχία Anhui από την οποία καταγόταν και είχε μεγαλώσει ο Xu, με πληθυσμό πάνω από 62 εκατομμύρια κατοίκους. Κάτι τέτοιο όμως θα ήταν αδύνατο χωρίς τη συμμετοχή ενός Κινέζου επιστήμονα που «γνώριζε τα κατατόπια» και που σύμφωνα με τον Weiss “είχε την ικανότητα να κινητοποιεί ανθρώπους”. Ο Xu ήταν ο άνθρωπός τους. Σύντομα θα γινόταν η εμπροσθοφυλακή τους.
Και ο Duyk συνδέεται άμεσα με το Πρόγραμμα (Ανάγνωσης) Ανθρώπινου Γονιδιώματος (Human Genome Project, HGP). Είχε συνεργαστεί και συνεχίζει να συνεργάζεται με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) των ΗΠΑ σε διάφορους τομείς, ο βασικότερος από τους οποίους είναι το ΗGP. Μάλιστα είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου που διεξάγει το Πρόγραμμα. Έχει υπάρξει σύμβουλος σε μεγάλους αμερικανικούς οργανισμούς βιοτεχνολογίας και μέλος, διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος τουλάχιστον έντεκα μεγάλων εταιρειών του κλάδου αυτού.
Ακριβώς εκείνη την εποχή έφυγε από το Harvard και πήγε στη μεγάλη εταιρεία βιοτεχνολογίας Millennium Pharmaceuticals, στην οποία έφτασε να γίνει αντιπρόεδρος του Τμήματος Γονιδιωματικής. Και η Millennium εμπλέκεται άμεσα στο Πρόγραμμα. Τo 1994, όταν ήδη είχε επιστρέψει η πρώτη αποστολή του Harvard από την Κίνα (όπως θα δούμε πιο κάτω), κλείνει πενταετή συμφωνία 70 εκατομμυρίων δολαρίων με την Hoffmann-La Roche για παρασκευή φαρμάκων για τον διαβήτη τύπου Β και την παχυσαρκία. Τo Δεκέμβριο του 1994 η Millennium κλείνει συμφωνία με το Harvard για την προμήθεια δεκάδων χιλιάδων δειγμάτων αξιόπιστου γενετικού υλικού. Για τα πρώτα 500 δείγματα DNA (400 από ασθματικούς και 100 από μη ασθματικούς) θα πληρώσει ένα εκατομμύριο δολάρια στο Ηarvard. Το Μάιο του 1996 η συμφωνία επεκτείνεται μέχρι το 1999 για ακόμα 1.180 δείγματα από ασθενείς με άσθμα. Γι’ αυτά το Harvard πήρε τρία εκατομμύρια δολάρια. Εκείνη την εποχή προχωρούσαν οι αιμοληψίες στην Κίνα και η Millennium δεν έχασε την ευκαιρία να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερο υλικό για τους σκοπούς της.
Έχοντας εξασφαλισμένα ήδη τα πρώτα δείγματα από την Κίνα, η Millennium θα κάνει το επόμενο βήμα λίγους μήνες αργότερα, το Δεκέμβριο του 1995: Κλείνει συμφωνία με τη σουηδική φαρμακευτική Astra AB ύψους 53,3 εκατομμυρίων δολαρίων για παρασκευή φαρμάκων για αρρώστιες του αναπνευστικού συστήματος, μεταξύ των οποίων το άσθμα. Μετά από αυτή τη συμφωνία το Harvard εισέπραξε άλλη μία χρηματοδότηση τριών εκατομμυρίων δολαρίων για πέντε χρόνια από το Υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ. Να σημειώσουμε εδώ ότι η Millennium είχε χρηματοδοτήσει και άλλα προγράμματα του Harvard για άλλες ασθένειες.
Η συμφωνία μεταξύ Millennium και Harvard γίνεται γνωστή τον Ιούλιο του 1995. Σε ένα δημοσίευμα του επιστημονικού περιοδικού Science γίνεται λόγος για 200.000 δείγματα αίματος από την Κίνα. Τώρα πια Ηarvard, Millennium, Astra και Roche είχαν μπει για τα καλά στο παιχνίδι, και στο τραπέζι είχε πέσει άφθονο χρήμα. «Ερευνητές», βιοτεχνολόγοι και φαρμακοβιομήχανοι ήταν έτοιμοι για δράση. Ο κύκλος της βιοπειρατείας είχε συμπληρωθεί.
Αμέσως μετά τη συμφωνία, τον Απρίλιο του 1996, θα μπει στο χρηματιστήριο. Από την αρχική δημόσια προσφορά μετοχών της θα κερδίσει 54 εκατομμύρια δολάρια. Το Μάιο του 1995, πριν μπει στο χρηματιστήριο, η τιμή της μετοχής της ήταν 4 δολάρια. Το Μάρτιο του 1998 έφτασε στα 19,75 δολάρια και πέντε χρόνια αργότερα, το Νοέμβριο του 2000 είχε εκτιναχτεί στα 89 δολάρια. Λίγο πριν φτάσει στο ιστορικό υψηλό της είχε αποσυρθεί από την επιχείρηση βιοπειρατείας (βλ. παρακάτω). Μετά την αποχώρηση της η τιμή της μετοχής της άρχισε να πέφτει. Σε κάποια δημοσιεύματα διαβάσαμε εικασίες για υψηλά στην ιεραρχία στελέχη της που έβγαλαν πολλά εκατομμύρια δολάρια εκείνη την εποχή, πουλώντας μετοχές της εταιρείας. Όλη την πορεία της μετοχής της από το 1995 ως σήμερα μπορείτε να τη δείτε εδώ.
Όταν το Harvard και ο Xu είχαν τα πρώτα δείγματα γενετικού υλικού στα χέρια τους, ο Xu έθεσε σε λειτουργία διάφορα προγράμματα γενετικής ή γενικά βιοϊατρικής φύσης, μαζί με άλλους επιστήμονες των ερευνητικών κέντρων του Harvard. Όπως παρατηρεί ο Sun-Wei Guo, καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Σαγκάης, ο Xu ήταν ο κύριος ερευνητής σε εννέα ερευνητικά προγράμματα ταυτόχρονα. Και τα εννέα χρηματοδοτήθηκαν από το Εθνικό Κέντρο Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ. Μιλάμε για ερευνητικούς τομείς πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους, όπως μια συγκεκριμένη κατηγορία άσθματος, η οστεοπόρωση, ο εθισμός στη νικοτίνη, η υπέρταση, κτλ. Με μια δόση ειρωνείας το γεγονός αυτό ο Guo το βρίσκει “ασυνήθιστο (extraordinary) και σίγουρα συγκλονιστικό (breathtaking)…ειδικά για ένα νέο πανεπιστημιακό χωρίς προηγούμενο ερευνητικό ιστορικό”. Νομίζουμε ότι το πιάσαμε το υπονοούμενο… Από το 1996 ως το 2008 τα προγράμματα του έλαβαν συνολικά δέκα εκατομμύρια δολάρια από το ΝΙΗ και από ιδιωτικά ιδρύματα. Νομίζουμε ότι περιττεύει η ερώτηση τι γενετικό υλικό χρησιμοποίησε σε αυτά τα προγράμματα. Με το ίδιο ύφος ο Guo συνεχίζει για τον Xu: “Αναγνωρίζοντας το ακαδημαϊκό του δυναμικό και τo αναπτυσσόμενο πεδίο (έρευνας) στο οποίο κινείτο, το 1996 η Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου του Harvard προήγαγε τον Xu σε Αναπληρωτή Καθηγητή και τον έκανε επίσης Διευθυντή του νεοσύστατου Προγράμματος Γενετικής Πληθυσμού της Σχολής”. Γιατί όχι;Το «εργαλείο» που λεγόταν Xu έφερνε χρήμα τότε…
Η σύμπραξη του Harvard με τη Millennium έγινε αρκετά γρήγορα και εύκολα, επειδή, εκτός από τον Duyk, το Harvard είχε το δικό του άνθρωπο σε θέση-κλειδί στην εταιρεία, τον EricLander, έναν από τους τέσσερις ιδρυτές της Millennium. Όταν μιλάμε για ιδρυτές συνήθως αναφερόμαστε σε φυσικά πρόσωπα, ξεχνώντας να αναφέρουμε τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που βρίσκονται πίσω από αυτά. Πίσω (και) από τον Lander βρίσκεται ο όμιλος του Ηarvard.
Ο Lander δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο. Είχε σπουδάσει Μαθηματικά και Οικονομικές Επιστήμες στο Harvard, αλλά μετά τον τράβηξε κι αυτόν η Βιολογία και η Γενετική. Εκεί ήταν το χρήμα… Είναι καθηγητής, ερευνητής και πρόσωπο κλειδί στις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Harvard. Δεν είναι ένας οποιοσδήποτε επιστήμονας. Ας αναφέρουμε μερικά μόνο στοιχεία που τεκμηριώνουν τη διαπίστωση αυτή. Πολλά περισσότερα μπορείτε να βρείτε στο βιογραφικό του και σε σχετικά άρθρα στο ίντερνετ. Ήταν σύμβουλος του Ομπάμα σε θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας. Το 2008 ήταν ένας από τους δέκα επιστήμονες στο κόσμο στους τομείς της Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, των οποίων τα επιστημονικά άρθρα είχαν χρησιμοποιηθεί από άλλους επιστήμονες. Από το 2009 ως το 2010 ήταν στο επίπεδο αυτό ο κορυφαίος στον κόσμο σε όλους τους επιστημονικούς τομείς, σύμφωνα με το εγκυρότερο καθεστωτικό επιστημονικό παρατηρητήριο Thomson Reuters’ Science Watch. Για την περίοδο 2011-2012 ήταν μέσα στους εικοσιένα κορυφαίους στον τομέα της Γονιδιωματικής σε όλο τον κόσμο. Είναι επίσης ο επικεφαλής στο Πρόγραμμα (Ανάγνωσης) Ανθρώπινου Γονιδιώματος (Ηuman Genome Project, HGP).
Το 2003 το Harvard αναβαθμίζει το βιοτεχνολογικό ερευνητικό του κέντρο Whitehead Institute, και ιδρύει τον ιατρικό, βιολογικό και βιοτεχνολογικό κολοσσό «Eli and Edythe L. Broad Institute of MIT and Harvard». Και τα δύο ερευνητικά κέντρα είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην υλοποίηση του Προγράμματος (Ανάγνωσης) Ανθρώπινου Γονιδιώματος (Human Genome Project, HGP). Μιλάμε για ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα στον κόσμο, αν όχι το μεγαλύτερο. Σύμφωνα με το Thomson Reuters’ ScienceWatch, το 2014 οι τέσσερις από τους πέντε σημαντικότερους ερευνητές στον τομέα της Γονιδιωματικής εργάζονταν στο Broad Institute. Επίσης, όλοι οι επικεφαλής του HGP δουλεύουν εκεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία της διεθνούς βάσης επιστημονικών δεδομένων International Scientific Ιndexind (ISI), ανάμεσα στους 250 σημαντικότερους επιστήμονες παγκοσμίως (σε όλους τους επιστημονικούς τομείς) οι 28 εργάζονται στο Broad. Ο Lander και άλλοι τρεις επιστήμονες του Broad είναι μέλη της Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (National Academy of Sciences, NAS). Αυτά είναι μερικά από τα πάμπολλα ενδεικτικά στοιχεία του σημαντικότατου ρόλου του Harvard σε όλους τους τομείς της λειτουργίας του.
Στον επίσημο τίτλο του Broad Institute φιγουράρει το όνομα του Eli Broad και της γυναίκας του. O Broad είναι ένας από τους πιο πλούσιους ανθρώπους στον πλανήτη. Στη γνωστή λίστα του Forbes με τους πιο πλούσιους στις ΗΠΑ και στον κόσμο, το 2019 ήταν ο 233ος πιο πλούσιος στον κόσμο και ο 78ος στις ΗΠΑ. Από την ίδρυση του το 2003 μέχρι το 2016 o Broad θα δωρίσει στο Ινστιτούτο του Harvard 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Επειδή όμως το Broad Institute έχει πολλά έξοδα και το καημένο «δε βγαίνει» μόνο με τα λεφτά των Broad, το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) συνεισφέρει και αυτό τον οβολό του, δίνοντας του από το 2015 μέχρι σήμερα κάτι παραπάνω από 840 εκατομμύρια δολάρια. To 2012 το ίδρυμα «Klarman Family Foundation» κάνει μία δωρεά 32,5 εκατομμύριων, το 2017 η εταιρεία Deerfield Management Co δίνει άλλα 50 εκατομμύρια, και το 2013 οι γείτονες μεξικάνοι, μέσω του ιδρύματος «Fundación Carlos Slim», δίνουν άλλα 50 εκατομμύρια, προς όφελος πάντα της Έρευνας και της Επιστήμης. Μικροποσά συγκρινόμενα με τα 650 εκατομμύρια που θα δώσει το 2014 το ίδρυμα «Stanley Family Foundation». Αυτή είναι μία από τις μεγαλύτερες δωρεές που έχουν γίνει ποτέ παγκοσμίως για «λόγους επιστημονικής έρευνας». Διευκρινίζουμε ότι τα ποσά αυτά αναφέρονται σε δωρεές που έχουν γίνει μόνο στο Broad Institute και όχι σε όλον τον όμιλο επιχειρήσεων του Harvard.
Ο κάθε δωρητής έχει δικαίωμα να θέσει όρους σχετικούς με τη χρήση του ποσού της δωρεάς που μπορεί να κάνει το ίδρυμα που δέχεται τη δωρεά. Συνήθως οι δωρητές βάζουν όρους σε ένα ποσοστό της δωρεάς. Το υπόλοιπο ποσό το διαχειρίζονται οι οικονομικές υπηρεσίες του ιδρύματος όπως γουστάρουν, συνήθως επενδύοντας το στο χρηματιστήριο ή στη χρηματοοικονομική αγορά γενικά. Τα τεράστια ποσά που επενδύει το Harvard το κατατάσσουν εδώ και πολλά χρόνια στην κορυφή των πανεπιστημίων-επενδυτών παγκοσμίως.
Όλα αυτά τα λεφτά που αναφέραμε πιο πάνω ήταν καθαρά, πεντακάθαρα, δηλαδή επισήμως ανακοινωμένα και κυρίως αφορολόγητα, μέχρι το 2017. Το έτος αυτό άλλαξε η νομοθεσία των ΗΠΑ βάσει της οποίας το Harvard θεωρείτο μη κερδοσκοπική επιχείρηση και υπαγόταν σε μία ειδική κατηγορία επιχειρήσεων που απαλλάσσονταν από φόρους. Από τότε πληρώνει φόρους στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ, όχι όμως στην τοπική κυβέρνηση της πολιτείας που ανήκει. Δεν το χάλασε πολύ το Harvard αυτό. Το 2018 ο ισολογισμός που παρουσιάστηκε επίσημα από το Ίδρυμα είχε πλεόνασμα 196 εκατομμυρίων δολαρίων, 82 εκατομμύρια περισσότερα από το 2017, ενώ το 2019, σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία, του περίσσεψαν 298 εκατομμύρια δολάρια. Λεφτά υπάρχουν…
Από τα παραπάνω πιστεύουμε ότι γίνεται σαφές πως το Harvard δεν πήγε στην Κίνα τυχαία, ή για να συλλέξει μερικές χιλιάδες δείγματα για το άσθμα ή και την παχυσαρκία. Τα πρόσωπα και οι εταιρείες που εμπλέκονται στην υπόθεση, ο τρόπος που αυτή οργανώθηκε και η συγκυρία στην οποία έγινε, είναι ενδείξεις μίας μεθοδευμένης επιχείρησης βιοπειρατείας, πολύ μεγαλύτερης κλίμακας από αυτήν που παρουσιάζεται στα ξένα μέσα μαζικής προπαγάνδας. Λέμε στα ξένα, επειδή στην Ελλάδα η υπόθεση αυτή δεν ακούστηκε καθόλου.
Τα ψέματα για τη χρονολογία και τη διάρκεια της επιχείρησης βιοπειρατείας
Πότε πραγματοποιήθηκε η μεγάλη επιχείρηση βιοπειρατείας; Το 1999 ο Xu και ο Weiss συνέγραψαν έν
