Η αριστοκρατία των άξιων και των πετυχημένων | Του Παντελή Κελεσίδη

Η αριστοκρατία των άξιων και των πετυχημένων

Τα καλοκαίρια στο Αιγαίο το θερμόμετρο ανεβαίνει υπερβολικά μερικές μέρες. Ευτυχώς που
έχουμε και αυτούς τους, ενοχλητικούς κατά τα άλλα, αέρηδες και μας κρατάνε στα ίσα μας
δροσίζοντας τα σώματα και τις ψυχές μας. Το λιγότερο που θα μπορούσαν να κάνουν ως
αντάλλαγμα για την ταλαιπωρία και τη ζάλη που κατά τα άλλα μας προκαλούν. Όπως όλα τα
πράγματα στη ζωή, τίποτα δεν είναι απόλυτα καλό ή κακό, χρήσιμο ή άχρηστο, σωστό ή λάθος και
όλα τα σχετικά.

Όπως θα έλεγε κάθε διαδικτυακό κείμενο που στερείται πρωτοτυπίας, φέτος το “θερμόμετρο
εκτοξεύθηκε στα ύψη” και εξαιτίας της διαμάχης για το πολύ σοβαρό ζήτημα, του οποίου η
σοβαρότητα ξεπερνά μνημόνια, οικονομικό στραγγαλισμό, ανεργία, το επόμενο survivor, το βρακί
της Πάολα, την ανάλυση της φετινής τουριστικής περιόδου, την εξαφάνιση της μεσαίας τάξης στην
Ελλάδα (όλοι θα ανήκουμε στην ανώτερη) και άλλα πολλά που λόγω υψηλής θερμοκρασίας και
ελλιπούς ενημέρωσης μας διαφεύγουν. Για ένα διάστημα όλοι ασχολήθηκαν με το ποιος θα
σηκώσει τελικά τη σημαία και επειδή ζούμε στην εποχή του ίντερνετ, ο κάθε πικραμένος και η κάθε
πορωμένη έγραψε και σπό μία αποψάρα. Εμείς γιατί όχι;

Από τη μία οι αριστεροί, ή τέλος πάντων όσοι φαντάζονται πως είναι αριστεροί μαζί και όσοι
φαντάζονται πως υπάρχουν άλλοι “πραγματικοί” αριστεροί μας βάζουν το θέμα της κλήρωσης για
τη σημαία αντί της αριστείας, και έτσι φαντάζονται πως κάνουν την νομοθετική τους επανάσταση.
Η αλήθεια είναι πως δεν τους έχουν μείνει και πολλές παράμετροι να πειράξουν στο σύστημα
χωρίς να τους μαλώσουν οι Ευρωπαίοι εταίροι τους. Επιτέλους, κάνουν κάτι που συμφωνεί με την
ιδεολογία τους.

Από την άλλη πλευρά, η πιο συντηρητική και παραδοσιακή πλευρά μαζί και η ελληνικής βερσιόν
νεοφιλελευθερη, αντιδρά αμυνόμενη για το καλό της πατρίδας , όπως αυτή τη φαντάζεται. Και οι
δύο δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να προσπαθούν να επιβάλλουν το δικό τους μοντέλο έναντι του
άλλου. Το κομμάτι της κοινωνίας μας που κανένας δε ρωτάει τη γνώμη του , είναι ως συνήθως οι
άμεσα ενδιαφερόμενοι. Στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι μαθητές.

Κανένας δεν ρώτησε τους μαθητές τι στο διάολο θέλουν να κάνουν με το θέμα της σημαίας. Όχι ότι
τους ρώτησαν για οτιδήποτε άλλο, όχι πως ρώτησαν και ποτέ οποιονδήποτε άλλον για οτιδήποτε
άλλο, αλλά ας μείνουμε στο θέμα μας , έτσι για αλλαγή. Και είναι και πολύ καλή αφορμή για να
δούμε τελικά ποιος είναι ο δημοκρατικότερος δρόμος και ποιος είναι αυτός που τον υπερασπίζεται.

Από τη μία έχεις τη δεξιά άποψη πως οι άνθρωποι πρέπει να ξεπερνούν τους άλλους αλλά και τον
ίδιο τους τον εαυτό σε μία διαρκή και ατελειώτη, αξιοποίηση του …δυναμικού τους. Η λογική τους
θα μπορούσε κακοπροαίρετα πάντα, να συμπυκνωθεί στο “Όσοι είναι άξιοι για επιτυχία είναι
πετυχημένοι, και όσοι μείναν πίσω , απλά δεν ήταν αρκετά ικανοί” Ολίγον από αστικές αξίες , μαζί
με τη δαρβινική θεωρία και έτοιμη η συνταγή. Από την άλλη η αριστερή άποψη , μας λέει πως όλοι
θα έπρεπε να είμαστε ίσοι και καλύτερα να θυσιάζουμε λίγη παραπάνω από την ατομικότητα μας
για το κοινό καλό. Το κοινό καλό θα ορίζεται από το κράτος που υπάρχει να μας προστατεύει από
το κεφάλαιο και τους υπόλοιπους κακούς, και τα λοιπά, και τα λοιπά.

Και όλα καλά μέχρι που άρχισαν να γίνονται πιο προοδευτικοί και να μιλάνε για χειραφέτηση των
μαζών, για συμμετοχική εώς και άμεση δημοκρατία για κινήματα βάσης των από κάτω και τα
σχετικά. Γενικά δεν υπάρχει μάλλον τίποτα που δε θα ήθελαν να οικειοποιηθούν και να
καπελώσουν. Θέλουν να φαίνονται αντιεξουσιαστικοί, αλλά αυτό είναι αδύνατον όταν είσαι εξουσία, αλλά αυτά είναι χοντρά γράμματα, και κανένας δε τους δίνει σημασία.

Μία πραγματικά αμεσοδημοκρατική στάση στο θέμα της σημαίας για παράδειγμα, θα ήταν η
δυνατότητα της αυτορύθμισης από την ίδια την μαθητική κοινότητα. Και μάλιστα όχι σε εθνικό
επίπεδο , κάτι που θα σήμαινε ανάγκη για μεγαλύτερο συντονισμό και εκλογή αντιπροσώπων, αλλά
σε τοπικό επίπεδο. Πολύ απλά , σε κάθε σχολείο οι μαθήτριες και οι μαθητές θα μαζεύονται, θα
συζητάνε και θα συναποφασίζουν τι θέλουν τελικά να κάνουν με αυτή την ιστορία. Θέλουν να
πηγαίνουν σε παρελάσεις; Με ποιον τρόπο ; Αν ναι ποιος θα ήθελαν να σηκώνει τη σημαία; Τι
σημαίνει για αυτές η κάθε εθνική επέτειος; Υπάρχουν άλλοι τρόποι που θα ήθελαν να τις
γιορτάζουν; Και άλλα πολλά ερωτήματα που θα προκύψουν.

Το μεγαλύτερο κέρδος από μία τέτοια διαδικασία είναι η ίδια η διαδικασία. Η εκπαίδευση στη
συζήτηση και στην από κοινού λήψη των αποφάσεων. Η αίσθηση πως εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε τη
στάση μας , υπολογίζοντας όλες τις παραμέτρους. Κάτι σχεδόν μαγικό. Και ως τώρα , ανύπαρκτο.

Και μη βιαστείτε να κατηγορήσετε μία τέτοια πρόταση για αριστερή φαμφάρα. Καμιά
αριστεροκεντρώοδεξιά κυβέρνηση δε θα επέτρεπε κάτι τέτοιο, γιατί έτσι αυτοακρωτηριάζεται. Για
να υπάρχει εξουσία, χρειάζεται ομοιομορφία, κεντρικός έλεγχος, και λήψη αποφάσεων από τους
εκλεκτούς.

Και επίσης , αν υποθέσουμε πως έσπαγε ο διάολος το ποδάρι του και γινόταν κάτι τέτοιο, δε νομίζω
πως , αν και δε θα ήταν άσχημο, η πλειοψηφία των σχολείων να επέλεγε την άρνηση στις
παρελάσεις ή έστω την κλήρωση για τη σημαία αντί του κριτηρίου της αριστείας. Να μην
εκπλαγούμε αν δούμε πόσο συντηρητική και πόσο συστημική είναι τελικά η νεολαία μας. Και εκεί
είναι η διαφορά ανάμεσα σε ένα δεξιό , σε ένα αριστερό , και σε έναν Πόντιο, ε συγγνώμη, έναν ας
τον πούμε φίλο της αυτονομίας. Μόνο ο τελευταίος, θα σεβαστεί την διαφορετική άποψη των
άμεσα ενδιαφερόμενων ακόμα και αν δε συμφωνεί με τη δική του γιατί τη δικιά του δε θα την
πιστεύει σαν απόλυτη αλήθεια. Οι υπόλοιποι θα πούνε ότι τη σέβονται, γιατί δεν είναι φασίστες και
αυτό είναι μία κάποια παρηγοριά, αλλά θα αδυνατούν να βιώσουν μέσα τους αυτή την παραδοχή,
ότι τελικά δεν έχει και τόση σημασία τι πιστεύουν αυτοί, και δεν είναι ανάγκη όλο το σύμπαν να
ευθυγραμμιστεί με τις δοξασίες τους.

Με απλά λόγια, δε χρειάζεται να περιμένουμε την χειραφέτηση. Μπορούμε απλά να τραβήξουμε
το χέρι μας. Και αν επιμένουν να μας κρατάνε, να βάλουμε κι άλλη δύναμη. Μέχρι τότε, καλά
μπάνια, όσο ο καιρός κρατάει και όσο μας παίρνει.

Παντελής Κελεσίδης
Λήμνος 20/08/2017