Η εξουσία στο λαό. Του Αντώνη Κοκορίκου

Η ευκαιρία του δημοψηφίσματος, αποδεικνύει πως η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών είναι περισσότερο ώριμοι από το πολιτικό σύστημα και μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις με μεγαλύτερη ψυχραιμία σε σύγκριση με τα κόμματα στην πλειοψηφία τους. Το μέγεθος της διαφοράς ανάμεσα στο ΟΧΙ (61%) και στο ΝΑΙ (39%) δεν εξηγείται ούτε από την επιρροή των κομμάτων, ούτε από τα προγνωστικά, ούτε από την απήχηση των μέσων ενημέρωσης. Εξηγείται μόνον αν λάβουμε υπόψιν μας ότι το ένα τρίτο της κοινωνίας (άνεργοι, απλήρωτοι, κατεστραμμένοι επιχειρηματίες, νέοι, μετανάστες στο εξωτερικό, απελπισμένοι και άστεγοι κλπ) δεν εκπροσωπείται από το πολιτικό σύστημα, ούτε από τα συνδικάτα, ούτε από τον Τύπο, ούτε στα τραπέζια των διαπραγματεύσεων και φυσικά ούτε στη Βουλή. Εκπροσωπήθηκε όμως στο δημοψήφισμα με την ψήφο του.

Αυτό καταγράφηκε και στην κάλπη, και π.χ. είχαμε στον Ασπρόπυργο 79% και σε μια σειρά δήμους με μεγάλη ανεργία και φτώχεια όπως ο Ταύρος, η Ελευσίνα, η Νίκαια, το Πέραμα και η Δραπετσώνα, Η Λαυρεωτική η Φυλή, οι Αχαρνές,  η Αγία Βαρβάρα, το Αιγάλεω και το Περιστέρι είχαμε ποσοστά υπέρ του ΟΧΙ πάνω από 70%! Οι ευρύτερες εκλογικές περιφέρειες όπου ανήκουν αυτοί οι δήμοι, είχαν τα συνήθη αποτελέσματα στο δημοψήφισμα. Σε αυτές τις περιοχές υπερεκπροσωπείται όχι το ΟΧΙ, αλλά το ένα τρίτο της κοινωνίας που είναι ήδη εκτός συστήματος και αγνοείται από το σύστημα, από την κυβέρνηση και από την αντιπολίτευση, από τα μνημόνια και από τους αντιμνημονιακούς ρήτορες.

Με απλά μαθηματικά, το σύστημα, το καθεστώς, οι θεσμοί της κοινωνίας και του κράτους έχουν φτιαχτεί για να εκπροσωπούν αυτά τα δύο τρίτα της ελληνικής κοινωνίας γιατί το άλλο ένα τρίτο που είναι εκτός συστήματος, συνήθως έχει ένα μέγεθος της τάξης του 5 έως 10% και επομένως μπορεί να καλυφθεί από τα προγράμματα ανεργίας και πρόνοιας που υπήρχαν στο παρελθόν. Σε άλλες συνθήκες π.χ. τα συνδικάτα εκπροσωπούν τους εργαζόμενους που είναι το 90% και η φροντίδα για το άνεργο 5 έως 10% είναι επίσης μέρος της ασφάλειας του 90% που εργάζεται. Αυτή τη φορά, υπάρχουν συνδικάτα και σωματεία που το 60% των μελών τους είναι άνεργοι και κατά το καταστατικό τους θα έπρεπε να έχουν διαγραφεί οι άνεργοι από τις καταστάσεις των μελών. Σταδιακά θα αρχίσει η εκκαθάριση των μητρώων τους, αλλά δεν προβλέπονται σωματεία ειδικά για άνεργους γιατί μεταξύ άλλων δεν μπορούν να πληρώνουν εισφορές και κυρίως δεν μπορούν να κάνουν απεργίες για να ακουστεί η φωνή τους.

Η κρίση, θεωρείται από όλους προσωρινή και αφύσικη κατάσταση του συστήματος, η οποία σε λίγο θα γίνει μια κακή ανάμνηση και επομένως δεν υπάρχει λόγος αναθεώρησης του δικαίου, των θεσμών και των νόμων του κράτους ώστε να εκπροσωπείται αυτό το ένα τρίτο της κοινωνίας. Μεταξύ των βουλευτών δεν υπάρχει ούτε ένας άνεργος, αφού με την εκλογή του βρήκε δουλειά και εισπράττει την αποζημίωσή του. Δεν βρήκε μόνο της δουλειά που ίσως δεν είχε, αλλά και ένα κοινωνικό στάτους ανώτερο από αυτό που απολαμβάνει ένας άνεργος ή απλήρωτος ή απελπισμένος. Στο δημοψήφισμα, όλοι οι απόκληροι του συστήματος έγιναν για μία μέρα βουλευτές και ψήφισαν υπέρ των συμφερόντων τους στη συντριπτική τους πλειοψηφία και ασχέτως ιδεολογικών και πολιτικών εντάξεων.

Για το «σύστημα», για την «κοινωνία», για τους υπόλοιπους Έλληνες, απέμειναν τα άλλα δύο τρίτα των ψήφων και αυτά μοιράστηκαν μισά – μισά ανάμεσα στο ΝΑΙ και στο ΟΧΙ αν κρίνουμε από την επιρροή των κομμάτων, τις σφυγμομετρήσεις και τη δράση των μέσων ενημέρωσης που ήταν συντριπτικά υπέρ του ΝΑΙ σε αναλογία 9 προς 1. Αυτό επιβεβαιώνεται και στην κάλπη αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα του ΝΑΙ που πήρε 47% στην Α’  Αθηνών, 42% στη Β’  Αθηνών, 41% στην Α’  Πειραιώς. Η τρομοκρατική δράση των μέσων ενημέρωσης, ενώ είχε στόχο να τρομοκρατήσει τους φτωχούς και τους πολλούς, κατέληξε μόνον να φανατίσει τους ήδη πεισμένους και αυτό φάνηκε στην κάλπη, όπου η αφρόκρεμα της αφρόκρεμας της κοινωνίας (με την έννοια του υψηλού εισοδήματος) έδωσε υπέρ του ΝΑΙ 84% στην Εκάλη, 70% στο Διόνυσο, 66% στη Βουλιαγμένη, 65% στην Κηφισιά, και 63% στη Βούλα. Εμπειρικά γνωρίζουμε ότι από αυτές τις νησίδες του ΝΑΙ απουσιάζουν οι απόκληροι της κοινωνίας και αυτό φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού. Σε αυτές τις περιοχές υπερεκπροσωπείται όχι το ΝΑΙ, αλλά η ελίτ του υπάρχοντος συστήματος.

Η εμπειρική αυτή διαπίστωση, είναι έργο των πανεπιστημιακών μελετών να αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας, αλλά υποθέτω ότι κανένα μέλος της ελίτ και του συστήματος δεν έχει την πρόθεση ή το κίνητρο για μια τέτοια απόδειξη πέραν πάσης αμφιβολίας. Η ανάλυσή μας δεν εμποδίζεται από την έλλειψη ποσοτικών αποδείξεων, πόσο μάλλον που η ψήφος είναι μυστική. Υπήρχαν όμως αποδείξεις και πριν από την οικονομική κρίση ότι το πολιτικό σύστημα έχει χρεοκοπήσει, έχει έλλειμμα ηγεσίας το οποίο ιστορικά ταυτίζεται με το έλλειμμα δημοκρατίας. Συνεπώς και η λύση βρίσκεται στην ενίσχυση της δημοκρατίας και την εισαγωγή θεσμών ενίσχυσης της άμεσης δημοκρατίας σε βάρος του αντιπροσωπευτικού συστήματος το οποίο δεν είναι δημοκρατικό κυριολεκτικά. (Δήμος=λαός=πολίτες και κράτος=δύναμη=εξουσία=κυριαρχία)

Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο πρωθυπουργός πρέπει να κατανοήσουν ότι αυτή τη στιγμή ηγούνται των προσπαθειών του εργαζόμενου Έλληνα πολίτη, να ανακτήσει την κυριαρχία του, την εξουσία του, τη δύναμή του και την επιρροή του. Αυτή είναι μια διαδικασία που διαρκεί αιώνες και οι απλές διακυμάνσεις απαιτούν δεκαετίες για να σημειωθούν. Το μέσο για την αποκατάσταση/πλήρωση της Δημοκρατίας είναι οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις και οι λύσεις είναι γνωστές εδώ και δεκαετίες. Η εισαγωγή της απλής αναλογικής δεν είναι πιά μια γενική και αφηρημένη ιδεαλιστική πρόταση που υπηρετεί τη δημοκρατία και την ισότητα της ψήφου. Είναι ένα εργαλείο για να διαμορφωθεί σταδιακά (αφού δεν έχουμε επανάσταση) μια νομοθεσία που θα εξυπηρετεί τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα των πολιτών. Είναι ο μόνος τρόπος για να εκπροσωπεί η πλειοψηφία της Βουλής την πλειοψηφία των πολιτών. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι καμιά κυβέρνηση στο μέλλον δεν θα εκπροσωπεί τη μειοψηφία των πολιτών όπως γινόταν στο παρελθόν και γίνεται και τώρα. Το ίδιο καλπονοθευτικό σύστημα (με 50 έδρες μπόνους) που επέτρεψε στον Σαμαρά να κυβερνήσει 2,5 χρόνια, επιτρέπει και στον Τσίπρα να κυβερνά. Είναι το δημοψήφισμα που του δίνει τη δημοκρατική νομιμοποίηση να συνεχίσει και όχι η Βουλή και το Σύνταγμα. Απόδειξη ότι αν είχε πλειοψηφήσει το ΝΑΙ πολιτικά (όχι συνταγματικά) έπρεπε να υποστείλει τη σημαία και να παραδώσει το κάστρο στους δανειστές. Συνταγματικά ο Τσίπρας δεν θα είχε κανένα λόγο να μην κάνει κωλοτούμπα αφού δεν έχει χάσει τη δεδηλωμένη εμπιστοσύνη της Βουλής. Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι το πολιτικό σύστημα θέλει εκ βάθρων ανακαίνιση, ώστε να εκπροσωπεί πάντοτε τον ελληνικό λαό και όχι μόνον τη στιγμή που στήνονται οι κάλπες. Επομένως η απλή αναλογική δεν είναι αρκετή. 

Η απλή αναλογική έχει όμως μια ευρύτερη επιρροή καθώς υποχρεώνει σε συμμαχικές κυβερνήσεις. Δεν νοείται άρνηση κόμματος που συμμετέχει στις εκλογές, (όπως το ΚΚΕ) να αρνηθεί τη συμμετοχή του σε συμμαχική κυβέρνηση και ο ίδιος εκλογικός νόμος πρέπει να προβλέπει πολιτικές ποινές εκ των προτέρων γνωστές για την περίπτωση άρνησης η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ακυβερνησία. Ποιος θα διαπιστώνει αν υπάρχει τέτοια ανάγκη; Προφανώς η Βουλή με τον κανονισμό της και μακροπρόθεσμα το Σύνταγμα όπως γίνεται και π.χ. στη Γερμανία.

Αυτό με τη σειρά του υποχρεώνει σε εκδημοκρατισμό το κομματικό φαινόμενο μειώνοντας θεσμικά την αυθαίρετη εξουσία του αρχηγού της κάθε κοινοβουλευτικής ομάδας και αποδίδοντας στους πολίτες αυτή την εξουσία. Για παράδειγμα ο αρχηγός να μην μπορεί να διαγράφει όποιον βουλευτή ψήφισε κατά συνείδηση στη Βουλή παρά την κομματική πειθαρχία, γιατί το χρέος έναντι του Έθνους υπερτερεί έναντι της δέσμευσης έναντι του κόμματος. Επίσης βουλευτής που παραιτείται της έδρας του λόγω διαφωνιών με την ηγεσία, δεν παραδίδει την έδρα στο κόμμα αλλά στους πολίτες που τον εξέλεξαν, οπότε γίνονται επαναληπτικές εκλογές στην περιφέρειά του με τον ίδιο υποψήφιο απέναντι στον υποψήφιο που προβάλει το κόμμα του και φυσικά συμμετέχουν όλοι οι πολίτες με την ψήφο τους στην κάλπη. Έτσι δεν θα μπορεί κανείς Σαμαράς να διαγράψει 20 βουλευτές επειδή δεν ψήφισαν το μνημόνιο, αλλά δεν του έλλειψαν, γιατί είχε το καλπονοθευτικό μπόνους των 50 εδρών, αλλά κυρίως είχε την απειλή ότι δεν θα τους περιλάβει ξανά στις λίστες υποψηφίων του κόμματος.

Φυσικά το ίδιο ισχύει και για τα απλά μέλη του κόμματος, οπότε δεν θα ξανασυναντήσουμε φαινόμενα όπως να εγκρίνει ομόφωνα μια κεντρική επιτροπή μια απόφαση, στη συνέχεια να διαγράφονται τα μισά μέλη της κεντρικής επιτροπής και μετά η νέα κεντρική επιτροπή να ξαναψηφίζει ομόφωνα την αντίθετη απόφαση. Τα ίδια τα καταστατικά των  κομμάτων μπορούν να προβλέπουν τέτοιες διαδικασίες που να αποκλείουν την αυθεντία του κάθε αρχηγού ή της κάθε  κεντρικής επιτροπής. Αυτό θα εμπόδιζε π.χ. την ύπαρξη κομμάτων φασιστικών ή ναζιστικών που προβλέπουν το θεσμό του αρχηγού ο οποίος μόνος του θεωρείται πολιτικό όργανο που μπορεί να αποφασίζει για το κόμμα. Το σημαντικότερο φυσικά είναι να μπορεί το κάθε εκλεγμένο μέλος να ανακληθεί από εκείνον που τον εξέλεξε, συνεπώς δεν μπορούν τα συλλογικά όργανα (όπως το συνέδριο) να συνέρχονται μια φορά στα 4 χρόνια, αλλά όποτε το ζητήσει μια μικρή αλλά σεβαστή μειοψηφία των μελών του.

Ένα από τα κίνητρα μπορεί να είναι η κρατική χρηματοδότηση μόνον στα κόμματα που έχουν υιοθετήσει δημοκρατική λειτουργία, (αν και μακροπρόθεσμα πρέπει να καταργηθεί η χρηματοδότηση) και ένα πολιτικό μέτρο μπορεί να είναι ο αποκλεισμός από τις εκλογές στα κόμματα που δεν έχουν τις συνταγματικές προδιαγραφές δημοκρατικής λειτουργίας.