Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί μελλοντική απειλή. Είναι εδώ και συνεχώς χειροτερεύει. Μόνο τα παραδείγματα από τον τελευταίο χρόνο, από τους καύσωνες δίχως προηγούμενο ως τις μανιώδεις πυρκαγιές στον Αρκτικό Κύκλο, τη Μεσόγειο και την Δυτική Ακτή των ΗΠΑ, την κατάρρευση του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου, το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική με τριπλάσιους ρυθμούς τα τελευταία πέντε χρόνια, αποτελούν εξαιρετικά ανησυχητικές και οδυνηρές υπενθυμίσεις ότι βρισκόμαστε ήδη πολύ βαθιά μέσα στο πρόβλημα. Και όλα αυτά με αύξηση της θερμοκρασίας μόλις 1°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Στη Συμφωνία για το Κλίμα του Παρισιού, οι κυβερνήσεις συμφώνησαν να καταφέρουν συγκράτηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5°C. Για να κατανοήσουν τι πραγματικά σημαίνει αυτός ο στόχος, ζήτησαν από την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) να εκπονήσει ειδική έκθεση για το ζήτημα. Σήμερα, μετά από 1,5 χρόνο εντατικής εργασίας από κορυφαίους επιστήμονες από όλο τον κόσμο, η έκθεση παραδόθηκε στις κυβερνήσεις και αποτελεί ορόσημο για το μέλλον του πλανήτη μας. Παρακάτω υπογραμμίζουμε μερικά από τα βασικά σημεία αυτής της έκθεσης που αποδεικνύουν ότι ο πλανήτης μας δεν αντέχει αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από 1,5°C:
>> Με τους σημερινούς κλιματικούς στόχους, η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη αναμένεται να ξεπεράσει τους 3°C, αφήνοντας πίσω κάθε ελπίδα περιορισμού της στον 1,5 °C. Πρόκειται για ένα μέλλον με εξαιρετικά υψηλές πιθανότητες για συχνές καταιγίδες και άλλα ακραία κλιματικά φαινόμενα, δασικές πυρκαγιές, πιο καταστροφικους τυφώνες, μεγάλες και μη αναστρέψιμες καταστροφές οικοσυστημάτων και απώλεια ειδών. Πιθανότατα θα βιώσουμε την εγκατάλειψη μεγάλων γεωργικών περιοχών, μεγάλες συγκρούσεις που καταστρέφουν τις κοινωνίες και θα δούμε ολόκληρες χώρες να δυσλειτουργούν. Πρόκειται για ένα μέλλον όπου η ζωή, για πολλές αυτόχθονες, αγροτικές και νησιωτικές κοινότητες θα καταστεί ανυπόφορη, με λαούς ή ολόκληρα έθνη να αναζητούν καταφύγιο σε μία όλο και πιο κατακερματισμένη παγκόσμια κοινότητα. Μέχρι το 2100 ο κόσμος όπως τον ξέρουμε τώρα δεν θα ήταν πλέον αναγνωρίσιμος.
>> Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2°C είναι πολύ πιο επικίνδυνη από ό,τι πιστεύαμε όταν υπογράφηκε η Συμφωνία του Παρισιού. Οι σημαντικότεροι λόγοι ανησυχίας για την κλιματική αλλαγή, όπως αυτοί εντοπίστηκαν και διατυπώθηκαν στη Συμφωνία του Παρισιού, αναθεωρήθηκαν. Η έκθεση επισημαίνει σημαντικά υψηλότερους κινδύνους με χαμηλότερα επίπεδα υπερθέρμανσης για τους ανθρώπους, τους ζωντανούς οργανισμούς του πλανήτη και τις οικονομίες των χωρών.
>> Ο περιορισμός της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5°C αντί τους 2°C είναι ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη μας. Θα προστατεύσει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους από συχνές ακραίες θερμοκρασίες, θα μειώσει κατά το ήμισυ το ποσοστό των επιπλέον πληθυσμών που υποφέρουν από έλλειψη νερού και θα συμβάλει στην επίτευξη στόχων αειφόρου ανάπτυξης και εξάλειψης της φτώχειας.
>> Η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5°C ή χαμηλότερα είναι μία μεγάλη πρόκληση, ωστόσο είναι ακόμα εφικτή αν είμαστε γρήγοροι, τολμηροί και τυχεροί, και επιταχύνουμε τώρα τη δράση σε όλα τα μέτωπα.
>> Υπάρχουν λύσεις που θα μπορούσαν να επιτρέψουν τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών κατά το ήμισυ μέχρι το 2030 με τρόπους που θα στηρίξουν τους αναπτυξιακούς στόχους, θα ενισχύσουν την κλιματική ανθεκτικότητα και θα μας δώσουν πιο υγιείς κοινωνίες με ευημέρια.
>> Τα επόμενα χρόνια είναι ζωτικής σημασίας να μειώσουμε τις εκπομπές άνθρακα καθώς και να διατηρήσουμε και να αυξήσουμε τα δάση μας, ώστε ουσιαστικά να μηδενίσουμε τις εκπομπές το αργότερο μέχρι τα μέσα του αιώνα. Με τους σημερινούς κλιματικούς στόχους των χωρών για το 2030, δεν θα είχαμε καμία πιθανότητα. Οι στόχοι λοιπόν πρέπει να βελτιωθούν σημαντικά.
Απαιτείται δράση
Απαιτείται η συμβολή όλων. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα γρηγορότερα και πιο τολμηρά, σε όλα τα επίπεδα, και να μην αφήσουμε πίσω κανένα τομέα. Η πρόκληση είναι άνευ προηγουμένου και δεν θα λυθεί μόνο από την τεχνολογία ή με οικονομικούς όρους. Πρέπει να προετοιμαστούμε άμεσα για τις επιπτώσεις και τις απώλειες που δεν μπορούν πλέον να αποφευχθούν, φροντίζοντας για τις ανάγκες των ατόμων που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Και πάνω από όλα χρειαζόμαστε καλύτερη διακυβέρνηση, βαθύτερη κατανόηση των μετασχηματισμών του συστήματος και γρήγορες αποφάσεις:
>> Η πορεία προς μηδενικές παγκόσμιες εκπομπές, μειώνοντάς τις κατά το ήμισυ έως το 2030, είναι μονόδρομος.
>> Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναβαθμίσουν ριζικά τους στόχους και τα σχέδιά τους για το 2030, καθώς οι τρέχοντες στόχοι θα οδηγήσουν σε ένα καταστροφικό σενάριο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3-4°C. Στη διάσκεψη COP24 για το κλίμα φέτος, οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν δράση με βάση τη συγκεκριμένη έκθεση και να δεσμευτούν ότι θα ευθυγραμμίσουν τα εθνικά τους σχέδια με τον 1.5°C μέχρι το 2020.
>> Τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να καταργηθούν πάρα πολύ γρήγορα. Μέχρι το 2030, η συνολική κατανάλωση άνθρακα θα πρέπει να μειωθεί κατά τουλάχιστον δύο τρίτα, και μέχρι το 2050 σχεδόν στο μηδέν.
>> Η εξυπνότερη χρήση της ενέργειας, η απανθρακοποίηση του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και η ηλεκτροποίηση της τελικής χρήσης ενέργειας στις μεταφορές, τη βιομηχανία και τα αστικά συστήματα αποτελούν βασικά συστατικά των ευρύτερων μετασχηματισμών του συστήματος.
>> Το χρηματοπιστωτικό σύστημα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με την πρόκληση του 1,5°C, καθώς η μετατόπιση των επενδυτικών ροών θα είναι κλειδί. Οι προοδευτικές επιχειρήσεις και οι επενδυτές μπορούν να οδηγήσουν τον δρόμο, ευθυγραμμίζοντας τις στρατηγικές τους με τον 1.5°C.
>> Πρέπει να προστατεύσουμε ό,τι έχουμε. Τα υγιή οικοσυστήματα είναι πιο ανθεκτικά στις αναπόφευκτες αλλαγές του κλίματος. Πρέπει να προστατεύσουμε την Αρκτική και την Ανταρκτική, να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο θαλάσσιων καταφυγίων, να καταργήσουμε την αποψίλωση των τροπικών δασών και να υιοθετήσουμε βιώσιμες γεωργικές πρακτικές.
>> Πρέπει με δικαιοσύνη να προετοιμαστούμε για το αναπόφευκτο. Η αλλαγή του κλίματος είναι πραγματικότητα. Όλα τα μελλοντικά σχέδια ανάπτυξης και διαχείρισης των υδάτων, τα έργα υποδομής και τα προγράμματα επισιτιστικής ασφάλειας πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους την κλιματική πραγματικότητα. Η αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει” πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο των προσπαθειών προσαρμογής και αντιστάθμισης μεταξύ και εντός των χωρών.
Αυτή είναι η στιγμή της αλήθειας. Είναι η στιγμή που οι κυβερνήσεις μας είναι αντιμέτωπες με την σκληρή πραγματικότητα και πλέον μόνο με θαρραλέες και φιλόδοξες αποφάσεις μπορούν να αποφύγουν τα χειρότερα και πιο τρομακτικά σενάρια για εμάς και τις επόμενες γενιές.
Δες ολόκληρη την έκθεση εδώ.
