Η ΜΙΚΡΗ – ΜΕΓΑΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ! Του Θοδωρή Αρβανίτη

 

.

 

–Νομίζω είναι ό,τι πιο επαναστατικό έχει γίνει στη χώρα στα χρόνια αυτά !!! (χωρίς να υποτιμώ κι’άλλες προσπάθειες πολιτών και συλλογικοτήτων … από τα κάτω).

 

–Το θεωρώ επαναστατικό διότι δίνεται πραχτική απάντηση σήμερα στα τρία αυτά σοβαρά προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας και της φύσης, δηλ στο διατροφικό, στο αγροτικό και στο περιβαλλοντικό, (χωρίς βέβαια να υποτιμώ το πιο σοβαρό απ’όλα που είναι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο) !!!

 

–Πρέπει να επισημάνω επίσης ότι στην πορεία αυτή αντιμετωπίσαμε την ανελέητη επίθεση από το κράτος και από τα κόμματα εξουσίας, από τα μεγάλα συμφέροντα πολεθνικών εταιρειών, μεσαζόντων κλπ, από την επιστημονική κοινότητα (πλην εξαιρέσεων) !!!

 

Ακόμα δε, την αδιαφορία – στην καλύτερη των περιπτώσεων – και τον πόλεμο των κομμάτων της αριστεράς, μείζονας και μη, και την συκοφαντία των συναδέλφων συμβατικών αγροτών και γεωπόνων.

 

Είχαμε ακόμα να αντιμετωπίσουμε την στενοκεφαλιά και την φασίζουσα νοοτροπία αρκετών συναδέλφων και ομάδων βιοκαλλιεργητων.

 

–Συμμάχους μας είχαμε τα οικολογικά και περιβαλλοντικά κινήματα, τους βιοκαταναλωτές, τμήμα που ανήκει στο χώρο του ελέγχου και της πιστοποίησης, τους Δήμους, οι οποίοι, παρανόμως παίρνοντας πολιτικές αποφάσεις, που τις περισσότερες φορές ήταν ομόφωνες, μας έδωσαν δρόμους και πλατείες, και αρκετούς υποστηριχτές απ’όλες τις κοινωνικές τάξεις και στρώματα, σαν άτομα, ανεξάρτητα σε ποιο κόμμα και ιδεολογία ανήκαν.

 

Αυτό αποδεικνύει την υπερκομματικότητα και την διαταξικότητα των προβλημάτων που αφορούσε η δράση μας.

 

–Συμμετείχαμε δε και σε δυο καταλήψεις … στην Δημοτική Αγορά της Κυψέλης και στην “Πάτμου και Καραβία” !!!

 

Η 2η λειτουργεί ακόμα, η πρώτη κράτησε 6 χρόνια περίπου με μεγάλη επιτυχία, ώσπου ένα πρωϊ, 6 η ώρα, 15αύγουστο, μας περίμεναν 2 διμοιρίες ΜΑΤ με τις ευλογίες του Δήμαρχου Αθηναίων, το 2012.

 

–Οι αυτοδιαχειριζόμενες αγορές δεν είναι πλέον μόνο ένας θεσμός που δημιούργησαν οι βιοκαλλιεργητές εδώ και 26 χρόνια, αλλά κατοχυρωμένες και νομικά από τον Ιούνη του 2019 !!!

 

Το δικαίωμα δηλαδή των παραγωγών να οργανώνουν και να λειτουργούν τις αγορές τους … είναι κομμάτι της δημιουργικής ικανότητας των βιο-παραγωγών και σ’αυτό το επίπεδο !

 

–Πολλοί και πολλές, δε, που γνωρίζουν και τα διεθνή, μιλάνε για παγκόσμια πρωτοτυπία !

 

–Οι βιοκαλλιεργητές άνοιξαν το δρόμο για όλους τους αγρότες να μπορούν να ανοίξουν αγορές παραγωγών μέχρι και το τελευταίο χωριό, παρ’όλο που απείχαν από τον αγώνα αυτό, εμπλεκόμενοι και διαπλεκόμενοι στις εκφυλισμένες συμβατικές λαϊκές αγορές.

 

Οι συμβατικοί αγρότες είναι συνάδελφοί μας και δυνάμει βιοκαλλιεργητές, παρ’ότι συνεχίζουν το στραβό δρόμο της χημικής γεωργίας.

 

–Με το χέρι στην καρδιά θα προσπαθήσω να είμαι αντικειμενικός και δίκαιος.

 

–Πώς “έγινε η ανάγκη ιστορία” και η ιδέα πραγματικότητα.

 

–Θα χρειαστώ χρόνο, όρεξη και έμπνευση, στις δύσκολες αυτές μέρες που περνάμε.

 

–Ο Αγώνας αυτός κερδήθηκε διότι δόθηκε σωστά.

 

–Χρειάζεται όμως επαγρύπνηση !

 

–Διότι … “ΟΣΟ ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ … ΤΟΣΟ ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Η ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ!!”

 

–καλύτερα λιγότερα και ελεύθερα !

 

— ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΑΝΤΟΥ !

 

–Τον πατέρα δεν τον “χώραγε το σπίτι” (έκφραση δική του), ούτε το ένα διαμέρισμα της αδελφής που ήταν άδειο τότενες, ούτε το άλλο που έμενε η μάνα … ήθελε να τσεκουροπελεκάει φτιάχνοντας αγκλίτσες και διάφορα ξυλόγλυπτα – όπως έκανε και στο χωριό – και ξεσήκωνε τους ενοίκους της πολυκατοικίας από το θόρυβο.

 

Αλλά ούτε και μια φτηνή μονοκατοικία που του νοικιάσαμε εκεί κοντά να την έχει για εργαστήρι για να ησυχάσουν οι γείτονες αλλά και μεις.

 

Αυτή η φάση κράτησε κάνα δυο χρόνια ώσπου βαρέθηκε και στην μονοκατοικία και γύρισε πάλι στα διαμερίσματα και τα έκανε ξυλουργεία !!!

 

Δύσκολος άνθρωπος, δεν τον χώραγε ο τόπος. Σκεφτόμαστε τι να κάνουμε … να είναι κάπου που να του αρέσει … να μην ενοχλεί … και να ησυχάσουμε και μεις. Τότε η αδελφή έριξε την ιδέα : Να βρούμε μια μονοκατοικία έξω από την Αθήνα να έχει και οικόπεδο να καλλιεργεί κι’όλας … έτσι και θα του αρέσει και μεις θα γλυτώσουμε και τη φασαρία … αλλά και την γκρίνια.

 

–Ωραία σαν ιδέα … συμφωνήσαμε, αλλά στην πράξη είχε πολλές δυσκολίες … πρώτον να βρούμε το σημείο και δεύτερο τα λεφτά !

 

Η αδελφή είχε κάποια φράγκα … δεν φτάνανε όμως για μια σοβαρή αγορά … εγώ και ο αδελφός άφραγκοι … είμαστε ακόμα στο εξωτερικό … τα έτοιμα τελειώσανε, ο χρόνος που δουλεύαμε ήταν πλέον λιγοστός, αν δεν βοήθαγε η μάνα από το μισθό της και η αδελφή δεν θα τα βγάζαμε πέρα.

 

–Έτσι αρχίσαμε το ψάξιμο από αγγελίες – μεσιτικά κι’από γνωστούς … καβάλα στο παπάκι με την αδελφή και βλέπαμε διάφορα … πιο πολύ κατά τα Μεσόγεια.

 

Δεν μας άρεσε κανένα απ’όσα βλέπαμε … άλλα ήτανε καλά αλλά ακριβά, κάποια άλλα λαθραία … ώσπου μια μέρα πήγαμε προς τον Άγιο Στέφανο.

 

Εκεί ήταν ένας Πόντιος, συνάδελφος της μάνας, καθαριστής κι’αυτός στο νοσοκομείο αλλά έκανε και τον μεσίτη.

 

Πήγαμε τον βρήκαμε … μας πήγε στον οικισμό Ποντίων σε κάτι λαθραία, σε κάτι οικόπεδα με σπιτάκια παλιά και πανάκριβα για μας … δεν μου άρεσε κανένα.

 

Πάνου που είχαμε απογοητευτεί και μεις κι’αυτός, που αν δεν βρίσκαμε θα ‘χανε την προμήθεια, μας λέει : Μήπως θέλετε να πάμε κάτου προς την λίμνη του Μαραθώνα, πουλιέται ένα χτήμα μεγάλο, 15 στρέμματα … έχει και μια μπαράγκα μέσα, έχει ρεύμα αγροτικό, πηγάδι με νερό και όλο δέντρα !

 

Γυάλισε το μάτι μου ! Φύγαμε ! του λεω … η αδελφή ήταν διστακτική.

 

Μπροστά αυτός μ’ένα μηχανάκι και πίσω ‘μεις, σε λιγότερο από δέκα λεπτά είχαμε φτάσει.

 

–Αυτό ήτανε !!! Ψιλοπεριφραγμένο κι’όλας, πολλές καρυδιές, πολλές ελιές, κερασιές, κάποια στρέμματα και διάφορα άλλα δέντρα, από λίγα … πολύ καλύτερο απ’ότι το φανταζόμουνα στον ελάχιστο χρόνο που είχα μέχρι να φτάσουμε.

 

Πάγωσε όμως το χαμόγελο στα χείλη μου … ο ενθουσιασμός εξαφανίστηκε, μόλις άκουσα την τιμή : Οκτώ εκατομμύρια δραχμαί, το σωτήριον έτος 1989, τον Αύγουστο !!!

 

Κοίταξα την αδελφή με ύφος επαίτη … απογοητευμένη κι’αυτή … πολλά τα λεφτά, μου λεει, πώς θα τα βρούμε, εγώ λίγα έχω …

 

–Δεν κοιμήθηκα όλο το βράδυ από τις σκέψεις … έπρεπε να βρω λύση … το κτήμα έπρεπε να παρθεί πάσει θυσία !!!

 

Τις επόμενες μέρες μια και μόνο σκέψη με βασάνιζε … πού και πώς θα βρω τα φράγκα … η δε καύλα μέρα με τη μέρα όλο και μεγάλωνε … είχε ξυπνήσει μέσα μου ο αγρότης !!!

 

Πήρα και τον πατέρα ένα απόγιομα, τον έβαλα πάνω στο παπάκι … έλα του λέω, πάμε να σου δείξω ένα κτήμα που θα σου πάρουμε !

 

Παρ’όλο που δεν με πίστεψε, ανέβηκε στο παπάκι και πήγαμε … αυτό είναι, του λέω, δείχνοντάς το … ενθουσιάστηκε … αλλά μόλις του είπα την τιμή … του φάνηκε τόσο υπέρογκο το ποσό, που άρχισε να γελάει !!!

 

–Εσύ, θα το βάλεις το εκατομμύριο που έχεις ;;; τον ρωτάω … Με ξανακοιτάει … και άρχισε πάλι να γελάει … δεν το πίστευε με τίποτα …

 

–Περάσανε όλες οι ρεαλιστικές σκέψεις – λύσεις από το μυαλό μου. Η καλύτερη λύση βέβαια ήταν να ληστέψω μια τράπεζα … αλλά δεν το’χα … ο δε Πόντιος – μεσίτης ανέβασε την τιμή άλλα δύο μύρια … άτιμη φάρα !!!

 

–Φώναξα την αδελφή … έλα, της λέω, να το κουβεντιάσουμε !!!

 

Τι να κουβεντιάσουμε, μου λεει … πριν ακόμα της πω τις σκέψεις μου … πού να βρεθούνε τόσα λεφτά ;;;

 

Ναι, αλλά πρέπει να λύσουμε το πρόβλημα με τον πατέρα, της απαντάω … δεν πάει αλλο !!!

 

–Για να καταλάβετε ακριβώς το κόστος, ήταν σαν να βρίσκαμε το 2009, δηλ πριν από την κρίση, 300.000 ευρώ … τεράστιο το ποσό για μας τότε … το θετικό ήτανε ότι κι’αυτή ήθελε να βρεθεί μια λύση για το πρόβλημα με τον πατέρα.

 

–Η πρώτη λύση που της πρότεινα ήταν … πούλα το ένα διαμέρισμα !!! Ωραία, μου απαντάει, άντε και το πούλησα … το πολύ να πιάσει 4.000.000 … κι’αν πουληθεί γρήγορα … εγώ δύο περίπου έχω ζεστά … τα υπόλοιπα τέσσερα ;;;

 

Αναπτερώθηκε λίγο το ηθικό μου μ’αυτήν την εξέλιξη … και της λέω με απίστευτη σιγουριά … θα τα δανειστούμε και θα τα τα δώσουμε σιγά-σιγά …

 

Ποιος θα σε δανείσει σένα, μου λέει γελώντας ειρωνικά …

 

Οι συγγενείς και οι φίλοι, της απαντάω θριαμβευτικά … όλοι έχουν … άλλος εκατό, άλλος διακό … άλλος πεντακό … γιατί να μην μας τα δώσουν τώρα πού ‘χουμε ανάγκη … θα τους τα φάμε ;;;

 

Τι συγγενείς και τι φίλοι είναι ;;;

 

–Εκεί σταμάτησε η κουβέντα … αυτή έφυγε απογοητευμένη από τις προτάσεις μου.

 

Εγώ όμως δεν πτοήθηκα και τόσο, σκέφτηκα, αφού θα πουλήσει το σπίτι, έχει και δυο μύρια, απομένουν τέσσερα ακόμα … κι’ έτσι άρχισα να μετράω συγγενείς, φίλους και λεφτά.

 

–Σε τέτοιες φάσεις μπαίνουν σε δοκιμασία … όχι μόνο οι συγγένιες και οι φιλίες, αλλά κι’εσύ ο ίδιος !!!

 

–Ξεκινάω τα τηλέφωνα … θα πάω, σκέφτηκα, πρώτα στους φίλους … και μετά στους συγγενείς … τους είχα περισσότερο εκτίμηση. Το πρώτο τηλέφωνο ήταν σκέτη απογοήτευση … ήξερα πως είχε φράγκα … είχε γυρίσει από τα καράβια.

 

Ρε φίλε, του λεω, έχω μεγάλη ανάγκη από λεφτά … το και το !!!

 

Πόσα σου λείπουνε ; με ρωτάει … γύρω στα δυο εκατομμύρια, του λέω … πολύ λιγότερα απ’ό,τι χρειαζόμουνα, μην τον βάλω σε υποψίες, ότι μπαίνουμε σε μεγάλα χρέη και φοβηθεί … ό,τι μπορείς δώσε και σε λίγους μήνες θα στα επιστρέψω … και με τόκο!

 

Άρχισε να γελάει … “και ποιος θα σου δώσει σένα” μου λέει “τόσα λεφτά ;”.

 

Έκλεισα το τηλέφωνο εκνευρισμένος και απογοητευμένος από τον πρώτο φίλο, τον ναυτικό.

 

Εν τω μεταξύ η αδελφή είχε μετανοιώσει και δεν ήθελε να πουλήσει το σπίτι.

 

–Να μην τα πολυλογώ, παρά την πρώτη ψυχρολουσία συνέχισα τα τηλέφωνα στους φίλους και συγγενείς … και, ω του θαύματος, πήγε καλά !

 

Οι φίλοι και οι συγγενείς – όχι όλοι – ανταποκρίθηκαν, άλλοι με λίγα άλλοι με πολλά … άλλος με χαρτιά, άλλος με υποθήκη … τους πήρα μια μέρα όλους σβάρνα και βρέθηκα χαρούμενος στην Ιονική Τράπεζα και, στο παράπεντε, να’χω πάνω μου 8.000.000 … τόσα λεφτά δεν είχα δει ποτέ μέχρι τότε!!!

 

Μου λέει η υπάλληλος “κλείσαμε το ταμείο, έλα αύριο” επιτακτικά !

 

Της λέω αρκετά αγχωμένος … σας παρακαλώ, πρέπει να καταθέσω χρήματα και είναι πολλά … δεν μπορώ να τα κουβαλάω πάνω μου, φοβάμαι …

 

Μόλις της είπα το ποσό, με κοίταξε με υποψία – ένα φρικιό με μαλλιά και γένεια ήμουνα, μ’ένα παλιό τζιν μπουφάν γεμάτο δεσμίδες πεντοχίλιαρα …

 

Περιμένετε, μου λέει αυτή κι’έφυγε βιαστική …

 

Πέρασε κοντά μισή ώρα – χρόνος μου φάνηκε – μέχρι που να’ρθει μ’ένα πλατύ χαμόγελο και άνοιξε το ταμείο.

 

Είχε σιγουρευτεί, φαίνεται, πως δεν είχε γίνει στο μεταξύ κάποια ληστεία.

 

–Έτσι πάρθηκε το κτήμα, έμεινε και ένα μύριο αέρα ! Ο αδελφός πήρε μεταγραφή στο πανεπιστήμιο, ο υπαρκτός κατέρρευσε και πήγαινα μόνο στις εξεταστικές … έτσι είχαμε περισσότερο χρόνο να δουλεύουμε, η αδελφή κι’ο γαμπρός υψηλόμιστοι υπάλληλοι στην ΔΕΗ, τα χρέη βγήκανε γρήγορα και η γκρίνια του πατέρα μεταφέρθηκε πλέον από τα Μελίσσια … στα Κιούρκα !!!

 

Ο δε φίλος ναυτικός, μόλις έμαθε ότι κοντεύω να μαζέψω τα λεφτά, με παίρνει στο τηλέφωνο μετανοιωμένος και παρακαλώντας να μου δώσει κι’αυτός 300.000 … δεν τον πρόσβαλα … τα πήρα.

 

–Ακόμα δεν είχαν τελειώσει τα συμβόλαια … και μεις αρχίσαμε να σκάβουμε και να φυτεύουμε το πρώτο μικρό περιβόλι, πήραμε και κάποια ζώα και … να, τα πρώτα προϊόντα … τα καλλιεργήσαμε όπως κάναμε και στο χωριό, χωρίς χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, μόνο με χαλκό και θειάφι και κοπριά … μόλις βγήκαν, είχαν τη γεύση που είχαμε να δούμε από τότε φύγαμε από το χωριό !!!

 

Πολύ μας άρεσαν !!!

 

Η επόμενη σκέψη ήταν … αφού αρέσουν σε μας, γιατί να μην αρέσουν και σε άλλους ;;;

 

–Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει … Πόσο μακρύς θα ‘ταν ο δρόμος και πόσο το κουπί που θα τραβάγαμε … άγνωστο …

 

Η σκέψη όμως για μια διαφορετική ζωή, έξω από την πόλη, κοντά στη φύση, πιο ελεύθερη – είχε αρχίσει ήδη να μ’απασχολεί και να μ’ενθουσιάζει …

 

Αλλά το πώς θα γίνει πραγματικότητα δεν είχε καμιά σχέση μ’αυτό που έμελλε να γίνει …

 

Νόμιζα τότε, πως ένα κτήμα 15 στρεμμάτων, η αγροτο-κτηνοτροφική εμπειρία που είχα αποκτήσει μεγαλώνοντας σε χωριό και το ότι πιάνοντας την τσάπα θα ‘τριζε η γης … και θα βγαίναν αρκετά προϊόντα και αρκετά χρήματα που θα περίσσευαν κι’όλας !!!

 

Τίποτα τελικά δεν περίσσευε τότε … το μόνο που περίσσευε ήταν η θέληση, ο ενθουσιασμός και η όρεξη !!!

 

–Αυτές ήταν οι μεγάλες κινητήριες δυνάμεις προς το παρόν … όλα τ’άλλα ήταν ελλιπή έως και ανύπαρκτα, για επαγγελματική γεωργία, και δεν άργησα να το συνειδητοποιήσω … και το χωράφι μικρό και το νερό λίγο και τα γεωργικά εργαλεία – μηχανήματα ανύπαρκτα και, το πιο βασικό, η αγορά … πού και πώς θα πουληθούν τα προϊόντα, που ήδη περισσεύανε από τα μικρά περιβολάκια που φυτέψαμε την πρώτη χρονιά … εκτός απ’αυτά που τρώγαμε και χαρίζαμε σε φίλους και γνωστούς …

 

Χρήματα για επενδύσεις δεν υπήρχανε, διότι έπρεπε να ξοφλήσουμε συγγενείς και φίλους τα δανεικά.

–Και ήρθε η άνοιξη, μετά από έναν άνυδρο χειμώνα, του ’89-’90, και άνθισαν τα δέντρα, απίστευτη ομορφιά το κτήμα, προπαντός οι κερασιές … χαρά ο πατέρας … 2.000.000 θα βγάλω, έλεγε και ξανάλεγε, φέτο – αφελής συμβατική σκέψη νεο-συμβατικού αγρότη – δεν άργησε να’ρθει η πρώτη απογοήτευση και μαζί και η γκρίνια του …

 

–Δέσαν τα κεράσια και σε δυο μήνες σκάρτους … κοκκίνησε ο τόπος … τόνους ολόκληρους κατέβασαν τα δέντρα, πεντανόστιμα και χωρίς κανένα πρόβλημα … αρρώστιες κλπ, πού “ψάχνανε το μούστερη” και πού να βρεθεί !!!

 

Πέρασαν κάποιοι από το κτήμα και ψώνισαν οι περισσότεροι, παρ’όλο που άρεσαν πάρα πολύ κάνανε παζάρια, πήγαινα και στο νοσοκομείο που δούλευε η μάνα και ψώνιζαν κάποιες/οι από το προσωπικό ….και τι παίρναμε ; …

 

150 δραχμές το κιλό … φτηνότερα κι’από τα συμβατικά !!! (Μετά από 4 η 5 χρόνια, όταν άνοιξε η πρώτη βιολογική -λαϊκή αγορά, κάποιοι τα πουλούσανε μέχρι και 800 δραχμές !!!)

 

Έτσι, τα περισσότερα κεράσια μείναν αμάζευτα … και ο προϋπολογισμός του πατέρα … άπιαστο όνειρο …