15 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΗ τέχνη του να επιλέγεις σωστά

Η τέχνη του να επιλέγεις σωστά

Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε ακόμα και σε καταστάσεις που φαινομενικά δεν έχουμε επιλογή.

Ο Σατρ έχοντας εντρυφήσει στην υπαρξιακή ελευθερία που περιγράψαμε πιο πάνω, διατείνεται ότι είμαστε οι επιλογές μας. Δηλαδή πίστευε ότι αυτό που είμαστε αυτή τη στιγμή είναι αποτέλεσμα των επιλογών που έχουμε κάνει κάθε στιγμή στο παρελθόν. Η θέση αυτή φαίνεται ακραία με την πρώτη ματιά επειδή δεν συνειδητοποιούμε πόσο συχνά επιλέγουμε. Επιλογές δεν είναι μόνο οι αποφάσεις που παίρνουμε τις κρίσιμες στιγμές τις ζωής μας, όπως η επιλογή σταδιοδρομίας ή συντρόφου ζωής. Στην πραγματικότητα κάθε δευτερόλεπτο της ζωής μας επιλέγουμε πώς θα αξιοποιήσουμε αυτό τον χρόνο. Για παράδειγμα εγώ επέλεξα αυτή τη στιγμή να γράφω αυτό το κείμενο αντί να είμαι για καφέ με μια φίλη, να κοιμάμαι ή να διαβάζω ένα καλό βιβλίο. Παρόμοια εσείς επιλέξατε να διαβάζετε το κείμενό μου αντί να πάτε για ψώνια, να κάνετε μια βόλτα στη φύση ή να καθαρίσετε το σπίτι. Ελπίζω να μην μετανιώσετε για αυτή την επιλογή. Ολόκληρη η ζωή μας υφαίνεται από μικρές ή μεγάλες αποφάσεις όπως αυτή που περιγράψαμε.

Λοιπόν πράγματι όπως έλεγε ο Σατρ είμαστε οι επιλογές μας. Πολλοί θα αντιτείνουν ότι μεγάλο μέρος του χρόνου μας αφιερώνεται σε προκαθορισμένες δραστηριότητες που δεν μας αφήνουν επιλογές όπως είναι η εργασία μας. Στην πραγματικότητα πρώτον κάποια στιγμή στο παρελθόν επιλέξαμε να δεσμευτούμε στη συγκεκριμένη εργασία και δεύτερον κάθε μέρα επιλέγουμε να παραμένουμε σε αυτή επειδή πιστεύουμε ότι το κόστος από την απώλεια της είναι μεγαλύτερο από το πιθανό όφελος. Όλες η επιλογές μας έχουν ένα κόστος και ένα όφελος. Αυτά δεν είναι πάντα μετρήσιμα, ούτε πάντα ορθολογικά, ούτε πάντα ενσυνείδητα όμως πάντα υπάρχουν. Αυτό γίνεται πιο κατανοητό εάν σκεφτούμε τη ρήση του Χόρχε Μπουκάι, Δεν μπορείς να κάνεις πάντα αυτό που θέλεις, αλλά μπορείς πάντα να μην κάνεις αυτό που δεν θέλεις. Άσχετα αν κάποιες φορές το τίμημα για αυτό είναι η ζωή σου.

Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε ακόμα και σε καταστάσεις που φαινομενικά δεν έχουμε επιλογή. Όπως θα δούμε και παρακάτω ακόμα και σε συνθήκες απόλυτου περιορισμού μπορούμε να επιλέξουμε τη στάση μας απέναντι στην κατάσταση. Επίσης είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι επιλέγουμε ακόμα κι όταν ακολουθούμε αυτό που κάποιος άλλος μας υπέδειξε διότι είναι επιλογή μας να τον υπακούσουμε. Ακόμη επιλογή είναι και το να μην επιλέξουμε, αλλά να αφήσουμε της συγκυρίες να καθορίσουν την πορεία μας, Κάτι τέτοιο κάνει για παράδειγμα ένας υποψήφιος φοιτητής που επιλέγει όλες τις διαθέσιμες σχολές με τη σειρά που ταξινομήθηκαν σύμφωνα με τις βάσεις εισαγωγής του προηγούμενου έτους. Αυτή είναι μια επιλογή χωρίς πολύ συνείδηση, αλλά δεν παύει να είναι επιλογή.

Συχνά επιλέγουμε να περιορίζουμε την συνειδητότητα των επιλογών μας επειδή το να επιλέγεις ενέχει μια σειρά από προκλήσεις. Η πρώτη είναι όπως προαναφέραμε ότι κάθε επιλογή κοστίζει. Κοστίζει όλες εκείνες τις δυνατότητες που μας υποχρεώνει να εγκαταλείψουμε και να πενθήσουμε. Κοστίζει όμως και τις συνέπειες που θα έχει στην ζωή μας, οι οποίες δεν είναι πάντα προβλέψιμες. Μια άλλη πρόκληση των επιλογών ίσως οι μεγαλύτερη είναι ότι επειδή ακριβώς έχουν απρόβλεπτες συνέπειες, επιλέγουμε πάντα με ελλιπή στοιχεία. Δεν μπορούμε να ξέρουμε από πριν άλλα ούτε και να μάθουμε εκ των υστέρων τι θα συνέβαινε αν επιλέγαμε διαφορετικά.

Ακόμα κι αν αργότερα αλλάξουμε μια επιλογή, για παράδειγμα αλλάξουμε επάγγελμα ή τόπο διαμονής η ιστορία που βιώνουμε είναι διαφορετική από αυτήν που θα ζούσαμε αν είχαμε εξαρχής κάνει άλλη επιλογή. Για αυτό το λόγο θεωρώ σημαντικό να αποφεύγουμε συλλογισμούς που ξεκινούν με τη φράση τι θα συνέβαινε αν… σε κάθε άλλη περίπτωση, εκτός από καταστάσεις όπου θέλουμε να επανεξετάσουμε ένα υποτιθέμενο δεδομένο. Σε αυτό βοηθάει να θυμόμαστε ότι η κάθε επιλογή που κάνουμε είναι αυτή που μας φαίνεται καλύτερη την στιγμή που την κάνουμε.

Κράτησα για το κλείσιμο της ενότητας το πιο σημαντικό. Φυσικά οι επιλογές μας δεν είναι απεριόριστες. Αντιθέτως περιορίζονται από μια σειρά παραμέτρους από αυτά που ονομάζουμε δεδομένα της ύπαρξης. Μερικά από αυτά είναι το συγκεκριμένο σώμα μας, η συγκυρία στην οποία γεννηθήκαμε, ο αμείληκτος χρόνος και πολλά άλλα. Θα μιλήσουμε για αυτά σε επόμενοι ενότητα και θα δούμε ότι και απέναντι τους έχουμε μια ελευθερία επιλογής, είμαστε ελεύθεροι να επιλέξουμε την στάση που θα κρατήσουμε σε σχέση με αυτούς.

Ωστόσο δεν παύουν να μετέχουν στην διαμόρφωση αυτού που είμαστε, αφού αν δεν υπήρχαν μάλλον θα κάναμε διαφορετικές επιλογές. Μήπως όμως τελικά δεν θα κάναμε καθόλου επιλογές συνεπώς δεν θα είμασταν πραγματικά ελεύθεροι. Όπως κι αν έχει η δική μου θεώρηση για την ανθρώπινη φύση είναι ότι είμαστε ένα μείγμα από τις επιλογές και τους περιορισμούς μας το οποίο συνεχώς μεταβάλλεται.

Μαρία Ιωαννίδου

Η τέχνη του να επιλέγεις σωστά

psychologynow

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!
echo ‘’ ;