Του Διονύση Βίτσου Dionisis Vitsos
«Οι ιατροί οίτινες εκ μέρους της Εισαγγελίας εξήτασαν την διανοητικής κατάστασιν του επιζώντος εκ των αδελφών Γρυπάρη, οίτινες εκληροδότησαν την περιουσίαν των εις το Πανεπιστήμιον, απεφάνθησαν ότι ο γέρων έχει γεροντικήν άνοιαν.
Οι συγγενείς του, φαίνεται, έχουν εναντίαν ιδέαν.
Προχθές την εσπέραν ενώ έγραφα, ήκουα εις το γραφείον του «Εμπρός» μίαν ζωηράν περί τούτου συζήτησιν μεταξύ των συντακτών, οίτινες είχον γράψει σχετικά με την άνοιαν και δύο εκ των συγγενών του γέροντος.
Οι συγγενείς του γέροντος εφαίνοντο κυρίως αγανακτούντες διότι απεδόθη εις αυτούς η πρόθεσις να παραπείσουν τον κ. Γρυπάρην να ανακαλέση την δωρεάν, συγχρόνως όμως δεν ήθελον φαίνεται και να αναγνωρίσουν ότι ο γέρων δεν τάχει σωστά.
Και πιθανώς αυτή είνε η πεποίθησις των ανθρώπων.
Η λέξις μαλάκα κατήντησε τόσο κοινή και τόσον εύκολα αποδίδεται εις τους γέροντας, ώστε δεν δύναται να είπη κανείς έως που την μεταχειρίζονται εκτείνονται τα όριά της.
Εις την Ελλάδα την μεταχειρίζονται οι περισσότεροι όπως την λέξιν «εκφυλισμόν».
Έκφυλος λέγεται και εκείνος ο οποίος φορεί βραχιόλι και εκείνος ο οποίος καπνίζει χασίς.
Αλλ’ εν γένει έκφυλος λέγεται εκείνος ο οποίος κάμνει πράγματα τα οποία ημείς δεν κάμνομεν, είτε εξ αποστροφής, είτε εξ αδυναμίας.
Επίσης μαλάκας λέγεται κάθε γέρων ο οποίος δεν σκέπτεται ως νέος ή και όταν προσπαθή να φαίνεται νεώτερος απ’ ό,τι είναι, εν γένει δε ο γέρων ο οποίος δι ένα ή δι άλλον λόγον δεν μας αρέσει.
Θα υπέθετε κανείς ότι οι τόσον περιφρονητικώς εκφραζόμενοι περί των γερόντων θα είναι επιεικείς προς τους νέους.
Αλλ’ όχι οι νέοι είναι βλάκες.
Ποιος είναι αυτός;
Ένας βλαξ!
Και αν τους πιστεύση κανείς πρέπει να υποθέση ότι ο τόπος αυτός κατοικείται από ξεκουτιάρηδες, από ηλίθιους και έκφυλους.
Ορίστε λοιπόν έπειτα να πιστεύεσετε όταν σας λέγουν δι έναν άνθρωπον ότι είνε μαλάκας και να εννοήσετε τι θέλουν να είπουν με αυτόν τον χαρακτηρισμόν.
Η επιστήμη των ιατρών όμως έχει καθορίσει μερικά σημεία τα οποία διαγράφουν μίαν πνευματικήν κατάπτωσιν επερχομένην εις το γήρας, περί της οποίας δεν δύνανται να υπάρξουν αμφισβητήσεις.
Και εις την κατάστασιν ταύτην, ως έμαθα παρά του συναδέλφου όστις ωμίλησεν με τους ιατρούς της Εισαγγελίας, εύρον τον γέροντα Γρυπάρην.
Έχει χάσει την μνήμην λ.χ.και ενώ είνε ιατρός δεν ενθυμείται τίποτε σχετικόν, ούτε ποίους καθηγητάς είχεν, ούτε πότε εσπούδασεν, ούτε ίσως τι εσπούδασεν.
Τον εύρον νιπτόμενον και αφού ενίφθη, ηθέλησε να πίη εκ της λεκάνης εις ην ενίφθη.
Αλλά χαρακτηριστικά της καταστάσεώς του είνε ότι δεν αναστέλλεται πλέον δια πράξεις τινάς, τας οποίας οι καλώς έχοντες άνθρωποι αποκρύπτουν.
Είνε ίσως ασέβεια ότι εκτίθενται τοιαύτα πράγματα περί ανθρώπου όστις εδώρησεν την περιουσίαν του εις εν εθνικόν ίδρυμα, αδιάφορον αν τώρα ένεκα διανοητικής καταπτώσεως έδειξε διαθέσεις να ανακαλέση την δωρεάν κατά το ήμισυ.
Δι αυτόν όμως, το πράγμα, αφού ευρίσκεται εις τοιαύτην κατάστασιν, θα είνε τελείως αδιάφορον.
Και αν ήλθε με τοιούτον σκοπόν εις τας Αθήνας, είνε πιθανώτερον ότι ελησμόνησεν τον σκοπόν του πριν φθάση εις τας Αθήνας.
Η άνοιά του είναι μακαρία κατάστασις, χωρίς σκέψεις, χωρίς φροντίδες, χωρίς αναμνήσεις.
Η σκέψις δεν προφθάνει να σχηματισθή εις τον εγκέφαλόν του και διαλύεται χωρίς να αφήσει ίχνη.
Επανέρχεται εις μίαν βρεφικής ηλικίαν, η οποία δεν έχει τον κίνδυνον να προχωρήση εις τα βάσανα άλλης ηλικίας.
Μεταβαίνει ομαλώς εις την εκμηδένισιν».
ΔΙΑΒΑΤΗΣ (Δημοσιογραφικό ψευδώνυμο του ΙΩΑΝΝΗ ΚΟΝΔΥΛΑΚΗ, 1861-1920), ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΕΜΠΡΟΣ», 24 Ιουλ. 1911
.
[ΜΑΛΑΚΑ: Στα νεώτερα χρόνια η πρώτη εμφάνισή της λέξης στο γραπτό λόγο εντοπίζεται -έως τώρα- το 1888, σε μετάφραση κειμένου που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Εστία και ήταν απόδοση του γαλλικού ramolli («ραμολί», «ραμολιμέντο» από τα ιταλικά).
Με αυτήν τη σημασία εμφανιζόταν στον έντυπο λόγο τουλάχιστον μέχρι τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αι., οπότε και κάποια στιγμή παρατηρήθηκε η ανοικτή μετατόπιση και εντέλει ταύτιση με τον «αυνανιζόμενο»].
.
[O ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ (φωτογραφία) γεννήθηκε στη Σίφνο το 1836 και πέθανε στην Αθήνα το 1911. Νομικός και Μέγας ευεργέτης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, αδελφός του Μεγάλου Ευεργέτη Νικολάου.
Ενεγράφη το 1855 στη Φιλοσοφική Σχολή και μετεγγράφηκε το επόμενο έτος στη Νομική Σχολή, της οποιας αναγορεύτηκε διδάκτωρ το 1863.
O Αριστόδημος Γρυπάρης δώρισε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του στην Αθήνα και τη Σίφνο.
O ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ γεννήθηκε στη Σίφνο το 1826 όπου και πέθανε το 1911.
Ιατρός και Μέγας Ευεργέτης του Πανεπιστημίου Αθηνών, αρχικά ενεγράφη και αυτός στη Φιλοσοφική Σχολή αλλά κατόπιν μεταπήδησε στην Ιατρική Σχολή, της οποίας αναγορεύτηκε διδάκτωρ το 1853.
O Νικόλαος Γρυπάρης δώρισε στο Πανεπιστήμιο το ήμισυ εξ αδιαιρέτου δυο οικιών του επί των οδών Σοφοκλέους και Αριστείδου, και δυο, επίσης, καταστημάτων επί της οδού Σοφοκλέους.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών τιμώντας τη γενναία προσφορά των αδελφών Γρυπάρη, εκτός του κοινού μνημοσύνου το οποίο τελεί κάθε χρόνο, τελεί και ιδιαίτερο ετήσιο μνημόσυνο υπέρ αυτών στις 6 Νοεμβρίου.
Τα ονόματά τους είναι χαραγμένα με χρυσά γράμματα στις στήλες των ευεργετών του Ιδρύματος.
ΑΡΧΕΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ].
[ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:
– ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΟΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ
– ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΝΔΥΛΑΚΗΣ]
Ο Διονύσιος Βίτσος είναι εκδότης, γεννήθηκε το 1956 στην Ζάκυνθο και σπούδασε Οικονομικά και, στη συνέχεια, Νομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Από το 1974 μέχρι το 1993 εργάστηκε στην Εθνική Τράπεζα, από όπου παραιτήθηκε για να ασχοληθεί αποκλειστικά με τις εκδόσεις, αφού από το 1984 είχε ιδρύσει τον εκδοτικό οίκο “Περίπλους”, ο οποίος αρχικά εξέδιδε το πανελλήνιας κυκλοφορίας ομώνυμο περιοδικό για τα Γράμματα και τις Τέχνες.
Παράλληλα διετέλεσε Γενικός Διευθυντής μεγάλης αθηναϊκής εκδοτικής εταιρείας και Διευθυντής Επτανησιακής Εκδοτικής Σειράς σε αθηναϊκό εκδοτικό οίκο.
Eπίσης Κριτικός Θεάτρου αθηναϊκής εφημερίδας, Παραγωγός ραδιοφωνικών πολιτιστικών εκπομπών στην κρατική και ιδιωτική ραδιοφωνία, Διοργανωτής εικαστικών εκθέσεων και συνεδρίων, ενώ πολλά άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ζακυνθινές και αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά.
Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ζακυνθίων Αθήνας (1983-1993), Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Ζακυνθιακών Σπουδών και μέλος του Δ.Σ. επί δεκαετία, Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας ζακυνθινών Πολιτιστικών Ερευνών.
Ιδρυτής και Διοργανωτής Ελεύθερου Πανεπιστημίου Δήμου Ζακυνθίων (1988-1990).
Επίσης συμμετείχε σε Διεθνή επιστημονικά συνέδρια και δίδαξε την τέχνη των εκδόσεων σε σεμινάρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Mέλος του Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων.
Από το 1993 οι “Εκδόσεις Περίπλους” επεκτάθηκαν και στις εκδόσεις βιβλίων σε πανελλήνια κλίμακα.
Το 1999 ίδρυσε την εκδοτική εταιρεία βιβλίων, την “Π Εκδοτική ΑΕΕΕ”, η οποία εντάχθηκε στον Όμιλο επιχειρήσεων Ιmako του Πέτρου Κωστόπουλου και είχε το δικαίωμα της χρήσης της επωνυμίας “Εκδόσεις Περίπλους”.
Από το 2005 οι “Εκδόσεις Περίπλους” αποδεσμεύτηκαν από την Imako και επανήλθαν εξολοκλήρου στον Διονύση Βίτσο. Έχει εκδώσει μέχρι σήμερα 850 και πλέον τίτλους βιβλίων και 53 τεύχη του περιοδικού “Περίπλους”.
Έχει μεταφράσει 20 βιβλία και έχει γράψει τα:
(1997) “Κονεμένος Νικόλαος: Τα ματογυάλια”, Ωκεανίδα
(2002, 2016) “Ζακυθινά φαγιά, ψωμιά και γλυκίσματα”, Περίπλους
(2008) “Ιδού ο μαλάκας”, Περίπλους
(2017, 2019) “Οι ζακυνθινοί εβραίοι (15ος -20ος αι.) και η διάσωσή τους από τους ναζί”, Περίπλους
(2014) Στην αυλή του Σουλεϊμάν, Περίπλους
Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2019) Οι ζακυνθινοί εβραίοι (15ος-20ός αι.), Περίπλους
(2017) Οι ζακυνθινοί εβραίοι (15ος -20ός αι.), Περίπλους
(2014) Στην αυλή του Σουλεϊμάν, Περίπλους
(2008) Ιδού ο μαλάκας, Περίπλους
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα:
(2006) Επιστημονικό συνέδριο: Η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα 1864 – 2004, Βουλή των Ελλήνων [εισήγηση]
(2001) Ζάκυνθος, Περίπλους
Μεταφράσεις:
(2010) Αριστοτέλης, 385-322 π.Χ., Πολιτικά, Αποτύπωμα
(2008) Sun, Tzu, Οι 246 βασικές ρήσεις της τέχνης του πολέμου του Sun Tzu, Περίπλους
(2007) Leroux, Gaston, 1868-1927, Το φάντασμα της Όπερας, Εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος”
(2007) Leroux, Gaston, 1868-1927, Το φάντασμα της όπερας, Εφημερίδα “Ελεύθερος Τύπος”
(2006) Μακιαβελλικό ημερολόγιο, Περίπλους [επιμέλεια, μετάφραση]
(2006) Balzac, Honoré de, 1799-1850, Περί συμβολαιογράφων και δικηγόρων και πώς μπορούν να σας αφανίσουν την περιουσία, Περίπλους
(2003) Machiavelli, Niccolo, 1469-1527, Ο ηγεμόνας, Περίπλους
(2002) Bricklin, Mark, Τα ζώα γράφουν στο Θεό, Περίπλους
(2001) Joly, Maurice, The success manager, Περίπλους
(2001) Επίκουρος, Επιστολή προς Μενοικέα. Περί ευτυχίας, Περίπλους
(2001) Machiavelli, Niccolo, 1469-1527, Ο Αρχιδιάολος που πήγε και παντρεύτηκε, Περίπλους
(2000) Συλλογικό έργο, Λόγια του έρωτα, Περίπλους
(1998) Περί της πολιτικής, Περίπλους
(1998) Περί του έρωτα, Περίπλους
(1997) Ηρόδοτος, Η γυναίκα του Κανδαύλη, Περίπλους
(1997) Αριστοτέλης, 385-322 π.Χ., Η μαντική μέσα από τα όνειρα, Περίπλους
(1997) Ιπποκράτης ο Κώος, 460-377 π.Χ., Περί υγιεινής διατροφής, Περίπλους
(1996) Πλάτων, Συμπόσιο, Περίπλους
(1995) Ότι ουκ αγαθόν το γαμείν, Περίπλους
Αλκίφρων, Επιστολές από αρχαίες εταίρες, Περίπλους [επιμέλεια, μετάφραση]
Λοιποί τίτλοι:
(2020) Τσακασιάνος, Ιωάννης Γ., 1853-1908, Ιωάννη Τσακασιάνου αυτοβιογραφία, Περίπλους [επιμέλεια]
(2016) Ζακυθινά φαγιά, ψωμιά και γλυκίσματα, Περίπλους [επιμέλεια]
(2008) Machiavelli, Niccolo, 1469-1527, Οι 183 βασικές Μακιαβελικές ρήσεις του “Ηγεμόνα”, Περίπλους [επιμέλεια]
(2008) Σ’ αγαπώ σε 185 γλώσσες, Περίπλους [επιμέλεια]
(2007) Greeklish Dictionary, Περίπλους [επιμέλεια]
(2004) Ονειροκρίτης, Περίπλους [ανθολόγηση]
(2002) Ζακυθινά φαγιά, ψωμιά και γλυκίσματα, Περίπλους [επιμέλεια]
(2000) Candappa, Rohan, Το Φενγκ Σούι από την ανάποδη, Περίπλους [επιμέλεια]
(1997) Κονεμένος, Νικόλαος Σ., Τα ματογυάλια, Ωκεανίδα [επιμέλεια]
