Κάτι που έμαθα από την κρίση | Του Βασίλη Ρώτα
Είδα αρκετά τούρκικα σήριαλ.
Και αμερικάνικα.
Η πρώτη διαπίστωση είναι πως η Ελλάδα βρίσκεται πιο κοντά, από πλευράς κουλτούρας και ηθών, (πολύ πιο κοντά) στην Τουρκία, παρά στην Αμερική.
Εκείνο που θεωρώ αξιομνημόνευτο, είναι κάποιες “περιφερειακές” λεπτομέρειες, που όμως μαρτυρούν πολλά για τις κοινωνίες μας και το εξελικτικό στάδιο που βρίσκονται.
Στα τούρκικα σήριαλ εναλλάσσονται οι ίδιοι ηθοποιοί, στη λογική “ο καραγκιόζης φούρναρης , αστροναύτης, μπάτσος” κλπ.
Σα να λέμε πως όλοι οι γυναικείοι ρόλοι (Χουρρέμ, Φιρουζέμ,Φεριντέμ …) θα μοιράζονταν μεταξύ Βουγιουκλάκη και Καρέζη. Δηλαδή υπερισχύει η ταυτότητα του Ηθοποιού.
Αντίθετα, στα αμερικάνικα υπερισχύει το ίδιο το σήριαλ, το “στόρυ” που αφηγείται.
Και ο ηθοποιός είναι προσαρμοσμένος σε αυτό, π.χ. πρέπει να έχει μια ιδέα από πολεμικές τέχνες και να μην αρκείται σε χαριτωμενιές, ώστε το “προϊόν”(το σήριαλ) να είναι αξιόπιστο και ως εκ τούτου εμπορεύσιμο.
Εδώ βλέπουμε κάτι, ανακαλύπτουμε ξανά την Αμερική: Είναι μια κοινωνία της αγοράς, όπου το προϊόν πρέπει να έχει κάποια ποιότητα για να επιβιώσει.
Αν κάνουμε κριτική στην Αγορά και την οικονομία της, στον Καπιταλισμό, αυτό θα πρέπει να είναι απο μια προοδευτική σκοπιά, αποβλέποντας σε κάτι καλύτερο.
Γιατί το Τούρκικο σκηνικό, εμένα μου λέει το εξής: Ο “ηθοποιός”, στην πραγματικότητα είναι ένας κλειδούχος του Συστήματος, ένας τοπάρχης της εξουσίας στην νομή της πίτας, με έναν τρόπο πολύ πλησιέστερο στην φεουδαρχία και τις κάστες.
Γι΄αυτό πρέπει να είναι μια Αναγνωρίσιμη Μορφή, ταυτισμένος με την εταιρία και το κανάλι του, σαν τον παλιό δερβενατζή, μέσω του οποίου θα περνάνε και θα κατανέμονται τα σήριαλ.
Γι’ αυτό ας πούμε ένας ηθοποιός εμφανίζεται σε όλα τα σήριαλ με το πραγματικό μικρό του όνομα, π.χ. Σπύρος ώστε να μην υπάρχει καμία πιθανότητα παρεξήγησης: Παρακολουθώντας τη σειρά, υποτάσσομαι, να μου ασκεί την “ιδιότυπη εξουσία της κακής ποιότητας”, για χάρη του καναλιού που θα πάρει διαφημίσεις.
Αποδέχομαι την αναπαραγωγή του φεουδαρχικού συστήματος γιατί κάπου αλλού είμαι κι εγώ ένα γρανάζι του, ενας καραγκιόζης φούρναρης, ένας “σχολικός φύλακας”, ή έστω ένας συνταγογράφος με βαλκανικό πτυχίο στο ΙΚΑ.
Η Αμερικανίδα ηθοποιός θα πρέπει να ξέρει μπαλέτο, ενώ εδώ θα πρέπει να αποδεχθούμε τα ακκίσματα ως τέτοιο, γιατί έχουμε να κάνουμε με την τοπική κόμισσα ή βαρώνη που τη λατρεύουμε σαν σύμβολο του συστήματος στο οποίο αδιατάρακτα θέλουμε να ανήκουμε: “Ψωμί, ελιά και κότσο Βασιλιά”…
