Mπήκαμε στη Σαρακοστή και η άνοιξη μας χτυπάει την πόρτα. Το μυαλό μας τρέχει σε μια ψαροταβέρνα δίπλα στο κύμα, όπου γευόμαστε έναν θαλασσινό μεζέ και απολαμβάνουμε τον ήλιο. Μια τόσο ελληνική εικόνα, στην οποία όμως το βασικό συστατικό, ο μεζές, δεν προέρχεται από ελληνικά νερά όλο και πιο συχνά.
Πλέον εισάγουμε ένα πολύ μεγάλο μέρος των ψαριών και θαλασσινών που καταναλώνουμε (200 χιλ. τόνους το 2015), κάτι που είναι φανερό σε οποιονδήποτε κάνει μια βόλτα στους πάγκους των ιχθυαγορών ή στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Η εικόνα αυτή είναι λογική για μια αγορά που κινείται με βάση τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης και που στοχεύει στον περιορισμό του κόστους και στην αύξηση της κατανάλωσης. Η επιλογή αυτή όμως έχει δημιουργήσει ένα πολύπλοκο σύστημα εμπορίας ψαριών και θαλασσινών που σε πολλές περιπτώσεις είναι αδιαφανές και ως εκ τούτου επικίνδυνο για τη θάλασσα και τις παράκτιες κοινότητες που ζουν απ’ αυτήν.
Η περίπτωση της Δυτικής Αφρικής είναι χαρακτηριστική. Τα αλιευτικά πεδία στην περιοχή είναι από τα πιο πλούσια παγκοσμίως, με αποτέλεσμα να γίνονται αντικείμενο εντατικής εκμετάλλευσης από αλιευτικά σκάφη βιομηχανικής κλίμακας, κυρίως της Κίνας και της Ευρώπης.
Η κατάσταση στην περιοχή βρίσκεται εκτός ελέγχου εξαιτίας δεκαετιών υπεραλίευσης, παράνομης αλιείας αλλά και απουσίας αποτελεσματικής διαχείρισης και επόπτευσης της αλιείας. Η βασική πηγή τροφής εκατομμυρίων ανθρώπων στη Δυτική Αφρική και η υγεία ενός από τα πλουσιότερα θαλάσσια οικοσυστήματα του πλανήτη κινδυνεύει.
Για παραπάνω από 15 χρόνια, η Greenpeace ασχολείται ενεργά με το ζήτημα, αφού βοηθά στην καταγραφή παράνομων πρακτικών αλιείας στην περιοχή και ερευνά τις επιπτώσεις τους. Από το 2001, τα πλοία της οργάνωσης ταξιδεύουν στην περιοχή για να γνωστοποιήσουν το πρόβλημα στον κόσμο, ανοίγοντας παράλληλα τον δρόμο στη λύση.
Φέτος, από τα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι τον Μάιο, το πλοίο μας Esperanza θα ταξιδέψει στο Πράσινο Ακρωτήριο, τη Μαυριτανία, τη Γουινέα, τη Γουινέα Μπισάου, τη Σιέρα Λεόν και τη Σενεγάλη. Στόχος του ταξιδιού είναι να φέρει ξανά στο προσκήνιο το πρόβλημα και να δουλέψει μαζί με τις αφρικανικές αρχές ώστε τα συστήματα εποπτείας και πρόληψης της παράνομης αλιείας να μπουν σε πιο στέρεες βάσεις.
Ο καπετάνιος του Esperanza, Mike Fincken, έστειλε το δικό του μήνυμα από τα νερά του Πράσινου Ακρωτηρίου:
“Στα τόσα χρόνια που δουλεύω στα πλοία της Greenpeace, βρέθηκα πολλές φορές σε απόσταση αναπνοής από αλιευτικά σκάφη βιομηχανικής κλίμακας. Έχω δει με τα ίδια μου τα μάτια δίχτυα τόσο γεμάτα και βαριά που ήταν αδύνατον να τα ανεβάσουν στο κατάστρωμα και έπρεπε να χρησιμοποιηθούν ειδικοί σωλήνες που ρουφούσαν το περιεχόμενο των διχτυών και το έστελναν απευθείας στα αμπάρια του πλοίου. Συνέχεια ακούω στις ειδήσεις και βλέπω στη θάλασσα ότι οι πληθυσμοί των ψαριών συρρικνώνονται κάθε μέρα.
Και ναι, εκνευρίζομαι και θυμώνω, γιατί οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι, την ίδια ώρα που οι ωκεανοί υποφέρουν εξαιτίας των βραχυπρόθεσμων συμφερόντων λίγων ανθρώπων.
Για χάρη της θάλασσας και των μελλοντικών γενιών, οφείλουμε να σταματήσουμε τώρα την καταστροφική αλιεία. Αυτός είναι ο λόγος που ήρθαμε πάλι στη Δυτική Αφρική, όπως και για να φέρουμε ένα μήνυμα ελπίδας και υποστήριξης στους κατοίκους της περιοχής και σε όσους δουλεύουν για να ξαναγίνουν αυτά τα νερά πλούσια όπως παλιά.”
