Η Χίος είναι γνωστή από την αρχαιότητα για το δέντρο της με το «κρυστάλλινο δάκρυ», την περίφημη μαστίχα. Μία αρωματική ρητίνη, ένα ρετσίνι που βγαίνει από τον κορμό και τα κλαδιά των μαστιχόδενδρων.
Εμφανίζεται σαν δάκρυ στα σημεία των δένδρων όπου οι μαστιχοκαλλιεργητές κάνουν επιφανειακές τομές, το «κέντημα», και πέφτει σε σταγόνες στο χώμα.
Η καλλιέργεια της μαστίχας, είναι μία παραδοσιακή καλλιέργεια, πέρασε από γενιά σε γενιά και διαμόρφωσε το αρχιτεκτονικό, κοινωνικό και φυσικό τοπίο των Μαστιχοχωρίων, των χωριών δηλαδή που βρίσκονται στην περιοχή όπου ευδοκιμούν τα μαστιχόδενδρα.
Μέχρι σήμερα επιβιώνουν γλωσσικές εκφράσεις, θρύλοι και παραδόσεις που έχουν σχέση με τη μαστιχοκαλλιέργεια, η οποία εντάχθηκε, το 2014, από την UNESCO, στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Φυσικό φάρμακο
Η μαστίχα, ένα από τα πιο σημαντικά ελληνικά αγροτικά προϊόντα, είναι πολύ γνωστό ότι χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, στη μαγειρική, στην αρτοποιία, στην ποτοποιία, στην αρωματοποιία και στην κοσμετολογία.
Επίσης, είναι πολύ γνωστό ότι υπάρχουν πολλές αναφορές από την αρχαιότητα (από τον Ιπποκράτη, τον Θεόφραστο, τον Διοσκουρίδη) μέχρι σήμερα για τις θεραπευτικές ιδιότητες τής μαστίχας.
Λιγότερο γνωστό είναι ότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) τη θεωρεί φυσικό φάρμακο για δυσπεψίες, δερματικές φλεγμονές και πληγές, καθώς το 2015 η επιτροπή του ΕΜΑ για τα Φυτικά Φαρμακευτικά Προϊόντα (HPMC) ενέταξε στην κατηγορία των παραδοσιακών φαρμάκων φυτικής προέλευσης τη μαστίχα Χίου, αποδεχόμενη σχετικές επιστημονικές έρευνες.
Για προβλήματα δυσπεψίας, για δερματικές φλεγμονές και επούλωση πληγών υπάρχουν πλέον φυσικά σκευάσματα με βάση τη μαστίχα, που έχουν τη «σφραγίδα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως, οι μελέτες και οι έρευνες για τις φαρμακευτικές δράσεις της μαστίχας συνεχίζονται και είναι πιθανό στο εγγύς μέλλον να αποδειχθούν και άλλες ευεργετικές ιδιότητές της για την ανθρώπινη υγεία.
Ένα μουσείο για τη μαστίχα
Στη νότια Χίο, στα Μαστιχοχώρια, στο μοναδικό σημείο της Μεσογείου όπου καλλιεργείται ο σχίνος της ποικιλίας Pistacia lentiscus var. Chia, από τον οποίο παράγεται η μαστίχα, βρίσκεται το Μουσείο Μαστίχας.
Δημιουργήθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας της καλλιέργειας και της επεξεργασίας της μαστίχας.
Ο επισκέπτης του μουσείου παίρνει πληροφορίες για τα στάδια της καλλιέργειας του μαστιχόδενδρου και της παραγωγής της μαστίχας, μαθαίνει με ποιο τρόπο η μακραίωνη διαχείριση της μαστίχας διαμόρφωσε το τοπίο της νότιας Χίου και ενημερώνεται για τη συνεταιριστική εκμετάλλευση και μεταποίηση της μαστίχας στους νεότερους χρόνους.
Info
Μουσείο Μαστίχας Χίου
Διεύθυνση: Πυργί, Θέση Ράχη
Τηλ.: 22710 72212
Ώρες λειτουργίας
1η Μαρτίου-15 Οκτωβρίου: 10:00-18:00
16 Οκτωβρίου-28 Φεβρουαρίου: 10:00-17:00
Κλειστό: Κάθε Τρίτη, 1η Ιανουαρίου, Μ. Παρασκευή (μέχρι 12:00 μ.μ.), Κυριακή του Πάσχα, 1η Μαΐου, 22 Ιουλίου (τοπική εορτή), 15 Αυγούστου, 25-26 Δεκεμβρίου
