Ιγκουάλα, Σεπτέμβριος 2014. Σε μια μικρή πόλη της επαρχίας Γκερέρο
127 χλμ. νοτιοδυτικά της μεξικανικής πρωτεύουσας, φοιτητές του
πανεπιστημίου Ayotzinapa, υψώνουν φωνή διαμαρτυρίας ενάντια στην κρατική
διαφθορά και τη διαπλοκή της κυβέρνησης με τα καρτέλ ναρκωτικών.
Το τελευταίο διάστημα η φτωχή αυτή επαρχία του Μεξικού έχει
μετατραπεί σε πεδίο σφοδρότατων συγκρούσεων μεταξύ αστυνομικών δυνάμεων
και φοιτητών, οι οποίοι διαμαρτύρονται για την ατιμωρησία των ενόχων
πίσω από την απαγωγή και τη δολοφονία 43 φοιτητών του πανεπιστημίου στις
26 Σεπτεμβρίου.
«Κράτος είναι το μονοπώλιο της νομιμοποιημένης φυσικής βίας ή του φυσικού καταναγκασμού» (Georg Jellinek, 1851 – 1911)
ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για το θέμα αυτό που έχει ξεσηκώσει κύμα οργής
εναντίον τόσο των τοπικών αρχόντων στην Γκερέρο όσο και κατά της
κυβέρνησης του προέδρου της χώρας, Πένια Νιέτο.
Μέσα από ντοκουμέντα και μαρτυρίες, το ντοκιμαντέρ δείχνει την
εμπλοκή του κρατικού μηχανισμού αλλά και τη σχέση της τοπικής
πολιτοφυλακής με τα ναρκοκαρτέλ και τη μαφία.
«Έχουμε να αντιμετωπίσουμε δύο πράγματα: το κράτος και το οργανωμένο
έγκλημα», λέει χαρακτηριστικά ένας φοιτητής του πανεπιστημίου
Ayotzinapa, το οποίο κατά τους φοιτητές, θεωρείται ως το τελευταίο προπύργιο της Μεξικανικής Επανάστασης,
ενώ κατά τις τελευταίες εβδομάδες έχει μετατραπεί σε σύμβολο της
κρατικής καταστολής αλλά και σε συνώνυμο των κοινωνικών αγώνων.
Δείτε το ντοκιμαντέρ: Το χρονικό της βίας
26 Σεπτεμβρίου 2014. Φοιτητές του πανεπιστημίου της Ayotzinapa
πραγματοποιούν πορεία διαμαρτυρίας στην Ιγκουάλα, σε μια προσπάθεια να
ματαιώσουν μια πολιτική εκδήλωση. Σύμφωνα με το Γενικό Εισαγγελέα της
χώρας, Χεσούς Μουρίγιο, ο δήμαρχος της Ιγκουάλα, Χοσέ Λουίς Αμπάρκα και η
σύζυγός του, Μαρία δε λος Άνχελες Πινέδα, δίνουν εντολή σε δύο
αστυνομικούς της τοπικής πολιτοφυλακής να καταστείλουν τους διαδηλωτές.
Δυνάμεις της πολιτοφυλακής κατεβαίνουν στους δρόμους της Ιγκουάλα.
Ακολουθούν ανταλλαγές πυροβολισμών, φωνές, ένα σωστό πανδαιμόνιο. Έξι
φοιτητές πέφτουν νεκροί από τα πυρά των δυνάμεων καταστολής και άλλο 25
τραυματίζονται. «Μας πυροβολούσαν παντού: στο κεφάλι, στα χέρια… Ήταν
απόπειρα δολοφονίας», αναφέρει σε μαρτυρία του ένας φοιτητής.
Αλλά το έγκλημα δεν σταματάει εκεί. Την ίδια νύχτα, 43 φοιτητές που
φαίνεται ότι συμμετείχαν στο συλλαλητήριο, εξαφανίζονται, υπό
αδιευκρίνιστες συνθήκες. Στον απόηχο των αιματηρών επεισοδίων αλλά και
των απαγωγών, ο δήμαρχος Αμπάρκα δραπετεύει μαζί με τον αρχηγό της
τοπικής αστυνομίας, για να συλληφθεί από την Αστυνομία στις 4 Νοεμβρίου.
Την ίδια ώρα, οι ομοσπονδιακές αρχές του Μεξικού προχωρούν σε δεκάδες
συλλήψεις υπόπτων, μεταξύ των οποίων είναι και πολλοί αστυνομικοί, οι
οποίοι φέρεται να έχουν διασυνδέσεις με τη διαβόητη συμμορία «Guerreros
Unidos» (σ.σ. «Ενωμένοι Πολεμιστές»). Σύμφωνα με ομολογίες μελών της
συμμορίας, οι 43 φοιτητές θανατώθηκαν και τα σώματά τους πετάχτηκαν και
κάηκαν σε σκουπιδότοπο. Ομαδικοί τάφοι ανακαλύπτονται διαρκώς
περιμετρικά της επαρχίας Γκερέρο.
Η οργή του κόσμου απέναντι στο παρακράτος των καρτέλ λαμβάνει μεγάλες
διαστάσεις. Διαδηλώσεις διοργανώνονται σε ολόκληρη την χώρα, ενώ την
ίδια ώρα αυξάνεται και η πίεση προς τις δικαστικές αρχές. Ο Γενικός
Εισαγγελέας Μουρίγιο, όμως, είναι εκείνος που θα ρίξει λάδι στη φωτιά.
Σε ερώτηση σχετικά το τι ενέργειες κάνει για τη διαλεύκανση της υπόθεσης
απαντά: «Ya, me cansa!»* (*σ.σ. Φτάνει πια, κουράστηκα!).
Η φράση αυτή έμελλε να γίνει βασικό σύνθημα στα χείλη των φοιτητών του
πανεπιστημίου της Ayotzinapa αλλά και που ζητούν δικαίωση για το
διαρκές έγκλημα που σοβεί στο Μεξικό.
Οι αμείλικτοι αριθμοί
Το κύμα βίας και η «σιωπηρή συμφωνία» μη επίθεσης ανάμεσα στην
κυβέρνηση και τα καρτέλ αποκρυσταλλώνεται σε αριθμητικά δεδομένα, που
σίγουρα θυμίζουν πάρα πολύ τα θλιβερά παραδείγματα του καθεστώτος
Πινοσέτ στη Χιλή αλλά και της στρατιωτικής χούντας στην Αργεντινή στα
τέλη της δεκαετίας του ’70.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, υπολογίζεται ότι από το 2006,
τουλάχιστον 30.000 Μεξικανοί έχουν καταχωρηθεί ως αγνοούμενοι. Από το
2007, συνολικά 100.000 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους σε συμπλοκές με τα καρτέλ ναρκωτικών και τις συμμορίες της μαφίας.
«Αυτή η συστηματική βία είναι ένα καρκίνωμα εθνικής κλίμακας και πίσω
από αυτό υπάρχει διαφθορά», λένε οι κάτοικοι της Ιγκουάλα και ζητούν
την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων. Κι όλα αυτά απέναντι σε μια ένοχη
σιωπή.
