ΜΚΟ «Αγκαλιά»: Το χρονικό ενός τραγικού εξαμήνου

Το χρονικό ενός τραγικού εξαμήνου. 

Απολογισμός και ενημέρωση της ΜΚΟ «Αγκαλιά».

Και εκεί τον Μαϊο ξεκίνησε η ροή των προσφύγων. Φάνηκαν ξανά στην Καλλονή. Μέχρι τον Ιούνιο χρειάστηκε να κάνουμε δραματικές εκκλήσεις για χρήματα. 

Ήταν πριν λίγους μήνες όταν μας έδιναν 50 ευρώ και με τον παπα-Στρατή χαμογελούσαμε που είχαμε «λεφτά» : με την κρίση πλέον χρειαζόταν να βάζουμε από την τσέπη μας τα πάντα για να λειτουργεί υποτυπωδώς η «Αγκαλιά». 

Μας έδιναν 50 ευρώ και το θεωρούσαμε είδηση. Ο κόσμος έδινε ρούχα όμως όχι χρήματα. Άλλαξαν όμως τα πράγματα όπως ποτέ άλλοτε. Οι αριθμοί ήταν τρομακτικοί. Εκεί που είχαμε τα προηγούμενα χρόνια 60-70 πρόσφυγες το μήνα και λιγότερο, είχαμε ξαφνικά 60-70 τη μέρα. Που να ξέραμε πως σε λίγο καιρό θα έφτανε βραδιά που θα έπρεπε να φροντίσουμε 1000 τσακισμένους ανθρώπους! 

Ποιος να μας το έλεγε…Την αποθήκη που είχαμε δίπλα στο Α.Τ. Καλλονής την ανοίξαμε να μπαίνει ο κόσμος μέσα, πρόσφυγες από Αφγανιστάν, Συρία, Σομαλία, Ιράκ, Παλαιστίνη, Πακιστάν μέχρι και Σρι Λάνκα. Ήταν ένας βροχερός Ιούνιος, δεν το πήγαινε η ψυχή μας να έχουμε οικογένειες απέξω και μέσα στο κτήριο κάτι παλέτες με κονσέρβες. Δεν σκεφτήκαμε στιγμή αν ήταν νόμιμο ή παράνομο, δεν ρωτήσαμε κανέναν. «Ανοίξτε να μπει ο κόσμος». Και ο κόσμος μπήκε, βγήκε, ερχόταν κι έφευγε. 

Πού πήγε τόσος κόσμος, τόσοι χιλιάδες και πως τα καταφέραμε; Κάνοντας μια προς τα κάτω εκτίμηση του αριθμού (υπολογίζουμε τα τόστ που φτιάξαμε) ήταν από τον Μαϊο έως σήμερα πάνω από 17.000 ψυχές. Μέσα σε έξι μήνες περισσότεροι από όσους είχαμε βοηθήσει τα προηγούμενα χρόνια.. Την περίοδο αυτή την σημάδεψε ο θάνατος του παπά-Στρατή. Χάσαμε τον εμπνευστή, τον καθοδηγητή, τον φίλο μας. 

Ο άνθρωπος αυτός ήταν η ψυχή της Αγκαλιάς. Δίχως εκείνον δεν θα υπήρχε τίποτα και δεν θα ήμασταν παρά ανώνυμοι εθελοντές. Μας έδωσε πνοή να κάνουμε πράγματα που τα θεωρούσαμε αδύνατα. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που πρέπει να κάνουμε τον απολογισμό μας και να δούμε πώς θα συνεχίσουμε. Έχοντας κάνει τις συνειδητές και απόλυτες επιλογές μας θέλουμε να ενημερώσουμε τους χιλιάδες εκείνους φίλους μας από όλο τον κόσμο που μας στήριξαν. Αυτό το κείμενο σε αυτό αποσκοπεί. 

Ταυτόχρονα ,όπως σε κάθε μας κείμενο, επιθυμούμε να κάνουμε μια πολιτική κατά βάση παρέμβαση, η οποία θα έχει την βαρύτητα της εμπειρίας αυτών των μηνών κορύφωσης του προσφυγικού – και πίσω του αρκετά χρόνια απρόσκοπτης προσφοράς στον τομέα. Τους τελευταίους δύσκολους μήνες ενημερώναμε καθημερινά τον κόσμο, προειδοποιούσαμε, κάναμε γνωστό το τι γινόταν, κάναμε εκκλήσεις, παρακαλούσαμε, απειλούσαμε. 

Οι σημειώσεις που συγκεντρώθηκαν είναι η παρακαταθήκη μας. Αποτελούν ένα σώμα κειμένων, τα «Ημερολόγια της Αγκαλιάς» ή όπως τα λέμε μεταξύ μας «Αντίδοτα στην Ασχήμια» βγαλμένα μέσα από τη φωτιά που πιστεύουμε είναι ο,τι πολυτιμότερο σε θέματα μνήμης και κατάθεσης. Έχουν δημοσιευτεί και αναδημοσιευτεί, έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν διαβαστεί κυριολεκτικά από χιλιάδες κόσμο ανά τον πλανήτη. Τα κείμενα αυτά έκαναν γνωστή την κατάσταση που βιώσαμε, τους φόβους μας, τα όνειρά μας και μίλησαν για έναν κόσμο απέραντης ανθρωπιάς, καλοσύνης αλλά και αναλγησίας. Η άοκνη δράση του παπά-Στρατή έστω και μέσα από την αρρώστια του συνέχιζε να δίνει δυναμική στα πάντα. 

Προχωρούσαμε ξέροντας πως δυο πράγματα είναι τα σημαντικά : να μην φύγει κανείς πεινασμένος και απελπισμένος από την Καλλονή και να μάθει ο κόσμος το τι συμβαίνει στην μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών μετά τον Β’ Παγκόσμιο. Ενάντια στον νόμο, ξεχνώντας ωράρια και ξεκούραση ή κούραση, ενάντια στις παραινέσεις των οικογενειών και φίλων μας, κάναμε ατέλειωτα δρομολόγια με τα δικά μας αυτοκίνητα και με άλλους εθελοντές, με δικά μας έξοδα και με κίνδυνο να μας πάνε μέσα ως διακινητές (ήταν πριν το νομοσχέδιο περί ιθαγένειας που επέτρεψε στους εθελοντές να μετακινούν πρόσφυγες προς σημεία καταγραφής) και κουβαλούσαμε γυναικόπαιδα από τους δρόμους στην Αγκαλιά. 

Διωγμένους από τον πόλεμο και τη φτώχεια ανθρώπους που περπατούσαν χιλιόμετρα και χιλιόμετρα μέχρι και από Σίγρι για να φτάσουν Καλλονή. Εκκλήσεις στο facebook να μαζευτούμε, τηλέφωνο και φεύγαμε. Αγιά Μαρίνα, Αρχαία Άντισσα, Σκαλοχώρι, Πέτρα, Μόλυβο όλη τη βόρεια Λέσβο. Δυο και τρείς βόλτες τη φορά…και μετά «Αγκαλιά» για να αφουγκραστούμε τους ανθρώπους που έπρεπε να φάνε, να ξεκουραστούν και να γιατροπορευτούν γιατί είχαν άλλα 45 χιλιόμετρα με τα πόδια μέχρι Μυτιλήνη. 

Πόσες φορές μας ξύπνησαν τηλεφωνήματα μέσα στα μεσάνυχτα; Μας έπαιρναν από απλοί πολίτες έως η αστυνομία έως οργανώσεις μεγάλες και τρανές. Τρέχαμε για όλους. Πόσες φορές μαζέψαμε ημιθανείς ανθρώπους από τους δρόμους; Ακόμα θυμόμαστε το τρίχρονο αγοράκι να κλαίει πάνω από τη λιπόθυμη από κούραση μητέρα του στις Αλυκές της Αγίας Παρασκευής, εκεί στο κουβούκλιο που έχουν φτιάξει για τους παρατηρητές πουλιών… 

Στην «Αγκαλιά» έπρεπε να κάνουμε γρήγορη και μεθοδική δουλειά. Δεν ήταν μόνο όσοι πρόσφυγες μεταφέραμε με τα αυτοκίνητα. Ελάχιστοι ήταν αυτοί συγκριτικά. Οι περισσότεροι έρχονταν αυτόνομα, έψαχναν απλά την «Police» πιστεύοντας ότι θα βρουν από αυτήν κάποια βοήθεια… Να δούμε καταρχήν αν κάποιος θέλει επειγόντως γιατρό. Τα δύσκολα περιστατικά τα στέλναμε στο κέντρο υγείας Καλλονής, περιμέναμε μέχρι να δούμε αν όλα είναι εντάξει ή αν χρειαζόταν να πάει κανείς στη Μυτιλήνη. 

Αν τα πράγματα ήταν δύσκολα, καλούσαμε ταξί το οποίο με γνωμάτευση γιατρού πήγαινε πατημένο στο Βοστάνειο Νοσοκομείο – τα ασθενοφόρα ήταν πάντοτε με μετρημένη τη βενζίνη. Αναρωτιόμαστε αν δεν ήμασταν εκεί τουλάχιστον πενήντα περιπτώσεις κρίσιμες ανθρώπων που δεινοπαθούσαν στα ορεινά της Λέσβου τι θα γινόταν, ποιος θα τους είχε κοιτάξει. Πόσο κοστίζει άραγε μια και μόνο ανθρώπινη ζωή; Για τα ευκολότερα περιστατικά (ηλιάσεις, εγκαύματα, αφυδατώσεις, πόνους, κρυώματα) δίναμε απλά αναλγητικά, κρέμες, ενώ δεν θυμόμαστε καν πόσα πληγιασμένα πόδια με τα ίδια μας τα χέρια φροντίσαμε, πλύναμε, δέσαμε με τους πρόσφυγες να μορφάζουν από τον πόνο. Έπειτα, φαγητό. Έπειτα να δούμε πως θα κοιμίσουμε τα γυναικόπαιδα έστω όχι στο τσιμέντο. Μια καθημερινή αγωνία, καθημερινός αγώνας. 

Στην αρχή 4 άτομα μόνοι μας και 4-5 εθελοντές που στάθηκαν δίπλα μας στα εύκολα και τα δύσκολα… Μια εφιαλτική περίοδος. Η χώρα μας περνούσε επίσης μια πολύ δύσκολη φάση που μας επηρέαζε όλους, μας διέλυε τα νεύρα. Ήμασταν αρκετά αφελείς στο να πιστεύουμε πως με αυτό που κάναμε, εκτός των άλλων κάναμε και το πατριωτικό μας καθήκον, κάναμε «πλάτες» σε μια ελπίδα αλλαγής που ακόμα την περιμένουμε. Εκλογές, διαπραγματεύσεις, δημοψήφισμα…και εκεί στα capital controls σε κάποια στιγμή με το να μην μπορούμε να τραβήξουμε χρήματα από τις εκκλήσεις που είχαμε κάνει, αρχίσαμε να ζητάμε από συγγενείς και φίλους βοήθεια – λες και ήδη στα προηγούμενα χρόνια δεν τους είχαμε βαρύνει αρκετά. 

Για άλλη μια φορά δεν δεχτήκαμε από ιδεολογικούς λόγους ΚΑΝΕΝΑ κονδύλιο από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους. Εκεί ορισμένοι φίλοι μας από το εξωτερικό αλλά και το IRC ήρθαν σαν από μηχανής θεοί και βοήθησαν αφάνταστα αγοράζοντάς μας προμήθειες, προπληρώνοντας φρούτα και ψωμιά και φάρμακα. 

Εκεί είδαμε τον άγνωστο συντοπίτη μας που δεν είχαμε ποτέ σχέσεις να βάζει στο χέρι μας πέντε ευρώ λέγοντας μας πως δεν έχει άλλα και πως πρέπει να συνεχίσουμε. Εκεί είδαμε ανθρώπους που δεν μας έχουν μιλήσει ποτέ να έρχονται με τσάντες πορτοκάλια. Εκεί είδαμε τσομπάνηδες, ανθρώπους του μόχθου ακόμα και οικονομικούς μετανάστες που τους έλειπε η καλοπέραση να φέρνουν τρόφιμα κάθε μέρα μόλις σχολούσαν και να τα αφήνουν κρυφά στην «Αγκαλιά». Αγρότες να μεταφέρουν οικογένειες στην Αγκαλιά και να λένε όταν τους κατέβαζαν από το αυτοκίνητο «στο καλό παιδιά». Εκεί είδαμε έναν ολόκληρο λαό να μην τρομάζει απέναντι στις κλειστές τράπεζες και να σκέφτεται τον «ξένο» που πεινάει, τον «ξένο» που διώκεται όχι για τίποτα άλλο αλλά γιατί έχει φιλότιμο και αρχοντιά. 

Εμείς εκεί είδαμε την Ελλάδα, εκεί είδαμε το αντιστάθμισμα της απελπισίας μας και το αντίδοτο στο φαρμάκι που μας ποτίζουν. Δεν μπορούμε με λόγια να περιγράψουμε την ανθρωπιά που αντίκρισαν τα μάτια μας. Και οι αριθμοί των προσφύγων αυξάνονταν. Μέχρι να τελειώσει ο Αύγουστος φτάσαμε να έχουμε εκατοντάδες κόσμο στην Αγκαλιά καθημερινά σε δυο και τρεις αφίξεις και φτάσαμε να βλέπουμε τις σωματικές και τις ψυχικές μας αντοχές να εξαντλούνται. Υπάρχουν όλα τα κείμενα δημοσιευμένα που αφηγούνται δεκάδες ιστορίες ανθρώπων μαζί και την μικρή δική μας ιστορία. Ο παπα-Στρατής με δυσκολίες και παρόλα αυτά να αράζει έξω από την Αγκαλιά να δει τι χρειάζεται και να τρέχει, να είμαστε συνεχώς σε επαφή. 

Τα γενέθλιά μας τα κάναμε στην Αγκαλιά παρέα με Σύριους και Αφγανούς. Χάναμε κιλά με αφύσικο τρόπο, μια μικρή γρίπη γυρνούσε σε απόλυτη εξάντληση και γαστρεντερίτιδες, ο ύπνος το βράδυ σχεδόν δεν υπήρχε, είχε γεμίσει εφιάλτες, βλέπαμε μαθητές να σχολούν στο δρόμο και νομίζαμε πως είναι πρόσφυγες με τα σακίδια…χίλια δυο. Και όταν το σώμα τόσο πολύ διώκεται, αρχίζουν και άλλα προβλήματα. Να βλέπεις κάθε μέρα μωρά ημιθανή, παιδάκια σαν το παιδί σου τσακισμένα και να μην μπορείς να κάνεις πολλά, να ακούς κάθε μέρα τον πόνο των ανθρώπων τους πολέμου, να έχεις την αγωνία πώς θα βοηθήσεις, πώς θα τους ταΐσεις, τι έκτακτο περιστατικό ίσως δεν θα μπορέσεις να αντιμετωπίσεις και πώς όλα αυτά θα οργανωθούν. 

Μερικοί από εμάς ήταν πιο δυνατοί, άλλοι χρειαστήκαμε για να στηριχθούμε να μιλήσουμε -και ακόμα μιλάμε- με σύμβουλους ψυχικής υγείας. Εκεί, ακολουθώντας τη κοινή λογική και τις συμβουλές φίλων που ήταν ειδικοί στην αντιμετώπιση τέτοιων κρίσεων, κάναμε μια τεράστια προσπάθεια να οργανώσουμε το εθελοντικό κίνημα, να φέρουμε ανθρώπους να βοηθήσουν. Αυτό είχε πρακτικό όφελος μιας και μόνοι μας πλέον δεν θα μπορούσαμε να τα καταφέρουμε αλλά και για έναν άλλο, σπουδαιότερο λόγο. 

Πιστεύαμε πάντα πως τίποτα δεν θα αλλάξει αν δεν μαθευτεί η αλήθεια. Και στον κόσμο που ήθελε να βοηθήσει λέγαμε το εξής: μην στείλετε λεφτά ή ρούχα ελάτε για να μπορείτε αργότερα να πείτε την ιστορία. Μια ιστορία που πρέπει να μαθευτεί από όλους και από πρώτο χέρι. Ελάτε να είστε μάρτυρες αυτών που γίνονται και αυτήν την μαρτυρία να την καταθέσετε παραπέρα. Το κάλεσμα που κάναμε είχε συγκλονιστική απήχηση. Καταρχήν τα λίγα αυτά άτομα, φίλοι μας που ήδη βοηθούσαν ανέλαβαν να έχουν έναν πιο οργανωτικό και συγκροτημένο ρόλο. Κατά δεύτερον : δεκάδες εθελοντές από όλη την Ελλάδα και μάλιστα από όλο τον κόσμο ήρθαν και στάθηκαν δίπλα μας ενώνοντας την αλληλεγγύη τους με τους εκατοντάδες άλλους από κάθε γωνιά της γης που ήταν δίπλα μας στέλνοντας ρούχα, χρήματα ή απλά μηνύματα συμπαράστασης. 

Υπολογίζουμε ότι πάνω από τετρακόσιοι εθελοντές πέρασαν από τον Αγκαλιά αυτούς τους μήνες… Τι καταπληκτικοί άνθρωποι – αλήθεια τι κόσμο γνωρίσαμε! – οι οποίοι σίγουρα λένε την ιστορία που έζησαν με καθαρό μυαλό, με ειλικρίνεια και πραγματικά έγνοια για το προσφυγικό. Μαζί τους οι μνήμες αυτών των μηνών δεν θα χαθούν. Αν υπάρχει Ευρώπη των Λαών, την είδαμε αυτό το καλοκαίρι. Υπάρχει. Και οι αριθμοί των προσφύγων αυξάνονταν κι άλλο – κι άλλο. Σε σημείο μη- διαχειρίσιμο. Το βλέπαμε να έρχεται, το καταγγέλλαμε με κάθε τρόπο, σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα, με έγγραφες αναφορές δημόσια και σε ιδιωτικές συζητήσεις : δεν μπορεί μια μικρή ομάδα να αντικαθιστά το κράτος, είναι πρακτικά αδύνατο, κοινωνικά άρρωστο και πολιτικά λανθασμένο! Αυτό όμως γινόταν σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο σχετικά με τη δική μας ομάδα, αλλά και με άλλες εθελοντικές ομάδες του νησιού. 

Παντού οι εθελοντές έβγαζαν το φίδι από την τρύπα. Εννοείται ότι όλοι κώφευαν. Φωτεινή εξαίρεση ο δήμαρχος Λέσβου και ορισμένοι τοπικοί άρχοντες που στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων και ορισμένες φορές παραπάνω. Μέχρι σήμερα έχουμε γράψει δεκάδες άρθρα, αναφορές, κείμενα ενώ έχουμε συμπληρώσει πολλές ώρες στον αέρα σε κανάλια και ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Μόνο η αναφορά της δράσης μας στο blog «Ηumans of New York» ξεπέρασε τους 400 χιλιάδες αναγνώστες.

Έφτασε λοιπόν η μέρα που κανείς αριθμός εθελοντών, δημοσιότητας και πόρων δεν απέτρεψε το να χτυπήσει κάποιος εθελοντής μας, το να «ξεφύγει» το πλήθος των προσφύγων, το να κινδυνεύσουμε ακόμα και εμείς (έφτασε νύχτα που μέλος μας μόνο του βρέθηκε εν μέσω συμπλοκής με μαχαίρια μεταξύ Σύρων και Αφγανών). Έφτασε η μέρα που καλέσαμε τους εθελοντές να εκκενώσουν αμέσως την Αγκαλιά. Έφτασε ένα σημείο που οι πρόσφυγες ήταν τόσοι πολλοί που κοιμόντουσαν στο καταφύγιο της Αγκαλιάς, το χώρο μπροστά από το Α.Τ., στα γύρω χωράφια και το χώρο του μαγαζιού του κ. Χαρίτου, ενός ανθρώπου που είδε την επιχείρησή του να μαραζώνει, τον προσωπικό του χώρο να καταπατείται καθημερινά και ο οποίος όχι ούτε μια φορά δεν μας παραπονέθηκε, αλλά έτρεχε να μαζεύει σκουπίδια, να παρηγορεί τους πρόσφυγες να μας παίρνει τηλέφωνα στην ανάγκη –μέχρι και περισσευούμενα έπιπλα από το μαγαζί του να βάζει αθόρυβα στην Αγκαλιά. 

Τι όφελος είχε αυτός ο άνθρωπος; Υποκλινόμαστε μπροστά του και τον ευχαριστούμε. Σε ξεχωριστό μας κείμενο (γιατί είναι πολλοί οι αφανείς ήρωες της ιστορίας μας) θα ευχαριστήσουμε ξεχωριστά τους άλλους ανθρώπους που μας στήριξαν. Είναι πολλοί. Φοβόμασταν καθημερινά πότε θα χτυπήσει κάποιος που κοιμάται δίπλα στο δρόμο, πότε θα χτυπήσει κάποιο παιδί. Η Αγκαλιά ήταν απλά μια αποθήκη, εν τέλει! Οι τοπικοί άρχοντες-η κυβέρνηση-η Ε.Ε. ακολούθησαν την πεπατημένη : αφήνουμε τους εθελοντές να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Δεχόμασταν συγχαρητήρια σωρηδόν αλλά στην ερώτηση αν κάτι συμβεί, ποιος είναι ο νομικά υπεύθυνος και ποιος λογοδοτεί και ποιος τελικά θα υποστεί τις συνέπειες, αυτό που λαμβάναμε ήταν μια έκδηλη σιωπή…

Πέρασαν 17 χιλιάδες άνθρωποι μέσα από την Καλλονή και ποιον ενόχλησαν; Χάρη στην Αγκαλιά πέρασαν και έφυγαν και ευχόμαστε να πήγαν στο καλό, σε ένα καλύτερο μέλλον. Δεν το κάναμε για να μην ενοχληθούν οι συντοπίτες μας. Το κάναμε για να ελαφρύνουμε το βαρύ φορτίο της Οδύσσειας των προσφύγων και γιατί πλέον η προσφορά, δέκα χρόνια κοντά στον παπα-Στρατή και κοντά σε πρόσφυγες είχε γίνει μέρος της ταυτότητάς μας. Τις λίγες μέρες που είχαμε προβλήματα και που η κατάσταση ξέφυγε, γέμισαν την πλατεία, τα στενά, τα πεζοδρόμια και τότε ακούστηκαν μόνο παράπονα. 

Ο τόπος μας και οι συντοπίτες μας αναγνωρίζουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία αυτό που έχουμε προσφέρει, όμως ρωτάμε απλά : πόσο δίκαιο είναι να έχουν εθελοντές στον ώμο τους αυτό το βάρος; Ο εθελοντισμός δεν είναι επάγγελμα. Δεν έχουμε κόψει μισθό για το εαυτό μας. Η Αγκαλιά δεν είναι επάγγελμα. Τα λεφτά που μας δίνει ο κόσμος δεν είναι για να «κάνουμε τη δουλειά». Έχουμε δουλειές και πολύ καλές μάλιστα. Ο εθελοντισμός όπως τον εξασκούμε χρόνια τώρα δεν είναι επάγγελμα. Οι εθελοντές μας δεν είναι υπάλληλοι κανενός. Όποιος σκέφτεται το αντίθετο όχι μόνο δεν έχει υπάρξει ποτέ εθελοντής αλλά θα πρέπει επιπρόσθετα να επαναπροσδιορίσει τις σκέψεις του για το τι σημαίνει κράτος πρόνοιας, προσφορά, αλληλεγγύη, έννοιες που προφανώς έχει μπερδέψει φρικτά ή που απλά δεν έχει γνωρίσει και εξασκήσει ποτέ. 

Στις 12/09/2015 κάναμε έκκληση να σταματήσει ο κόσμος να μας στέλνει άλλα χρήματα ή τρόφιμα. Αν συνέχιζαν έτσι οι εισερχόμενες προσφορές θα μαζεύαμε περισσότερα από όσα είχαμε την οργανωτική δυνατότητα να ξοδέψουμε. Ήδη είχαμε οριακά περισσότερα από όσα μπορούσαμε να διαχειριστούμε. Το σκεπτικό ήταν απλό : είναι απαράδεκτο να έχει μια μικρή ομάδα εξαιτίας της υπερβολικής δημοσιότητας ένα μεγάλο ποσό χρημάτων και υλικών το οποίο είναι αδύνατον να ξοδευτεί σοφά, στοχευμένα και γρήγορα τη στιγμή που άλλες ομάδες σε άλλα μέρη δεν έχουν τα βασικά. 

Το να «έχουμε ταμείο» τη στιγμή που υπήρχαν χιλιάδες σε ανάγκη ήταν και είναι μια σκέψη που μας βρίσκει αντίθετους. Κάναμε εκκλήσεις να επικεντρωθούν οι προσφορές τόσο σε άλλες ομάδες στο νησί όσο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας ενώ ξεκινήσαμε έναν πραγματικό αγώνα να πιάσουν τόπο τα χρήματα και τα υλικά που είχαν μαζευτεί. Η κίνησή μας αυτή έκανε πραγματική εντύπωση σε χιλιάδες κόσμο (σε ανάρτηση στη σελίδα της Αγκαλιάς στο facebook περίπου 4 χιλιάδες, κυρίως ξένοι, επικεντρώθηκαν σε αυτήν την τακτική μας επικροτώντας την στρατηγική μας κυρίως από ηθικής πλευράς). Θα πρέπει να περιγράψουμε σε αδρές γραμμές το πώς χρησιμοποιήσαμε τις προσφορές των ανθρώπων που μας τίμησαν στέλνοντας μας χρήματα και πράγματα. Το κάνουμε αυτό θυμίζοντας για πολλοστή φορά πως τα οικονομικά στοιχεία της Αγκαλιάς είναι απολύτως έτοιμα για κάθε νόμιμο έλεγχο, ανά πάσα στιγμή. 

1) Τα περισσότερα έξοδα ήταν τα «λειτουργικά» του μικρού καταλύματος της «Αγκαλιάς». Εκεί που 17.000 και πλέον πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο για μερικές ώρες ή μέρες. Ξεκινήσαμε παρέχοντας ένα τοστ και λίγο νερό και μέχρι σήμερα βλέπει κανείς πως η Αγκαλιά σήκωσε ακόμα και για εμάς, απίστευτο βάρος. Τροφή (τοστ, κρουασάν, φρούτα, χυμό, γάλα, παιδικές τροφές, ξηρά τροφή και κονσέρβες), Είδη Υγιεινής, Ρούχα κάθε είδους, Φάρμακα, κατάλυμα (sleeping bags, σκηνές, υποστρώματα, σεντόνια, κουβέρτες) αλλά και άμεσα προσφορές σε χρήματα σε προσφυγικές οικογένειες, φειδωλές αλλά πολύ ουσιαστικές και στοχευμένες. Να σημειωθεί πως προσπαθούσαμε σε κάθε περίπτωση να προμηθευόμαστε χονδρικά από την τοπική αγορά πράγματα αλλά και τα προϊόντα να είναι ελληνικής προέλευσης όπου αυτό ήταν δυνατό. 

2) Επίσης κάτι πολύ σημαντικό : από ένα σημείο και έπειτα όταν είχαμε διασφαλίσει, έστω προφορικά, πως μπορούσαμε να βάλουμε λεωφορεία για την μετακίνηση των προσφύγων δίχως να διατρέχουμε νομικό κίνδυνο το κάναμε θεωρώντας πως δεν υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά : η κίνηση αυτή αν και δαπανηρή διασφάλιζε πως οι πρόσφυγες γλίτωναν 45 εξοντωτικά χιλιόμετρα ποδαρόδρομο μέσα στο καλοκαίρι προς Μυτιλήνη, ένα βασανιστήριο, την παράνοια του οποίου δεν έχουμε σταματήσει να καταγγέλλουμε. Υπολογίζουμε πως καταφέραμε να μετακινηθούν από τον Μόλυβο ή την Αγκαλιά προς τα Κέντρα Καταγραφής γύρω στους 4.200 πρόσφυγες. Για την μετακίνηση των προσφύγων οργανώναμε κάθε τόσο εκκλήσεις σε εθελοντές, ειδικά όταν οι αριθμοί ήταν πιο διαχειρίσιμοι. Δίχως να υπολογίζουμε τα δρομολόγια που κάναμε εμείς από τα ορεινά προς «Αγκαλιά», γνωρίζουμε πως προς Μυτιλήνη με καθαρά εθελοντικό και ανέξοδο τρόπο καταφέραμε να μετακινηθούν περίπου 2.500 άτομα σε τέσσερις μήνες (Ιούνιο-Σεπτέμβρη).

 
3) Καθώς από τα τέλη Σεπτέμβρη οι αριθμοί προσφύγων στην Αγκαλιά άρχισαν να πέφτουν, αποφασίσαμε την άμεση δράση και εκτός της «βάσης» μας στην Καλλονή. Με σκοπό να βοηθήσουμε άλλες ομάδες/συλλογικότητες/πολίτες σε άλλα μέρη της Ελλάδας με λιγότερους πόρους από εμάς οργανώσαμε την αγορά και αποστολή μια πλειάδας εφοδίων από sleeping bags και κονσέρβες μέχρι φάρμακα και πάνες αλλά και αναλάβαμε το χρηματικό κόστος της αποστολής και αναδιανομής εφοδίων που είχαμε σε αφθονία σε ακριτικά νησιά της Ελλάδας, ονομαστικά σε Κάλυμνο, Λέρο, Τήλο, Κω. Συνολικά υπολογίζουμε πως στείλαμε εφόδια που μπορούν να καλύψουν διατροφικές και άλλες άμεσες ανάγκες σε ρουχισμό και προσωπική υγιεινή περίπου 9.000 ανθρώπων.

4) Αναλάβαμε το κόστος διαμονής και επιχειρησιακής αυτάρκειας επιλεγμένων εθελοντών σε ειδικότητες που ήταν άμεσα αναγκαίες : γιατροί, και νοσηλευτές ειδικότερα καθώς και ομάδες με μεγάλη πείρα στην διαχείριση προσφυγικών ροών και στην αυτό-οργάνωση σε δύσκολο πεδίο ανθρωπιστικής κρίσης. Από αυτήν την άποψη είμαστε απολύτως περήφανοι μεταξύ άλλων για μια πολύτιμη συνεργασία, αυτήν με την ομάδα ανθρώπων από την Αυτοοργανωμενη Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στους Πρόσφυγες από Αθήνα. Η ομάδα βρίσκεται για εβδομάδες στην πρώτη κυριολεκτικά γραμμή βοηθώντας τους πρόσφυγες να βγουν από τις βάρκες (μέχρι και 2.500 άτομα τη μέρα), να αλλάξουνε ρούχα, να βρουν φαγητό, άμεση ιατρική περίθαλψη ειδικά στις επείγουσες περιπτώσεις και προσανατολισμό. Η ομάδα, αν και πολλές φορές αντιμετωπίστηκε εχθρικά από ορισμένες από τις τοπικές αρχές, κέρδισε τον απεριόριστο σεβασμό ακόμα και μεγάλων NGO, ενισχύθηκε αυτόνομα ή μετά από παρέμβασή μας από εθελοντές και συλλογικότητες από όλη την Ελλάδα και κατάφερε κυριολεκτικά να σώσει ζωές και να είναι εκεί που δεν ήταν κανένας. Εκεί που μόνο εθελοντικές οργανώσεις δρούσαν, εκεί που θα έπρεπε να είναι το κράτος και η Ε.Ε. Πιστεύουμε πως η προσφορά σε αυτόν τον τομέα ήταν μια από τις σοφότερες κινήσεις μας. Κάθε ευρώ είχε νόημα και άμεση απόδοση στο πιο «θερμό» πεδίο του προσφυγικού και με τρόπο που δεν γίνεται να υπάρξει αμεσότερος καθώς και με ιδεολογικό προσανατολισμό που δεν γίνεται να είναι πιο καθαρός από κάθε λογής αγκυλώσεις. Υπολογίζουμε πως κατάφεραν μοιράσουν στην πρώτη γραμμή πάνω δεκάδες χιλιάδες μερίδες τοστ, σούπας, ξηράς τροφής, μερίδες φρούτα, δεκάδες παλέτες νερά και αρκετούς τόνους ρουχισμό ενώ πραγματοποίησαν εκατοντάδες ιατρικούς ελέγχους με δεκάδες επείγοντα περιστατικά και αυτό μόνο τις τρεις πρώτες εβδομάδες. Η ομάδα από την ΑΠΑΠ δρούσε αυτόνομα και δίχως να δέχεται εντολές ή καθοδήγηση από εμάς ή από κανέναν άλλο όπως το όριζε η ιδεολογική της τοποθέτηση. Θεωρούμε τιμή μας που συνεργαζόμαστε μαζί της έστω και επικουρικά. Κάθε έπαινος αξίζει αποκλειστικά στους ανθρώπους της που έδωσαν ψυχή τις μέρες και τις νύχτες παραμονής στα βορινά παράλια του νησιού εκεί που δοκιμάζεται η ανθρωπιά του λεγόμενου δυτικού «πολιτισμού».

5) Η «Αγκαλιά» ως μέλος της συλλογικότητας του «Χωριού του Όλοι Μαζί» συνεισφέραμε στην ομαλή λειτουργία του ΠΙΚΠΑ αλλά και σε άλλες ανάγκες του «Χωριού», αγοράζοντας είδη και συνεισφέροντας με χρήματα σε άμεσες λειτουργικές ανάγκες όπως την κάλυψη έκτακτων εξόδων οικογενειών προσφύγων που ζούσαν στις κατασκηνώσεις, την αγορά εφοδίων κτλ.

6) Στους μήνες αυτούς είχαμε στενή συνεργασία με πλήθος εθελοντικών οργανώσεων, τόσο τοπικών όσο και διεθνών. Η συνεργασία αυτή δεν ήταν μόνο οργανωτική, δεν ήταν μόνο συνεργασία σε αναδιανομή εθελοντικές δύναμης, ψυχολογικής στήριξης, οργανωμένης κοινωνικής και πολιτικής παρέμβασης, πράγματα από μόνα τους με τεράστια σημασία αλλά και συνεργασία σε υλικά. Βοηθήσαμε την ομάδα του Μολύβου εμψυχωτικά αλλά και πρακτικά με χιλιάδες μερίδες φαγητού, κυρίως με τοστ που έφτιαχναν οι εθελοντές μας, με φρούτα αλλά και κονσέρβες τις οποίες αγοράσαμε μαζικά με σκοπό την κάλυψη εκτάκτων προσφυγικών εισροών. 

Ήμασταν και είμαστε σε καθημερινή επαφή με την ομάδα «Αστερίας» για την οποία έχουμε μόνο να πούμε το εξής: ό, τι κάναμε σαν «Αγκαλιά» πολλαπλασιάστε το επί εκατό για να καταλάβετε τι σπουδαία δουλειά έχουν κάνει εκεί. Η ομάδα καθημερινά θέλει αρκετές χιλιάδες μερίδες φαγητού, πράγμα που κάνει τη δική μας βοήθεια να φαντάζει αμελητέα. Σπουδαίοι μαχητές διωκόμενοι μάλιστα σε βαθμό που εμείς δεν το βιώσαμε ποτέ. 

Θεωρούμε τα παιδιά στον Μόλυβο κάτι παραπάνω από σπουδαίους εθελοντές και πραγματικά ντρεπόμαστε μπροστά στις αντοχές και την προσφορά τους. Τιμή μας η εμπιστοσύνη που μας έδειξαν και μας δείχνουν. Ευχόμαστε το σύνολο της τοπικής κοινωνίας να καταλάβει κάποτε τη συνεισφορά τους και να βρεθούν με αμοιβαίες υποχωρήσεις οι τρόποι εκείνοι που θα επιτρέψουν μια αρμονική συνεργασία. Η συνεργασία μας με την ομάδα ήταν και παραμένει σε κάθε επίπεδο, από μεταφορά προσφύγων ευπαθών έως εφόδια, έως στήριξη και δικτύωση εθελοντών.

7) Προσπαθήσαμε να βρούμε τρόπους να κάνουμε ο, τι περνάει από το χέρι μας για το τεράστιο πρόβλημα επισιτισμού των προσφύγων κυρίως στην πόλη της Μυτιλήνης. Έτσι στηρίξαμε στα έξοδα μετακίνησης και επιχείρησης την Κοινωνική Κουζίνα του Άλλου Ανθρώπου. Με τον Κωνσταντίνο Πολυχρονόπουλο μας δένουν δεσμοί φιλίας από παλιά. Ο Κωσταντίνος και οι εθελοντές του άλλοτε καλεσμένοι από εμάς και άλλοτε μόνοι τους ήρθαν και όχι μόνο μας βοήθησαν να κάνουμε την γιορτή Ειρήνης και Αλληλεγγύης στα Δάφια όπου ήταν και η τελευταία δημόσια εμφάνιση του παπά-Στρατή αλλά κυρίως ήρθαν και μαγείρεψαν δεκάδες χιλιάδες μερίδες σε Καλλονή, Μόρια, Καρά Τεπέ, Συκαμιά και αλλού. Από την Αγκαλιά δώσαμε ένα σημαντικό ποσό για να συνεχίσει ο «Άλλος Άνθρωπος» το απίστευτα σημαντικό έργο του. Επίσης, στηρίξαμε το παράρτημα της Κοινωνικής Κουζίνας στη Μυτιλήνη προαγοράζοντας εφόδια, μια ομάδα σπουδαία με ήδη μεγάλο και σημαντικό έργο στην πόλη.

8) Όλο αυτόν τον καιρό συνεργαστήκαμε με το Κέντρο Υγείας Καλλονής για την περίθαλψη δύσκολων περιστατικών προσφύγων. Από παλιά βοηθούσαμε το Κέντρο με φάρμακα, όμως βιώσαμε ξανά και από κοντά τις τρομακτικές ελλείψεις που αντιμετωπίζει το προσωπικό, η λειτουργία του, η δομή του. Έτσι λοιπόν αποφασίσαμε να ενισχύσουμε τη λειτουργία του Κέντρου Υγείας όσο μπορούσαμε σαν προσφορά στον τόπο μας. 

Δόθηκε ένα σεβαστό ποσό (10.000 ευρώ) σε τρεις κατευθύνσεις : πρώτον για την αγορά εφοδίων και φαρμάκων. Δεύτερον για την επιδιόρθωση του ακτινολογικού μηχανήματος. Τρίτον για την παροχή βενζίνης για το ασθενοφόρο για ένα διάστημα. Καταγγέλλουμε με κάθε τρόπο το πόσο αλγεινό, το πόσο απαράδεκτο είναι να έχει υποβαθμιστεί το Κέντρο Υγείας Καλλονής τόσο πολύ, γιατί η υποβάθμισή του δεν σημαίνει παρά υποβάθμιση της ίδιας μας της ζωής. 

Να μην υπάρχει βενζίνη για το ασθενοφόρο! Να μην υπάρχει δυνατότητα για μια απλή ακτινογραφία, να μην υπάρχουν βασικά εφόδια και φάρμακα! Να στέλνονται με το σταγονόμετρο. Να πρέπει να μεταβεί κανείς μέχρι τη Μυτιλήνη για απλά περιστατικά και πόσο ακόμα για τα επείγοντα! Καταγγέλλουμε με κάθε τρόπο την υποβάθμιση του τρόπου περίθαλψης στον τόπο μας και θέτουμε τους υπεύθυνους προ των ευθυνών τους. Το προσωπικό του Κ.Υ. πραγματικά πασχίζει για τα αυτονόητα και δυστυχώς το φαινόμενο δεν είναι μόνο τοπικό. Θεωρούμε πως η προσφορά μας είναι ταυτόχρονα μια κραυγή απόγνωσης που πρέπει να ακουστεί : η υγεία πρέπει να είναι δημόσια, δωρεάν και ποιοτική. Κάθε λαός το δικαιούται ως βασικότατο δικαίωμα και αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο.

9) Βοηθήσαμε με χρήματα αλλά και με προμήθειες αρκετές οικογένειες ντόπιων αλλά και αρρώστους ή άτομα που έχουν περιθωριοποιηθεί. Οι οικογένειες αυτές και τα άτομα αυτά αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα και η βοήθεια σε αυτές έγινε με κριτήρια κρισιμότητας. Δυστυχώς εξαιτίας του προσφυγικού έχουμε «αφήσει» τους ντόπιους συμπολίτες μας που δοκιμάζονται, όμως σκοπεύουμε να επανέλθουμε σε αυτόν τον τομέα. 

10) Συνεισφέραμε και πρόκειται να συνεισφέρουμε στο άμεσο μέλλον στον καθαρισμό των ακτών από το όντως τεραστίων διαστάσεων πρόβλημα ρύπανσης από τα σωσίβια και τις βάρκες των προσφύγων. Αγοράσαμε εφόδια σε ομάδες καθαρισμού, προμηθεύσαμε φαγητό για τους εθελοντές τους τις ημέρες καθαρισμών.

11) Συνεργαστήκαμε με όποιον πραγματικά θέλησε να βοηθήσει τους πρόσφυγες. Ακόμα και μεγάλες iNGO τις πρώτες μέρες που ήταν στο νησί και πριν καταφέρουν να οργανωθούν, δέχτηκαν από εμάς εφόδια και καθοδήγηση. Εκτός αυτού πολλοί τουρίστες, έλληνες και ξένοι εθελοντές αυτόνομα μπόρεσαν και γέμιζαν τα αυτοκίνητά τους εφόδια (κρουασάν κυρίως και νεράκια) τα οποία προμηθεύαμε εμείς σε εκείνους, εννοείται δωρεάν. Δεν είχαμε ποτέ σκοπό τον θησαυρισμό. Ο, τι εφόδια αγοράζαμε θέλαμε να φτάσουν στους πρόσφυγες όσο το δυνατόν γρηγορότερα με κάθε τρόπο. Όλος αυτός ο κόσμος που δρούσε στους δρόμους προσφέροντας ένα νερό και κάτι φαγώσιμο στους πεζοπόρους πρόσφυγες ήταν από τους καλύτερους τρόπους να γίνει αυτό. 

Πέρασε ο καιρός. Είναι αδύνατον να περιγράψουμε το τι δουλειά χρειάστηκε να γίνουν όλα αυτά. Πόσες ώρες απουσίας από βασικές προσωπικές υποχρεώσεις. Είναι περιττό να πούμε ότι δίχως τους εθελοντές δεν θα τα είχαμε καταφέρει.. Πέρασε ο καιρός και το πρόβλημα επιμένει και μάλιστα πιο οξύ. Ποτέ δεν είχαμε την αφέλεια πως θα το λύναμε. Τα μεγέθη μάς ξεπερνούν. Πάντοτε ξέραμε πως κάνουμε τη βρώμικη «δουλειά» των τοπικών αρχόντων, της κυβέρνησης, της Ε.Ε, πάντοτε ξέραμε πως στο τέλος της μέρας κάποιοι μπορούσαν να αποποιηθούν τις βαριές ευθύνες τους πατώντας πάνω στον δικό μας κόπο και τη δική μας αγωνία. Δεν το κάναμε όμως ποτέ για αυτούς. Το κάναμε γιατί ακολουθούσαμε την εσωτερική μας πυξίδα. Γιατί θέλαμε να σταθούμε όρθιοι και στα χρόνια που θα έρθουν να μπορούμε να κοιτάξουμε στα μάτια τον οποι