ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ*[1] (remake)
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας πόλεμος κρύβει πίσω του ένα γεωπολιτικό υπόβαθρο, τι ίδιο ίσχυε από τους πολέμους της ανεξαρτησίας της Αφρικής (που συχνά υπήρχε και ένας σοβιετικός πράκτορας πίσω από τους αντι-αποικιοκράτες) ως τους ευρωπαϊκούς περιφερειακούς πολέμους, υπήρχαν και οι “μεγάλοι” να βάζουν το χέρι τους και οι καπιταλιστές να κάνουν την κρίση ευκαιρία (χωρίς κανένας να κατηγόρησε ποτέ τους Υδραίους κοντραμπατζίδες ότι βρίσκονται πίσω από τον Ηπειρωτικό αποκλεισμό του Ναπολέοντα. Προφανώς όλο αυτό αξίζει να αναφερθεί αλλά να μην υπερτονιστεί ώστε να φαίνεται η σύγκρουση ως ένα γεγονός πάνω σε άγραφο πίνακα.
Πράγματι είναι άνισο να μην γίνεται αντιληπτό ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν είναι μόνο αυτό, δεν είναι καν κυρίως αυτό. Υπάρχουν και άλλες σημαντικές πτυχές. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να αγνοείται το ζήτημα των διμερών σχέσεων Ουκρανίας -Ρωσίας με άλλα λόγια η πορεία χειραφέτησης μιας χώρας Α από τη Β. Μιας χειραφέτησης που δεν πρέπει να γίνει αντιληπτή με όρους “400 χρόνια σκλαβιάς” που κάνουν οι εθνικιστές – ούτε καν στην Ελλάδα δεν ήταν έτσι που ήταν άλλης θρησκείας και άλλης γλωσσικής συνομοταξίας- αλλά μιας πιο σύνθετης διαδικασίας δημιουργίας μιας ξεχωριστής πολιτικής οντότητας και όχι μιας μεγαλύτερης όπως περίπου αυτή που περιέγραψε ο Α. Γκράμσι στο έργο του Il Risorgimento, συγκρίνοντας την αποτυχία δημιουργίας Γιουγκοσλαβικού έθνους σε σύγκριση με την επιτυχία δημιουργίας του Ιταλικού, παρόλο που οι γλωσσικές διαφορές στο εσωτερικό τους ήταν ανάλογες).
Επίσης, δεν μπορεί να αγνοείται και το εσωτερικό πρόβλημα όλων των πρώην Ανατολικών να δημιουργήσουν πάνω κάτω φιλελευθερα καθεστώτα με ένα σταθερό περιβάλλον, το πρόβλημα που οδηγεί είτε στις αυταρχικές κατ επίφαση δημοκρατίες τύπου Πούτιν (και της Μαριονέτας του Λουκασένκο) ή που εκλέγουν ακροδεξιά αυταρχικά κόμματα τύπου Όρμπαν και που οδηγούν στην πρόοδο των βίαιων ακροδεξιών ομάδων σε όλη την περιοχή.
Η Ουκρανία σε αυτό το παζλ δεν είναι η εξαίρεση αλλά αντίθετα είναι τμήμα αυτής της κατάστασης και το τραγικό θύμα της.
Πέρα από όλα αυτά, αυτό που μένει είναι ότι έχουμε μια συνεχιζόμενη εντατική εισβολή, οπότε το πρώτο ζήτημα είναι να πούμε “Σταματήστε τον Πόλεμο- που σημαίνει σταματήστε την εισβολή, τίποτα άλλο δε σημαίνει- τίποτα άλλο δεν μπορούσε να σημαίνει”.
Επειδή δεν είναι στο χέρι μας και ο διάβολος κρίνεται στις λεπτομέρειες, αν οι χώρες μας παίρνουν κάποιες κυρώσεις – μη στρατιωτικές- το ερώτημα είναι τι σταση κραταμε ;
– Μα κάπως πρέπει να πιεστεί ο εισβολέας -έτσι δεν είναι;- αν για κάποιο λόγο δεν θέλουμε να πιεστεί πχ. γιατί ανεβαίνει η βενζίνα κι “εγώ θέλω να πάω στο χωριό μου”, αυτό δεν συνιστά πολιτική θέση, ούτε προφανώς προοδευτική θέση, ούτε θεση είναι να κάνουμε καφενειακές συζητήσεις για το πως θα παραδοθεί η Ουκρανία, υποδείξεις που έχουν τόσο σημασία όσο οι ηρωικές φωνές “ελευθερία η θάνατος” από το σαλόνι του 3ου ορόφου στο Χολαργό (τυχαίο το παράδειγμα).
Το να καταδικάσεις την εισβολή και να παίρνεις αποστάσεις από κάθε ιμπεριαλιστικό παιχνίδι και τις κούρσες εξοπλισμού είναι προφανώς η ορθή στάση, όμως η καταδίκη του ΝΑΤΟ ως συνυπεύθυνου όχι για την κατάσταση στον κόσμο – που είναι ορθό- αλλά για την κατάσταση στην Ουκρανία κρύβει όλες τις παραπάνω πραγματικότητες και δεν είναι απλά άστοχο αλλά συχνά και εκ του πονηρού. Η γραμμή δεν είναι τόσο λεπτή όσο φαίνεται, είναι αρκετά ευδιάκριτη.
Οκ, ας ελπίσουμε ότι οι δυτικοί διεθνείς παίκτες δεν είναι τόσο ανεύθυνοι όσο είναι ο Πούτιν και να μας σύρουν σε Γ ΠΠ, προφανώς θέλει προσοχή αλλά ο πόλεμος αυτός είναι του Πούτιν, ανεξαρτήτως του όποιου ανταγωνισμού κι αν υπάρχει σε διεθνές επίπεδο. Δεν είναι δηλαδή τόσο έξυπνος αυτός που το επιμένει να το τονίζει μονόπλευρα, ούτε όσοι βλέπουμε το γεγονός αυτό στις πραγματικές του διαστάσεις “ανήκομεν εις τη δύσην”.
Ο πόλεμος φανατίζει εύλογα τους αντιπαρατιθέμενους, σ εμάς τους απ’ έξω πρέπει να υπερισχύσει η ανθρωπιά, μια ανθρωπιά που δεν πετάει την μπάλα στην εξέδρα αλλά βλέπει ότι πρόκειται για εισβολή και όχι για ένα τυχαίο πόλεμο μεταξύ δύο πλευρών.
Η καταδίκη της δεν θα έχει άμεσο αποτέλεσμα λένε κάποιοι για να μη χρειαστεί να τοποθετηθούν, θα έχει όσο έχει η διεθνής καταδίκη της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής στην Παλαιστίνη, που στο κάτω κάτω όσοι το χρησιμοποιούν σαν επιχείρημα να μας πούνε που ήταν στις τελευταίες πορείες έξω από την Ισραηλινή πρεσβεία- οι οποίες δε γίνονται έτσι στο ξεκάρφωτο για αντιπερισπασμό για να μη μιλάμε για την Ουκρανία γίνονται όταν οι Ισραηλινοί βαράνε τη Γάζα και στις οποίες όταν πάμε δεν πάμε γιατί είμαστε με τη Χαμάς.
Αυτό που με τρομάζει – σχεδόν όσο η προοπτική ενός γενικευμένου πολέμου – είναι η ανάγκη ενός μέσου “ριζοσπάστη- αντισυστημικού” που βλέπει κάτι που δεν ταιριάζει με την αφήγηση που έχει ήδη διαμορφώσει για τα πράγματα και αναγκάζεται να αντιδράσει, να το φιλτράρει υποβαθμιζοντας το και απαξιώνοντάς το, εν τέλει η ανάγκη να το “χωρέσει” στην αφήγηση του χωρίς να χρειαστεί να την αναπροσαρμόσει στην πραγματικότητα για να καλύπτει την σύγκρουση με τον ένα (και μοναδικό) φαντασιακό του εχθρό. Πρόκειται για μια διαδικασία που δεν είναι καινούργια, αντίθετα καθόρισε την πορεία της Αριστεράς το μεγαλύτερο μέρος του 20ου αιώνα. Σήμερα η ιστορία επαναλαμβάνεται και δεν έχουμε έναν μεγάλο διανοητή να την περιγράψει.
100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ ΚΑΙ ΜΑΣ ΛΕΙΠΕΙ!
* του Ορέστη Κολοκούρη
[1] Αναφορά στο γνωστό έργο του Κ. Καστοριάδη του 1986.
