Του Χρήστου Λουτράδη
Ένα από τα, πολλά, παράδοξα της εποχής μας είναι και η απο-ιεροποιήση ιδεολογιών, πολιτικών φιλοσοφιών αλλά κυρίως της Πολιτικής ως το μοναδικού μηχανισμού που μπορεί να μετατρέψει την αδικία σε κοινωνική δικαιοσύνη, την άκρατη κερδοφορία των πολυεθνικών σε δίκαιη αναδιανομή, την εργαλειοποίηση των κατώτερων αισθημάτων και της κοινωνικής αδικίας προς ίδιον όφελος, σε πολιτική που θα ανοίγει ορίζοντες και δεν θα εκμαυλίζει συνειδήσεις.
Με αφορμή την επέλαση της πανδημίας έχουν αρχίσει να αποτυπώνονται στον δημόσιο διάλογο ερωτήματα και προβληματισμοί που είχαν εξοβελιθεί από τα δημόσια φόρα και τις σελίδες των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, όπως η ανάγκη για ένας κράτος πρόνοιας που θα λειτουργεί προληπτικά και όχι κατόπιν εορτής και κυρίως τα όρια της μορφής του καπιταλιστικού συστήματος που κυριαρχεί παγκοσμίως.
Ένα σύστημα που δεν στηρίζεται στην παραγωγή αγαθών αλλά στην δημιουργία υπεραξίας από άυλα αγαθά αλλά και από τον εξοστρακισμό ενός σημαντικού ποσοστού της παραγωγικής τάξης των κοινωνιών μας.
Ο διάλογος αυτός πέρα από τους προβληματισμούς που θέτει στο τραπέζι του διάλογου, εισφέρει και ένα πρόσθετο καινοφανές στοιχείο. Πρόκεται για έναν διάλογο που δεν κινητοποιηθήκε από όλους αυτούς που θεωρούσαμε υπό κανονικές συνθήκες ως τους ‘’συνήθεις υπόπτους΄’ για τέτοιες συζητήσεις: Πολιτικά κόμματα , ειδικά τα κόμματα αυτά που έχουν στον πυρήνα της ιδεολογίας του την αριστερά, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και δημοσιογράφους, αλλά απεναντίας από θεσμούς που έχουν σπιλωθεί και κατηγορηθεί κατά επανάληψη από πολιτικά κόμματα και την ελίτ της διανόησης ότι εκπροσωπούν την συντήρηση και το σύστημα: την Καθολική Εκκλησία και συγκεκριμένα τον Πάπα.
Η δημοσιοποιήση από τον Πάπα Φραγκισκό της τελευταιας Παπικής Εγκυκλίου με τον τίτλο ‘’Frateli Tutti’’, Όλοι Αδέλφια, αποτελεί τον πιο ιδεολογικά δομημένο, και πολιτικά άρτιο κείμενο που έχει τεθεί στην βάσανο της δημόσιας αντιπαράθεσης τα τελευταία χρόνια.
Ένα κείμενο που πραγματεύεται ζητήματα δύσκολα, που δημιουργούν αντεγκλήσεις και διχασμούς, όπως η κοινωνική αλληλεγγύη, τα όρια του καπιταλισμού αλλά και διαπιστώσεις σκληρές, όπως ότι ο καπιταλισμός με την μορφή που έχει λάβει στις ημέρες μας έχει αποτύχει. Παράλληλα, στηλιτεύει την ανικανότητα του καπιταλισμού να δώσει λύσεις στα προβλήματα που έχουν ανακύψει από την πανδημία, και για αυτό το λόγο ζητάει περισσότερη αλληλεγγύη.
Όπως γίνεται εύκολα κατανοήτο από τα στοιχεία, που ακροθιγώς παραθέσαμε, της Παπικής Εγκυκλίου ο σκοπός του Πάπα Φραγκίσκου είναι να βγάλει την Καθολική Εκκλησία από το τέλμα μιας στείρας θεολογίας και να θέσει στις ράγες του σύγχρονου κοινωνικού αλλά και πολιτικού προβληματισμού. Nα επανα-νοηματοδοτήσει δηλαδή την έννοια της Εκκλησίας όχι ως ένα ακόμη εξουσιαστικος μηχανισμός αναπαραγωγης στερεοτύπων και συντήρησης αλλά ως φορέας που θέτει προβληματισμούς, προβαίνει σε αναστοχασμούς και κυρίως κάνει την αυτοκριτική του για το παρελθόν αλλά και το παρόν της δράσης του.
Η κίνηση αυτή δεν σημαίνει ότι στη συνείδηση του κόσμου η Εκκλησία επιστρέφει στην δημόσια σφαίρα ως αθώα περιστέρα, αλλά ότι η προσπάθεια που καταβάλλει να αποκτήσει νοήμα και λόγο απέναντι στις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου θα εκτιμηθεί και κυρίως θα δείξει το κένο των άλλων θεσμών που παράγουν πολιτική και Λόγο.
Σε αυτό το σημείο έγκειται και το πρόβληα που ενδέχεται να δημιουργήθει: στην απουσία και ειδικά της πολιτικής και των Πολιτικών κομμάτων της αριστεράς από τον διάλογο. Μια απουσία που αργά ή γρήγορα θα καλυφθεί από κάποιον, ας ελπίσουμε χωρίς την παράπλευρη απώλεια του θανάτου της ίδιας της Πολιτικής ως εργαλείο που επιλύει ανισότητες και αδικίες.
