Ο Ιταλός φιλόσοφος και σπουδαίος συγγραφέας Ουμπέρτο Έκο έφυγε από τη ζωή σε ηλικία
84 ετών το βράδυ της Παρασκευής στο σπίτι του στο Μιλάνο. Ο Ιταλός συγγραφέας έπασχε από καρκίνο.
Γεννημένος στην Αλεσάντρια, στη βόρεια Ιταλία, στις 5
Ιανουαρίου 1932, σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο του Τορίνου και η
διδακτορική του διατριβή ήταν αφιερωμένη στο «ζήτημα της αισθητικής στον
Θωμά τον Ακινάτη».
Ο Έκο γνώρισε μεγάλη
επιτυχία με το πρώτο του μυθιστόρημα, που δημοσιεύθηκε το 1980: Το όνομα
του Ρόδου. Το βιβλίο πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα και μεταφράστηκε σε 43 γλώσσες.
Στην Μπολόνια διατηρούσε την έδρα της
σημειωτικής ως τον Οκτώβριο του 2007, όταν πήρε σύνταξη.
Μετά “Το όνομα του Ρόδου”, ο Έκο δημοσίευσε μεταξύ άλλων “Το
εκκρεμές του Φουκώ” (1988), “Το νησί της προηγούμενης μέρας” (1994), και τη
“Μυστηριώδη φλόγα της βασίλισσας Λοάνα” (2004).
ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΚΟ
ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟ
(Ανακοίνωση του Umberto Eco στο Συνέδριο «Vision ‘67» που οργάνωσε στη Νέα Υόρκη το International Center
of Communication, Art and Sciences, Οκτώβριος 1967)
“Πριν λίγα
χρόνια ακόμη όποιος ήθελε να πάρει την πολιτική εξουσία σε μία χώρα δεν είχε
παρά να αποκτήσει τον έλεγχο του στρατού και της αστυνομίας. Σήμερα μόνο στις υπανάπτυκτες
χώρες οι φασίστες στρατηγοί, για να κάνουνε πραξικόπημα χρησιμοποιούν ακόμη τα
τανκς. Αρκεί να φτάσει μια χώρα ένα σημαντικό επίπεδο εκβιομηχάνισης για ν’
αλλάξει τελείως η κατάσταση: την επόμενη της πτώσης του Χρουστσόφ οι διευθυντές
της Πράβδα, της Ισβέστια και των προγραμμάτων ραδιοφώνου και τηλεόρασης αντικαταστάθηκαν.
Καμία κίνηση στο στρατό. Σήμερα μια χώρα ανήκει σ’ αυτόν που ελέγχει τα μέσα
ενημέρωσης.
Εάν τα
ιστορικά παραδείγματα δεν πείθουν, μπορούμε να βοηθηθούμε από τις φανταστικές
ιστορίες που – όπως δίδασκε ο Αριστοτέλης – είναι πιο αληθοφανείς από την
πραγματικότητα. [..]
Δεν σας λέω
καινούργια πράγματα: τώρα πια, όχι μόνο οι ειδικοί, αλλά ακόμη και το πλατύ
κοινό άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι ζει στην εποχή των επικοινωνιών. Όπως παρατήρησε
ο καθηγητής Mc Luhan, η ενημέρωση δεν είναι πια ένα όργανο για την παραγωγή
οικονομικών αγαθών, αλλά έγινε η ίδια το κυριότερο από τα αγαθά. Η ενημέρωση
έγινε μια βαριά βιομηχανία. Όταν η οικονομική δύναμη μετατοπίζεται από αυτόν
που έχει στα χέρια του τα μέσα παραγωγής σε αυτόν που έχει στα χέρια του τα
μέσα ενημέρωσης, που είναι καθοριστικά για τον έλεγχο των μέσων παραγωγής, το
πρόβλημα της αλλοτρίωσης αλλάζει νόημα.
Μπρος στη σκιά ενός δικτύου που απλώνεται και καλύπτει την υδρόγειο, κάθε
πολίτης γίνεται μέλος ενός νέου προλεταριάτου. Αλλά μέσα σ’ αυτό το προλεταριάτο, κανένα
επαναστατικό κίνημα δεν θα μπορούσε να διακηρύξει «Προλετάριοι όλου του κόσμου
ενωθείτε»!. Γιατί ακόμα κι αν τα μέσα επικοινωνίας, με την ιδιότητα των μέσων
παραγωγής, άλλαζαν αφεντικό, η κατάσταση υποταγής δεν θα άλλαζε. Τελικά είναι
σωστό να φοβόμαστε ότι τα μέσα επικοινωνίας θα αλλοτριώνουν τον άνθρωπο ακόμη
κι αν διευθύνονται από το λαό”.
Ολόκληρο το κείμενο εδώ
