Εναλλακτικός Τουριστικός Οδηγός: Το enallaktikos.gr ταξιδεύει στο νεανικό Βελιγράδι
ΦΩΤΟρεπορτάζ Βιβή Συργκάνη
Επιμέλεια: Το παιδί για όλες τις δουλειές Ανδρέας Ρουμελιώτης
Μία πόλη για να περπατήσεις
Το Βελιγράδι (που στα Σέρβικα σημαίνει “Άσπρη πόλη”), είναι μια από τις παλαιότερες ευρωπαϊκές πόλεις, χτισμένη από τους Κέλτες τον 3ο αιώνα π.Χ. στην συμβολή των ποταμών Σάβου και Δούναβη, εκεί όπου η πεδιάδα της Παννονίας συναντά τα Βαλκάνια.
Η κυρίως πόλη έχει πληθυσμό 1,23 εκατομμύρια, ενώ πάνω από 1,65 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν μέσα στα διοικητικά της όρια.
Μια πόλη πράσινη – γεμάτη πάρκα, πεντακάθαρη, ανθρώπινη, νεανική – σφύζει από ζωή, με υπερήφανους ανθρώπους, χαμηλά κτήρια, μεγάλα πεζοδρόμια που, από την πρώτη στιγμή, σε εξιτάρει να την περπατήσεις και να την ανακαλύψεις.
Το enallaktikos.gr ταξιδεύει στο “Βερολίνο των Βαλκανίων,” στην “Λευκή Πόλη”, εκεί όπου διασταυρώνονται οι μεγαλύτεροι ποταμοί της Ευρώπης, στο “άλλο” Βελιγράδι, το οποίο μετά από κάθε πόλεμο και βομβαρδισμό, ξαναγεννιέται από τις στάχτες του και τα ερείπιά του.
Ήρθαμε στην πιο ζωντανή εναλλακτική νεανική καστροπολιτεία των Βαλκανίων, μια πόλη μέσα στα πάρκα, με υπέροχα μπαράκια και μουσικές σκηνές, όπου κυκλοφορούν οι ωραιότερες, ίσως, γυναίκες – και άντρες! – του κόσμου.
Είναι μια αήττητη πόλη, η οποία βρίσκει πάντα τον τρόπο να ξαναζωντανεύει και να στεκεται όρθια μετά από κάθε πόλεμο και βομβαρδισμό.
Μια πόλη που έχει υποφέρει και έχει ματώσει πολύ.
Κάθε δρόμος της έχει δική του ιστορία, τα δικά του μυστικά.
Οι άνθρωποι στο πολύπαθο Βελιγράδι είναι ευγενικοί, χαμογελαστοί και δείχνουν χαλαροί και αισιόδοξοι, αν και έχουν περάσει πολλά.
Προπάντων είναι άνθρωποι υπερήφανοι που δεν μεμψιμοιρούν.
Είναι χαρακτηριστικό πως στους δρόμους της πόλης δεν συναντήσαμε ούτε έναν άστεγο, ούτε έναν ζητιάνο.
Το enallaktikos.gr, το αγαπημένο σας portal στο χώρο του εναλλακτικού τουρισμού, ταξιδεύει στο εναλλακτικό Βελιγράδι: στην ιστορία στον πολιτισμό, στην γαστρονομία, στην ψυχαγωγία.
Ελπίζουμε αυτό το αφιέρωμα να λειτουργήσει ως μίνι Εναλλακτικός Τουριστικός Οδηγός.
Πάμε!;
Η σιδηροδρομική επανασύνδεση της Ελλάδας με την σερβική πρωτεύουσα έχει αναδήξει έναν κοντινό, υπέροχο και πολύ φτηνό ταξιδιωτικό προορισμό.
Υπάρχει καθημερινό δρομολόγιο της TRAINOSE από Θεσσαλονίκη προς Βελιγράδι, με τιμές που ξεκινούν από, μόλις, 12 ευρώ!
Το τρένο ξεκινάει κάθε απόγευμα από την Θεσσαλονίκη στις 16:00, κάνει στάση στα Σκόπια στις 19:55 και φτάνει στο Βελιγράδι στις 5:30 το πρωί.
Το απλό εισιτήριο στοιχίζει 32 ευρώ, μετ’ επιστροφής 51,20 ευρώ, αλλά κάθε μήνα προσφέρονται ορισμένα εισιτήρια ανά διαδρομή 12 ευρώ one way.
Τα αεροπορικά εισιτήρια, αν τα κλείσεις μερικούς μήνες νωρίτερα, κοστίζουν πήγαινε – έλα λιγότερο από 100 ευρώ.
Πέραν των προσφορών, οι οικονομικότερες απευθείας πτήσεις από Αθήνα είναι της Aegean (από 147 ευρώ μετ’ επιστροφής τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, από 122 ευρώ τον Αύγουστο και από 89 ευρώ το φθινόπωρο).
Αν κλείσεις εγκαίρως, με 15 -20 ευρώ το άτομο βρίσκεις πολύ καλό ξενοδοχείο στο κέντρο.
Οι τιμές για φαγητό, ποτό, καφέδες είναι περίπου οι μισές, απ’ ότι στην Ελλάδα.
Πίνεις καφέ ή ποτό με 1 ευρώ!
Σε 1 ευρώ αντιστοιχούσαν 119 δηνάρια…
Χρειάζεσαι 4 μέρες (τρεις διανυκτερεύσεις) και πολύ περπάτημα για να δεις όσα παρουσιάζουμε παρακάτω.
Πόσο θα σου κοστίσει;
Αν είσαι φοιτητής-τρια, πας με το τρενάκι και μένεις με 6-7 ευρώ την βραδιά σε ξενώνα, 100, άντε 150 ευρώ.
Για πιο… κυριλέ καταστάσεις, με 300 – 400 ευρώ, τέσσερεις μέρες στο Βελιγράδι, είσαι άρχοντας!
Οι Σέρβοι είναι αυτάρκεις.
Εχουν δική τους παραγωγή σε κρέατα, λαχανικά, κρασιά.
Σερβίρουν μόνο δικά τους, αυθεντικά, προϊόντα.
Τα εστιατόρια, τα μπαράκια και τα καφέ είναι σούπερ, τρως και πίνεις με λιγότερο από 10 ευρώ το άτομο.
Μέσα μαζικής μεταφοράς είναι τα τρόλεϊ, το τραμ, λεωφορεία και ταξί.
Παντού δέχονται κάρτα, ακόμη και τα ταξί.
Το διεθνές Αεροδρόμιο του Βελιγραδίου (Αεροδρόμιο Νίκολα Τέσλα) βρίσκεται 12 χλμ. δυτικά από την πόλη.
Ο κατώτατος μισθός είναι περίπου 200 ευρώ, έχουν όμως τις μισές τιμές απ’ την Ελλάδα, η στέγη – τα ενοίκια είναι πολύ φτηνά και η θέρμανση δημόσια.
Είναι μύθος ότι ζουν πολύ χειρότερα από μας…
Πάμε μια βόλτα Βελιγράδι;
Ημέρα 1η
Στην Skadarlija
Από το ξενοδοχείο μας, το Nevski Hotel, απέχει μερικές εκατοντάδες μέτρα.
Με δυο δρασκελιές είμαστε εκεί.
Η διάσημη γειτονιά της Skadarlija, η οποία ονομάζεται και “Bohemian Quarter”, είναι το πιο γραφικό κομμάτι στο ιστορικό κέντρο του Βελιγραδίου, το Stari Grad.
Η πλακόστρωτη οδός Skadarska ή Skadarlija (Σκαρντάλια) καφάνες, είναι ένας πέτρινος πεζόδρομος μόλις 400 μέτρων, ο οποίος αποκαλείται και “Μονμάρτη” του Βελιγραδίου και μοιάζει με την δική μας Πλάκα.
Έχουν άλλωστε και ένα βελάκι που δείχνει προς την Ελλάδα και γράφει “Πλάκα.”
Εδώ σύχναζαν οι λογοτέχνες του περασμένου αιώνα.
Το σπίτι του Đura Jakšić, διάσημου συγγραφέα και ποιητή που έζησε και πέθανε στην Skadarlija, έχει μετατραπεί σε σημείο συνάντησης των ποιητών που συμμετέχουν σε πολιτιστικές εκδήλωσεις της περιοχής.
Καλλιτέχνες δρόμου παίζουν χάλκινα – βαλκανική παραδοσιακή μουσική, ενώ στις γκαλερί και στα μαγαζιά που πουλάνε έργα καλλιτεχνών και σουβενίρ μπορείτε να βρείτε σπουδαία κομμάτια και σπάνια αντικείμενα, παλιά νομίσματα, σε πολύ φτηνές τιμές.
Κατά μήκος του πεζοδρόμου μπορείτε να κάτσετε σε σερβικά ταβερνάκια, μπιστρό, αντεργκράουντ μπαράκια και καφέ, με υπέροχες συνθέσεις από λουλούδια, στα μπαλκόνια και στις αυλές, τοιχογραφίες και γκράφιτι με τις γνωστές καφάνες.
Οι… καφανίστες πίνουν μόνο ότι έχει η καφάνα.
Αυτή είναι η διαφορά τους από τους μεθύστακες…
Να πιείτε, στην υγειά μας, μια παραδοσιακή ρακία… με γεύση δαμάσκηνου.
Αν δεν μπορείς να διαλέξεις ανάμεσα στο ρεστοράν Dva Jelena (Δύο Ελάφια) και στο ρεστοράν Τρία Καπέλα, κάτσε να πιείς από ένα κρασί και στα δύο…
Σε αυτή τη μεριά της πόλης βρίσκονται, άλλωστε, μερικά από τα καλύτερα εστιατόρια και ξενοδοχεία όπως το διάσημο Le Petit Piaf.
Με τα πόδια από την Skadarskaν, η Πλατεία Δημοκρατίας είναι πέντε λεπτά.
Περάσαμε κάτω από το κτίριο της ιστορικής εφημερίδας “Πολίτικα” του Βελιγραδίου.
Ανεβαίνοντας την οδό Strahinjica Bana προς το … άλογο, βλέπουμε πολλά μικρά μπαράκια, καφέ και στο δεξί μας χέρι το υπέροχο κτήριο της Ελληνικής Πρεσβείας.
TRG Republike: Η Πλατεία της Δημοκρατίας. “Ραντεβού στο άλογο”!
Η Πλατεία της Δημοκρατίας (TRG Republike) είναι το κεντρικότερο σημείο στην πόλη, στο παλιό Βελιγράδι.
Όλοι δίνουν ραντεβού κάτω από το άγαλμα του Πρίγκηπα Μιχαήλ.
“Ραντεβού στο άλογο,” λένε οι πιτσιρικάδες…
Κι εννοούν το άγαλμα του Κνεζ Μιχάιλο.
Η πλατεία διαμορφώθηκε το 1886 ενώ το άγαλμα του πρίγκιπα Μιχαήλ το 1882 από τον Ιταλό γλύπτη Enrico Pazzi (Ενρίκο Πάζι).
Το χέρι του Πρίγκιπα δείχνει προς την Κωνσταντινούπολη, καλώντας τους Τούρκους να φύγουν από την χώρα.
Μέσω της οδού Vasina συνδέεται με το φρούριο και το πάρκο του Kalemegdan στα δυτικά και μέσω της οδού Sremska συνδέεται με τη γειτονιά του Zeleni Venac και μετά με το Novi Beograd.
Στην πλατεία αυτή βρίσκονται τα πιο διάσημα κτίρια της πόλης, όπως το Εθνικό Μουσείο, το οποίο είναι υπό ανακαίνιση.
Οι συλλογές του έχουν πάνω από 400.000 αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων πολλών ξένων αριστουργημάτων και 34 εκθέσεις: αρχαιολογική, νομισματική, μεσαιωνική, τοπική συλλογή τέχνης αλλά και από διάφορες χώρες κυρίως της κεντρικής Ευρώπης, της Ρωσίας και της Ιαπωνίας.
Το 1979 κηρύχθηκε μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Δεξιά από το … άλογο, το υπέροχο κτίριο του Εθνικού Θεάτρου.
Σήμερα, κάτω από τη στέγη του, υπάρχουν τρία καλλιτεχνικά σύνολα. Η Όπερα, το Δράμα και το Μπαλέτο.
Η μεγάλη Συνταγματική Συνέλευση ενέκρινε το περίφημο Σύνταγμα του 1888 σε αυτό το κτίριο.
Αριστερά από το άλογο ξεκινάει η Κνεζ Μιχάιλοβα, η οπoία καταλήγει στο φρούριο – μητροπολιτικό πάρκο Kalemegdan.
Πολλά κτίρια καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς και στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και ξαναφτιάχτηκαν από την αρχή.
Σε αυτή την βόλτα συναντάς ενδιαφέρουσες γκαλερί, εμπορικά καταστήματα, παλιές ταβέρνες (μία εκ των οποίων είναι, στο νούμερο 51, η “Ελληνίδα βασίλισσα”), πλανόδιους μουσικούς.
Πίνουμε καφεδάκι στο Aurelio Coffee με 1,5 ευρώ!
Ψώνια από τους πάγκους μπροστά στη Σχολή Καλών Τεχνών, με ενθύμια φτιαγμένα από τους φοιτητές της.
Στην kneza Mihaila: Στον δρόμο του Πρίγκιπα Μιχαήλ
Ο δρόμος του Πρίγκιπα Μιχαήλ (kneza Mihaila), κάτι σαν την δική μας Ερμού, είναι ο πιο πολυσύχναστος δρόμος, η βασική αρτηρία της παλιάς πόλης του Βελιγραδίου με εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια και καφέ.
Ξεκινάει απο την πλατεία Δημοκρατίας και καταλήγει στο φρούριο Kalemegdan.
Ισως από τους λίγους δρόμους στο Βελιγράδι που μπορούν να χαρακτηριστούν “τουριστικοί.”
Περπατώντας την kneza Mihaila, φωτογραφίζουμε τα εντυπωσιακά κτίσματα του 18ου αιώνα.
Παντού πλανόδιοι μουσικοί.
Ο δρόμος φτιάχτηκε με πρότυπο το δίκτυο της ρωμαϊκής πόλης Singidunum.
Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής, το πρώτο μισό του 16ου αιώνα, οι Οθωμανοί επισκεύασαν το παλιό ρωμαϊκό υδραγωγείο και έχτισαν ένα νέο κατά μήκος του δρόμου τοποθετώντας συντριβάνια με πόσιμο νερό, καθώς οι γειτονιές δεν μπορούσαν να αναπτυχθούν χωρίς το νερό.
Έφτιαξαν επίσης κήπους και πέντε τζαμιά με μαχαλάδες τριγύρω τους.
Όταν οι Αυστριακοί κατέλαβαν το Βελιγράδι το 1717, κατεδάφισαν τα παλιά σπίτια και τζαμιά και έχτισαν νέα κτήρια.
Το 1987 έγινε μια σημαντική ανακατασκευή της Knez Mihailova και μετατράπηκε σε πεζοδρομημένη ζώνη.
Μετά από έξι μήνες κατασκευών, ο δρόμος άνοιξε στις 20 Οκτωβρίου 1987.
Στρώθηκε με μαύρες γρανιτένιες πλάκες από τη Jablanica, ενώ φτιάχτηκε και ένα συντριβάνι από λευκό μάρμαρο από το Venčac.
Στο τέλος της kneza Mihaila βλέπουμε το τεράστιο επιβλητικό φρούριο – Kalemegdan.
Στο φρούριο – μητροπολιτικό πάρκο Kalemegdan
Στην είσοδο του κάστρου ένας μοναχικός διαδηλωτής ενημερώνει τους τουρίστες για τα δεινά που υπέστη η χώρα από τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ.
Κρατάει ένα πλακάτ.
Το ίδιο και η μοναχική κυρία, απέναντι, έξω από την Γαλλική πρεσβεία.
Οι φωτογραφίες των αθώων παιδιών που σκοτώθηκαν από τους βομβαρδισμούς σου σφίγγουν το στομάχι.
Συνεχίζουμε…
Περνάμε την γέφυρα και μπαίνουμε στο Kalemegdan.
Το – τεράστιο σε έκταση – παλιό οθωμανικό φρούριο Καλεμέγκνταν το οχυρό στην κορυφή του λόφου Šumadija, σε ύψος 125.5 μέτρων, είναι το σύμβολο, το “σήμα κατατεθέν”, η “καρδιά” του Βελιγραδίου.
Το Κάστρο με τους πύργους, τις οχυρώσεις, τις ερπύστριες, τα όμορφα γεφυράκια, τα πλακόστρωτα που φιλοξενούν υπαίθριες εκθέσεις, ατενίζει από ψηλά το σημείο όπου ενώνονται οι δύο μεγάλοι ποταμοί, ο Δούναβης και ο Σάβας.
Εκεί δεσπόζει το άγαλμα Πόμπεντνικ (νικητής), σύμβολο του Βελιγραδίου.
Πρόκειται για ένα μεγάλο μητροπολιτικό πάρκο στο οποίο οι κάτοικοι της “Λευκής Πόλης” βολτάρουν, αθλούνται, ψυχαγωγούνται και αναπαύονται.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο χώρο του πάρκου υπάρχουν γήπεδα μπάσκετ της ιστορικής ομάδας Partizan Βελιγραδίου, αλλά και γήπεδα τένις, ενώ εκατοντάδες τρέχουν και κάνουν ποδήλατο.
Αυτό το τεράστιο πάρκο, πρωτοδιαμορφώθηκε στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με το φρούριο – οχύρο για την προστασία από τους εισβολείς.
Φιλοξενεί το υπαίθριο πολεμικό – στρατιωτικό Μουσείο, τα εκθέματα του οποίου δεν επιτρέπουν στον επισκέπτη να προσπεράσει τους πολέμους και τους βομβαρδισμούς της πολύπαθης πόλης.
Όπως δεν το επιτρέπει και ο μοναχικός διαδηλωτής με το πλακάτ που θυμίζε στους τουρίστες τους πρόσφατους βομβαρδισμούς από τα αεροπλάνα του ΝΑΤΟ.
Tι θα δείτε – θα βρείτε στο κάστρο
19 προτομές σημαντικών προσωπικοτήτων από τη Σερβική ιστορία, την επιστήμη και τις τέχνες (Jovan Skerlić, Miloš Crnjanski, Jovan Dučić, Đura Daničić, Stevan Mokranjac κ.α).
18 αρχαιολογικές ανασκαφές (πύργοι, απομεινάρια του Μητροπολιτικού Παλατιού, το Ρωμαϊκό Κάστρο, το κτίριο των φρουρών).
6 μνημεία (Pobednik, Monument of Gratitude to France, Despot Stefan Lazarević’s Monument).
4 εστιατόρια και καφετέριες.
4 γήπεδα.
4 συντριβάνια.
2 εκκλησίες (Ružica, Saint Petka).
2 γκαλερί.
2 μουσεία (Στρατιωτικό Μουσείο, Πύργος Nebojša).
Πινακοθήκη Cvijeta Zuzorić, Δημοτικό Ινστιτούτο για την προστασία των πολιτιστικών μνημείων, Πλανητάριο, Λούνα Παρκ, Ζωολογικός Κήπος του Βελιγραδίου, Σερβική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών κ.ά.
Συγκλονιστικό είναι το μουσείο μεσαιωνικών βασανιστηρίων.
Το φρούριο – μητροπολιτικό πάρκο Kalemegdan φιλοξενεί και μικρότερα μουσεία, ιστορικά και πολιτισμικά στοιχεία όπως το ρωμαϊκό πηγάδι και τον πύργο όπου δολοφονήθηκε ο Ρήγας Φεραίος την νύχτα της 24-06-1798, μετά τη σύλληψή του στην Τεργέστη και την κράτησή του στη Βιέννη.
Οι Τούρκοι έπνιξαν τον Ρήγα και τους συντρόφους του και τους πέταξαν στον ποταμό Δούναβη, δηλώνοντάς τους ως αγνοούμενους.
Η δολοφονία αποκαλύφθηκε, λίγο αργότερα, όταν βρέθηκαν τα πτώματα των αγωνιστών στον ποταμό Δούναβη.
