Το παγκόσμιο επιχειρηματικό κύμα της κάνναβης έχει πάρει απρόσμενες διαστάσεις τα τελευταία δύο χρόνια και η Ελλάδα κάνει τα πρώτα, δειλά, της βήματα σε ένα ιστορικά καίριο σημείο. Θα εκμεταλλευτεί με θάρρος αυτό το παγκόσμιο κεκτημένο προς όφελος της οικονομίας και των πολιτών της ή θα κινηθεί φοβικά, χάνοντας μια πολύτιμη ευκαιρία να πρωτοστατήσει και να πάρει ένα καλό μερίδιο της αγοράς;
Η Κάνναβη είναι ένα φυτό που εξαρχής δεν θα έπρεπε να έχει απαγορευτεί. Η απαγόρευση της δεν στηρίχθηκε σε επιστημονικά δεδομένα, αλλά σε καθαρά ηθικολογικά και ιδεοληπτικά κριτήρια και παραπληροφόρηση, με στόχο την περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων και μεταναστών. Εξυπηρέτησε δε, καθόλου τυχαία, οικονομικά συμφέροντα ανταγωνιστικών βιομηχανιών (φάρμακα, πετροχημικά, χαρτοπολτός, ξυλεία, κλπ), που ενίσχυσαν και επωφελήθηκαν σημαντικά από τη γενική απαγόρευση για περίπου 80 χρόνια. Πολύς κόσμος ταλαιπωρήθηκε και περιθωριοποιήθηκε άδικα για πάρα πολλά χρόνια και η απαγόρευση της κάνναβης θα μας φαντάζει τόσο παράλογη σε μερικά χρόνια όσο φαντάζει η αποτυχημένη ποτοαπαγόρευση του προηγούμενου αιώνα σήμερα.
Η κουλτούρα της κάνναβης αναπτύχθηκε πιο γρήγορα και σταθερά μέσα στον χρόνο σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, που έχουν πρωτοστατήσει τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου, αν και οι ΗΠΑ χάνουν την πρωτοκαθεδρία λόγω της συνεχιζόμενης απαγόρευσης σε Ομοσπονδιακό επίπεδο. Παρόλα αυτά 33 Πολιτείες των ΗΠΑ έχουν νομιμοποιήσει την ιατρική χρήση και 4 από αυτές την γενική (ευφορική) χρήση από ενήλικες με ένα νομικό πλαίσιο παρόμοιο με του αλκοόλ. Αντίστοιχα ο Καναδάς έγινε πρόσφατα η δεύτερη χώρα μετά την Ουρουγουάη, η πρώτη χώρα των G8, που έθεσε σε Ομοσπονδιακό επίπεδο ένα νόμιμο πλαίσιο ρύθμισης της ατομικής και εμπορικής παραγωγής και της διάθεσης της Κάνναβης για τους ενήλικες πολίτες της χώρας, αναλαμβάνοντας πλέον ηγετικό ρόλο.
Τα παραδείγματα είναι πολλά αυτής της παγκόσμιας αλλαγής στις πολιτικές για την κάνναβη αφού περισσότερες από 30 χώρες έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποποινικοποίηση της χρήσης και τη νόμιμη ρύθμιση της παραγωγής και της διάθεσης. Από το Μεξικό όπου το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματική την απαγόρευση της κάνναβης και ετοιμάζεται να νομοθετήσει υπέρ της νόμιμης παραγωγής και διάθεσης, μέχρι την Αυστραλία, τη Γερμανία και το Ισραήλ οι πολιτικές για την κάνναβη αλλάζουν και διαμορφώνουν μια παγκόσμια νόμιμη αγορά που θα ξεπεράσει τα 57 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2025, ενώ πιο αισιόδοξοι εκτιμούν ότι θα ξεπεράσει τα 146 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι την ίδια χρονολογία. Οι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης του κλάδου αναμένεται να ξεπεράσουν το 34% το διάστημα 2018-2025 σε παγκόσμιο επίπεδο , ενώ το τελευταίο 12μηνο οι μετοχές των εταιριών κάνναβης έχουν αποδώσει περίπου 56% στους μετόχους τους.
Στην Ισπανία και την Ολλανδία υπάρχει ένα πολύ ανεκτικό πλαίσιο εδώ και πολλά χρόνια, η Τσεχία και η Τζαμάικα επενδύουν πλέον στον κανναβικό τουρισμό, η Κολομβία και η Πορτογαλία έχουν μπει πολύ δυνατά στον παραγωγικό τομέα της φαρμακευτικής κάνναβης. Η Αγγλία, η μεγαλύτερη παραγωγός φαρμακευτικής κάνναβης στην Ευρώπη, ανακοίνωσε πρόσφατα τη νομιμοποίηση της ιατρικής χρήσης για τους πολίτες της και μπήκε στο κλαμπ χωρών όπως η Μάλτα, το Λουξεμβούργο, η Κύπρος, η Σλοβενία η Δανία και η Ελλάδα που έχουν ρυθμίσει το νομικό τους πλαίσιο τον τελευταίο χρόνο για την φαρμακευτική χρήση αφού πλέον τα θεαματικά οφέλη για την ανθρώπινη υγεία είναι μη ανατρέψιμα.
Στην Ελλάδα βέβαια, αν και από το 2017 επιτρέπεται πλέον η εισαγωγή φαρμακευτικών σκευασμάτων από κάνναβη, κανένας ασθενής απ’ όσους έχουν αιτηθεί δεν έχει λάβει το φάρμακο του και η διαδικασία αίτησης είναι τουλάχιστον αποτρεπτική. Αν και η διαδικασία της αδειοδότησης μονάδων παραγωγής φαρμακευτικής κάνναβης έχει ξεκινήσει, παρόλα αυτά κινείται σε ένα σχετικά αυστηρό και αποθαρρυντικό πλαίσιο, ενώ εκκρεμούν ακόμα σημαντικές αποφάσεις που να αφορούν τις ειδικότητες των γιατρών που θα μπορούν να συνταγογραφούν φάρμακα κάνναβης, τις παθήσεις που θα είναι επιλέξιμες για θεραπεία με κάνναβη, καθώς και τις φαρμακοτεχνικές μορφές που θα πάρουν τα τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης που περιγράφει ο νόμος. Η αδειοδότηση της κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων κάνναβης είναι προφανώς ένας πονοκέφαλος για τον ΕΟΦ, που προφανώς αναζητά ακόμα τεχνικές λύσεις για να τα κατατάξει ως φάρμακα.
Η νομοθεσία (4139/2013) δεν έχει αλλάξει σχετικά με την αποποινικοποίηση της προσωπικής χρήσης (κατοχής και ιδιοκαλλιέργειας) που θεωρείται ακόμα αδίκημα (πλημμέλημα) και εξακολουθεί να είναι προσβολή για τον ποινικό μας πολιτισμό (αφού η αυτοπροσβολή δεν είναι ποινικό αδίκημα). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τις συνεχιζόμενες συλλήψεις αφενός ασθενών που καλλιεργούν το φάρμακό τους, και αφετέρου παραγωγών, διανομέων και καταναλωτών νόμιμων προϊόντων βρώσιμης (βιομηχανικής) κάνναβης, που τα κατάσχουν οι αρχές.
Αντί να βρεθούν άμεσα και γρήγορα τεχνικές λύσεις για να στηριχθεί αναπτυξιακά κλάδος και να παίξει ο Έλληνας παραγωγός πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά της κάνναβης, αφού η πολιτική βούληση υποτίθεται ότι υπάρχει, δημιουργούνται εμπόδια εισόδου στην αγορά από διάφορους διοικητικούς παράγοντες που χαρακτηρίζονται από άγνοια και φοβικότητα σε ότι αφορά την (βιομηχανική) κάνναβη και ταυτίζουν τους νόμιμους παραγωγούς με παράνομους διακινητές. Ο κλάδος των ελληνικών τροφίμων από κάνναβη έχει μείνει μετέωρος, αφού εκκρεμεί το ζήτημα των ανώτατων ορίων THC που επηρεάζει την απρόσκοπτη κυκλοφορία τους ως τρόφιμα και την βιολογική πιστοποίησή τους. Ο κλάδος των Ελλήνων παραγωγών ελαίων CBD επίσης δέσμιος μιας άρνησης εξεύρεσης λύσης από τον ΕΟΦ και τον ΕΦΕΤ με αποτέλεσμα να μην μπορεί να βγει νόμιμα στην αγορά ελληνικό εκχύλισμα και οι εισαγόμενες εταιρίες να πλουτίζουν στην πλάτη του Έλληνα παραγωγού. Βάζουμε τρικλοποδιές στον εαυτό μας με λίγα λόγια.
Η βιομηχανική κάνναβη δεν είναι ναρκωτικό και πρέπει να έχει την ίδια αντιμετώπιση που έχουν τα υπόλοιπα αγροτικά προϊόντα. Πρέπει να μπει ένα τέλος στην καχυποψία και την άγνοια. Χρειαζόμαστε ένα ξεκάθαρο πλαίσιο για την μεταποίηση και την εμπορία προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης, όχι αθέμιτο ανταγωνισμό, διαφυγόντα κέρδη και εμπόδια εισόδου από την ίδια την Πολιτεία. Η εμπειρία, οι καλές πρακτικές και η τεχνογνωσία από άλλες χώρες και από διεθνείς εμπειρογνώμονες υπάρχει. Τεχνικές λύσεις βρίσκονται, αν υπάρχει πολιτική βούληση για να αποτελέσει η κάνναβη αναπτυξιακή προοπτική για τον τόπο όπως οφείλει.
Πολλά από τα προβλήματα θα λυθούν εν μια νυκτί αν η κυβέρνηση νομοθετήσει θαρραλέα και αποποινικοποιήσει την κατοχή και ιδιοκαλλιέργεια για προσωπική χρήση. Τα περισσότερα προβλήματα επίσης που παρουσιάζονται ως εμπόδια εισόδου στην αγορά της φαρμακευτικής και βιομηχανικής κάνναβης θα λυθούν αν ακολουθήσουμε άμεσα το παράδειγμα του Καναδά και ρυθμίσουμε συνολικά την (ευφορική) χρήση από τους ενήλικες σε ένα πλαίσιο αντίστοιχο με του καπνού και του αλκοόλ. Η εφαρμογή των πολιτικών για την κάνναβη και η ανάπτυξη του κλάδου πρέπει να γίνει από έναν ανεξάρτητο Οργανισμό Κάνναβης, που θα πάρει αρμοδιότητες από τα 4 συναρμόδια Υπουργεία και θα ρυθμίσει συνολικά την βιομηχανική, φαρμακευτική και ευφορική χρήση. Ένα ενιαίο μητρώο καλλιεργητών, παραγωγών- μεταποιητών και διανομέων επίσης θα βοηθήσει στο να μην υπάρχει αυτή η σύγχυση για τη νομιμότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να αποκτήσουμε αξιοπιστία και μια πραγματικά ανταγωνιστική θέση στην παγκόσμια αγορά της κάνναβης, αξιοποιώντας το κεκτημένο και την ιστορική συγκυρία χωρίς να χάσουμε πολύτιμο χρόνο. Γιατί αν δεν το πάρουμε απόφαση τώρα, θα το πάρουμε σε 5-10 χρόνια, όπου πλέον η αγορά θα έχει μοιραστεί και οι ασθενείς και οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να θέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους και να χρηματοδοτούν την παράνομη αγορά.
Η κάνναβη είναι το μέλλον και όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε τόσο μεγαλύτερα θα είναι τα οφέλη για τους πολίτες, την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Ας το κάνουμε όπως ο Καναδάς και ακόμα καλύτερα.
Μιχάλης Θεοδωρόπουλος,
σύμβουλος περιβάλλοντος και εφαρμογών κάνναβης,
KANNABIO ΚΟΙΝΣΕΠ, HempKanna Consulting, Ηλιόσποροι.
