Πώς μπορώ να απαντήσω στις ερωτήσεις του παιδιού μου σχετικά με το σεξ και την σεξουαλικότητα;

Γράφει στο efiveia.gr η Ψυχολόγος Φοίβη Σπέη

Ένα συχνό ερώτημα που έχουν οι νέοι γονείς είναι «Πώς μπορώ να απαντήσω στις ερωτήσεις του παιδιού μου σχετικά με το σεξ και την σεξουαλικότητα»; Ως γονέας, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα βομβαρδιστείτε με τέτοιες ερωτήσεις κάποια στιγμή. Αντί να τις αποφύγουμε, θα πρέπει να απαντήσουμε υπομονετικά σε αυτές, έτσι ώστε το παιδί να έχει τις σωστές πληροφορίες.

Είναι κοινώς αποδεκτό πως οι γονείς πρέπει να μιλάνε ανοιχτά με τα παιδιά τους για το σεξ, αλλά πολλοί γονείς δε γνωρίζουν πώς να προσεγγίσουν αυτό το θέμα ή συχνά αισθάνονται άβολα μιλώντας για τέτοια θέματα ταμπού με τα παιδιά τους. Είναι όμως σημαντικό να μιλήσουμε στα παιδιά μας για το «καλό» και το «κακό» άγγιγμα,  καθώς και να ικανοποιήσουμε την περιέργεια τους για το σώμα τους, τις αλλαγές που βιώνουν, τη σεξουαλική οικειότητα κλπ.

Η ενημέρωση του παιδιού σας για το σεξ είναι μια σοβαρή ευθύνη. Είναι ευθύνη των γονέων να βοηθήσουν τα παιδιά να καταλάβουν και να τα ενθαρρύνουν να έχουν μια υγιή αντίληψη και προσέγγιση του σώματος τους, του σεξ και των σεξουαλικών σχέσεων.

Με το Διαδίκτυο ένα παιδί μπορεί να βρει όλες τις πληροφορίες για οποιοδήποτε θέμα με το άγγιγμα μερικών πλήκτρων. Ωστόσο, το παιδί σας δεν είναι ακόμη αρκετά ώριμο για να διαχωρίσει τις πληροφορίες αυτές σε καλές, κακές, χρήσιμες ή αδιάφορες. Πριν μιλήσετε στο παιδί σας, βεβαιωθείτε ότι παρέχετε τις κατάλληλες για την ηλικία του πληροφορίες. Με βάση την ηλικία τους, να τους εξηγήσετε τα πράγματα κατά τρόπο που να μπορούν να κατανοήσουν. Δεν είναι όλες οι πληροφορίες κατάλληλες για όλες τις ηλικίες. Για παράδειγμα, τα μικρότερα παιδιά μπορεί να είναι περίεργα για το πώς ένα μωρό μπαίνει στην κοιλιά της μητέρας, αντί για την σεξουαλική πράξη αυτή καθαυτή.

Τα μικρά παιδιά, έως δύο ετών, θα πρέπει να γνωρίζουν τα μέρη του σώματος τους, συμπεριλαμβανομένων των γεννητικών οργάνων. Τα περισσότερα μικρά παιδιά είναι συνήθως σε θέση να διακρίνουν μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Μετά από τα δύο έτη και έως πέντε χρονών, μπορείτε, εάν το επιλέξετε, να τα βοηθήσετε να κατανοήσουν τα βασικά της αναπαραγωγής χωρίς όμως να επεξεργαστούν την σεξουαλική πράξη. Σε αυτή την ηλικία, είναι σημαντικό να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ καλής και «κακής» (επικίνδυνης) επαφής.

Τα παιδιά ηλικίας πέντε έως οχτώ ετών μπορεί να έχουν ερωτήσεις σχετικά με το φύλο, τα αναπαραγωγικά όργανα, την εφηβεία κ.λπ.

Μετά τα εννέα έτη, το παιδί ενδέχεται να έχει αρχίσει να βλέπει κάποιες σωματικές αλλαγές και να εκδηλώσει περιέργεια για την έμμηνο ρύση, την αλλαγή στη φωνή, τις στύσεις κλπ. Ως γονέας, είναι καιρός πλέον να μιλήσουμε για τις έννοιες του σεξ, τις αντιλήψεις, τη δυναμική του, καθώς και το τι συνιστά μια καλή και κακή σχέση. Είναι σημαντικό στο στάδιο αυτό να βοηθήσετε τα παιδιά να διαχωρίσουν τις καλές και τις κακές πληροφορίες.

Μετά τα δεκατρία έτη και σε όλη τη διάρκεια της εφηβείας, τα παιδιά τείνουν να αποκλείουν  τους γονείς από τέτοιες συζητήσεις. Ωστόσο, ως γονείς, είναι σημαντικό να διατηρείτε ανοιχτό κανάλι επικοινωνίας μαζί τους, ώστε να μην αισθάνονται άβολα ή φοβισμένα και να γνωρίζουν ότι θα είστε εκεί όταν χρειάζονται κάποιον να μιλήσουν.

Η επικοινωνία είναι το κλειδί. Αν και είναι κατανοητό να νιώθετε ως γονείς  κάπως άβολα, αυτή η προσέγγιση μπορεί να αποδειχθεί επιζήμια για τη μελλοντική αντίληψη του παιδιού γύρω από τα σεξουαλικά ζητήματα. Πρέπει να αποφεύγεται οποιαδήποτε επικριτική ή κοροϊδευτική απάντηση. Εάν το παιδί σας έχει μια ερώτηση, καθίστε υπομονετικά και απαντήστε σε αυτή με τη δέουσα σοβαρότητα. Εάν δεν μπορείτε να απαντήσετε αμέσως, πείτε στο παιδί σας ότι θα πάρετε λίγο χρόνο να το σκεφτείτε ώστε να βεβαιωθείτε ότι θα του παρέχετε τις κατάλληλες πληροφορίες. Εάν δεν αισθάνεστε εσείς άνετα τώρα, το παιδί σας μπορεί στο μέλλον να νιώθει άβολα να σας εμπιστευτεί ή να συζητήσει μαζί σας κάποιο πρόβλημα.

Πριν προχωρήσετε σε οποιαδήποτε συζήτηση για το σεξ με το παιδί σας, προετοιμαστείτε κατάλληλα ώστε να αποφύγετε οποιαδήποτε σύγχυση κατά τη διάρκεια της συνομιλίας. Σχεδιάστε τι θέλετε να πείτε στο παιδί σας. Εξασφαλίστε ένα φιλικό και άνετο περιβάλλον για τη συζήτηση αυτή.

Τέλος μη διστάσετε να μελετήσετε τα κατάλληλα βιβλία ή να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό εάν έχετε αμφιβολίες για το ποιες είναι οι κατάλληλες πληροφορίες που πρέπει να μεταδώσετε ή για τον τρόπο που πρέπει να προσεγγίσετε την συζήτηση.