Πόσο βιώσιμη είναι άραγε η τροφή που καταναλώνεται από τα παιδιά στα σχολεία; Μπορεί να υπάρξει βελτίωση των συνθηκών και διαδικασιών τροφοδοσίας των σχολείων προς μία πιο βιώσιμη κατεύθυνση και αν ναι πώς; Είναι εφικτό να αναβαθμιστεί η εκπαίδευση της σχολικής κοινότητας σε ζητήματα διατροφής και βιωσιμότητας;
Το 2023, η Περιβαλλοντική Οργάνωση Μαμαγαία ξεκίνησε ένα ταξίδι για να ανακαλύψει τις απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, με όχημα το έργο Accting* – FOOD4SCHOOLS.
Μέσα από ενδελεχή έρευνα, συνεντεύξεις με γονείς και κυλικειάρχες, εργαστήρια με σχολικές κοινότητες και συζητήσεις με πολιτικούς και διοικητικούς εκπροσώπους Δήμων της Θεσσαλονίκης σχετικών με την περιβαλλοντική, κοινωνική και εκπαιδευτική πολιτική, η ομάδα της Μαμαγαία ολοκλήρωσε το έργο για τη διερεύνηση του πλαισίου και των διαδικασιών που απαιτούνται για την εφαρμογή της στρατηγικής Farm to Fork EU Strategy, εκκινώντας από τους Παιδικούς Σταθμούς του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Με τη λήξη του έργου α) ολοκληρώθηκε ερευνητική αναφορά που αποτυπώνει την τρέχουσα συνθήκη της τροφοδοσίας των Ελληνικών Δημόσιων Σχολείων και επιλεγμένες καλές πρακτικές από την Ευρώπη, β) αναπτύχθηκε πρωτόλειο Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την προώθηση της βιώσιμης (δια)τροφής στους Παιδικούς Σταθμούς του Δήμου Θεσσαλονίκης και γ) δημιουργήθηκε Εκπαιδευτικός Οδηγός για την ενίσχυση της διατροφικής παιδείας στις σχολικές κοινότητες.
Αναλυτικά:
Η ερευνητική αναφορά μελετά το “Πώς μπορούμε να συνδέσουμε τα σχολεία στην Ελλάδα με τη βιώσιμη τροφή;” και αποτελείται από τρία μέρη:
-
τη συμμετοχική παρατήρηση έργων της Μαμαγαία για την κατανόηση της σχέσης σχολικών κοινοτήτων με την τροφή
-
την παρουσίαση καλών πρακτικών από την Ευρώπη
-
την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης τροφοδοσίας των σχολείων στην Ελλάδα
Το Τοπικό Σχέδιο Δράσης επιχειρεί να καταγράψει τα βήματα και τις διαδικασίες για το πώς θα εισαχθούν στην καθημερινή λειτουργία των Παιδικών Σταθμών του Δήμου Θεσσαλονίκης υγιεινά τρόφιμα που παράγονται και καταναλώνονται με σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνία. Το Σχέδιο ολοκληρώθηκε, αντλώντας δεδομένα από βιβλιογραφική έρευνα, την ερευνητική αναφορά και τη συνεργασία με εκλεγμένους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης και στελέχη δημοτικών υπηρεσιών. Επιπλέον, είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις διατροφικές πολιτικές του Συμβουλίου Διατροφικής Πολιτικής και τη στρατηγική της Θεσσαλονίκης για κλιματική ουδετερότητα.
Τέλος, η Μαμαγαία ανέπτυξε τον Εκπαιδευτικό Οδηγό FOOD4SCHOOLS για την εξοικείωση μαθητών/ριών και ολόκληρης της σχολικής κοινότητας με τη βιώσιμη διατροφή. Ο οδηγός απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς Δημοτικής Εκπαίδευσης και μπορεί να διαβαστεί/αξιοποιηθεί από μαθητές/τριες Ε’ και πάνω (με κατάλληλες προσαρμογές μπορεί να αξιοποιηθεί κι από παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών), γονείς & κηδεμόνες, εκπαιδευτικούς άλλων βαθμίδων και άλλους εκπαιδευτικούς φορείς. Εκκινώντας από το ότι η εκπαίδευση για την (δια)τροφή είναι σημαντικό να προσεγγίζεται ως ένα συστημικό φαινόμενο, που χαρακτηρίζεται και καθορίζεται από ένα δίκτυο πολλών σχέσεων, ο Οδηγός διερευνά σφαιρικά τα εξής ερωτήματα:
1. Τι είναι η βιώσιμη (δια)τροφή;
2. Πώς μπορούν μαθητές/τριες να εξοικειωθούν με τις κοινωνικο-περιβαλλοντικές και πολιτικές διαστάσεις του τροφίμου;
3. Τι δράσεις μπορούμε να σχεδιάσουμε/αναλάβουμε σε επίπεδο σχολικής κοινότητας;
Η Ερευνητική Αναφορά και ο Εκπαιδευτικός Οδηγός βρίσκονται διαθέσιμα στη Βιβλιοθήκη της Μαμαγαία (βρείτε την εδώ: https://mamagea.gr/library). Τα φυσικά αντίτυπα του Εκπαιδευτικού Οδηγού θα διανεμηθούν στις συνεργαζόμενες με τη Μαμαγαία σχολικές κοινότητες.
Για την καλύτερη πληροφόρηση σας σχετικά με το ACCTING – FOOD4SCHOOLS μπορείτε να παρακολουθήσετε το βίντεο που δημιούργησε η Μαμαγαία, στο οποίο η Ελίνα Μωραϊτοπούλου, Επιστημονικά Υπεύθυνη της Οργάνωσης, παρουσιάζει συνοπτικά το πλαίσιο και τους στόχους του έργου.
Η Περιβαλλοντική Οργάνωση Μαμαγαία, πιστή στη δέσμευση της για τη βιώσιμη διατροφική μετάβαση και την ενδυνάμωση των σχολικών κοινοτήτων δηλώνει πώς ένα διατροφικά δίκαιο μέλλον είναι εφικτό! Το μέλλον αυτό μπορεί να ξεκινήσει από τις σχολικές κοινότητες, τις γειτονιές και τις πόλεις μας!
Ευχαριστούμε θερμά τον Δήμο Θεσσαλονίκης, την Αντιδημαρχία Παιδικής Μέριμνας, Οικογένειας και Κοινωνίας των Πολιτών, την Αντιδημαρχία Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης, το Αυτοτελές Τμήμα Επιχειρησιακού Σχεδιασμού και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων, τη Διεύθυνση Πρασίνου και Αστικού Περιβάλλοντος για την συνεργασία.
*Το ACCTING (AdvanCing behavioural Change Through an INclusive Green deal) είναι ένα έργο Horizon 2020 (No. 101036504) χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ, που αναλύει τον αντίκτυπο των πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας στις ευάλωτες ομάδες και παράγει γνώσεις και καινοτομίες για την προώθηση της αλλαγής συμπεριφοράς σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Δώδεκα εταίροι – υποστηριζόμενοι από ένα ευρύ δίκτυο ερευνητών – συλλέγουν, αναλύουν και μεταφράζουν εκτεταμένα δεδομένα σε ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα, συστάσεις πολιτικής και καινοτόμες πιλοτικές δράσεις για μια χωρίς αποκλεισμούς και ισότιμη Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ.
