Ποτάμι: «Ο νέος εκλογικός νόμος είναι η επανεκκίνηση του πολιτικού συστήματος»

Αναλυτική
πρόταση για την αλλαγή του εκλογικού νόμου και την καθιέρωση νέου που
βασίζεται, εν πολλοίς, στο γερμανικό εκλογικό σύστημα, έδωσε στη δημοσιότητα το
Ποτάμι.

Η πρόταση
του Ποταμιού, που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση στο Ζάππειο, περιλαμβάνει:

• Τη μείωση του αριθμού των
  βουλευτών κατά 45. Από τους 300 που είναι σήμερα, θα εκλέγονται 250
  στην Ελλάδα και 5 από τους Έλληνες του εξωτερικού.

• Καθιερώνεται η λεγόμενη «διπλή
  ψήφος». Δηλαδή, η πρώτη ψήφος αφορά σε μονοεδρική περιοχή, όπου σε ενιαίο
  ψηφοδέλτιο αναγράφονται τα ονόματα των υποψηφίων βουλευτών και δίπλα το
  όνομα του κόμματος το οποίο εκπροσωπούν. Ο εκλογέας βάζει σταυρό στον
  υποψήφιο της προτίμησής του. Η ψήφος αυτή μετράει μόνο για την εκλογή στην
  μονοεδρική περιφέρεια. Η δεύτερη ψήφος αφορά σε πολυεδρική (ευρεία)
  περιφέρεια, ο εκλογέας επιλέγει το ψηφοδέλτιο του κόμματος που επιθυμεί,
  δίχως να βάλει σταυρό. Η εκλογή γίνεται με βάση τη σειρά της λίστας. Η
  δεύτερη αυτή ψήφος είναι η αποφασιστική και κρίσιμη ψήφος. Αυτή, δηλαδή,
  που καθορίζει τον αριθμό των εδρών που θα λάβει κάθε κόμμα στη επικράτεια.

• Το πλεονέκτημα της διπλής
  ψήφου, σύμφωνα με το Ποτάμι, είναι ότι με αυτό τον τρόπο ο ψηφοφόρος έχει
  τη δυνατότητα να ψηφίσει τον υποψήφιο που επιθυμεί στη μονοεδρική, ακόμη
  και αν ανήκει σε άλλο κόμμα από αυτό που ψηφίζει στην ευρεία περιφέρεια
  και να επιλέξει για την επικράτεια το κόμμα που επιθυμεί.

• Παραμένει το όριο του 3% για να
  μπει ένα κόμμα στη Βουλή

• Οι βουλευτές εκλέγονται ως
  εξής: 140 σε μονοεδρικές περιφέρειες και 110 από λίστες σε ευρείες
  περιφέρειες. Οι περιφέρεις είναι οι 7 διοικητικές περιφέρειες της χώρας:
  1) Αττική, 2) Πελοπόννησος-Δυτική Ελλάδα-Ιόνια Νησιά, 3) Ήπειρος-Δυτική
  Μακεδονία, 4) Μακεδονία-Θράκη, 5) Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα, 6) Νησιά του
  Αιγαίου, 7) Κρήτη. Η διαίρεση της χώρας σε μονοεδρικές περιφέρειες γίνεται
  από ειδική επιτροπή του υπουργείου Εσωτερικών, με τη συμμετοχή εκπροσώπων
  των κοινοβουλευτικών κομμάτων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Για τον
  ορισμό των μονοεδρικών, εκτός από τα πληθυσμιακά κριτήρια, λαμβάνονται
  υπόψη οι όροι γεωγραφικής συνέχειας και διοικητικής διαίρεσης, ώστε να
  εκπροσωπούνται όλοι οι νομοί.

• Το bonus των 50 εδρών
  καταργείται. Αντ΄ αυτού το πρώτο κόμμα λαμβάνει bonus μισή
  έδρα για κάθε εκλογική μονάδα (π.χ. 18 έδρες για 36%) των ψήφων.

• Ως προς τον τρόπο κατανομής των
  εδρών, οι έδρες των ευρέων περιφερειών κατανέμονται αναλογικά, αφού
  αφαιρεθεί το bonus και ο αριθμός των εδρών που έχουν κατακυρωθεί
  στις μονοεδρικές περιφέρειες.

• Δίνεται η δυνατότητα ψήφου και
  εκλογής 5 βουλευτών από τους Έλληνες του εξωτερικού.

Το σημερινό
εκλογικό σύστημα, υποστηρίζει το Ποτάμι, ευθύνεται για πολλές από τις
παθογένειες της πολιτικής ζωής, όπως το υπερβολικό μπόνους των 50 εδρών στο
πρώτο κόμμα, η μη παροχή συναίνεσης και τη διαμόρφωση πλειοψηφιών, η διατήρηση
των μεγάλων εκλογικών περιφερειών, η επικράτηση της επωνυμίας έναντι της
ικανότητας, η διαμόρφωση και διατήρηση πελατειακών δικτύων και η εξάρτηση απ’
αυτά, καθώς και η δυσμενής μεταχείριση των συνασπισμών απέναντι σε μεμονωμένα
κόμματα, ως προς την απονομή του εκλογικού πριμ των 50 εδρών, αφού ένας
συνασπισμός με 51% παίρνει με τον ισχύοντα νόμο λιγότερες έδρες από ένα
μεμονωμένο κόμμα με 35%.

Σύμφωνα με
το Ποτάμι, το νέο εκλογικό σύστημα δεν οδηγεί απλώς σε αλλαγή του τρόπου
εκλογής των βουλευτών ή των όρων σχηματισμού κυβέρνησης, αλλά η υιοθέτησή του
θα συνιστά τη μεγαλύτερη τομή που έχει γίνει στο πολιτικό σύστημα, μετά τη
Μεταπολίτευση. Πρόκειται για μια επανεκκίνηση του πολιτικού συστήματος, αφού θα
αλλάξει ριζικά τον τρόπο έκφρασης της βούλησης των πολιτών, αλλά και τον τρόπο
διαμόρφωσης των συσχετισμών των πολιτικών δυνάμεων, ενισχύοντας σημαντικά τη
λειτουργία της δημοκρατίας στη χώρα.