Η Κασσάνδρα, κόρη του Πρίαμου και της Εκάβης, έζησε λίγο βορειότερα από τη Λέσβο, στη μυθική Τροία και έγινε γνωστή στην αρχαιότητα για την ιδιότητα της να μαντεύει τα μελλούμενα.
Το άσχημο ήταν ότι ήταν καταδικασμένη να μην πιστεύει κανείς τις προφητείες της. Είχε προβλέψει τις συμφορές που θα έφερνε ο Πάρης στην Τροία, και για αυτό το λόγο ο μύθος λέει ότι είχε φτάσει στο σημείο να προσπαθήσει (ανεπιτυχώς όπως ξέρουμε) να τον σκοτώσει με τσεκούρι. Προσπάθησε ακόμα να πείσει τους συμπατριώτες της να μην βάλουν στην πόλη τον δούρειο ίππο, προβλέποντας την καταστροφή, αλλά για μια ακόμη φορά αυτοί την αγνόησαν, με τα γνωστά αποτελέσματα.
Όπως φανταζόμαστε ποτέ της δεν ήταν δημοφιλής στην Τροία, ήταν μάλλον η «τρελή του χωριού», και οι προβλέψεις της ποτέ δεν έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό. Σε ποιον από εμάς αρέσει να ακούει άσχημα μελλούμενα, που τον ωθούν να δράσει σε μη δημοφιλείς ενέργειες Πάντα ο εύκολος δρόμος είναι ο πιο αρεστός από όλους. Εξαιτίας της Κασσάνδρας σήμερα το όνομα της χρησιμοποιείται για αυτούς που γίνονται μάντεις κακών προβλέψεων, ενώ συχνά στην πολιτική χρησιμοποιείται ο όρος «θα διαψεύσουμε τις Κασσάνδρες», ξεχνώντας μάλλον ότι η Κασσάνδρα έκανε πράγματι δυσοίωνες προβλέψεις αλλά δεν έσφαλε ποτέ και φυσικά ποτέ δεν ήταν αρεστή.
Η Κασσάνδρα ήρθε και πάλι στο μυαλό μου αυτές τις μέρες με όσα ζήσαμε στις φωτιές στο Μάτι με τους δεκάδες νεκρούς αλλά και όσα ζούμε με τις επαναλαμβανόμενες πλημύρες σε όλη τη χώρα με αποκορύφωμα φυσικά αυτή στη Μάνδρα Αττικής που στοίχισε τη ζωή σε 24 συνανθρώπους μας.
Ποιος να πίστευε την Κασσάνδρα που φώναζε τόσα χρόνια για την κλιματική αλλαγή, την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη που θα έχει τεράστιες συνέπειες στην αλλαγή του κλίματος. Ποιος να την πίστευε όταν φώναζε ότι χτίζουμε ανοχύρωτες πόλεις μέσα στα ρέματα και τις υδρολογικές λεκάνες που με την πρώτη μεγάλη νεροποντή οδηγούν σε πλημύρες. Ζούμε επαναλαμβανόμενα φαινόμενα όπου σε λίγες ώρες το έδαφος δέχεται το νερό που αντιστοιχεί στο 20% της ετήσιας βροχόπτωσης. Ποιος να πίστευε την Κασσάνδρα όταν φώναζε ότι πρέπει να αποκλειστεί η δόμηση σε δασικές περιοχές, ιδιαίτερα σε πευκοδάση, που ο πρωτοετής φοιτητής του τμήματος Περιβάλλοντος μαθαίνει ότι τα μεσογειακά οικοσυστήματα επιδιώκουν από τη φύση τους την φωτιά ώστε να ανανεώνεται το οικοσύστημα. Ποιος να την πίστευε όταν φώναζε ότι η Πολιτεία πρέπει να πολεοδομεί, να βάζει όρους, να επιβάλλει περιορισμούς, να υπάρχει δημόσιος χώρος, πλατείες, δρόμοι, να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες, να προστατευτούν τα δημόσια αγαθά.
Είμαστε η γενιά που μάλλον έχει το «προνόμιο» να είμαστε η πρώτη που ζει τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής και πιθανότατα η τελευταία που μπορεί να κάνει κάτι ώστε να μειώσει το μέγεθος των συνεπειών της. Να μειώσει, γιατί φοβάμαι ότι αποκλείεται πλέον να μπορέσουμε να αποτρέψουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που, απ’ ότι φαίνεται, έχει πάρει το δρόμο της.
Πριν θρηνήσουμε πολλά περισσότερα θύματα οφείλουμε να εξετάσουμε άμεσα πόσο τρωτές είναι οι πόλεις μας στις φυσικές καταστροφές που έρχονται, να σχεδιαστεί εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και να σημάνει επιτέλους παγκόσμιος συναγερμός για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, που απειλεί τη ζωή του ανθρώπου στον πλανήτη. Την μοίρα της Κασσάνδρας την ξέρουμε, δεν πρόκειται να αλλάξει, το θέμα είναι να αλλάξουμε τη μοίρα της ζωής μας και των παιδιών μας.
Μιχάλης Μπάκας
