Συνεργατισμός: Μια πραγματοποιήσιμη ουτοπία
Χάρις στο διαδίκτυο απολαύσαμε, όσοι χωρούσαμε, ένα εξαιρετικό διαδικτυακό εργαστήριο προβληματισμού στις 2/4/2021, με τον καθ. Ανδρέα Λύτρα με επίκεντρο την «Μισθωτή εργασία και τα όριά της. Η πρόκληση της Κοινωνικής Οικονομίας», στο πρώτο από τα δέκα (10) εργαστήρια του σεμιναρίου «Η συμβολή της Κοινωνικής Οικονομίας στην ανάκαμψη».
Το σεμινάριο οργάνωσε η Πανελλήνια Σύμπραξη Ενώσεων Κ.Ο.-ΠΕΣΚΟ στα πλαίσια του σχεδίου «ΜΕΝΤΟΡΕΣ για την Κοινωνική Οικονομία», σε συνεργασία με την ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ, έναν όμιλο σκέψης για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας. Το τελευταίο πεντάμηνο σε μια ανοικτή ελεύθερη διαδικτυακή συνάντηση, κάθε ΔΕΥΤΕΡΑ, στις 20.00, πολίτες συζητούσαν για την ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και μετά από πρόταση του κ Βασίλη Τακτικού, προέκυψε το συγκεκριμένο τριήμερο 2-4 Απρ 2021.
Τα επόμενα ανοικτά διαδικτυακά εργαστήρια είναι:
3 Απρ, 11:00, https://zoom.us/j/93884501023 Η συνεταιριστική λύση στις κρίσεις
3 Απρ, 13:00, https://zoom.us/j/94535068381 Τηλε-εργασία-Ψηφιακή Οικονομία
3 Απρ, 15:00, https://zoom.us/j/95665212819 Τοπ. Αυτοδιοίκηση- Εθνικοτοπικοί
3 Απρ,17:00, https://zoom.us/j/99084789016 Αγροδιατροφή & τοπική αυτάρκεια
3 Απρ, 19:00, https://zoom.us/j/93740301384 Υγεία, Πρόνοια, Αναπηρία & Κ.Ο.
4 Απρ, 12:00, https://zoom.us/j/97545169616 Πράς. Οικονομία-Ενεργειακές Κοιν.
4 Απρ, 14:00, https://zoom.us/j/98139466988 Πολιτισμός- Υπεύθυνος Τουρισμός
4 Απρ, 16:30, https://zoom.us/j/96036296363 Δικτύωσης-CoopCluster
4 Απρ, 18:00, https://zoom.us/j/98140786360 Ανοικτό Βήμα
Με την σκληρή ξηρή απόλυτη στατιστική λογική τεκμηρίωσε ο καθ Α. Λύτρας ότι στις πρωτοπόρες χώρες οι μισθωτοί δεν γίνεται να διευρυνθούν, είναι ήδη 90% και σε μερικές χώρες μέχρι και 93%. Αλλά και οι εργοδότες είναι ελάχιστοι (γύρω στο 1-2% του ενεργού πληθυσμού) και κάθε χρόνο οι εργοδότες γίνονται λιγότεροι. (ILO)
Οι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι στατιστικά υπερβολικά πολλές, συνεχώς μειούμενες και δεν επιτρέπουν λογικές προσδοκίες για αύξησή τους με δημιουργία νέων κερδοσκοπικών επιχειρήσεων. Μεταξύ 2005 και 2017 οι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα από 7.685/ εκατομμύριο κατοίκων, έφθασαν τις 5.320, ενώ την ίδια περίοδο στις ΗΠΑ ήταν 1.220 και έφθασαν περίπου στις 1000, στην Γαλλία από 3.654 έφθασαν στις 2.960 και στην Γερμανία από 2.451 έφθασαν στις 2.309. (ΟΟΣΑ)
Ο κρατικός τομέας είχε διογκωθεί απελπιστικά με μισθοδοτούμενους (πάνω από 1.100.000 το 2009), όταν λόγω μεγάλου ΑΕΠ είχε φοροεισπρακτικές δυνατότητες. Το κράτος έχασε την ικανότητά του να προσλαμβάνει μισθωτούς διότι μειούται συνεχώς η φορολογητέα κερδοφορία.
Σήμερα λένε ότι είναι άνεργοι περίπου 1.000.000 από το ενεργό δυναμικό, που από ότι φαίνεται δεν μπορεί να προσληφθεί ούτε στην ιδιωτική κερδοσκοπική εταιρεία ούτε σε κρατική δημοσιοϋπαλληλική μισθοδοτούμενη θέση.
Ο μέσος όρος απασχολούμενων στην Ελλάδα είναι 6,3 άτομαι ανά επιχείρηση. Αν δεχθούμε, παρά την ψηφιακή τεχνολογία & ρομποτική, ότι μια μέση νέα επιχείρηση θα απασχολεί 10 εργαζόμενους, τότε θα χρειαζόμασταν να υπάρξουν 100.000 ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες! Μάλλον ΑΝΟΗΤΗ σκέψη.
Ένας νέος άνθρωπος που βγαίνει την αγορά δεν έχει δικαίωμα στην επιχειρηματικότητα και δεν υπάρχει χώρος για να προστεθούν νέοι μισθωτοί. Η μόνη πιθανή διέξοδος για την ικανοποίηση των αναγκών των συμπολιτών είναι να δημιουργήσουν οι ίδιοι δομές στον χώρο του συνεργατισμού, δηλαδή στην Κοινωνική Οικονομία.
Στην 10ετία της κρίσης 2008, η μέση διάρκεια ζωής μιας νέας κερδοσκοπικής επιχείρησης ήταν δύο (2) χρόνια, ενώ η μέση διάρκεια ζωής μιας νέας συνεργατικής ήταν 7 χρόνια.
Είναι λάθος το 50% της οικονομίας να διακινείται μέσω του κράτους, και οι προμήθειες αυτής της απαράδεκτα μεγάλης διαχείρισης να οδηγείται σε υπερμεγέθεις μεγάλες επιχειρήσεις με διάφορες αιτιολογίες (διαφάνειας, μαζικών προμηθειών κλπ.). Ο μέσος όρος των δημοσίων διαγωνισμών του Ελληνικού δημοσίου σήμερα (και χθες, το θέμα δεν είναι κομματικό) είναι 1.000.000€. Πόσες ελληνικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα σήμερα έχουν συνολικό ετήσιο τζίρο πάνω από 1.000.000€ για να μπορούν να έχουν κάποια σχέση με τέτοιους διαγωνισμούς? Παραβιάζεται η αρχή της ισότητας.
Οι σημερινοί εργαζόμενοι ανατρέχοντας στις ιδέες της ίδρυσης του συνεργατισμού (που γεννήθηκε από τα συνδικάτα για να μοιράσει πληγούρι στους εξαθλιωμένους εργάτες) θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν τα ασφαλιστικά τους διαθέσιμα. Είναι περίπου το 10-15% του ΑΕΠ που μέχρις σήμερα το «λήστεψαν» διάφοροι και ειδικά το 1980-2000, το κράτος και οι τράπεζες με τις άτοκες καταθέσεις, όταν τα επιτόκια ήταν πάνω από 10%. Με επιτόκιο 10% (και πάνω) σε μια 20ετία το σημαντικό δεν είναι το κεφάλαιο αλλά το αποτέλεσμα των τόκων …
Αν τα κεφάλαια των ασφαλιστικών οργανισμών των εργαζομένων ΔΕΝ πάνε σε ιδιώτες, ή στο κράτος, αλλά σε αλληλόχρεα κεφάλαια, με αυτά τα κεφάλαια θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν Καταναλωτικοί συνεταιρισμοί, οικοδομικοί συνεταιρισμοί, ενεργειακοί συνεταιρισμοί, συνεταιρισμοί υγείας & προνοίας και συνεταιρισμοί της Κοινωνικής Οικονομίας που θα μπορούν να ικανοποιήσουν όλες τις ανάγκες των συμπολιτών. Μια δομή που θα διέθετε 15 δις € ετησίως στην διεθνή αγορά, με ελάχιστη μόχλευση 3πλάσια, θα ήταν ένας τεράστιος αναπτυξιακός οργανισμός.
Χρειάζεται να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες την ικανότητά τους να ζήσουν ευημερούντες και ευτυχείς. Μόνο το 20% των εργαζομένων αισθάνονται καλά σήμερα στην δουλειά τους (CEDEFOP). Κάτι πρέπει να γίνει και να γίνει γρήγορα. Διότι: Μακροπρόθεσμα όλοι είμαστε νεκροί. Ας φροντίσουμε την ευημερία μας (Κέυνς).
Σε ένα λογικό ορίζοντα, μια πρώτη λογική λύση είναι κάθε τομέας της οικονομίας, τόσο ο δημόσιος, όσο και ο κερδοσκοπικός, όσο και ο συνεργατικός να διαχειρίζονται από το 1/3 της συνολικής οικονομίας.
Υπάρχουν μερικοί σημαντικοί τομείς όπως:
Α. Οι 70ετείς ενεργοβόρες πόλεις με καταπονημένα κτίρια της δεκαετίας του 1960, μπορούν με οικοδομικούς συνεργατισμούς να μετατραπούν σε πράσινες κατασκευές για να εξασφαλίσουν σωστές πόλεις (περίπου 40δις€ σε μια δεκαετία).
Β. Οι Καταναλωτικοί συνεταιρισμοί μπορούν να προσφέρουν 25% μείωση της δαπάνης
Γ. Οι Ενεργειακοί Συνεταιρισμοί προσφέρουν ισχυρή βάση δράσης.
Δ. Την αξιοποίηση σχολαζουσών γαιών θα τον αξιοποιήσουν Αγροτικοί Συνεταιρισμοί.
Χρειάζεται εναλλακτική λύση επειγόντως, πρέπει να αναδημιουργήσουμε, εμείς οι πολίτες της Κοινωνίας των Πολιτών, ένα χώρο επιχειρηματικότητας, εργασίας για δικό του λογαριασμό, που καλύπτουν ανάγκες, χωρίς διευθυντικό δικαίωμα, αυτόνομης εργασίας.
Σήμερα είμαστε 100, με το διαδίκτυο θα μπορούσαμε να γίνουμε 1.000, 10.000, 100.000 και να πιέσουμε κοινωνικά, επαρκώς, ώστε να γίνουν αυτά που η Κοινωνία των Πολιτών θέλει. Οι επιλογές είναι δικές μας. Απλά πρέπει να οργανωθούν οι πολίτες.
Ιδιαίτερα εκεί που δεν υπάρχει το κέρδος και δεν επενδύουν οι κερδοσκοπικές ιδιωτικές εταιρείες, ούτε και το κράτος, διότι δεν έχει λεφτά, αλλά υπάρχουν ανάγκες.
Πρέπει να διδάσκεται τόσο η κοινωνική συνοχή (κοινωνιολογία), όσο και ο συνεργατισμός (ως εργαλείο αυτενέργειας), σε όλα τα επίπεδα, τόσο στα Δημοτικά, όσο και στα γυμνάσια και λύκεια, αλλά και στην Ανώτατη εκπαίδευση, επιτέλους.
Τις επόμενες μέρες, Σάββατο, 3/4/2021 (από τις 11.00) και Κυριακή, 4/4/2021 (από τις 12.00) η ΠΕΣΚΟ και η ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ περιμένουν όσους ενδιαφέρονται στο διαδίκτυο για να συζητηθούν τα επόμενα θέματα για την Κοινωνική Οικονομία. Τα video των συζητήσεων θα βρίσκονται στο facebook στο προφίλ «Πανελλήνια Ένωση Συμπράξεων Κ.Ο. και ειδικά τα Αγροτικά στο προφίλ «ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ» και «Skywalker-Εργασία στην Ελλάδα».
Δημήτρης Μιχαηλίδης, ΑγροΝέα