Τουλάχιστον το ένα τρίτο των θανάτων παγκοσμίως οφείλονται σε μόλις τέσσερα προϊόντα, υποστηρίζει κορυφαία Βρετανίδα επιστήμονας.
Τουλάχιστον το ένα τρίτο των θανάτων σε ολόκληρο τον κόσμο προκαλούνται από τέσσερα μόλις προϊόντα, σύμφωνα με την καθηγήτρια Anna Gilmour, επικεφαλής του Κέντρου Δημόσιας Υγείας του 21ου Αιώνα στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ.
«Ο πιο απλός τρόπος για να το αντιληφθεί κανείς είναι να εξετάσει το μέγεθος της ζημιάς που προκαλούν τέσσερα προϊόντα: ο καπνός, τα ορυκτά καύσιμα, το αλκοόλ και το φαγητό», δήλωσε η καθηγήτρια Gilmour στην εφημερίδα El Pais.
«Εκτιμούμε ότι αυτά τα τέσσερα προϊόντα και μόνο ευθύνονται για το ένα τρίτο έως και τα δύο τρίτα όλων των θανάτων παγκοσμίως.»
Το 2021, από τους 56 εκατομμύρια θανάτους σε όλο τον κόσμο, οι 19 εκατομμύρια οφείλονταν αποκλειστικά σε αυτούς τους τέσσερις τομείς.
Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται ο καπνός, ως το πιο φονικό προϊόν.
Μόνο αυτός προκάλεσε το 16% όλων των θανάτων το 2021, δηλαδή περισσότερους από εννέα εκατομμύρια ανθρώπους.
Ωστόσο, η καθηγήτρια Gilmour προειδοποιεί ότι οι κίνδυνοι αυτών των προϊόντων παραμένουν σε μεγάλο βαθμό παρεξηγημένοι.
1. Καπνός
Σύμφωνα με τη μελέτη Global Burden of Disease, το κάπνισμα, η μάσηση καπνού και το παθητικό κάπνισμα συνολικά σκοτώνουν περισσότερους ανθρώπους από οποιοδήποτε άλλο προϊόν.
«Δύο στους τρεις καπνιστές τελικά θα πεθάνουν εξαιτίας του καπνίσματος. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο», ανέφερε η καθηγήτρια Gilmour.
«Θα πηδούσαν από τον τέταρτο όροφο ενός κτιρίου; Όχι, γιατί είναι πολύ επικίνδυνο.
Αλλά το κάπνισμα ξεκινά συνήθως στη νεότητα, όταν οι κίνδυνοι δεν είναι πλήρως κατανοητοί.»
Το κάπνισμα οδηγεί σε αυξημένα ποσοστά καρκίνου, εμφραγμάτων, υπέρτασης, εγκεφαλικών επεισοδίων, θρομβώσεων και αναπνευστικών νοσημάτων.
Ο καπνός ευθύνεται για το 20% των θανάτων από μη μεταδοτικές ασθένειες κάθε χρόνο.
Στην Ευρώπη, μελέτη της καθηγήτριας Gilmour έδειξε ότι ο καπνός προκαλεί 1,15 εκατομμύρια θανάτους ετησίως — δηλαδή το 10% του συνόλου.
Η ίδια υπογραμμίζει: «Το κάπνισμα είναι εξαιρετικά εθιστικό. Και γνωρίζουμε ότι οι καπνοβιομηχανίες τροποποιούν τα τσιγάρα ώστε να γίνονται πιο εθιστικά.»
Συστήνει στους καπνιστές «να κάνουν ό,τι μπορούν για να το κόψουν».
2. Αλκοόλ
Το αλκοόλ συνδέεται επίσης με έναν εξαιρετικά υψηλό αριθμό θανάτων παγκοσμίως.
Περίπου 2,44 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω κατανάλωσης αλκοόλ, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 4,3% όλων των θανάτων και στο 4,4% των θανάτων από μη μεταδοτικές ασθένειες.
Επιπλέον, το αλκοόλ εμπλέκεται σε μεγάλο ποσοστό θανάτων από ατυχήματα και τραυματισμούς. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το 7% όλων των θανάτων από τραυματισμούς σχετίζεται με το αλκοόλ.
3. Τρόφιμα
Ίσως απροσδόκητα, η διατροφή αποτελεί ακόμη πιο συχνή αιτία πρόωρου θανάτου από το αλκοόλ. Περίπου το 5,4% όλων των θανάτων παγκοσμίως το 2021 — πάνω από τρία εκατομμύρια άνθρωποι — αποδόθηκαν σε «διατροφικούς κινδύνους».
Αυτό περιλαμβάνει τροφές πλούσιες σε επεξεργασμένο κρέας, νάτριο, ζαχαρούχα ποτά και τρανς λιπαρά. Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι προκάλεσαν τους περισσότερους θανάτους, ακολουθούμενες από αυτές με πολύ επεξεργασμένο κρέας.
Στην Ευρώπη, το 2,27% όλων των θανάτων οφείλεται στην υπερβολική κατανάλωση αλατιού και το 1,06% στο επεξεργασμένο κρέας.
Η κακή διατροφή αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για χρόνιες παθήσεις, καρδιοπάθειες, υπέρταση, εγκεφαλικά και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Παρά τους τεκμηριωμένους κινδύνους, η καθηγήτρια Gilmour τονίζει ότι τα τρόφιμα «τροποποιούνται ώστε να γίνονται όλο και πιο επιθυμητά, σχεδόν εθιστικά».
4. Ορυκτά καύσιμα
Πέρα από τους τεκμηριωμένους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής, τα ορυκτά καύσιμα ήδη προκαλούν σημαντική αύξηση των θανάτων.
Η αιτία είναι η ρύπανση από την καύση τους, που δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.
Η παρατεταμένη έκθεση στη ρύπανση οδηγεί σε αυξημένα ποσοστά καρδιοπαθειών, αναπνευστικών νοσημάτων και καρκίνου του πνεύμονα. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση από ορυκτά καύσιμα προκάλεσε 4,5 εκατομμύρια θανάτους το 2021, ενώ άλλες έρευνες ανεβάζουν τον αριθμό στα 8,34 εκατομμύρια ετησίως.
Στην Ευρώπη, ο ΠΟΥ εκτιμά ότι η καύση ορυκτών καυσίμων προκαλεί 578.900 θανάτους κάθε χρόνο. Οι αριθμοί δεν περιλαμβάνουν θανάτους από καταστροφές λόγω κλιματικής αλλαγής (πλημμύρες, καύσωνες), άρα ο πραγματικός αριθμός είναι πιθανότατα υψηλότερος.
Πηγή: Daily Mail
