Τεστ για τον κορωνοϊό – Μια ανάλυση για το τι πρέπει γίνει
Γράφει ο Γιώργος Παυλάκης
Επικεφαλής του Τμήματος Ανθρωπίνων Ρετροϊών, Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, ΗΠΑ
Μια γρήγορη επισκόπηση – ανάλυση που δίνει μια εικόνα σε όλους για το τι πρέπει να γίνει με τα τεστ του κορωνοϊού.
Υπάρχουν πολλά τεστ για την ανίχνευση του κορωνοϊού που θα χωρίσω σε τρεις κατηγορίες:
1. Αυτά που ανιχνεύουν τον ιό
A. το γενετικό υλικό RNA του ιού (PCR)
B. τις πρωτεΐνες του ιού
2 Αυτά που ανιχνεύουν την αντίδραση του ανθρώπου στον ιό (αντισώματα)
3 Αυτά που ανιχνεύουν τη δράση του ιού, π.χ. σε ζωντανά κύτταρα (λειτουργικά τεστ)
Τα έχουμε όλα ανάγκη για διαφορετικές χρήσεις.
Στην κλινικη εφαρμοζεται τωρα το (1Α), PCR
Το (2), αντισωματα, αρχιζει επισης να εφαρμοζεται και θα είναι ένα εργαλειο με τεραστια χρησιμοτητα
Το (3) λειτουργικα τεστ είναι υπο αναπτυξη, θα είναι παμπολλα και εξειδικευμενα και χρησιμοποιονται για απειρους σκοπους, όπως π.χ. για την ανακαλυψη φαρμακων.
1. PCR
Το PCR είναι γρήγορο και ευαίσθητο και ανιχνεύει την ύπαρξη του ιού ή τα μολυσμένα κύτταρα σε οποιοδήποτε δείγμα. Όσο μεγαλύτερο το δείγμα τόσο πιο ευαίσθητο το τεστ. Υπάρχουν τεστ που μπορούν να ανιχνεύσουν ελάχιστα μόρια του RNA. Το τεστ PCR θετικοποιείται 3 μέρες περίπου μετά τη μόλυνση με κορωνοϊό.
Το PCR εφαρμόστηκε για πρώτη φορά και συνεχίζει να εφαρμόζεται μαζικά για την ανίχνευση του HIV/AIDS. Το εργαστήριό μου ήταν το πρώτο που ανίχνευσε και καταλαγογράφησε όλα τα μόρια RNA του ιού του AIDS και άπειρα τεστ βασίζονται από τότε σε αυτά τα αποτελέσματα.
Υπάρχουν ήδη πολλά και διαφορετικά PCR τεστ για κορωνοϊό, μερικά είναι ποιοτικά, δηλαδή δίνουν απάντηση ΘΕΤΙΚΟ/ΑΡΝΗΤΙΚΟ.
Άλλα είναι ποσοτικά, δηλαδή μετράνε πόσα ακριβώς μόρια ιού βρίσκονται στο δείγμα. Μερικά μετράνε γρήγορα και απλά ένα δείγμα, άλλα μετράνε ταυτόχρονα εκατοντάδες δείγματα για πολλούς ασθενείς, π.χ. για ένα νοσοκομείο ή μια πόλη ολόκληρη. Άλλ είδος PCR τεστ θέλει ένα οδοντίατρος για να μην γεμίσει το κτίριό του κορωνοϊό αν βάλει ασθενή στον τροχό και άλλα μηχανήματα ένα μεγάλο νοσοκομείο ή κέντρο.
Γι’ αυτό δεν είναι πρακτικό και ακούγεται αστείο αυτό που ζητούν ορισμένοι, δηλαδή να αγοραστούν όλες οι πατέντες για όλα τα τεστ των εταιρειών από τις κυβερνήσεις και αυτές να φτιάχνουν τα τεστ για όλους.
Πρώτον, το κύριο που έχουν οι εταιρείες είναι όχι πατέντες, αλλά know-how, quality control, και mass production ability, που θα ήταν αστείο να ζητάμε από τις κυβερνήσεις να το αναπαράγουν. Θα είναι αργό και θα στοιχίσει πανάκριβα. Σε πολύ λίγο καιρό οι εταιρείες θα λύσουν αυτά τα προβλήματα εφοδιασμού και θα υπάρχει υπερεπάρκεια.
Οι Κινέζοι επιστήμονες ανακοίνωσαν το γενετικό υλικό RNA του κορωνοϊού στις 10 Ιανουαρίου 2020, και δύο μέρες αργότερα οποιοδήποτε εργαστήριο στον κόσμο μπορούσε να στήσει PCR για την ανίχνευση του ιού. Αλλά, η δημιουργία ενός εγκεκριμένου κλινικού διαγνωστικού τεστ είναι ολόκληρη επιστήμη και επίπονη διαδικασία για να καθοριστούν τα όρια αξιοπιστίας. Πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο εργαστηριακό προσωπικό που τηρεί κανόνες και πρωτόκολλα και έχει τη γνώση να χειρίζεται μολυσμένα δείγματα, που μπορούν να μολύνουν και το εργαστήριο.
2. Αντισώματα
Μετά τη μόλυνση και πολλαπλασιασμό του ιού, ο οργανισμός παράγει αντισώματα και κύτταρα που μπλοκάρουν ή σκοτώνουν τον ιό. Τα αντισώματα αρχίζουν να παράγονται περίπου 7 μέρες μετά τη μόλυνση και συνεχίζουν να βρίσκονται στο αίμα για μήνες, τουλάχιστουν (δεν ξέρουμε ακόμα για πόσο καιρό, γιατί ο ιός είναι καινούργιος). Κανένας μας δεν έχει αντισώματα εναντίον του ιού πριν τη μόλυνση, γι΄αυτό και μεταδίδεται τόσο γρήγορα και εύκολα.
Το τεστ αντισωμάτων δεν μετράει λοιπόν τον ιό αλλά την αντίδραση στον ιό. Έλληνες επιστήμονες συνέβαλαν στο παρελθόν σημαντικά στην ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας.
Με αυτό το τεστ μπορούμε να δούμε ποιος έχει αντισώματα. Αυτοί που έχουν, σημαίνει ότι έχουν μολυνθεί στο παρελθόν, πριν τουλάχιστον 7 μέρες. Αυτός είναι ο ευκολότερος και γρηγορότερος τρόπος να μετρήσει κανείς τις μολύνσεις στον πληθυσμό, φτηνά, γρήγορα και μαζικά και να δει επίσης την πορεία της επιδημίας σε συχνά διαστήματα. Γι’ αυτό αυτοί που ζητάνε ακριβά και δυσεύρετα PCR τεστ εδώ και τώρα (και μαζικά!) δεν έχουν δίκιο και καλύτερα να αφήσουν τους ειδικούς να αποφασίζουν. Η Ελλάδα έχει πολλούς και καλούς και μέχρι τώρα κάνουν τα σωστά, κάτω από αντίξοες συνθήκες. Ας περιμένουμε για λίγο τα τεστ αντισωμάτων να είναι διαθέσιμα και τότε να τα κάνουμε μαζικά. Είναι το καλύτερο εργαλείο για να παρθούν αποφάσεις για το τι κάνουμε και πότε, μαζί με το PCR.
3. Λειτουργικά τεστ
Αυτά θα είναι σε λίγο απειρα και εξειδικευμένα. Μετρούν διάφορες λειτουργίες του ιού, π.χ. τα ένζυμά του για να δοκιμαστούν φάρμακα που τα επηρεάζουν. Υπάρχουν πολλές τεχνολογίες που εφαρμόζονται είτε στο εργαστήριο (βιοχημικές) ή σε ζωντανά κύτταρα (λειτουργικές) δοκιμές. Μερικές από τις πιο διαδεδομένες τεχνολογίες για λειτουργικές δοκιμές έχουν αναπτυχθεί στο εργαστήριό μου, πρώτα για τον ιό του AIDS. Σε αυτές τις τεχνολογίες βασίζονται άπειρα εξειδικευμένα τεστ που έχουν εφαρμοστεί στην βιομηχανία για την ανάπτυξη φαρμάκων, καθώς και για ερευνητικούς σκοπούς σε πάρα πολλά εργαστήρια στον κόσμο. Τα λειτουργικά τεστ δεν έχουν κλινικές εφαρμογές σε αυτή τη φάση της επιδημιας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
