Στις μέρες μας υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν ως επιλογή εκτός δικτύου, όπως επέλεξα να ζήσω στα νιάτα μου.
Γράφει ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης – ΠΕΛΙΤΙ
Τι σημαίνει να ζεις εκτός δικτύου; Τι ζει έξω από το δίκτυο; Πώς βγαίνεις από το δίκτυο;
Διαβάστε επίσης: Πελίτι | Σεμινάριο: Διατήρηση τροφίμων χωρίς ηλεκτρική ενέργεια
Η εμπειρία μου λέει ότι ναι, μπορείς να ζήσεις εκτός δικτύου. Όταν ζούσα στο Δασωτό ήμουν αρκετά νέος, μαζευόμασταν οι φίλοι στο σπίτι, ο καθ’ ένας έφερνε κάτι από το σπίτι του και κάναμε κοινά τραπέζια, παίζαμε επιτραπέζια παιχνίδια, ανάβαμε φωτιά έξω στον κήπο και τραγουδούσαμε. Είχαμε μια πολύ απλή ζωή και περνούσαμε πολύ ωραία.
Η πρώτη φορά που επισκέφτηκα χωριό που ήταν εκτός δικτύου ήταν τον Αύγουστο το 1997 όταν πήγα με άλλους δυο φίλους στο Διάσπαρτο στα Πομάκικα χωριά στην Π. Ε. Ξάνθης. Υπήρχε ένας χωματόδρομος που έφτανε στα πρώτα σπίτια που ήταν η πλατεία, μη φανταστείτε τίποτα φοβερό, ένα άνοιγμα να μπορούν να γυρίζουν τα αυτοκίνητα. Για να πάμε στο σπίτι των φίλων μας πήγαμε με τα πόδια από μονοπάτι, δρόμος δεν υπήρχε, τηλέφωνο δεν υπήρχε, νερό, αποχέτευση δεν υπήρχαν ούτε βέβαια ηλεκτρικό. Οι άνθρωποι ζούσαν εκεί με τις οικογένειες τους, τα παιδιά τους, τα ζώα τους τις καλλιέργειες τους. Φέρνανε μόνοι τους νερό από πηγές με λάστιχο, ζεσταίνονταν με ξύλα, μαγείρευαν σε ξυλόσομπες χειμώνα καλοκαίρι, είχαν γκαζόλαμπες. Αυτοί οι άνθρωποι γεννήθηκαν σε αυτές τις συνθήκες. Το 2009 πήγα εκεί τον Αμερικανό ερευνητή Άνταμ Φορμπ, είδε τον Χουσεΐν να οργώνει με ξύλινο άροτρο, έπαθε πολιτιστικό σοκ. Δεν μπορούσε να πιστέψει ότι στην Ευρώπη υπήρχαν τέτοιες οικογένειες, αυτές τις σκηνές τις είχε δει μόνο στην Ασία στα Ιμαλάια και στη Λατινική Αμερική. Τα χρόνια που ακολούθησαν βρήκα και άλλους οικισμούς που ήταν ακόμη πιο απομονωμένοι.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων που ζουν εκτός δικτύου.
Α. Στην πρώτη ομάδα κατατάσσω τους ανθρώπους, όπως εμένα, που επέλεξαν να ζήσουν εκτός δικτύου. Αυτοί είναι οι πιο τυχεροί γιατί είναι επιλογή τους. Οπότε τις όποιες δυσκολίες τις αντιμετωπίζουν πολύ διαφορετικά, μια που τις επέλεξαν. Ζουν μια απλή ζωή κοντά στη φύση, με μεγάλο βαθμό αυτάρκειας στην τροφή και όχι μόνο.
Β. Η δεύτερη κατηγορία ανθρώπων είναι αυτοί που γεννήθηκαν σε οικογένειες που ζουν εκτός δικτύου. Αναφέρομαι πάντα για την Ελλάδα. Στην Ελλάδα υπάρχουν περιοχές που λόγο ότι είναι απομονωμένες γεωγραφικά ή κοινονικά, οι κάτοικοι ζουν χωρίς δίκτυο, ηλεκτρικό ρεύμα, ύδρευση, αποχέτευση. Πάντα μιλάμε ότι δεν έχουν δίκτυο από έναν οργανισμό κοινής ωφέλειας. Αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι γιατί γεννήθηκαν και μεγάλωσαν σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Λόγο των συνθηκών είναι πολύ εργατικοί, αξιοποιούν τα πάντα, σε γενικές γραμμές είναι χαρούμενοι παρά τις αντιξοότητες της ζωής τους. Ένα κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι ανήκουν σε μια μειονότητας π.χ Πομάκοι, Ρομά κ.λ.π.
Γ. Η Τρίτη κατηγορία ανθρώπων και η ποιο δύσκολη, είναι οι άνθρωποι που βγαίνουν από το δίκτυο μετά από μια καταστροφή. Αυτοί οι άνθρωποι είναι στην πιο δύσκολη θέση, γιατί δεν το επέλεξαν, δεν το θέλουν και δεν ξέρουν πώς να ζήσουν σε μια τέτοια κατάσταση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι κάτοικοι της Θεσσαλίας αυτές τις μέρες (Σεπτέμβριος 2023).
Όταν ζούσα στα Σουμάκ έκανε ένα χιόνι τρία μέτρα στις αρχές του 2000. Πιθανών κάποιοι από σας να θυμούνται αυτό το χιόνι. Κανένας από τους κατοίκους στο Σουμάκ δεν διαμαρτυρήθηκε για το χιόνι και δεν κινδύνεψε. Τα σπίτια τους ήταν γεμάτα με προμήθειες, είχαν να φάνε, είχαν ξύλα να ζεσταθούν, μπορούσαν να μαγειρέψουν να ζεστάνουν το νερό κ.λ.π. Δεν έτρεξε κανένα συνεργείο να τους σώσει και κανείς δεν νοιάστηκε για το πώς περνάνε αυτοί οι άνθρωποι.
Αντίθετα υπήρχαν άλλες περιοχές στην Ελλάδα που έλεγαν οι κάτοικοι δεν έχουμε αλεύρι να κάνουμε ένα ψωμί. Είναι πως οργανώνεις τη ζωή σου και την καθημερινότητα. Όλοι μας σήμερα βασιζόμαστε για την τροφή μας στο σουπερ μαρκετ, θα βρούμε τα πάντα ανά πάσα στιγμή. Ο κόβιτ και τα ακραία καιρικά φαινόμενα των τελευταίων τριών χρόνων έδειξαν ότι η καλοκουρδισμένη αλυσίδα μεταφοράς προϊόντων από την μια περιοχή σε μια άλλη είναι πολύ εύθραυστη και μπορεί να σπάσει ανά πάσα στιγμή, ένας ιός ή μια βροχή μπορεί να μας δείξει το πόσο ανήμποροι και ανυπεράσπιστοι είμαστε.
Το θέμα δεν είναι να διαπιστώνουμε μόνο τις αδυναμίες του συστήματος αλλά να προτείνουμε λύσεις. Έτσι αύριο 16 Σεπτεμβρίου, θα κάνω ατομικές αλλά και συλλογικές προτάσεις για να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα θέματα που προκύπτουν όταν βγαίνουμε εκτός δικτύου από επιλογή ή λόγω εκτατών καταστάσεων.
Με την ευκαιρία σας προσκαλώ την Κυριακή 22 Οκτωβρίου 2023 στο Σεμινάριο, διατήρηση τροφίμων χωρίς ηλεκτρική ενέργεια.
Στο Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας στην έδρα του Πελίτι.
Είσοδος ελεύθερη,
