Μαρία Τσιουτάνη
O χαμαιλέων της Πύλου (Chamaeleo africanus ssp) είναι υποείδος του αφρικανικού χαμαιλέοντα, ενδημικό της παραλιακής περιοχής του Ναβαρίνου και της Γιάλοβας. Σε διερευνητικές πολυήμερες επισκέψεις που πραγματοποίησε τον Αύγουστο ερευνητική ομάδα στην εν λόγω παραλία καταγράφτηκε σωρεία καταστροφικών ενεργειών που απειλούν άμεσα ή έμμεσα στη ζωή και την επιβίωση αυτού του μοναδικού υποείδους
Μολονότι το μοναδικό αυτό είδος και η περιοχή που ενδημεί προστατεύεται από το δίκτυο «NATURA», είναι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, υγρότοπος και περιοχή διάσπαρτων αρχαιοτήτων, φαίνεται πως κάθε προστασία είναι στα χαρτιά και βρίσκεται στο έλεος της αυθαιρεσίας.
Η κατάσταση του είδους:
Πραγματοποιήθηκε συστηματική καταμέτρηση για τέσσερις ημέρες του πληθυσμού του είδους του χαμαιλέοντα της Πύλου (Chamaeleo africanus ssp).* Η καταμέτρηση έγινε στην παραλία και σε όμορες προς αυτή θέσεις, όπου διαπιστώθηκε ή ύπαρξη μόνο επτά (7) ατόμων του είδους. Από αυτά τα πέντε (5) ήταν δύο ετών και τα δύο (2) ενός ενώ δεν διαπιστώθηκε να έχουν εκκολαφτεί νεοσσοί. Επιθεωρήθηκε και το εσωτερικό σε θέσεις συγκέντρωσης, με μηδενικό όμως πληθυσμό. Αν αναχαιτιστούν οι παρακάτω ανθρωπογενείς παρεμβάσεις και καταστροφές, Το είδος λόγω του μικρού αριθμού αναμένεται να εξαφανιστεί εντελώς από βιολογικούς πια παράγοντες, (πχ. αιμομιξία), μέσα στον επόμενο χρόνο.
Η κατάσταση του χώρου αναπαραγωγής και ενδιαίτησης:
Ο χώρος αναπαραγωγής και ενδιαίτησης του είδους σήμερα είναι χωρισμένος σε έξι (6) τμήματα λόγω τουριστικών δραστηριοτήτων οι οποίες προκαλούν σχεδόν πλήρη γεωγραφική απομόνωση των πληθυσμών. Το ένα της Γιάλοβας εντάσσεται μέσα στο ομώνυμο αστικό ιστό είναι εκτός ζώνης «NATURA» και θεωρείται χαμένη υπόθεση. Οι υπόλοιποι πέντε (5), οριοθετούνται από τις τρεις τουριστικές επιχειρήσεις, «δήθεν αναψυκτήρια», που κατακερματίζουν πλήρως τον πρώην ενιαίο οικότοπο αφού αυτός αναπτύσσεται εις μήκος παράλληλα στην ακτή αφού πρόκειται για λουρονησίδα. Με το δεδομένο λοιπόν ότι αυτά λειτουργούν τους θερινούς μήνες δηλαδή την εποχή της αναπαραγωγής του είδους που είναι αργό και ευάλωτο στις μετακινήσεις του. Έτσι ο μικρός και αδύναμος πληθυσμός Χαμαιλέοντα της Πύλου, (Chamaeleo africanus ssp.),* καλείται να αντιμετωπίσει και άλλα προβλήματα όπως αιμομιξία και υπογονιμότητα. Υπάρχει και ένας έβδομος πειραματικός τομέας, της Βοϊδοκοιλιάς. Αυτός δημιουργήθηκε για λόγους ασφαλείας στο παρελθόν, (1998-99), μετά από σχετική απόρρητη εισήγηση και ενημέρωση στο Υπουργείο Γεωργίας. Εκεί διατηρείται ακόμα σήμερα άγνωστος μικρός πληθυσμός με αντίστοιχα όμως προβλήματα.
Αναψυκτήρια με ομπρέλες που λειτουργούν σε εικοσιτετράωρη βάση χρησιμοποιώντας ηλεκτρογεννήτριες και τεχνητό φωτισμό μέσα σε φυσικές συστάδες, τροχοφόρα που κινούνται ανεξέλεγκτα στην παραλία οργώνοντας κυριολεκτικά την αμμοθινική βλάστηση, καταστρέφοντας τις φωλιές και σκοτώνοντας τους νεοσσούς του Χαμαιλέοντα της Πύλου, (Chamaeleo africanus ssp.),* και άλλων προστατευόμενων ειδών της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας, διανοίξεις προσβάσεων στις λουρονησίδες με βαριά μέσα, ένας πρόσφατος μηχανικός καθαρισμός της ακτής, που την “όργωσε”, διαλύοντας φωλιές και ευνοώντας τη διάβρωσή της, ένας ασφαλτόδρομος που έγινε (κυριολεκτικά) νύχτα και έκοψε στα δύο την περιοχή, λαθροσυλλογή ζώων για παράνομη εμπορία τους, έχουν προκαλέσει βαρύτατα πλήγματα στον πληθυσμό του μοναδικού υποείδους και οδηγούν με βεβαιότητα στην εξαφάνισή του.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως ο “Αρχέλων” και η Οικολογική Κίνηση Πάτρας έχουμε ήδη τα στοιχεία αλλά και την αποφασιστικότητα να αντιμετωπίσουμε με όλα τα νόμιμα μέσα την κατάσταση, ώστε να αποτραπεί η εξαφάνιση του υποείδους αυτού που αποτελεί στολίδι αλλά και ευθύνη της χώρας μας. Η τουριστική ανάπτυξη πρέπει να έχει όριο την αποτελεσματική προστασία της άγριας ζωής και όχι το αντίθετο.
Γ. Χείρας – Γ. Κανέλλης
